






Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Notatki omawiające stwierdzenia z zakresu prawa: prawo rodzinne; małżeństwo, unieważnienie małżeństwa, małżeński ustrój majątkowy.
Typologia: Notatki
1 / 12
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Istnieją dwie możliwości zawarcia małżeństwa: przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oraz przed duchownym.
Zawarcie małżeństwa przed k ierownikiem urzędu stanu cywilnego Czynność zawarcia małżeństwa obwarowana jest koniecznością spełnienia konkretnych przesłanek. Ze względu na skutki, jakie one wywołują można je podzielić na trzy grupy.
1. Przesłanki, których niezachowanie sprawia, iż małżeństwo nie zostaje zawarte. W prawie takie małżeństwo poczytuje się za nieistniejące. 2. Przesłanki formalne, których niezachowanie nie ma wpływu na ważność małżeństwa 3. Przesłanki wyłączające zawarcie małżeństwa, które mogą stanowić podstawę unieważnienia małżeństwa, mimo iż istniały w momencie jego zawarcia(tzw. przeszkody małżeńskie).
Ad 1. Koniecznymi przesłankami do zawarcia małżeństwa jest jednoczesne (czyli następujące w bezpośredniej kolejności) złożenie urzędnikowi (którym jest wójt lub burmistrz miasta- jednakże rada gminy może powołać innego kierownika u.s.c. wraz z jego zastępcą) oświadczeń woli o chęci wstąpienia w związek małżeński. Muszą być oczywiście różnej płci. Istnieje od tego wyjątek, w postaci możliwości wydelegowania pełnomocnika w celu zawarcia małżeństwa. Taka możliwość występuje jednak w bardzo wyjątkowych sytuacjach, gdy jeden z przyszłych małżonków nie ma możliwości stawienia się przed urzędnikiem u.s.c. Takie pełnomocnictwo powinno zawierać podpis urzędowo poświadczony oraz wymieniać osobę, z którą mocodawca chce wstąpić w związek małżeński. Istnieje kilka przesłanek nieważności pełnomocnictwa. Natomiast jego nieważność nie powoduje nieważności małżeństwa, a jedynie możliwość ubiegania się mocodawcy o jego unieważnienie, i to o tyle, o ile małżonkowie nie rozpoczęli jeszcze wspólnego pożyci a. Tak więc przesłankami nieważności pełnomocnictwa , według art.16 k.r.o. są:
- skuteczne jego odwołanie przez mocodawcę - brak zgody sądu na takie pełnomocnictwo - stan psychiczny opisany w art.82 k.c. - śmierć mocodawcy lub pełnomocnika Nie jest możliwe wyłączenie przez mocodawcę możliwości odwołania takiego pełnomocnictwa.
Ad 2. Chodzi tutaj o przesłanki poprzedzające zawarcie małżeństwa lub związane ze złożeniem oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński. Tak więc osoba zamierzająca zawrzeć związek małżeński obowiązana jest przedstawić:
- dowód tożsamości - skrócony akt urodzenia - jeśli pozostawał kiedyś w związku małżeńskim, dowód ustania lub unieważnienia poprzedniego małżeństwa
- pisemne oświadczenie, iż nie wie o okolicznościach wyłączających możliwość zawarcia małżeństwa - w niektórych przypadkach zezwolenie na zawarcie małżeństwa Nupturienci nie mogą zawrzeć małżeństwa w terminie 1 miesiąca od dnia, w którym złożyli pisemne zapewnienie, iż nie wiedzą o okolicznościach wyłączających możliwość zawarcia małżeństwa (chyba że przemawiają za tym szczególne okoliczności). Oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński powinny być zł o żone w obecności dwóch pełnoletnich świadków.
