









Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Politologia: notatki z zakresu politologii dotyczące prawa rodzinnego; władza rodzicielska. Część 3.
Typologia: Notatki
1 / 15
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
c) żadnemu- wówczas ustanawia się opiekę ( Art. 94 §3 )
- te same przesłanki, co wyżej, tyle że odnośnie obu rodziców.
Treść władzy rodzicielskiej: 1) PIECZA NAD OSOBĄ DZIECKA ( Art. 95 §1 )- zespół obowiązków i uprawnień rodziców obejmujących stałą troską osobę dziecka, aby było ono należycie wychowywane, aby nie stała mu się krzywda, a jego dziecinne lata upłynęły w warunkach rodzinnego szczęścia. Zakres- Art. 96: a) wychowywanie dziecka, b) kierowanie dzieckiem- regulowanie jego trybu życia, kontrolowanie, w jakim przebywa towarzystwie, jak spędza czas, jak oddaje się rozrywkom, jaką czyta literaturę. c) troska o fizyczny i duchowy rozwój- kształtowanie psychiki dziecka, wpajanie zasad moralności i współżycia społecznego, wyrabianie sumienności, pracowitości i poczucia obowiązku, miłości ojczyzny i poszanowania cudzej własności. d) przygotowanie należycie do pracy dla dobra społeczeństwa. Art. 95 §2- dziecko winno rodzicom posłuszeństwo. Nie jest rozstrzygnięte, czy rodzice mogą je wymusić, a jeśli tak, to jakimi środkami, w szczególności czy mogą się uciec do karcenia fizycznego. Przeważa pogląd, że rodzice powinni dążyć do tego, aby ich zarządzenia były przez dziecko respektowane z mocy ich moralnego autorytetu, perswazji i łagodnych środków wychowawczych. Karcenie nie powinno naruszać godności dziecka lub powodować uszczerbku w jego zdrowiu fizycznym i psychicznym ( bo sprzeczne z pkt c)! ). f) możliwość żądania powrotu
- jeśli dziecko jest zatrzymane przez osobę nieuprawnioną ( Art. 100 )- mogą zwrócić się do sądu opiekuńczego, - jeśli dziecko oddali się samowolnie, to też mogą zwrócić się do sądu opiekuńczego albo innych organów. 2) ZARZĄD MAJĄTKIEM DZIECKA Dwa możliwe systemy: a) prawo rodziców użytkowania majątku dziecka, a więc także własność pożytków, jakie majątek przynosi, b) prawo rodziców jedynie do zarządu majątkiem dziecka, pożytki przypadają dziecku- Zasada: Art. 101- Rodzice sprawują z należytą staranności zarząd majątkiem dziecka ( system drugi ). Dochód z majątku dziecka ( Art. 103 )- kolejność przeznaczenia: a) utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuję się razem z nim ( zasada równej stopy ) , b) nadwyżka- na inne uzasadnione potrzeby rodziny. MAJĄTEK DZIECKA- pasywa i aktywa, wszelkie składniki, a więc przedmioty, które dziecko odziedziczyło lub otrzymało w drodze darowizny, kwoty uzyskane z tytułu alimentów ( ale nie samo prawo alimentacji! ), sumy uzyskane z tytułu odszkodowania. **Wyjątek: nie sprawują zarządu nad:
**- bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka,
Pozbawienie i modyfikacje władzy rodzicielskiej. Zasada: Władza rodzicielska trwa w niezmienionym stanie i przysługuje rodzicom w pełnym zakresie od chwili jej powstania do daty wygaśnięcia. Wyjątki: Zasada: Art. 48K
**- podstawa ustawowa i:,
**I) POZBAWIENIE RODZICÓW(A) WŁADZY RODZICIELSKIEJ ( Art. 111 ),
**- rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub
II) ZAWIESZENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ ( Art. 110 ).,
- przemijająca przeszkoda lub: Np. przejściowa choroba, krótszy pobyt w więzieniu. Ustanie przesłanek- sąd opiekuńczy uchyla zawieszenie ( obligatoryjnie ). Co prawda zawieszenie władzy rodzicielskiej nie powoduje jej pozbawienia, ale także powoduje całkowite wyłączenie rodziców od sprawowania władzy rodzicielskiej, co znajduje wyraz w tym, że dla takiego dziecka ustanawia się opiekę.
III) OGRANICZENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ ( Art. 109 ).
