1.1 Co rozumiesz przez pojęcie prawo gospodarcze?
Termin prawo gospodarcze jest wieloznaczny. Określa się nim jedną z gałęzi prawa
lub jedną z dyscyplin naukowych. Prawo gospodarcze nie stanowi podstawowej gałęzi prawa,
takiej jak np. prawo cywilne, karne, administracyjne, pracy. Prawo gospodarcze obejmuje
swym zakresem dwie regulacje: cywilną i administracyjną. Cywilna metoda regulacji mówi,
że strony pod względem prawnym są traktowane równorzędnie. Administracyjna metoda
regulacji mówi, że państwo jest w pozycji władczej stosunku do podmiotów prowadzących
działalność operatywno-gospodarczą. Prawo gospodarcze jako kompleksowe, gdyż korzysta
z różnych gałęzi prawa. Można tutaj wyodrębnić dwa działy: dział publiczny i dział
prywatny. Dział prawa publicznego obejmuje:
ustrój społeczno-gospodarczy
działalność interwencyjną państwa w zakresie gospodarki
ochronę administracyjno-prawną przedsiębiorców
ich prawo do zrzeszania się (fakultatywnego, bądź obligatoryjnego)
prawo zrzeszania się konsumentów, pracowników i pracodawców.
Dział prawa prywatnego:
obejmuje wszystkie elementy, które wchodzą w skład działu prawa publicznego oraz
ustrój przedsiębiorców, stosunki prawne z ich udziałem, ochronę cywilnoprawną ich
interesów.
1.2 Co rozumiesz przez wolność gospodarczą?
Zasada wolności gospodarczej jest podstawową zasadą ustroju gospodarki
wolnorynkowej, podstawą nowego ustroju gospodarczego.
Zasadę wolności określa art.1 u.d.g.: „Podejmowanie i prowadzenie działalności
gospodarczej jest wolne i dozwolone każdemu na równych prawach z zachowaniem
warunków określonych przepisami prawa”.
Według nowej ustawy p.d.g. wolność określa art.5: „Podejmowanie i wykonywanie
działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach z zachowaniem
warunków określanych przepisami prawa”.
Na pojęcie wolności gospodarczej składa się cały zespół różnych praw i wolności,
takich jak: prawo własności, wolność osobista, wolność wyboru zajęcia i miejsca
zamieszkania, prawo do przedsiębiorczości, prawo do równości wobec prawa z innymi
przedsiębiorcami, prawo do wolnej i równej konkurencji, wolność umów itp. Charakter
poszczególnych praw decyduje o charakterze wolności gospodarczej i jej zakresie.
Przyjmuje się, że wolność gospodarcza nie przysługuje podmiotom administracji
publicznej: rządowej i samorządowej, gdyż nie mogą one wykorzystywać swych zasobów do
osiągania korzyści materialnych. Działalność tych podmiotów ma służyć państwu i ich
obywatelom.
1.3 Co rozumiesz przez pojęcie porządek konstytucyjny w państwie?
Koncepcja ustroju gospodarczego może być przedmiotem porządku konstytucyjnego, bądź
nie, czyli pozostawać w gestii ustaw. Konstytucja nie powinna w sposób zasadniczy
(ortodoksyjny) określać ustrój gospodarczy. Konstytucja jest raczej trwała i trudniej
wprowadzić tu zmiany. O wiele łatwiej jest takie decyzje polityczne zamieniać na ustawy i
wdrażać w życie. Z drugiej strony mówi się, że konstytucja mogła by określać ustrój
gospodarczy , ale tylko wtedy, gdy gospodarka jest stała i silna, a także w miarę stały jest
ustrój.
