Pobierz Prawo międzynarodowe - Notatki - Prawo - Część 4 i więcej Notatki w PDF z Prawoznawstwo tylko na Docsity!
Pomieszczenia misji – budynki lub część budynków i tereny przyległe do nich, użytkowane dla celów misji, łącznie z rezydencją szefa misji. Są nietykalne, a wejście na nie może być tylko za zgodą szefa misji. Państwo wysyłające ma prawo umieszczania na budynkach misji godła i flagi. Państwo przyjmujące ma obowiązek zapewnić ochronę misji, nietykalność jej pomieszczeń, spokój lub uchybienia godności misji. Obowiązkiem państwa wysyłającego jest wykorzystanie pomieszczeń misji zgodnie z ich przeznaczeniem.
- Służba konsularna.
- Źródła prawa konsularnego.
Bardzo dużą rolę odgrywają tu dwustronne umowy konsularne, choć nie brakuje i norm zwyczajowych. W 1963 r. powstała konwencja wiedeńska o stosunkach konsularnych.
- Ustanowienie i utrzymywanie stosunków konsularnych.
Wszystkim państwom przysługuje bierne i czynne prawo konsulatu a samo nawiązanie stosunków konsularnych zależy od zainteresowanych stron. Nawiązanie stosunków dyplomatycznych implikuje nawiązanie stosunków konsularnych ale zerwanie stosunków dyplomatycznych nie powoduje zerwania stosunków konsularnych. Funkcje konsularne są wykonywane przez urzędy konsularne ale często powierzane są te funkcje misjom dyplomatycznym. W takim wypadku mówimy o wydziałach konsularnych. Każdy urząd konsularny ma swój własny okręg konsularny.
- Funkcje konsularne.
Funkcje konsularne:
- ochronę interesów państwa wysyłającego i jego obywateli
- popieranie rozwoju stosunków handlowych, gospodarczych, kulturalnych i naukowych między państwem wysyłającym i przyjmującym
- zapoznawanie się wszelkimi legalnymi sposobami z warunkami i rozwojem życia handlowego, gospodarczego, kulturalnego i naukowego oraz składanie sprawozdań swemu rządowi
- wystawianie paszportów i wiz
- udzielanie pomocy własnym obywatelom,
- pełnienie czynności notariusza i urzędnika stanu cywilnego pod warunkiem zgodności z przepisami miejscowymi,
- ochronę interesów spadkowych własnych obywateli, ochronę interesów nieletnich osób i osób pozbawionych pełnej zdolności do czynności prawnych,
- reprezentowanie współobywateli przed sądem oraz innymi władzami państwa przyjmującego
- wykonywanie nadzoru i kontroli nad statkiem i samolotami
- udzielanie pomocy statkom i samolotom
- Organizacja urzędu konsularnego.
- Przywileje i immunitety konsularne.
Są one węższe niż dyplomatyczne. Konsul z wyjątkiem czynności urzędowych, podlega jurysdykcji i władzy państwa przyjmującego. Zakres przedmiotowy – obowiązek traktowania ich z szacunkiem, zapobieżenie zamachom na ich życie, mogą być zatrzymani lub aresztowani tylko w przypadku popełnienia ciężkiej zbrodni. Każdy taki przypadek wymaga natychmiastowego powiadomienia władz państwa wysyłającego. Immunitet nie chroni ich w przypadku powództwa cywilnego chyba że wyraźnie występował wtedy jako przedstawiciel państwa
wysyłającego. Konsule nie są zobowiązani do składania zeznań w charakterze świadka jeśli dotyczą one wykonywanej funkcji. Korzystają z immunitetu celnego i podatkowego, zwolnieni są ze świadczeń osobistych i służby publicznej Zakres podmiotowy – pełne przywileje i immunitety przysługują zawodowym kierownikom urzędu konsularnego, oraz innym urzędnikom konsularnym. Pracownicy konsularni (administracyjni i techniczni) nie są zobowiązani do składania zeznań w charakterze świadka jeśli dotyczy to charakteru ich pracy, korzystają z immunitetu podatkowego i celnego, są zwolnieni od świadczeń osobistych. Zakres czasowy – każdy członek urzędu konsularnego korzysta z przywilejów i immunitetów od momentu wjazdu do państwa, lub jeśli już tam jest od momentu objęcia funkcji. Zakończenie funkcji pociąga za sobą wygaśnięcie przywilejów i immunitetów, z tym że normalnie wygasają one z chwilą opuszczenia państwa pobytu. Zakres terytorialny – konwencja wiedeńska nie ogranicza przywilejów i immunitetu konsularnego do okręgu konsularnego oraz przyznaje je na terytorium państwa trzeciego.