- dobro dziecka jest zagrożone. Środki ograniczające- katalog otwarty- sąd może wydać każde zarządzenie, jeśli w danych okolicznościach wymaga tego dobro dziecka.
b) jeśli dziecko jest ubezwłasnowolnione całkowicie, to rodzice podlegają takim ograniczeniom, jak im podlega opiekun ( Art. 108 ).
USTANIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ: Zasada: osiągnięcie przez dziecko pełnoletniości ( Art. 92 ) Nie są możliwe:
POZOSTAŁE STOSUNKI MIĘDZY RODZICAMI A DZIEĆMI Są niezależne od władzy rodzicielskiej, ale pozostają w ścisłym związku z jej wykonywaniem.
c) jeśli sądowe ustalenie ojcostwa Zasada: nazwisko matki Wyjątek: nazwisko ojca
KONKUBINAT KONKUBINAT- nieformalny związek kobiety i mężczyzny, którzy nie zawarli ze sobą małżeństwa w formie określonej przez prawo rodzinne, lecz pozostają we wspólnym- stałym- pożyciu, analogicznym do pożycia małżonków. Stanowi związek faktyczny, a nie prawny. Teoretycznie konkubinat nie jest regulowany jako instytucja prawa rodzinnego, ale pojawia się w przepisach ( Art. 691 kc, Art. 115 § 11 kk )- OSOBY POZOSTAJĄCE FAKTYCZNIE WE WSPÓLNYM POŻYCIU MAŁŻEŃSKIM i coraz częściej w orzecznictwie. Zasada: do konkubinatu nie można stosować ( nawet w drodze analogii ) przepisów o małżeństwie i stosunkach majątkowych między małżonkami ). Wyjątki:
Wyjątek: sąd opiekuńczy może ze względu na szczególne okoliczności, orzec przysposobienie mimo braku zgody opiekuna, jeśli wymaga tego dobro dziecka. Np. 17- latka urodziła dziecko. Nie może być przedstawicielem ustawowym, toteż nie może być opiekunem, będzie nim więc np. babcia dziecka. Nikt się dzieckiem nie zajmuje, ale babcia nie chce wyrazić zgody na przysposobienie. W takich warunkach- jeśli dobro dziecko tego wymaga- sąd ma "furtkę bezpieczeństwa".
Inny podział:
ROZWIĄZANIE PRZYSPOSOBIENIA: Zasada: przysposobienie jest nierozwiązywalne. Wyjątki: ( Art. 125 ):
OPIEKA ( Art. 145- 177 ). OPIEKA- roztoczenie pieczy nad osobą z jakichkolwiek przyczyn nieporadną ( małoletnim/ubezwłasnowolnionym całkowicie ), zgodnie ze zobowiązującym do tego tytułem prawnym. Jest surogatem władzy rodzicielskiej. Cel społeczno- gospodarczy: jest surogatem władzy rodzicielskiej ( w swej zasadniczej postaci ). Punkt ciężkości spoczywa na staraniach o osobę dziecka, na drugim zaś planie znajduje się dbałość o jego majątek. Cechy:
PRZESŁANKI OPIEKI NAD MAŁOLETNIM I) wyłącznym sposobem powstania jest orzeczenie sądu opiekuńczego, niezależnie od inicjatywy osób zainteresowanych. Należy odróżnić:
b) opiekunem nie może być ten, kto ( Art. 148 ):
**- nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych lub,
TREŚĆ OPIEKI Kryteria- Art. 154:
OPIEKA NAD UBEZWŁASNOWOLNIONYM CAŁKOWICIE ( Art. 175- 177 ). Zasada: stosuje się odpowiednio przepisy o opiece nad małoletnim. Wyjątki: a) kolejność:
KURATELA ( Art. 178- 184 ) KURATELA- instytucja zbliżona do opieki, której celem jest roztoczenie pieczy nad osobami lub majątkiem osób, które same swoich praw z przyczyn prawnych lub faktycznych prowadzić nie mogą. Różnice pomiędzy kuratelą a opieką;
Ustanowienie kurateli: Zasada: Art. 178 §1- w wypadkach w ustawie przewidzianych Ograniczenie to wydaje się bezcelowe- przyjmuje się, że ustanowienie kuratora jest dopuszczalne w każdym wypadku, ilekroć jest to bezwzględnie konieczne dla strzeżenia zasługującego na ochronę interesu indywidualnego lub społecznego. a) z urzędu, b) na wniosek,
Zasada:
**- gdy odpadnie jej cel ( uchyla organ państwowy, który ją ustanowił ),
Rodzaje kurateli: