Prawo małżeńskie kanoniczne, kanony, Schematy z Prawo kanoniczne

Pobierz Prawo małżeńskie kanoniczne, kanony i więcej Schematy w PDF z Prawo kanoniczne tylko na Docsity!

PRAWO MA ŁŻ E Ń SKIE

Kan. 1068 W niebezpiecze ń stwie ś mierci, je ż eli nie mo ż na zdoby ć innych dowodów, wystarcza – o ile nie ma przeciwnych wskaza ń – o ś wiadczenie nupturientów, w razie potrzeby zaprzysi ęż one, ż e zostali ochrzczeni i nie s ą zwi ą zani ż adn ą przeszkod ą. Sytuacja nadzwyczajna - niebezpieczeństwo śmierci. Zaprzysiężenie - tylko w razie potrzeby. Co, gdy zaistniały przeszkody? - kan. 15 KPK - wskazuje na skutek. Gdyby były przeszkody zrywające, to małżeństwo i tak jest nieważne. Kan. 1069 Wszyscy wierni maj ą obowi ą zek przed obrz ę dem zawarcia ma łż e ń stwa wyjawi ć proboszczowi albo ordynariuszowi miejsca znane im przeszkody. Chodzi tutaj o obowiązek głoszenia zapowiedzi przedmałżeńskich, co generalnie występuje pro forma. Kan. 1070 Je ż eli zamiast proboszcza, do którego nale ż y asystowanie przy zawieraniu ma łż e ń stwa, badania przeprowadzi ł kto ś inny, ma on obowi ą zek jak najszybciej powiadomi ć tego ż proboszcza urz ę dowym dokumentem o wyniku bada ń. Gdy dochodzenie było w innej parafii lub zrobił je ktoś inny, to ma obowiązek poinformowania o tym proboszcza. Kan. 1071 § 1. Poza przypadkiem konieczno ś ci, nie mo ż na bez zezwolenia ordynariusza miejsca asystowa ć przy:

1. ma łż e ń stwie tu ł aczy;
2. ma łż e ń stwie, które nie mo ż e by ć uznane lub zawarte wed ł ug prawa pa ń stwowego;
3. ma łż e ń stwie osoby, któr ą wi ążą naturalne zobowi ą zania wobec innej strony albo wobec dzieci, wynikaj ą ce z poprzedniego zwi ą zku;
4. ma łż e ń stwie osoby, która notoryjnie odst ą pi ł a od wiary katolickiej;
5. ma łż e ń stwie osoby zwi ą zanej cenzur ą ;
6. ma łż e ń stwie ma ł oletniego, bez wiedzy rodziców albo wobec ich rozumnego sprzeciwu;
7. ma łż e ń stwie zawieranym przez pe ł nomocnika, o czym mowa w kan. 1105. § 2. Ordynariusz miejsca nie mo ż e udzieli ć zezwolenia na asystowanie przy ma łż e ń stwie osoby, która notoryjnie odst ą pi ł a od wiary katolickiej, bez zachowania przepisów okre ś lonych w kan. 1125, z odpowiednimi modyfikacjami. Na zawieranie niektórych małżeństw potrzeba zezwolenia. Norma nie ma charakteru unieważniającego. Gdyby nie było zezwolenia, to małżeństwo byłoby ważne, ale niegodziwe. Występuje odwołanie do kan. 124 §1 KPK - teoria generalnego aktu prawnego. Zakaz może zostać uchylony przez zezwolenie, ale nie pod sankcją nieważności. Niegodziwość ma przełożenie moralne. Duszpasterz musi się więc z tego wyspowiadać. Wyliczenie hipotez z §1 jest wyczerpujące. §2 odnosi się do uzyskania zezwolenia na małżeństwo mieszane.