Ad 3. Należy zauważyć, iż małżeństwo zawarte mimo istniejących przeszkód jest ważne, może jedynie zostać unieważnione, jeśli nie uległo konwalidacji. Przepisy zawierają wyczerpujący katalog przeszkód małżeńskich. Tak więc:
1. Nie osiągnięcie dolnej granicy wieku. Wynosi ona zarówno w przypadku mężczyzny jak i kobiety 18 lat. Istnieje od tego wyjątek. Otóż kobieta, po osiągnięciu wieku 16 lat, za zgodą właściwego sądu opiekuńczego, może wejść w związek małżeński, jeśli przemawiają za tym szczególne przesłanki. Staje się ona wtedy pełnoletnia. Natomiast gdy takie małżeństwo ustanie, a kobieta dalej nie będzie miała 18 lat, do zawarcia kolejnego związku małżeńskiego ponownie konieczna jest zgoda sądu opiekuńczego, chociaż wciąż nie traci owego przymiotu pełnoletności. 2. Małżeństwa nie może zawrzeć osoba ubezwłasnowolniona całkowic ie. Sąd uznaje za taką osobę, której choroba psychiczna lub znaczny niedorozwój psychiczny nie pozwalają na kontrolowanie swojego zachowania. Tym bardziej nie może założyć rodziny. 3. Małżeństwa nie może zawrzeć osoba chora psychicznie bądź dotknięta niedoroz wojem umysłowym. Jeśli jednak stan choroby lub stopień niedorozwoju nie zagrażają małżeństwu ani potomstwu i owa osoba nie jest ubezwłasnowolniona całkowicie, sąd może zezwolić na zawarcie takiego małżeństwa. Unieważnienie małżeństwa z powodu choroby psychicznej jest możliwe jedynie wtedy, gdy przeszkoda ta istniała w czasie zawierania małżeństwa. 4. Nie może wstąpić w związek małżeński osoba, która w takim związku już się znajduje (zakaz bigamii), czyli jeśli jej małżeństwo nie zostało unieważnione, nie nastąpił rozwód lub współmałżonek nie zmarł. 5. Zakaz zawierania małżeństwa posiadają krewni w linii prostej oraz rodzeństwo rodzone i przyrodnie. 6. Zakaz małżeństwa dla powinowatych w linii prostej. 7. Zakaz małżeństwa dla przysposobionego i przysposabiającego. 8. Dopusz czalność unieważnienia małżeństwa z powodu wad oświadczenia. Dotyczy to trzech sytuacji: stan wyłączający świadome wyrażenie woli, błąd co do tożsamości osoby, oświadczenie złożone pod wpływem groźby (tutaj kilka warunków: groźba musi być bezprawna, może pochodzić od drugiej strony lub osoby trzeciej, groźba musi obiektywnie uzasadniać obawy o istnieniu niebezpieczeństwa, niebezpieczeństwo musi mieć charakter osobisty, pomiędzy złożeniem oświadczenia a groźbą musi istnieć związek przyczynowy).
Zawarcie małżeństwa przed duchownym Małżeństwo zawarte zgodnie z prawem wewnętrznym kościoła lub innego związku wyznaniowego wywoła również skutki prawne na gruncie prawa polskiego, jeśli zostaną kumulatywnie spełnione dwie przesłanki:
Małżeństwa zawartego bez zgody sądu przez osobę dotkniętą chorobą psychiczną lub niedorozwojem umysłowym nie można unieważnić, jeśli choroba psychiczna ustała (tylko w wypadku choroby!). Nie może zostać unieważnione małżeństwo z powodu pozostawania jednego z małżonków w innym związku małżeńskim, jeśli owo małżeństwo ustało lub zostało unieważnione. Odpada wtedy podstawa do stwierdzenia bigamii, a prawo opowiada się za ciągłością drugiego małżeństwa. Czyli rozwód, unieważnienie małżeństwa lub ustanie z powodu śmierci pierwszego małżonka – wszystkie one konwaliduje małżeństwo bigamiczne. W wypadku zawarcia małżeństwa przez osoby pozostające w stosunku przysposobienia, małżeństwo może zostać konwalidowane w wyniku orzeczenia sądu o zniesieniu stosunku przysposobienia.
Unieważnienie małżeństwa po jego ustaniu O ile zazwyczaj takie unieważnienie z oczywistych powodów staje się bezprzedmiotowe w wyniku jego ustania, istnieją sytuacje, gdy jest to możliwe. Wyjątki te dotyczą małżeństwa wbrew zakazom pokrewieństwa i bigamii. Ich unieważnienia może żądać osoba, która ma w tym interes prawny lub prokurator.
