Pobierz Prawo karne wykonawcze - Notatki - Prawo karne - Część 2 i więcej Notatki w PDF z Prawo karne materialne tylko na Docsity!
psychotropowych oraz skazani niepełnosprawni fizycznie-wymagający oddziaływania specjalistycznego, zwłaszcza opieki psychologicznej, lekarskiej lub rehabilitacyjnej. Wykonując karę w tym systemie uwzględnia się w postępowaniu ze skazanymi w szczególności potrzebe zapobiegania pogłębianiu się patologicznych cech osobowości, przywracania równowagi psychicznej oraz kształtowania zdolności współżycia społecznego i przygotowywania do samodzielnego życia. Warunki odbywania kary przy takich skazanych dostosowuje się do tych zadań. Dotyczy to w szczególności zatrudnienia, nauczania, zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych. Skazanych, którzy nie wymagają już oddziaływania specjalistycznego przenosi się do odpowiedniego systemu wykonywania kary.
System zwykły art. 98 kkw. W systemie zwykłym odbywają kare skazani nie zakwalifikowani do systemu programowego oddziaływania ani do systemu terapeutycznego. Mają do nich zastosowanie wszystkie przepisy kkw. i regulaminu wykonania kary pozbawienia wolności. Praca z tymi skazanymi obejmuje wszystkie rozwijane w zakładach karnych formy oddziaływania przez pracę, naukę, zajęcia społeczno-wychowawcze, sportowe, oddziaływanie przez stosowanie kar i nagród. Zasada okresowych ocen resocjalizacji odnosi się także do tych skazanych, a stwierdzone w tej mierze postępy uwzględnia się przez stosowne awansowanie lub degradowanie skazanych w obrębie poszczególnych typów zakładów karnych. W systemie tym jednak nie ma wymogu sporządzania indywidualnych programów oddziaływania i okresowej oceny tych programów oraz korygowania ich w toku realizacji.
4. Klasyfikacja skazanych
Klasyfikacja skazanych polega na podziale ich na grupy przez skierowanie skazanych do właściwego rodzaju i typu zakładu karnego, systemu odbywania kary oraz poprzez odpowiednie rozmieszczenie ich wewnątrz zakładu. Zadaniem klasyfikacji jest także zorganizowanie warunków odbywania kary i takie zabezpieczenie zasad funkcjonowania z.k., aby zapobiegało wzajemnej demoralizacji skazanych i zapewniało skazanym bezpieczeństwo osobiste, pozwalało na stosowanie względem skazanych zindywidualizowanych metod i środków oddziaływania. Klasyfikacji skazanych dokonuje się mając na względzie w szczególności art. 82par2:
- płeć, 2) wiek, 3) uprzednie odbywanie kary pozbawienia wolności, 4)umyślność lub nieumyślność czynu, 5)czas pozostałej do odbycia kary pozbawienia wolności, 6) stan zdrowia psychicznego i fizycznego, w tym stopień uzależnienia od alkoholu, środków odurzających lub psychotropowych, 7) stopień demoralizacji i zagrożenia społecznego, 8) rodzaj popełnionego przestępstwa. Podstawą klasyfikacji są w szczególności badania osobopoznawcze. Podstawę klasyfikacji skazanych stanowią:
- treść podlegającego wykonaniu orzeczenia
- uzasadnienie orzeczenia
- przekazane przez sąd informacje dotyczące osoby skazanego
- wyciąg z poprzednich akt wykonawczych skazanego
- orzeczenie psychologiczno-penitencjarne
grupy i podgrupy klasyfikacyjne dla celów klasyfikacji skazanych w regulaminie wykonania kary pozbawienia wolności przyjęto następujące oznaczenia:
- rodzaje zakładów karnych oznacza się literami zakład karny dla młodocianych – M z.k. dla odbywających karę po raz pierwszy – P z.k. dla recydywistów penitencjarnych – R z.k. dla odbywających karę aresztu wojskowego – W