Kan. 1072 Duszpasterze powinni odradza ć zawierania ma łż e ń stwa m ł odzie ż y przed osi ą gni ę ciem wieku, w którym zgodnie z miejscowymi zwyczajami zwyk ł o si ę zawiera ć ma łż e ń stwo. PRZESZKODY ZRYWAJ Ą CE W OGÓL N O Ś CI Jeżeli zaistniałaby przeszkoda, a nie uzyskałoby od niej dyspensy - małżeństwo byłoby nieważne. Przeszkody mają charakter unieważniający. Mogą być z ustanowienia prawa bożego i prawa ludzkiego pozytywnego. Tylko od przeszkód z ustanowienia prawa ludzkiego można udzielić dyspensy. Kan. 1073 Przeszkoda zrywaj ą ca czyni osob ę niezdoln ą prawnie do wa ż nego zawarcia ma łż e ń stwa. Kan. 1074 Przeszkod ę uwa ż a si ę za publiczn ą , je ż eli mo ż e by ć udowodniona w zakresie zewn ę trznym; w przeciwnym razie jest tajna. Kan. 1075 § 1. Jedynie najwy ż sza w ł adza ko ś cielna mo ż e autentycznie wyja ś nia ć , kiedy prawo Bo ż e zakazuje ma łż e ń stwa lub powoduje jego niewa ż no ść. § 2. Równie ż tylko najwy ż sza w ł adza ko ś cielna ma prawo ustanawia ć inne przeszkody dla ochrzczonych. O stanowieniu przeszkód zrywających decyduje tylko i wyłącznie Rzym. Racje ich wprowadzania są różne: moralne, społeczne, kulturowe. Wszystkie te przeszkody sięgają genezą pierwotnego chrześcijaństwa lub czasów kanonistyki klasycznej. Dla nieochrzczonych nie ma takich przeszkód - nie podlegają bowiem oni prawu kanonicznemu. Kan. 1076 Odrzuca si ę zwyczaj wprowadzaj ą cy now ą przeszkod ę albo zwyczaj przeciwny obowi ą zuj ą cym przeszkodom. Nie ma możliwości, aby przeszkoda powstała na mocy zwyczaju. Kan. 1077 § 1. Ordynariusz miejsca mo ż e w szczególnym przypadku zabroni ć ma łż e ń stwa swoim podw ł adnym, gdziekolwiek przebywaj ą cym, oraz wszystkim aktualnie przebywaj ą cym na w ł asnym jego terytorium, lecz tylko czasowo, na skutek powa ż nej przyczyny i dopóki ona trwa. § 2. Tylko najwy ż sza w ł adza ko ś cielna mo ż e do zakazu do łą czy ć klauzul ę niewa ż no ś ci. Ordynariusz miejsca może wprowadzić tylko zakaz pod sankcją niegodziwości. Tylko najwyższa władza wprowadza sankcję nieważności.

Kan. 1081 Proboszcz albo kap ł an lub diakon, o którym mowa w kan. 1079 § 2, powinien natychmiast powiadomi ć ordynariusza miejsca o udzieleniu dyspensy w zakresie zewn ę trznym; powinna by ć ona równie ż odnotowana w ksi ę dze ma łż e ń stw. Kan. 1082 Je ż eli reskrypt Penitencjarii nie stanowi inaczej, dyspensa od przeszkody tajnej udzielona w zakresie wewn ę trznym niesakramentalnym powinna by ć odnotowana w ksi ę dze przechowywanej w tajnym archiwum kurii; nie jest te ż potrzebna inna dyspensa w zakresie zewn ę trznym, gdyby przeszkoda tajna sta ł a si ę pó ź niej publiczn ą. POSZCZEGÓL N E PRZESZKODY ZRYWAJ Ą CE Przeszkody są odzwierciedleniem faktu, że życie chrześcijan było i jest niemoralne. Przeszkody:

