Pobierz Prezentacja na temat kultury starożytnego Rzymu i więcej Prezentacje w PDF z Wiedza o kulturze tylko na Docsity!
Skaly i mineraly
Skaly i mineraly
Skały budują zewnętrzną warst wę Ziemi oraz jej wnętrze. Każdą skałę t worzy jeden lub kilka minerałów. Minerały to podstawowe pier wiastki oraz związki chemiczne, które t worzą skorupę ziemską. Cechy minerałów: Powstały w naturalny sposób w głębi Ziemi lub na jej powierzchni. Mają określone właściwości chemiczne (np. skład) oraz właściwości fizyczne (np. t wardość). Minerały skałot wórcze występują powszechnie. Przykłady: oliwin, kwarc. Minerał skałot wórczy – kwarc w różnych odmianach Minerały występujące rzadko to kamienie szlachetne. Przykłady: diamenty, szmaragdy, szafiry, rubiny. Kamienie szlachetne – rzadkie minerały ' " ,
! (^)!
'T
! !
I i.!^!!
" ! (^)! ! ! ! ! (^)!
'T
! !
Podzial skal
Skały powstają w różnych miejscach oraz warunkach, dlatego mają odmienne cechy, m.in. bar wę oraz t wardość. Ze względu na pochodzenie (miejsce i warunki powstania) wyróżnia się 3 główne grupy skał: skały magmowe, skały osadowe, skały metamorficzne (przeobrażone).
- Skały magmowe a) Skały głębinowe → powstają w wyniku powolnej krystalizacji magmy głęboko pod powierzchnią ziemi. Przykład: granit. Granit może mieć różne barwy: zielonkawą, czerwoną, szarą b) Skały wylewne (wulkaniczne) → powstają z lawy wydobywającej się z wulkanu. W kontakcie z chłodnym powietrzem lawa szybko zastyga na powierzchni ziemi. Przykład: bazalt. Bazalt jest czarny i ma prawie niewidoczne minerały
c) Skały pochodzenia organicznego → powstają w wyniku nagromadzenia się szczątków obumarłych roślin i zwierząt. Przykłady: wapienie, torf, węgiel brunatny, węgiel kamienny, ropa naftowa.
- Skały metamorficzne Skały metamorficzne (przeobrażone) t worzą się, gdy na skały magmowe lub osadowe oddziałuje: wysoka temperatura, potężne ciśnienie. Przykłady: gnejs → przeobrażony granit, marmur → przeobrażony wapień.
Skaly i mineraly – zasosowanie w gospodarce
Wiele skał i minerałów jest surowcami mineralnymi. Surowce mineralne dzieli się na 4 grupy: surowce energetyczne, surowce chemiczne, surowce metaliczne, surowce skalne.
- Surowce energetyczne Służą do wyt warzania energii elektrycznej, ciepła i energii mechanicznej. Te rodzaje energii powstają wskutek spalania surowców energetycznych. Przykłady: ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel kamienny, węgiel brunatny.
- Surowce chemiczne Służą do wyt warzania substancji o różnorodnym zastosowaniu. Niektóre surowce energetyczne (np. ropa naftowa czy węgiel kamienny) są jednocześnie surowcami chemicznymi. Przykłady: Ropa naftowa to surowiec wykorzystywany m.in. do produkcji benzyny i smarów, asfaltu, t worzyw sztucznych (np. opakowań, opon), kosmetyków i lekarst w oraz materiałów wybuchowych. Węgiel kamienny jest surowcem służącym m.in do produkcji t worzyw sztucznych, barwników i lekarst w. Sól kamienna ma zastosowanie w przemyśle spożywczym (np. do konserwacji żywności), chemicznym (np. do produkcji chloru), w drogownict wie (np. do posypywania zimą nawierzchni dróg) i lecznict wie uzdrowiskowym (np. do kąpieli solankowych). - (^) -