- typy zakładów karnych oznacza się cyframi z.k. typu zamkniętego – 1 z.k. typu półotwartego – 2 z.k. typu otwartego – 3
- system wykonania kary oznacza się literami
sys. Programowanego oddziaływania – p sys. Terapeutyczny – t sys. Zwykły – z skazani niebezpieczni pozbawieni wolności litera N
organy klasyfikujące skazanych
- sąd (merita lub sąd penitencjarny) -komisja penitencjarna sąd wydając wyrok skazujący na karę pozbawienia wolności może określić w wyroku rodzaj i typ z.k., w którym kara ta będzie wykonana, a także orzec system terapeutycznego wykonania kary. 62kk. art. 74par.1 kkw – zmiana określonego w wyroku rodzaju i typu zakładu, a także orzeczonego systemu terapeutycznego wykonania kary mioże być orzeczona tylko przez sąd penitencjarny. Komisja penitencjarna organ kolegialny działający w każdym zakładzie karnym, powoływany przez dyrektora zakładu. KP dokonuje klasyfikacji skazanych gdy nie uczynił tego sąd w wyroku. Do zakresu działania KP należy w szczególności: Podejmowanie decyzji o skierowaniu skazanego do właściwego z.k. Kierowanie skazanego do określonego systemu odbywania kary Ustalanie indywidualnych programów oddziaływania na skazanego Dokonywanie okresowych ocen postępów skazanego w resocjalizacji Wykonywanie innych zadań przewidzianych w ustawie 5. Prawa i obowiązki skazanych na karę pozbawienia wolności. Podstawowe prawa skazanego wymienione są w art. 102 kkw. Ma on prawo w szczególności do: a) Odpowiedniego ze względu na zachowanie zdrowia wyżywienia, odzieży, warunków bytowych, pomieszczeń oraz świadczeń zdrowotnych b) Utrzymywania więzi z rodziną i innymi osobami bliskimi c) Korzystania z wolności religijnej d) Otrzymywania związanego z zatrudnieniem wynagrodzenia oraz do ubezpieczenia społecznego e) Kształcenia i samokształcenia oraz wykonywania twórczości własnej, a za zgoda dyrektora zakładu do wytwarzania i zbywania wykonanych przedmiotów f) Korzystania z urządzeń i zajęć kulturalno-oświatowych i sportowych, radia, telewizji, książek, prasy. g) Komunikowania się z obrońcą, pełnomocnikiem, właściwym kuratorem sądowym h) Zapoznawania się z opiniami , sporządzonymi przez administrację zakładu karngo, które są podstawa decyzji wobec niego i) Składania wniosków, skarg i próśb organowi właściwemu do ich rozpatrzenia j) Prowadzenia korespondencji, bez jej cenzurowania, z organami ścigania, wymiaru sprawiedliwości i innymi organami państwowymi, samorządowymi oraz z Rzecznikiem Praw Obywatelskich. Prawa gwarantujące odpowiednie warunki bytowe. Art. 109 kkw – skazany otrzymuje trzy razy dziennie posiłki o odpowiedniej wartości odżywczej, w tym co najmniej jeden posiłek gorący, z uwzględnieniem zatrudnienia i wieku skazanego, a w miarę możliwości także wymogów religijnych i kulturowych oraz napój do zaspokajania pragnienia.
Art. 110 kkw – powierzchnia celi mieszkalnej, przypadająca na skazanego, wynosi nie mniej niż 3 metry kwadratowe. Cele wyposaża się w odpowiedni sprzęt kwaterunkowy zapewniający skazanemu osobne miejsce do spania, odpowiednie warunki higieny, dostateczny dopływ powietrza i odpowiednią do pory roku temperaturę oraz oświetlenie odpowiednie do czytania i wykonywania pracy.
Art. 110a – skazany ma prawo posiadać w celi dokumenty związane z postępowaniem którego jest uczestnikiem, artykułu żywnościowe i wyroby tytoniowe, środki higieny osobistej, przedmioty osobistego użytku, listy oraz fotografie członków rodziny i innych bliskich osób, przedmioty kultu religijnego, materiały piśmienne, notatki osobiste, ksiązki, prasę, gry świetlicowe.