Śmierć małżonka po wytoczeniu powództwa o unieważnienie małżeństwa W tej sytuacji, gdy śmierć poniesie powód, wtedy na jego miejsce mogą wstępować jego zstępni. Jeśli tego nie zrobią w ciągu 6 miesięcy, postępowanie ulega umorzeniu. Jeśli umiera pozwany, wtedy na jego miejsce wchodzi kurator. Jeśli oboje małżonkowie byli pozwanymi, wtedy na miejsce zmarłego wstępuje kurator.
Skutki prawne unieważnienia małżeństwa Pomimo kłótni, czy wywołują ono skutki ex nunc czy też ex tunc, pewne jest, iż nie wywołuje ono skutków retroaktywnych w przypadku: a) dzieci urodzonych w takim małżeństwie, poczytuje się je jako dzieci urodzone w tym małżeństwie b) w przedmiocie praw i obowiązków rodziców wobec ich małoletnich dzieci, zwłaszcza wykonywania władzy rodzicielskiej oraz dostarczania im środków utrzymania i wychowania orzeka sąd zgodnie z zasadami dotyczącymi rozwodu. Tak więc sąd może orzec iż:
- władzę rodzicielską rodzice będą sprawować wspólnie - może powierzyć ją jednemu z nich ograniczając prawa i obowiązki drugiego - ze względu na przemijające przeszkody może tę władzę zawiesić w stosunku do jednego lub obojga małżonków - może pozbawić władzy rodzicielskiej jednego lub dwóch małżonków orzekając obowiązek alimentacyjny. c ) zakończenie wspólności majątkowej -regulowane przez przepisy o rozwodzie
Podstawowe prawa i obowiązki małżonków obejmują:
1. Obowiązek wspólnego pożycia. Polega na duchowej, fizycz nej i gospodarczej więzi współmałżonków. 2. Obowiązek wierności małżeńskiej. 3. Obowiązek wzajemnej pomocy. 4. Obowiązek współdziałania dla dobra rodziny.
MAŁŻEŃSKI USTRÓJ MAJĄTKOWY
Określa jedynie część stosunków majątkowych między małżonka mi. Określa on mianowicie sytuację prawną małżonka wobec majątku współmałżonka. Tak więc w RP mogą istnieć:
1. Ustawowa wspólność majątkowa 2. Rozdzielność majątkowa ex lege w wypadku zniesienia przez sąd współwłasności ustawowej lub umownej, lub rozdzielność majątkowa umowna 3. Dwa rodzaje umownej wspólności majątkowej: a) rozszerzona wspólność majątkowa b) ograniczona wspólność majątkowa
Wspólność ustawowa.
Ten rodzaj wspólności wyraża się w tym, iż: powstaje z mocy prawa w momencie zawarcia małżeństwa oraz obejmuje dorobek małżonków. Wspólność ustawowa trwa do momentu ustania lub unieważnienia małżeństwa lub orzeczenia separacji, lub gdy w czasie trwania małżeństwa:
1. Małżonkowie zawarli umowę majątkową 2. Z ważnych powodów na wniosek jednego z małżonków sąd orzekł zniesie nie wspólności. 3. z mocy prawa na skutek częściowego lub całkowitego ubezwłasnowolnienia jednego ze współmałżonków.
Dorobkiem małżonków są przedmioty majątkowe nabyte przez współmałżonków bądź przez jednego z nich w czasie trwania wspólności ustawowej, a zwłaszcza: a) pobrane wynagrodzenie za pracę jak i inne usługi świadczone osobiście przez któregokolwiek małżonka b) dochody z majątku wspólnego, jak i majątku odrębnego każdego z małżonków.
W wypadku istnienia wspólności ustawowej, istnieją trzy masy majątkowe : majątek wspólny, majątek osobisty męża oraz majątek osobisty żony.