• wieku
• impotencji
• węzła małżeńskiego
• różności religii
• święceń
• wieczystego ślubu publicznego w instytucie zakonnym
• uprowadzenia
• małżonkobójstwa
• pokrewieństwa
• powinowactwa
• przyzwoitości publicznej
• adopcji Kan. 1083 § 1. N ie mo ż e zawrze ć wa ż nego ma łż e ń stwa m ęż czyzna przed uko ń czeniem szesnastego roku ż ycia i kobieta przed uko ń czeniem czternastego roku. § 2. Konferencja biskupów mo ż e ustali ć wy ż szy wiek do godziwego zawarcia ma łż e ń stwa. Jako, że Konferencja biskupów może ustalić wyższy wiek, to w Polsce kobieta i mężczyzna muszą ukończyć 18 lat. Przeszkoda wieku jest typową przeszkodą prawa kościelnego. Ma charakter absolutny, tzn. skutkuje nieważnością małżeństwa. Małżeństwo nie staje się ważne, gdy któryś z małżonków osiągnie wymagany wiek. Obowiązuje wyłącznie katolików. Nie prosi się tutaj o dyspensę tylko o zezwolenie na zawarcie małżeństwa. Kan. 1084 § 1. N iezdolno ść do odbycia stosunku seksualnego uprzednia i trwa ł a, czy to ze strony m ęż czyzny, czy kobiety, czy to absolutna, czy wzgl ę dna, czyni ma łż e ń stwo niewa ż nym z samej jego natury. § 2. Je ż eli przeszkoda impotencji jest w ą tpliwa, to niezale ż nie od tego, czy w ą tpliwo ść ta jest prawna, czy faktyczna, nie wolno zabrania ć zawarcia ma łż e ń stwa ani te ż , dopóki trwa w ą tpliwo ść , stwierdza ć jego niewa ż no ś ci. § 3. N iep ł odno ść ani nie zakazuje zawarcia ma łż e ń stwa, ani nie powoduje jego niewa ż no ś ci, z zachowaniem w mocy przepisu kan. 1098.

Jest to przeszkoda z prawa naturalnego. Nie ma od niej dyspensy. Chodzi tutaj o niepłodność uprzednią i trwałą. Kan. 1085 § 1. N iewa ż nie usi ł uje zawrze ć ma łż e ń stwo ten, kto jest zwi ą zany w ę z ł em poprzedniego ma łż e ń stwa, nawet niedope ł nionego. § 2. N awet gdyby poprzednie ma łż e ń stwo by ł o niewa ż ne albo zosta ł o rozwi ą zane z jakiejkolwiek przyczyny, nie wolno z tej racji zawrze ć ponownego ma łż e ń stwa, dopóki nie stwierdzi si ę , zgodnie z prawem i w sposób pewny, niewa ż no ś ci albo rozwi ą zania poprzedniego. Małżeństwo musi być ważnie zawarte, nie jest konieczne jego dopełnienie. Ustaje poprzez śmierć małżonka. => stwierdzenie nieważności małżeństwa => rozwiązanie węzła małżeńskiego występują, gdy zastosowano przywilej wiary Brak dyspensy. Kan. 1086 § 1. N iewa ż ne jest ma łż e ń stwo mi ę dzy dwiema osobami, z których jedna zosta ł a ochrzczona w Ko ś ciele katolickim lub zosta ł a do niego przyj ę ta, a druga jest nieochrzczona. § 2. N ie mo ż na dyspensowa ć od tej przeszkody bez wype ł nienia warunków, o których mowa w kan. 1125 i 1126. Związane z małżeństwem mieszanym. Przeszkoda zrywającą. Warunki uzyskania dyspensy kan. 1124 i 1125 KPK: Kan. 1124 Małżeństwo między dwiema osobami ochrzczonymi, z których jedna została ochrzczona w Kościele katolickim lub po chrzcie została do niego przyjęta, druga zaś należy do Kościoła lub wspólnoty kościelnej niemającej pełnej wspólnoty z Kościołem katolickim, jest zakazane bez wyraźnego zezwolenia właściwej władzy. Kan. 1125 Takiego zezwolenia może udzielić ordynariusz miejsca, jeżeli istnieje słuszna i rozumna przyczyna; nie może go jednak udzielić bez wypełnienia następujących warunków:

_1. strona katolicka powinna oświadczyć, że jest gotowa odsunąć od siebie niebezpieczeństwo odejścia od wiary, jak również złożyć szczere przyrzeczenie, że uczyni wszystko, co w jej mocy, aby wszystkie dzieci zostały ochrzczone i wychowane w Kościele katolickim;

2. o tych przyrzeczeniach, które powinna złożyć strona katolicka, należy w odpowiednim czasie powiadomić drugą stronę, tak by zostało stwierdzone, iż rzeczywiście jest ona świadoma treści przyrzeczenia i obowiązku strony katolickiej;
3. obydwie strony powinny być pouczone o celach oraz istotnych przymiotach małżeństwa, których nie może wykluczać żadna ze stron._