a) Poprawnego zachowania się b) przestrzegania higieny osobistej i czystości pomieszczeń, w których przebywa. c) niezwłocznego zawiadomienia przełożonego o chorobie własnej oraz o zauważonych objawach chorobowych u innego skazanego. d)poddania się przewidzianym przepisami badaniom, leczeniu, zbiegom lekarskim e) wykonywania pracy, jeżeli przepisy szczególne, nie przewidują zwolnienia od tego obowiązku, oraz wykonywania prac porządkowych w obrębie zakładu karnego. f) dbałości o mienie zakładu karnego oraz instytucji lub podmiotu gospodarczego, w którym jest zatrudniony. g) poddania się czynnościom mającym na celu identyfikację osoby
art. 116a kkw – skazanemu nie wolno: a) uczestniczyc w grupach organizowanych bez zgody lub wiedzy właściwego organu b) posługiwać się wyrazami lub zwrotami wulgarnym, obelżywymi albo gwarą więzienną c) uprawiać gier hazardowych d) spożywać alkoholu oraz używać środków odurzających lub substancji psychotropowych e) odmawiać przyjmowania posiłków dostarczanych przez administrację zakładu karnego w celu wymuszenia określonej decyzji lub postępowania f)wykonywać tatuaży oraz zezwalać na ich wykonywanie na sobie g)porozumiewać się z osobami postronnymi oraz osadzonymi w innej celi, jeżeli naruszałoby to ustalony w zakładzie karnym porządek h) samowolnie zmieniać celi mieszkalnej, miejsca przeznaczonego do spania, stanowiska pracy, i miejsca wykonywania zleconej czynności i) zmieniać wyglądu zewnętrznego w sposób utrudniający identyfikację (zgolenie, zapuszczenie, farbowanie włosów)
metody i środki oddziaływania wychowawczego
oddziaływanie przez pracę celem zatrudnienia skazanych jest resocjalizacja, którą w warunkach pozbawienia wolności osiąga się przez: a)kształtowanie u skazanego nawyku pracy b) nauczanie zawodu c)zachowanie i rozwój sił fizycznych i umysłowych.
Art. 121 kkw – skazanego zatrudnia się na podstawie skierowania do pracy albo umożliwia się skazanemu wykonywanie pracy zarobkowej w ramach umowy o pracę, umowy o dzieło, umowy zlecenia, umowy o prace nakładczą lub na innej podstawie prawnej. Zatrudnienie skazanego nastepuje za zgodą i na warunkach określonych przez dyrektora z.k. Praca aby spełniała swoje role musi być produktywna, musi być zorganizowana z myślą o przyszłości skazanego, powinna być połączona z wyuczeniem zawodu itp. Art.122 kk – przy kierowaniu do pracy uwzględnia się w miarę możliwości zawód, wykształcenie, zainteresowania i potrzeby osobiste skazanego. Art. 122a kkw – skazanego instruuje się o sposobie wykonywania pracy , szkoli w zakresie przepisów bhp, przepisów ppoż, oraz obsługi maszyn i urządzeń. Z obowiązku pracy zwolnieni są skazani za przestępstwa popełnione z motywacji politycznej, religijnej lub przekonań ideowych, a także skazani uznani przez lekarza za niezdolnych do pracy ze względu na stan zdrowia. Miejsce zatrudnienia skazanych zależy od rodzaju i typu zakładu karnego, a także od rodzaju orzeczonej kary. Skazani na karę dożywotniego pozbawienia wolności może wykonywać pracę wyłącznie na terenie zakładu karnego, Art. 123 kkw – praca skazanego jest odpłatna, zasady wynagrodzenia za pracę ustala się w porozumieniu zawieranym przez dyrektora zakładu karnego lub w umowie zawieranej przez skazanego.