Zarząd majątkiem wspólnym : O ile w sprawach zwykłego zarządu małżonkowie mogą działać i podejmować decyzje samodzielnie, o tyle w sprawach przekraczających zwykły zarząd wymagana jest zgod a współmałżonka. Akt zgody współmałżonka na taką czynność prawną jest traktowany jako zgoda osoby trzeciej. Nie staje się ona więc stroną umowy. W przypadku czynności jednostronnych zgoda taka musi zostać wyrażona przed lub w momencie dokonania
utrzymywania rodziny, pijaństwo, narkomania, długoletni wyrok pozbawienia wolności, opuszczenie małżonka bez uzasadnionego powodu.
3. Ustaje z mocy prawa w wypadku ubezwłasnowolnienia częściowego lub całkowitego jednego ze współmałżonków.
Z chwilą orzeczenia rozdzielności majątkowej, majątek wchodzący w skłąd wspólnego majątku staję się majątkiem podlegającym współwłasności w częścia ch uła mkowych (należy on do małżonków, małżonka i spadkobierców drugiego zmarłego małżonka, lub do spadkobierców, gdy obydwoje małżonkowie nie żyją). Udziały w takim podzielonym majątku są równe, istnieją od tego oczywiście wyjątki:
1. Gdy na mocy intercyzy do majątku wspólnego weszły przedmioty, które w wypadku wspólności ustawowej należałyby do majątku odrębnego małżonków, mogą oni w treści umowy postanowić, iż udziały w majątku po ustaniu wspólności nie będą równe i określić ich wysokość. 2. Z ważnych powodów, co należy badać podobnie jak w wypadku zwróce nia się do sądu z wnioskiem o ustanie wspólności majątkowej. Decydujące znaczenie ma tutaj wkład małżonka we wspólny majątek.
Ustalenia nierównych udziałów małżonek może żądać zarówno w przypadku ustania wspólności majątkowej z mocy prawa, jak i w wypadku zniesienia jej przez sąd z ważnych powodów. Spadkobiercy mogą żądać ustalenia nierównych udziałów w wypadku, gdy spadkodawca za życia wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa bądź rozwód.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ MAŁŻONKÓW ZA ZOBOWIĄZANIA
Odpowiedzialność w czasie trwania wspólności majątkowej
Jeżeli nie dotyczy majątku odrębnego jednego ze współmałżonków i nie powstało przed powstaniem wspólności majątkowej, wierzyciel może żądać zaspokojenia zarówno z majątku wspólnego jak i odrębnego współmałżonka dłużnika. Gdy natomiast zobowiązanie dotyczy majątku odrębnego małżonka lub powstało przed powstaniem wspólności majątkowej, wtedy wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku odrębnego małżonka, z wynagrodzenia za pracę lub inne usługi świadczone bezpośrednio przez małżonka lub z korzyści uzyskanych przez niego z racji praw autorskich, praw twórcy wynalazku, wzoru lub projektu racjonalizatorskiego. Wierzyciel może jednak żądać zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków nawet w wypadku, gdy zobowiązanie powstało przed powstaniem wspólności majątkowej, jeśli jest to wspólność umowna rozszerzona, gdzie w skład majątku wspólnego wchodzą przedmioty, które w ramach zwykłej wspólności majątkowej należałyby do majątku odrębnego jednego z małżonków. Jeśli w stosunku do jednego z małżonków orzeczone zostaną kara grzywny, nawiązki lub należności sądowe, wtedy są one egzekwowane z majątku osobistego dłużnika. Dopiero, gdy zaspokojenie z tych źródeł nie jest możliwe, można dokonać egzekucji na majątku wspólnym. Współmałżonek może żądać od sądu ograniczenia lub całkowitego wyłączenia możliwości egzekucji z majątku wspólnego (w przypadkach, gdy skazany małżonek w żadnym bądź niewielkim stopniu przyczynił się do powstania majątku wspólnego).
Odpowiedzialność po ustaniu wspólności majątkowej
Należy tutaj wyróżnić dwie grupy zobowiązań. Te, które powstały w momencie trwania wspólności majątkowej(1), oraz te, które powstały po jej ustaniu(2).