XII. Załatwianie sporów międzynarodowych.
- Definicja sporu międzynarodowego.
Spór międzynarodowy – sytuacja w której państwa występują ze skonkretyzowanymi, sprzecznymi stanowiskami i roszczeniami. Powstawanie sporów jest nierozerwalnie związane za stosunkami międzynarodowymi i wynikają ze sprzeczności interesów, polityki i podejścia do wielu zagadnień.
- Spór a sytuacja.
Sytuacja – określony co do czasu i miejsca, układ stosunków międzynarodowych. Jest to pojęcie szersze niż spór. Sytuacja może się przerodzić w spór.
- Spory prawne i polityczne, zwykłe i kwalifikowane.
Każdy spór prawny jest sporem politycznym, np. spory międzynarodowe powstają w określonej sytuacji gospodarczej i politycznej. Spory prawne powinny być kierowane do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Nie każdy spór polityczny da się ująć w formułę prawną i rozstrzygnąć wyłącznie na podstawie istniejącego prawa. Spory kwalifikowane to takie które zagrażają pokojowi. Rada Bezpieczeństwa ma możliwość kwalifikowania sporów, z czego płyną określone konsekwencje prawne i organizacyjne.
- Sposoby załatwiania sporów
Rodzaje załatwiania sporów:
- nie prowadzące do wiążącego dla stron rozstrzygnięcia, ( rokowania, dobre usługi, pośrednictwo, badania i koncyliacja ). Pierwsze trzy to postępowanie dyplomatyczne bez udziału organu międzynarodowego, badania i koncyliacja to postępowanie z udziałem organów międzynarodowych jednak nie są one uprawnione do wydawania wiążących dla stron orzeczeń.
- kończące się wiążącym rozstrzygnięciem (arbitraż i postępowanie sądowe)
- Źródła prawa dotyczące załatwiania sporów. Z umów wielostronnych należy wymienić przede wszystkim konwencję haską o pokojowym załatwianiu sporów międzynarodowych z 1907 r., obszerne postanowienia zawiera Karta Narodów Zjednoczonych, ponadto zawierane są umowy dwustronne poświęcone w całości załatwianiu sporów.
- Dyplomatyczne sposoby załatwiania sporów – rokowania, dobre usługi, pośrednictwo, komisje śledcze, komisje badań, koncyliacja.
międzynarodowych i wydawania opinii doradczych w konkretnych sprawach ich działalność może przyczynić się do wyjaśniania i uściślania norm prawnych Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości – rozpoczął działalność w 1946 r. jako jeden z głównych organów ONZ. Spełnia on dwie funkcje:
- sądzenie
- wydawanie opinii doradczych, nie mają one charakteru prawnie wiążącego. Organizacja Trybunału – składa się z 15 sędziów niezależnych, o kwalifikacjach odpowiednich do objęcia tego stanowiska, są wybierani co 9 lat z prawem ponownego wybrania. Co 3 lata następuje częściowe odnowienie składu sędziowskiego (5 sędziów). Sędziów wybiera Zgromadzenie Ogólne i Rada Bezpieczeństwa spośród kandydatów wyznaczonych przez grupy narodowe. Obok sędziów stałych mogą być sędziowie narodowi. Podlegają oni immunitetowi ale tylko gdy sprawują funkcję sędziowską. Bezstronność wyrokowania – sędzia nie może zajmować żadnego stanowiska politycznego, administracyjnego i nie może wykonywać żadnego zawodu poza wykonywanym. Sędzia nie może być agentem, doradcą lub adwokatem i nie może uczestniczyć w wyrokowaniu w sprawie w której był np. członkiem komisji śledczej. Każda strona w sporze ma prawo mieć sędziego swojej narodowości. Każdy sędzia może wyłączyć się ze składu sądzącego w konkretnej sprawie. Kompetencja Trybunału – stronami w sporze mogą być tylko państwa, a podstawą kompetencji jest zgoda państw. Wyrok sądu wiąże strony ale tylko w danej sprawie.
- Środki odwetowe.
Zdarzają się przypadki gdy w odpowiedzi na postępowanie innych państw, naruszającego jego interesy podejmuje ono działalność nadzwyczajną zabezpieczającą te interesy. Rodzaje środków odwetowych:
- retorsje, działalność odwetowa podjęta w odpowiedzi na nieprzyjazne działanie drugiego państwa. działanie które powoduje zastosowanie retorsji nie stanowi pogwałcenia prawa międzynarodowego podobnie jak sam odwet retorsyjny. Chodzi o zasadę proporcjonalności np. w podniesieniu opłat celnych, wydaleniu dyplomatów.
- represalia, odwet jaki państwo podejmuje w odpowiedzi na bezprawną działalność innego państwa, takimi samymi środkami (bezprawnymi) ale uzasadnionymi w konkretnej sytuacji bezprawną działalnością innego państwa. np. zajęcie majątku drugiego państwa, czasowa okupacja obcego terytorium, wzięcie zakładników. Przy tym działa zasada proporcjonalności, obecnie prawo międzynarodowe zakazało stosowanie represaliów.
- embargo, zatrzymanie przedmiotów należących do obcego państwa, głównie statków, lub ładunku na pokładach statków trzecich.
- blokada pokojowa niestosowany, zamkniecie komunikacji z portami lub z wybrzeżem obcego państwa w czasie pokoju. Była to forma nacisku państw silniejszych na państwa słabsze. Dziś zakazana bo może uznana jako akt agresji.
XIII. Prawo przeciwwojenne.
- Pojecie prawa przeciwwojennego.
Jest to zespół norm utrudniających lub prawnie uniemożliwiających wybuch wojny. Do tego rodzaju norm należą postanowienia które bezpośrednio wprowadzają zakaz agresji oraz takie które w jakikolwiek inny sposób zmniejszają prawdopodobieństwo wybuchu wojny lub jej zasięg. Są to umowy ograniczające zbrojenia, lub przewidujące rozbrojenie oraz umowy tworzące system bezpieczeństwa zbiorowego.
- Zakaz agresji i jej definicja Dawne prawo międzynarodowe uważało wojnę za dopuszczalny instrument polityki państw. Było to ściśle powiązane z układem stosunków społeczno-politycznych oraz fakt iż ówczesna wojna nie zagrażała istnieniu całej ludzkości. Nawet Grocjusz w swoim dziele
na pierwszym miejscu postawił prawo wojny. Niepomyślnie zakończyły się próby wyeliminowania wojny ze stosunków międzynarodowych przez konferencje haskie w 1899 i 1907 r. konwencje te nie wprowadziły obowiązku pokojowego załatwiania sporów ani zakazu wojny agresywnej. Nie wprowadził bezwzględnego zakazu wojny agresywnej Pakt Ligi Narodów. Pierwszą umową wielostronną zakazującą wojny agresywnej między kontrahentami był pakt Brianda-Kellogga w 1928 r. Ten pakt zakazywał wojny agresywnej ale nie obronnej. Od czasu wejścia w życie wojna agresywna została usunięta przez prawo. Na zasadzie bezwzględnego zakazu agresji zbudowany został system ONZ. Karta dopuszcza samoobronę i zbiorową akcję przeciw agresorowi. Definicja agresji – dwa elementy:
- pierwszeństwo, agresorem jest państwo które popełni jeden z czynów,
- agresji może dokonać tylko państwo przeciw państwu (nie ma zastosowania do wojny domowej, narodowowyzwoleńczej, antykolonialnej Wg konwencji londyńskich agresorem jest państwo które popełni pierwsze:
- wypowie wojnę drugiemu państwu,
- dokona najazdu siłami zbrojnymi na terytorium innego państwa, a nie wypowie mu wojny,
- zaatakuje jednostki innego państwa bez wypowiedzenia wojny,
- zastosuje blokadę portów lub wybrzeża,
- udzieli poparcia zbrojnym bandom które zorganizowały się na jego terytorium i napadły na terytorium innego państwa, lub odmówi wydania tych band albo pozbawienia ich pomocy i opieki.