Art. 123a kkw – za prace porządkowe oraz pomocnicze wykonywane na rzecz jednostek organizacyjnych SW lub za prace porządkowe na rzecz samorządu terytorialnego , w wymiarze nieprzekraczającym 90 godzin miesięcznie, wynagrodzenie nie przysługuje. Wynagrodzenie przysługujące skazanemu zatrudnionemu w pełnym wymiarze czasu pracy ustala się w sposób zapewniający osiągnięcie co najmniej połowy minimalnego wynagrodzenia określonego na podstawie odrębnych przepisów Art. 124 kkw. – skazanemu zatrudnionemu odpłatnie na podstawie skierowania do pracy lub umowy o pracę nakładczą przysługuje po roku nieprzerwanej pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, zwolnienie od pracy na okres 14 dni roboczych z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, a skazanemu zatrudnionemu nieodpłatnie 14 dni zwolnienia od pracy bez prawa do wynagrodzenia. Wymiar urlopu wypoczynkowego przysługującego skazanemu zatrudnionemu na pdst. Umowy o pracę wynosi 18 dni roboczych. Skazany w okresie urlopu wypoczynkowego lub zwolnienia od pracy korzysta z uprawnień do:1) dodatkowego lub dłuższego widzenia, 2)dodatkowego zakupu artykułów żywnościowych i wyrobów tytoniowych, 3) dłuższych spacerów, 4) pierwszeństwa lub częstszego udziału w zajęciach kulturalno- oświatowych. Art. 126 kkw – fundusz skazanego – ze srodków finansowych otrzymywanych przez skazanego gromadzi się środki pieniężne, przekazywane skazanemu w chwili zwolnienia z zakładu karnego, przeznaczone na przejazd do miejsca zamieszkania i na utrzymanie, do wysokości jednego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia pracowników. Art. 127 kkw – uprawnienia emerytalne – okresy pracy, za którą przysługuje wynagrodzenie, są okresami składkowymi na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Skazany zwalniany z zakładu karnego, zatrudniany w czasie odbywania kary pozbawienia wolności otrzymuje zaświadczenie o wykonywaniu pracy. Okresy wykonywania przez skazanego odpłatnego zatrudnienia wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Oddziaływanie przez nauczanie Zmierza ono do wykorzystania okresu pozbawienia wolności do uzupełnienia braków w wykształceniu w zakresie szkoły podstawowej a także zdobycia określonych kwalifikacji zawodowych lub przyuczenia do zawodu. Art. 130 kkw – w zakładach karnych prowadzi się nauczanie obowiązkowe w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum, a także umożliwia się nauczanie w zakresie ponadpodstawowym i na kursach zawodowych. Zawodowe szkolenie kursowe może być w całości lub częściowo odpłatne. Pierwszeństwo w uzyskaniu możliwości objęcia nauczaniem w szkole ponadpodstawowej i na kursach zawodowych mają skazani, którzy nie mają wyuczonego zawodu albo po odbyciu kary nie będą mogli go wykonywać, a także nie ukończyli 21 roku życia. Art.131 – skazani mogą za zgodą dyrektora z.k. uczyc się w szkołach poza obrębem zakładu karnego, jeżeli spełniaja ogólne obowiązujące wymagania w oświacie publicznej, zachowują się poprawnie, nie zagrażają porządkowi prawnemu. Dyrektor może także zezwolić skazanemu na udział w konsultacjach i zdawanie egzaminów poza zakładem karnym. W celu ułatwienia skazanym readaptacji po opuszczeniu zakładu karnego przyjmuje się że świadectwo ukończenia szkoły i kursów otrzymują skazani według wzorów ogólnie obowiązujących, bez znaczenia że uzyskali je w czasie odbywania kary pozbawienia wolności.
Oddziaływanie za pomocą zajęć kulturalno-oświatowych, społecznych i wychowania fizycznego. Zadania: 1) kształtowanie społecznie pozytywnych postaw, 2) wpajanie zasad współżycia społecznego, 3) oddziaływanie na uczucia i świadomość skazanego itp. Art. 135 kkw – w zakładach karnych stwarza się skazanym warunki odpowiedniego spędzania wolnego czasu, w tym celu organizuje się zajęcia kulturalno-oświatowe, wychowania fizycznego i sportowe oraz pobudza aktywność społeczną skazanych. W każdym zakładzie karnym prowadzi się zwłaszcza wypożyczalnie książek i prasy dla skazanych oraz stwarza możliwość korzystania z urządzeń audiowizualnych w świetlicach i celach mieszkalnych. Korzystając z tych urządzeń skazany nie może zakłócać ustalonego porządku w zakładzie.