1. W ramach pierwszej grupy zobowiązań można wyróżnić trzy kategorie: a) zobowiązania zaciągnięte przez jednego z małżonków- w tym wypadku po ustaniu wspólności majątkowej strona stosunku zobowiązaniowego odpowiada całym swoim majątkiem (czyli majątkiem odrębnym i udziałem we współwłasności). b) zaciągnięte przez jednego z małżonków, ale korzystające z zabezpieczenia rzeczowego (hipoteka, zastaw) na rzeczy wchodzącej w skład majątku wspólnego- wierzyciel może zaspokoić się z całego majątku dłużnika (tak jak powyżej) jak i również z rzeczy obciążonej zastawem lub hipoteką bez względu na to, czy rzecz ta jest współwłasnością w częściach ułamkowych, czy też w wyniku dokonania podziału majątku wspólnego weszła ona w skład majątku małżonka nie będącego dłużnikiem. Wierzyciel ma prawo zaspokojenia wobec każdoczesnego właściciela rzeczy. c) zobowiązani a będące następstwem czynności prawnej obojga małżonków, oraz zobowiązania solidarne - wtedy dłużnikami są oboje małżonkowie. Po ustaniu wspólności majątkowej wierzyciel może żądać zaspokojenia wierzytelności w całości bądź w części od obojga małżonków łącznie lub od każdego z osobna.
Śmierć oraz uznanie za zmarłego
Śmierć naturalnie prowadzi do ustania małżeństwa, natomiast uznanie za zmarłego rodzi domniemanie śmierci osoby uznanej za zmarłą. Wtedy domniemywa się, iż małżeństwo ustało z chwilą, która w wyroku sądowym została oznaczona jako chwila śmierci małżonka. Nie może być przesłanką unieważnienia kolejnego małżeństwa zawartego przez małżonka, jeśli okaże się, iż małżonek uznany za zmarłego żyje.
Rozwód
Według przepisów k.r.o. rozwód może być dopuszczony jedynie w przypadku zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego. Obie przesłanki, trwałość i zupełność, muszą być spełnione łącznie (chodzi o rozkład więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej). Nie są to natomiast jedyne przesłanki orzeczenia rozwodu. Oprócz tego, prawo określa kilka przesłanek, które stoją na przeszkodzie orzeczeniu rozwodu. Są nimi:
1. Jeżeli wskutek orzeczenia rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci. 2. Jeśli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładowi pożycia, a drugi małżonek nie zgadza się na rozwód, chyba, że ta odmowa przeczy zasadom współżycia społecznego. 3. Jeśli orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego z powodów innych niż dobro małoletnich dzieci.
Sposób korzystania ze wspól nie zajmowanego mieszkania po orzeczeniu rozwodu.
Sąd orzeka jedynie co do sposobu korzystania z lokalu, natomiast nie tworzy on ani nie zmienia istniejących praw podmiotowych.
Odnośnie grupy drugiej :
Eksmisja jednego z małżonków ze wspólnie zajmowanego mieszkania
Orzeczone może być jedynie w wyjątkowych przypadkach, gdy rażąco naganne zachowanie jednego z małżonków uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie lokalu. Eksmisja nie może zostać orzeczona w stosunku do małżonka, któremu mieszkanie zostało przydzielone w celu wykonywania czynności zawodowych. Eksmisja nie może również zostać orzeczona w stosunku do małżonka, który posiada wyłączne prawo do wspólnie zajmowanego lokalu.
Podział u majątku wspólnego, jeśli nie spowoduje to zbytniej zwłoki w postępowani u rozwodowym.
Sąd w wyroku rozwodowym nie orzeka o ustaniu wspólności majątkowej, ponieważ ustaje ona ex lege z powodu orzeczenia rozwodu, czyli ustania małżeństwa. Małżonek może jednak zgłosić wniosek o to, aby sąd dokonał w wyroku rozwodowym podziału majątku wspólnego, jeśli nie spowoduje to nadmiernej zwłoki. Złożenie takiego wniosku nie jest możliwe jeśli: a) wspólność majątkowa już ustała i toczy się odrębne postępowanie o podział majątku wspólnego. b) Dokonanie podziału wymagałoby udziału osób trzecich w sprawie rozwodowej.
Odnośnie grupy trzeciej :
Podział wspólnie zajmowanego mieszkania
Wniosek o podział zajmowanego mieszkania jest wspólny w momencie, gdy małżonkowie zgadzają się co do sposobu podziału mieszkania oraz co do części mieszkania przysługujących każdemu z nich.