- Bezpieczeństwo zbiorowe – aspekty prawne.
Bezpieczeństwo zbiorowe – system wspólnego zapobiegania agresji, oparty na umowie międzynarodowej. Istotą tego systemu jest to iż napad na jednego członka traktowany jest jako napad na wszystkich i zobowiązuje ich do przyjścia z pomocą. System powinien mieć nie tylko zadania represyjne ale i prewencyjne, niedopuszczanie do agresji i likwidacja groźby agresji. Może to być system uniwersalny lub regionalny. Obecnie uniwersalny system bezpieczeństwa przewiduje Karta NZ. Nadrzędnym celem ONZ jest utrzymywanie pokoju i bezpieczeństwa. Centralnym organem odpowiedzialnym za bezpieczeństwo jest Rada Bezpieczeństwa, a swoje uprawnienia w tym zakresie opiera na delegacji władzy, tzn. że wszystkie państwa ONZ udzieliły Radzie Bezpieczeństwa swojej zgody. Rada nie może podjąć żadnej akcji bez zgody wszystkich członków stałych. System sankcji:
- środki tymczasowe , nie są to sankcje ale ich celem jest zapobieganie zaostrzeniu sytuacji, sa stosowane przed zastosowaniem sankcji.
- sankcje: wojskowe i niewojskowe. Sankcje niewojskowe – zupełne lub częściowe przerwanie stosunków gospodarczych, komunikacji, jak również zerwanie stosunków dyplomatycznych. Sankcje wojskowe – udział sił wojskowych
- Kwestie rozbrojenia i ograniczeń zbrojeń.
Rozbrojenie – zmniejszenie potencjału wojskowego, aż do całkowitej jego likwidacji. Ostatecznym celem jest rozbrojenie powszechne i ostateczne. Od tego należy odróżnić ograniczenie zbrojeń które nie ma na celu rozbrojenie ale tylko zahamowanie zbrojeń. Dwa problemy rozbrojenia:
- jak dokonać stopniowego rozbrojenia, aby żadna ze stron nie uzyskała przewagi,
- jak zorganizować kontrolę rozbrojenia aby nie naruszała ona suwerenności państw. Rokowania rozbrojeniowe po II wojnie światowej miały charakter wielostronny i dwustronny a. Na XIV sesji Zgromadzenia Ogólnego ZSRR wystąpił z projektem całkowitego i powszechnego rozbrojenia, oraz stworzenia systemu kontroli międzynarodowej. Nie przyniosło to rezultatu.
- Pojecie wojny i konfliktu zbrojnego.
Wojna w sensie prawnym – zerwanie stosunków pokojowych między państwami i przejście do stosunków wojennych które charakteryzują się walką zbrojną i aktami wrogimi wobec drugiego państwa. Konflikt zbrojny – pojęcie szersze od wojny. Obejmuje ona bowiem przejawy walki zbrojnej między państwami nawet wówczas kiedy wojna nie zostanie wypowiedziana, oraz takie konflikty zbrojne w których nie uczestniczą podmioty prawa międzynarodowego.
- Pojecie prawa wojennego. Prawo wojenne – zespół norm regulujących walkę zbrojną państw lub innych podmiotów prawa międzynarodowego. Głównym jego celem jest złagodzenie okrucieństw wojny. Wiele z norm prawa wojny są ius cogens.
- Stosowanie prawa wojennego i jego obowiązywanie.
Prawo wojenne obowiązuje wszystkie strony konfliktu zbrojnego. Dawniej obowiązywała klauzula powszechności która mówiła iż jeśli choć jedno państwo nie było stroną umowy opatrznej taką klauzulą - umowa taka nie obowiązywała w danym konflikcie nikogo. Podstawowe zasady prawa wojennego:
- strony wojujące nie mają nieograniczonego prawa wyboru środków szkodzenia nieprzyjacielowi
- zasadniczym celem wojny jest pokonanie przeciwnika i narzucenie mu swojej woli
- działania wojenne powinny być prowadzone przeciwko siłom zbrojnym przeciwnika, a nie ludności
- wojna jest stosunkiem między państwami a nie ludnością tych państw.
- Prawo wojenne w konfliktach zbrojnych nie mających charakteru międzynarodowego.
Konflikt wewnętrzny – starcie sił politycznych przy użyciu broni, w obrębie prawnym i geograficznym jednego państwa. Są one prowadzone w sposób okrutny, bez przestrzegania zasad prawa wojennego. W takich konfliktach powinno się stosować chociaż minimum zasad ludzkości, osoby nie biorące udziału w konfliktach należy traktować w sposób humanitarny, ranni i chorzy powinni być leczeni, zabroniona jest kara śmierci bez prawomocnego wyroku sądowego.
- Źródła prawa wojennego.
Prawo wojenne kształtowało się pod wpływem dwóch zasad:
- konieczność wojskowa,
- zasada humanitaryzmu. Dawne prawo wojenne było prawem zwyczajowym które nadal pozostaje w mocy. Jeśli jakieś państwa nie są związane normami prawnymi mogą się na nie powołać. Regulamin haski z 1907 r. został uznany za kodyfikację i potwierdzenie istniejących norm zwyczajowych, i obowiązuje on dla wszystkich państw, niezależnie od tego czy są stronami czy nie.
- Obszar wojny i teatr wojny. Obszar wojny – terytoria na których siły zbrojne stron wojujących mogą prowadzić działania wojenne. Są to terytoria państw wojujących, obszar morza pełnego. Obszarem wojny nie mogą być terytoria państw neutralnych i obszary zneutralizowane. Teatr wojny – część obszaru wojny, na której rzeczywiście toczy się działanie wojenne.
- Początek wojny. Rozpoczęcie wojny:
- z chwilą jej wypowiedzenia,
- z chwilą rozpoczęcia działań zbrojnych. Trzecia konwencja haska zabrania rozpoczęcia działań zbrojnych bez uprzedniego i niedwuznacznego zawiadomienia. Może być wystosowane ultimatum. Prawo wojenne obowiązuje zarówno w wojnie wypowiedzianej zgodnie z konwencją haską jak i niezgodnie. Wojna powoduje przerwanie stosunków dyplomatycznych i konsularnych, dyplomaci wracają do kraju drogą okrężną, placówki dyplomatyczne i jej dokumenty przechodzą pod ochronę jednego z państw neutralnych. Może nastąpić internowanie cudzoziemców jeśli wymaga tego bezwzględnie bezpieczeństwo państwa. statki handlowe mogą być zajęte z obowiązkiem zwrotu po wojnie bez odszkodowania lub zarekwirowane z obowiązkiem odszkodowania.
- Porozumienia między państwami wojującymi.
Jakkolwiek wojna przerywa normalne stosunki miedzy państwami to jednak prawo wojenne dopuszcza zawieranie porozumień miedzy nimi i zakłada przestrzeganie dobrej wiary przy ich wykonywaniu. Porozumienia takie mogą być zawarte przez rządy lub dowódców wojskowych. Konwencje haskie z 1949 r. zakładają zawieranie porozumień w sprawie polepszenia losu ofiar wojny. Rozejm – wstrzymanie działań wojennych za wzajemna zgoda obu stron. Może być ogólny (wstrzymuje wszędzie działania wojenne) albo miejscowy (zawieszenie broni) jeśli wstrzymuje działania wojenne wobec części sił, lub określonego terenu. Porozumienia między dowódcami obu stron to kartele i mogą dotyczyć np. wymiany jeńców. Kapitulacje wojskowe – umowy kończące na uzgodnionych warunkach lub bezwarunkowo obronę, należy odróżnić faktyczne poddanie się – gdzie jedna ze stron rezygnuje z walki przez wywieszenie białej flagi, co zobowiązuje do zaprzestania walki przez drugą stronę. Nietykalność parlamentarzystów – rokowania między stronami zapewniają nietykalność parlamentarzystom oraz osobom im towarzyszącym.
- Mocarstwa opiekuńcze. Ta instytucja służy potrzebie kontaktowania się wojujących państw. Do takich państw należą państwa neutralne które podejmują (na skutek zwrócenia się do nich państw wojujących) się opieki nad interesami danego państwa na obszarze państwa nieprzyjacielskiego. Niekiedy to samo państwo działa jako mocarstwo opiekuńcze dla obu stron, jest pośrednikiem przy przekazywaniu protestów, propozycji rokowań w sprawie rozejmu, wymiany jeńców. Konwencje genewskie z 1949 r. zobowiązują takie mocarstwa do ochrony interesów jeńców, osób internowanych i w związku z tym zostały one dodatkowo wyposażone w delegatów którzy jednak powinni uzyskać zgodę państwa przy którym mają wykonywać swą misję.
- Wojna lądowa – siły zbrojne i ich skład. Tylko siły zbrojne prowadzą działania wojenne. Siły zbrojne mogą składać się z osób walczących i niewalczących (personel sanitarny, korespondenci, kapelanie). Członkowie sił zbrojnych podlegają w dwojaki sposób prawu międzynarodowemu: muszą przestrzegać praw i zwyczajów wojennych, i pozostają pod ochroną prawa wojennego. Skład sił zbrojnych:
- armia regularna,
- siły porządkowe,
- korpusy ochotnicze,
- powstanie masowe. Aby siły porządkowe i korpusy ochotnicze wchodziły w skład armii regularnej zależy od decyzji państwa. Muszą odpowiadać:
- mieć odpowiedzialnego dowódcę,
- mieć stały i z daleka rozpoznawalny znak odróżniający,
- jawnie nosić broń
Szczególnej ochronie podlegają ranni, chorzy, kobiety ciężarne i dzieci. Osoba chroniona nie może działać na szkodę państwa pod którego ochroną się znajduje. Sposoby ochrony ludności;
- strefy bezpieczeństwa,
- strefy zneutralizowane,
- ewakuacja stref oblężonych,
- ochrona szpitali cywilnych,
- wolność przewozu pomocy dla ludności.
- Okupacja wojenna.
Okupacja wojenna – przejściowe zajęcie przez siły zbrojne państwa wojującego części lub całości terytorium nieprzyjaciela i ustanowienie tam faktycznej władzy. Okupacja następuje po inwazji i ma na celu faktyczne zarządzaniem obszarem okupowanym. Na obszarze okupowanym obowiązują 3 porządki prawne:
- dawne prawo krajowe,
- prawo wprowadzone przez okupanta
- prawo międzynarodowe. Okupacja wojenna jest instytucją przejściową. Ochrona ludności na terytorium okupowanym – poszanowanie życia, godności, przekonań religijnych, nie wolno zmuszać jej do brania udziału w działaniach przeciwko swemu państwu, nie wolno zmuszać ludności do składania przysięgi na wierność okupantowi. Prawo międzynarodowe zakazuje kar zbiorowych za czyny indywidualne. Własność na terytorium okupowanym - nie wolno niszczyć własności prywatnej i państwowej chyba że jest to niezbędne dla operacji wojskowych. Okupant ma prawo do zajęcia własności ruchomej państwa nieprzyjacielskiego która może służyć celom wojskowym.
- Wojna morska – cechy charakterystyczne i morskie siły zbrojne.
Celem wojny morskiej jest nie tylko zniszczenie sił zbrojnych przeciwnika ale i osłabienie go gospodarczo przez odcięcie go od świata zewnętrznego i utrudnienie mu prowadzenia handlu morskiego. Akty wrogie – nie są wymierzone bezpośrednio w siły zbrojne nieprzyjaciela ale dążą do ich pośredniego osłabienia przez zajęcie nieprzyjacielskich statków handlowych lub nieprzyjacielskiej własności a czasami godzą w handel krajów neutralnych. Morskie siły zbrojne – składają się z okrętów wojennych. Łodzie podwodne, w swej akcji przeciw statkom handlowym powinny stosować się do przepisów prawa międzynarodowego obowiązującego jednostki nawodne. Łódź nie morze zatopić lub uszkodzić statku handlowego jeśli nie umieści uprzednio pasażerów, załogi i dokumentów okrętowych w bezpiecznym miejscu.
- Akty walki w wojnie morskiej. Ogólnie biorąc podstawowe normy prawa wojennego w wojnie lądowej obowiązują i w wojnie morskiej. Istnieje zakaz bombardowania niebronionych portów, miast, budynków. Zakaz ten nie obejmuje celów wojskowych. Miejscom szczególnym podobnie jak w wypadku bombardowania należy się szczególna ochrona. Konferencja haska z 1907 r. zabrania używania :
- min pływających, chyba że stają się one nieszkodliwe w godzinę po założeniu,
- zakładania min stałych, jeśli nie stają się one nieszkodliwe z chwilą zerwania połączenia z dnem,
- używaniu torped, chyba że po chybieniu same wybuchną.