Oddziaływanie przez kary dyscyplinarne. Art. 142 kkw – skazany podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione naruszenie zakazów lub nakazów wynikających z ustawy lub regulaminu lub innych przepisów. Art. 143 kkw karami dyscyplinarnymi są:
- Nagana
- Pozbawienie wszystkich lub niektórych nie wykorzystanych przez skazanego nagród lub ulg albo zawieszenie ich wykonania na okres do 3 miesięcy
- Pozbawienie korzystania z udziału w niektórych zajęciach kult-ośw, sportowych na okres do 3 m-cy
- Pozbawienie możliwości otrzymywania paczek żywnościowych na okres do 3 m-cy
- Pozbawienie lub ograniczenie możliwości wykonywania zakupów art. Żywnościowych lub wyrobów tytoniowych na okres do 3 m-cy
- Udzielenie widzeń w sposób uniemożliwiający bezpośredni kontakt z osoba odwiedzającą na okres do 3 m-cy
- Obniżenie przypadającej skazanemu części wynagrodzenia za pracę, nie więcej niż o 25%, na okres do 3 m-cy
- Umieszczenie w celi izolacyjnej na okres do 28 dni
Karę z punktu 8 można wymierzyc skazanemu który popełnił przekroczenie naruszające w poważnym stopniu obowiązującą w zakładzie karnym dyscyplinę i porządek. Kara ta podlega na osadzeniu skazanego pojedynczo w celi oraz uniemożliwieniu mu kontaktu z innymi skazanymi. W trakcie jej odbywania skazanego pozbawia się możliwości:
- Korzystania z widzeń i samoinkasujących się aparatów
- Korzystania ze sprzętu audiowizualnego i komputerowego
- Bezpośredniego uczestniczenia wraz z innymi skazanymi w nabożeństwach, spotkaniach religijnych, i nauce religii
- Korzystanie z udziału w zajęciach kult-ośw, z zakresu kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem korzystania z książek i prasy
- Dokonywania zakupów art. Żywnościowych i wyrobów tytoniowych
- Otrzymania paczki żywnościowej w kwartale następującym bezpośrednio po kwartale w którym kara została wymierzona
- Uczestniczeniu w nauczaniu i zatrudnieniu poza celą
- Korzystania z własnej odzieży, obuwia, wyrobów tytoniowych
Art. 145 kkw – wymierzając karę dyscyplinarną uwzględnia się stopień zawinienia i zasady indywidualizacji, mając na względzie rodzaj i okoliczność czynu, stosunek do popełnionego przekroczenia, dotychczasową postawę, cechy osobowości i stan zdrowia. Przed wymierzeniem kary wysłuchuje się obwinionego, zapoznaje się z opinią wychowawcy, a także z zeznaniami świadków. Art. 146 kkw – za jedno przekroczenie wymierza się tylko jedną karę dyscyplinarną. W przypadku gdy skazany popełnił więcej przekroczeń, zanim został ukarany za którekolwiek z nich, wymierza się jedną karę, odpowiednio najsurowszą. Art. 147 – nie można wymierzyć kary dyscyplinarnej, jeżeli od dnia powzięcia przez przełożonego wiadomości o popełnieniu przekroczenia upłynęło 14 dni lub od dnia popełnienia przekroczenia - 30 dni. Nie można rozpocząć wykonywania kary dyscyplinarnej po upływie 14 dni od jej wymierzenia. Art. 148 kkw – wymierzoną karę dyscyplinarną wymierza się bezzwłocznie. Sędzia penitencjarny może wstrzymać wykonanie kary dyscyplinarnej na czas potrzebny do wyjaśnienia okoliczności uzasadniających jej wymierzenie, a także uchylić karę z powodu jej niezasadności lub przekazać sprawę dyrektorowi zakładu karnego do ponownego rozpoznania. Art. 149 kkw – jeżeli zostały ujawnione nowe fakty lub dowody nie znane przedtem, wskazujące na to że ukarany jest niewinny, dyrektor zakładu karnego uchyla karę dyscyplinarną i uznaje ją za niebyłą. Prze wymierzeniem kary umieszczenia w celi izolacyjnej zasięga się opinii lekarza lub psychologa; W wypadkach uzasadnionych względami wychowawczymi można odstąpić od ukarania dyscyplinarnego wykonanie wymierzonej kary zawiesić na okres do 3 miesięcy, zamienic ją na inną mniej dolegliwą lub karę darować. Po upływie okresu zawieszenia karę uznaje się za wykonaną.
Kontakt skazanego ze światem zewnętrznym – było omówione wcześniej.