Przyznanie mieszkania jednemu z małżonków, jeśli drugi wyraża zgodę na jego opuszczenie bez zapewnienia mu mieszkania socjalnego lub zamiennego, o ile podział mieszkania albo przyznanie go jednemu z małżonków jest możliwe
Obowiązek alimentacyjny między rozwiedzionymi małżonkami
Pierwszy rodzaj takiego obowiązku to zwykły obowiązek alimentacyjny. Prawo do wnioskowania o takie alimenty posiada małżonek żyjący w niedostatku i który nie jest wyłącznie winny rozkładowi pożycia. Obowiązek ten polega na dostarczaniu środków potrzebnych do zaspokajania normalnych i bieżących potrzeb konsumpcyjnych małżonka, a jego zakres zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego i możliwości majątkowych zobowiązanego.
Obowiązek ten wygasa w momencie śmierci uprawnionego bądź zobowiązanego, a także w razie zmiany sytuacji. Wygasa ponadto w przypadku wstąpienia uprawnionego w nowy związek małżeński oraz jeśli zobowiązanym jest małżonek który nie został uznany winnym rozkładowi pożycia w ciągu 5 lat od orzeczenia alimentów, chyba że ze względu na szczególne okoliczności, na wniosek uprawnionego, sąd przedłuży ten okres.
Drugi obowiązek alimentacyjny dotyczy małżonka wyłącznie winnego rozkładowi pożycia. Tutaj potrzebne jest spełnienie kilku przesłanek :
1. Zobowiązany jest małżonek wyłącznie winny ( przesłanka ta jest spełniona, gdy w sentencji wyroku znajduje się sformułowanie „wyłącznej winy” lub „winy”). 2. Istotne pogorszenie sytuacji materialnej ( już nie niedostatek!) 3. W skutek takiego pogorszenia sytuac ji materialnej, niemożność zaspokojenia przez uprawnionego usprawiedliwionych potrzeb. 4. Obowiązek ten nie wygasa w przypadku upływu czasu, pozatym wygasa na tych samych zasadach co zwykły obowiązek alimentacyjny.
Separacja
Rozróżnia się separację faktyczną i separację prawną.
Separacja faktyczna nie posiada definicji prawnej. Można powiedzieć, iż polega na zerwaniu pożycia i oddzielnym, z reguły, zamieszkiwaniu małżonków.
Separacja sądowa Podstawową przesłanką jej orzeczenia jest zupełny rozkład pożycia. Interpretujemy go tak samo jak w wypadku rozwodu. Należy zauważyć jednak, iż nie występuje tutaj przesłanka trwałego rozkładu pożycia. Jeśli chodzi o negatywne przesłanki separacji, czyli takie, które nie mogą zaistnieć, aby separacja mogła być orzeczona, to zaliczamy do nich:
1. Dobro wspólnych małoletnich dzieci. Wspólnymi małoletnimi dziećmi są: a) dzieci pochodzące od obojga małżonków b) dzieci przysposobione przez obojga małżonków c) dzieci pochodzące od jednego z małżonków, przysposobione przez drugiego d) dzieci pozamałżeńskie, których pochodzenie od małżonków zostało ustalone w sposób przewidziany przez prawo e) w trybie art.155 par. 2. Sprzeczność orzeczenia separacji z zasadami współżycia społecznego. Chodzi o przypadki, gdy np. jeden z małżonków wymaga stałej pomocy i opieki.
W wypadku separacji nie jest znana instytucja rekryminacji. Oznacza to, iż o separację może wnioskować również małżonek wyłącznie winny całkowitemu rozkładowi pożycia. Brak zgody drugiego małżonka na separację nie jest przesłanką uniemożliwiającą jej orzeczenie, lecz nie oznacza to, iż pozostaje ona bez znaczenia. Sąd nie orzeka o winie małżonków w sytuacji, gdy:
1. Orzeka o separacji na podstawie zgodnego żądania małżonków 2. Sąd orzeka o separacji na wniosek jednego małżonka, a następnie małżonkowie zażądali, aby sąd nie orzekał o winie.