- Ochrona chorych, rannych i rozbitków. W czasie działań na morzu należy zapewnić ochronę tym grupom podobnie jak w wojnie lądowej.
- Akty wrogie w wojnie na morzu – kontrabanda wojenna, blokada wojenna, prawo łupu. Własność nieprzyjacielska na morzu nie jest chroniona, a zajęcie jego statków lub towarów wykonywane jest w drodze prawa łupu. Prawo łupu może być stosowane wobec statków i ładunków neutralnych, kiedy przewożą one kontrabandę wojenną lub naruszają blokadę wojenną. Zwyczajowe prawo morskie wymaga zachowania pewnej procedury w celu wyjaśnienia czy napotkany statek handlowy lub jego ładunek podlega prawu łupu. Okręty stron walczących mogą zatrzymać statek handlowy, wejść na niego i poddać go rewizji. Jeśli stwierdzi że statek podlega zajęciu musi on być sprowadzony do portu państwa zatrzymującego. Każdy łup musi być sądzony.s Kontrabanda wojenna – przedmioty które mogą służyć wzmocnieniu potencjału wojennego nieprzyjaciela, zawsze można je zająć. Aby stwierdzić czy coś jest kontrabandą należy ustalić:
- czy może to służyć wzmocnieniu potencjału nieprzyjaciela,
- czy są przeznaczone dla nieprzyjaciela. Blokada wojenna – zamknięcie przez morskie siły zbrojne strony walczącej dostępu do portów i wybrzeża nieprzyjaciela. Aby była obowiązująca musi być notyfikowana
- Wojna powietrzna – siły zbrojne i akty walki.
Wojna powietrzna – akty walki dokonywane w przestrzeni powietrznej państw wojujących lub nad pełnym morzem przez siły lotnicze stron wojujących, i akty walki dokonywane z powietrza w stosunku do lądu i morza, a także akty wrogie (udział w blokadzie lub wykonywanie prawa łupu). Z braku przepisów zwyczajowych i norm stosuje się prawo analogii do przepisów wojny lądowej i morskiej. Siły zbrojne – wojskowe statki powietrzne, ranni piloci lub ci którzy dostali się do niewoli są traktowani na równi z jeńcami lądowymi i morskimi. Specjalna sytuacja określa sanitarne statki powietrzne. Akty walki – mają na celu szkodzenie nieprzyjacielowi. Zakazy dotyczące metod walki i używania niektórych broni są analogiczne jak w wojnie lądowej i morskiej. Ostrzeliwanie oddziału spadochronowego który nie znalazł się jeszcze na ziemi jest dozwolone. Inna sprawa ma się z załogą która opuściła statek w celu ratowania swego życia, może być ona wzięta do niewoli. Bombardowanie jest dozwolone jeśli obiekt bombardowany jest broniony.
- Zakończenie działań wojennych i wojny.
Zakończenie działań wojennych – poprzez
- rozejm, zawieszenie wszystkich operacji wojennych
- kapitulację, posiada 2 elementy: poddanie się nieprzyjacielowi i całkowite zaprzestanie działań wojennych
- na skutek rzeczywistego wygaśnięcia tych działań. Zakończenie wojny – wojna trwa do chwili wejścia w życie traktatu pokojowego. Czasami stan wojny może przestać istnieć przez jednostronne deklaracje lub faktyczne nawiązanie stosunków pokojowych. Każdy traktat zawiera przede wszystkim postanowienia o zakończeniu wojny i przywrócenie stosunków pokojowych, zajmuje się likwidacją skutków wojny.
- Neutralność w wojnie – lądowej, morskiej i powietrznej.
Dziś trudno mówić o całkowitej neutralności, bo trudno traktować jednakowo państwo napadnięte i agresora. Wojna lądowa – terytorium państwa neutralnego jest nienaruszalne, jeśli na takim terytorium znajdą się oddziały stron walczących państwo to musi je internować, z dala od teatru działań wojennych. Wojna morska – zakazane jest dopuszczanie się jakichkolwiek kroków nieprzyjacielskich na wodach terytorialnych państwa neutralnego. Zakazane jest też na tych wodach