Praktyki i posługi religijne – omówione wyżej
Odroczenie i przerwa wykonania kary pozbawienia wolności. Z odroczeniem mamy do czynienia, gdy skazany nie rozpoczął jeszcze jej odbywania. Postanowienie w przedmiocie udzielenia przerwy może być wydane tylko wobec osoby, która rozpoczęła już odbywanie kary pozbawienia wolności, niezależnie od tego czy w chwili orzekania przebywa w zakładzie karnym cz tez na wolności. Art. 150 kkw podstawa obligatoryjnego odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności jest choroba psychiczna lub inna ciężka choroba uniemożliwiająca jej wykonanie. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo. Odroczenie następują do czasu ustania przeszkody. Art. 151 kkw – fakultatywne odroczenie wykonania - sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do 6 miesięcy, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki (np. koniecznośc ukończenia prac w polu, budowy domu, usuwanie szkód spowodowanych klęskami żywiołowymi). Można to także uczynić gdy liczba osadzonych w zakładach karnych przekracza w skali kraju ogólną pojemność zakładów karnych, przy uwzględnieniu normy powierzchni przypadającej na skazanego. Art. 152 kkw. – jeżeli odroczenie wykonania kary nie przekraczającej 2 lat pozbawienia wolności trwało przez okres co najmniej jednego roku-sad może warunkowo zawiesić wykonanie tej kary. Zawieszenie wykonania kary nastepuje na warunkach określonych w art. 69-75 kk. sąd wykonawczy może zastosować wobec skazanego dozór, nałożyć na niego określone obowiązki.
Podstawa udzielenia przerwy w odbywaniu kary Podstawą obligatoryjnej przerwy w odbywaniu kary (153par.1) pozbawienia wolności mogą być te same przesłanki, które stanowią o obligatoryjnym odroczeniu wykonania takiej kary – choroba psychiczna lub inna ciężka choroba uniemożliwiająca wykonanie kary. Przerwa w wykonaniu kary może nastąpić tylko wówczas gdy stan zdrowia skazanego nasuwa uzasadniona obawę o jego życie lub stwarza poważne zagrożenie dla jego zdrowia. Sam fakt choroby skazanego nie jest wystarczającym powodem do orzeczenia przerwy w wykonaniu kary, jeśli skazany może być leczony w szpitalu zakładu karnego, a jego życiu nie zagraża bezpośrednie niebezpieczeństwo. Pobyt w takim szpitalu nie przerywa wykonania kary. Podstawa fakultatywnej przerwy w odbywaniu kary (153par.2) pozbawienia wolności mogą być ważne względy zdrowotne, rodzinne lub osobiste. Kodeks przewiduje dwa okresy dopuszczalnej przerwy: 1)do czasu wyzdrowienia-w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonanie kary, 2) na okres roku-gdy przemawia za tym szczególny interes społeczny albo ważne względy zdrowotne i rodzinne. Nie można udzielic przerwy przed upływem roku od dnia ukończenia poprzedniej przerwy i powrotu po niej do zakładu karnego, chyba że zachodzi wypadek choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby skazanego albo inny wypadek losowy. 153par4 kkw-udzielając przerwy w wykonaniu kary sąd może zobowiązać skazanego do utrzymywania w okresie tej przerwy kontaktu z sądowym kuratorem zawodowym w miejscu pobytu, niezmieniania bez jego zgody miejsca pobytu, meldowania się we właściwej jednostce Policji.
Przepis art. 155 kkw pozwala na warunkowe zwolnienie skazanego bez ograniczeń jakie wynikają z art. 78 i 79 kk. tj. niezależnie od tego czy skazany odbył część kary, po której może nastąpić warunkowe zwolnienie na ogólnych zasadach, ale przy spełnieniu następujących warunków: Skazany odbywa karę nie przekraczającą trzech lat pozbawienia wolności Przed udzieleniem przerwy odbył przynajmniej 6 miesięcy tej kary Korzystał z przerwy co najmniej przez rok Aby można było orzec warunkowe przedterminowe zwolnienie takiego skazanego muszą być spełnione przesłanki z art. 77 i 78 kk – sąd musi dojść do przekonania, że istnieje dodatnia prognoza kryminologiczna co do takiej osoby, oparta na ocenie postawy, właściwości i warunków osobistych, sposobu życia przed i po popełnieniu przestępstwa oraz w czasie odbywania kary.
sądowego. Kkw przyjął zasadę (art.25) że egzekucję kary grzywny prowadzi się wg przepisów k.p.c., jeżeli kkw nie stanowi inaczej. Odrębności związane z wykonaniem kary grzywny są jednak w kkw znaczne, dlatego przepisy k.p.c. stosuje się posiłkowo.
Odroczenie i rozłożenie na raty kary grzywny. Art. 49 kkw-sąd może odroczyć wykonanie grzywny albo rozłożyć ją na raty na czas nie przekraczający 1 roku , licząc od dnia wydania pierwszego postanowienia w tym zakresie, jeżeli natychmiastowe jej wykonanie pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. Kkw przewiduje możliwość rozłożenia grzywny na raty nawet na okres do trzech lat w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, a zwłaszcza wówczas gdy wysokość grzywny jest znaczna. Orzeczenie sądu w omawianym przedmiocie powinno być poprzedzone ustaleniem stanu majątkowego skazanego i jego rodziny, wysokości faktycznych zarobków i dodatkowych dochodów, stanu zdrowia skazanego, jego wykształcenia i posiadanego zawodu, itp. Zarówno w wypadku odroczenia kary grzywny jak i rozłożenia jej na raty, ustawowe okresy odroczenia liczyc należy od daty pierwszego postanowienia w tej kwestii, nie zaś od uprawomocnienia się wyroku. Art. 50 kkw-sąd odwołuje odroczenie wykonania grzywny lub rozłożenia jej na raty, jeżeli ujawniły się nowe lub poprzedni nieznane okoliczności, istotne dla rozstrzygnięcia (np.:skazany posiada już środki na zapłacenie rat) Rozłożenie grzywny na raty można odwołać także wówczas, gdy skazany uchybił terminowi płatności choćby jednej raty, chyba że wykaże iż nastąpiło to z przyczyn od niego niezależnych.
Orzekanie kary zastępczej. Fakt niezrealizowania kary grzywny w jej pierwotnej postaci nie pociąga za sobą automatycznie zarządzenia wykonania kary zastępczego pozbawienia wolności. Sąd może zastosować zamianę kary grzywny na: Pracę społecznie użyteczną Zastępczą karę bezwarunkowego pozbawienia wolności Zastępczą karę pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania Zastępczą karę pozbawienia wolności z zastosowaniem korzystniejszego dla skazanego przelicznika od przyjętego w wyroku. Art. 45 kkw- zastępcza praca użyteczna - jeżeli egzekucja grzywny okaże się bezskuteczna lub z okoliczności sprawy wynika że byłaby ona bezskuteczna, sąd może zamienić grzywnę nieprzekraczającą 120 stawek dziennych, po uprzednim wyrażeniu zgody przez skazanego, na prace społecznie użyteczną, przyjmując że 10 stawek dziennych jest równoważnych miesiącowi pracy społecznie użytecznej. Pracę społecznie uzyteczna określa się w miesiącach. Praca społecznie użyteczna polega na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne wskazanej przez sąd w odpowiednim zakładzie pracy, placówce służby zdrowia, opieki społecznej, organizacji lub instytucji niosącej pomoc charytatywna lub na rzecz społeczności lokalnej w wymiarze od 20 do 40 godzin miesięcznie(art35par1 kk). ustalając wymiar godzin w stosunku miesięcznym sąd kieruje się wskazaniami zawartymi w art. 53 k.k. poza tym skazany musi wyrazic zgodę na tę forme wykonania kary. Zamiana kary grzywny na pracę społecznie użyteczną następuje w formie postanowienia, na które skazanemu i prokuratorowi służy zażalenie.
Zastępcza kara bezwarunkowego pozbawienia wolności. Art. 46 kkw-jeżeli skazany, mimo możliwości, nie uiści grzywny w terminie ani tez nie podejmie orzeczonej zastępczej formy jej wykonania (praca społecznie użyteczna) i zostanie stwierdzone, że nie można jej wykonać w drodze egzekucji, sąd orzeka wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności przyjmując, że jeden dzień pozbawienia wolności jest równoważny dwóm stawkom dziennym. Kara zastępcza nie może przekraczać 12 miesięcy pozbawienia wolności, jak również górnej granicy kary pozbawienia wolności za dane przestępstwo, a jeżeli ustawa nie przewiduje za dane przestępstwo kary pozbawienia wolności, górna granica zastępczej kary pozbawienia wolności nie może przekroczyć 6 miesięcy. Orzeczenie i wyegzekwowanie tej kary jest zawsze ostatecznością. Niemożność wykonania kary grzywny w drodze egzekucji musi być stwierdzona stosownym protokołem komornika, sporządzonym zgodnie z wymogami art. 809 k.p.c. bez tego dokumentu urzędowego nie można orzec wykonania kary zastępczej pozbawienia wolności. Wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności ustaje na skutek: Odbycia jej w całości lub umorzenia kary grzywny Warunkowego zawieszenia wykonania kary zastępczej lub warunkowego przedterminowego zwolnienia
Odroczenia ściągnięcia grzywny lub rozłożenia jej na raty
Zastępcza kara pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Art. 46 par.3 kkw-sąd może warunkowo zwiesić wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności na okres próby, który wynosi od roku do 2 lat. Dotyczy to zarówno kar zastępczych za grzywnę orzeczoną w systemie stawek dziennych, jak i za grzywnę określoną kwotowo. Zawieszenie wykonania kary zastępczej opiera się na tych samych zasadach co zawieszenie wykonania kary zasadniczej. Oznacza to, że muszą być spełnione przesłanki z art. 69 par 1 i 2 k.k.. (sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary gdy jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, zawieszając wykonanie sąd bierze pod uwagę postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa).
Zastępcza kara pozbawienia wolności z zastosowaniem korzystniejszego przelicznika od przyjętego w wyroku.
Ogólny przelicznik występuje w art. 46 kkw-sąd orzeka wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności przyjmując, że jeden dzień pozbawienia wolności jest równoznaczny dwóm stawkom dziennym.
Art. 47 par.4 kkw-jeżeli skazany uiścił w wymaganym terminie ( 30 dni ) co najmniej połowę grzywny, a egzekucja pozostałej części okazała się bezskuteczna, sąd orzekając wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności może określić jej wymiar, stosując, zgodnie z art. 46, przeliczenie korzystniejsze dla skazanego od przeliczenia przyjętego w wyroku. Dobrodziejstwo art. 47 par. 4 kkw związane jest z dobrowolnym aktem zapłacenia co najmniej połowy grzywny w jej materialnej postaci i faktyczną niemożliwością uiszczenia pozostałej części grzywny. Zaliczenie aresztu tymczasowego na poczet grzywny nie stwarza takiej sytuacji, jest bowiem niezależne od woli skazanego. Omawiany przepis wymaga stwierdzenia w postępowaniu egzekucyjnym, że nie mam możliwości zrealizowania pozostałej części grzywny. Można przyjąć, że zastosowanie przelicznika, wg którego jeden dzień zastępczego pozbawienia wolności jest równoważny trzem lub czterem stawkom dziennym, stanowiłoby zadość art. 47 par.4.
Zwolnienie od kary zastępczej. Od zastępczej kary pozbawienia wolności lub wykonywania pracy społecznie użytecznej-w trakcie ich odbywania-skazany może się w każdym czasie zwolnić przez złożenie kwoty pieniężnej przypadającej jeszcze do uiszczenia tytułem grzywny. Sąd w żadnym razie nie może odmówić przyjęcia od skazanego (lub jego obrońcy czy rodziny) choćby części grzywny przypadającej jeszcze do uiszczenia
Umorzenie kary grzywny w całości lub w części. Art. 51 kkw-jeżeli skazany , z przyczyn od niego niezależnych, nie może uiścić grzywny , a wykonanie tej kary w innej drodze okazało się niemożliwe lub niecelowe , sąd może, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, grzywnę w całości lub części umorzyć; nie zarządza się egzekucji, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że byłaby ona bezskuteczna. Niemożność uiszczenia grzywny musi zaistnieć z przyczyn, na które skazany nie miał wpływu. Oznacza to, że każda spowodowana świadomym działaniem skazanego zmiana jego sytuacji materialnej, powodująca faktyczna niemożność uiszczenia lub przymusowego wyegzekwowania grzywny , uniemożliwia jej umorzenie. W postanowieniu o umorzeniu grzywny sąd obowiązany jest wskazać przesłanki, jakie zadecydowały o zastosowaniu tej formy zakończenia postępowania wykonawczego. Niemożliwość lub niecelowość wykonania kary grzywny w jednej z przewidzianych form może być następstwem zdarzeń bezpośrednio nie związanych z osobą sprawcy (np.:klęska żywiołowa) lub dotyczących jego samego ( trwała utrata zdrowia, inwalidztwo) Przepis ten może zostać zastosowany także w sytuacji, gdy skazany w terminie zrealizował część grzywny (po okresie odroczenia lub w formie rat), a następnie znalazł się w sytuacji uniemożliwiającej zapłacenie pozostałej części grzywny. Decyzję z art. 51 musi zawsze poprzedzić postępowanie egzekucyjne i stwierdzenie niemożliwości ściągnięcia grzywny w formie przymusowej.
