Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

prezentacja używana na wykładach w sem. letnim 2006, Schematy z Geografia

Siatka geograficzna i kilometrowa, współrzędne geograficzne i prostokątne płaskie, ramka i legenda mapy. Mapy topograficzne i tematyczne.

Typologia: Schematy

2022/2023

Załadowany 24.02.2023

metallic_eyes
metallic_eyes 🇵🇱

4.8

(14)

67 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz prezentacja używana na wykładach w sem. letnim 2006 i więcej Schematy w PDF z Geografia tylko na Docsity! Krystian Pyka Wykłady z kartografii cyfrowej w ramach przedmiotu GIS i kartografia cyfrowa (prezentacja używana na wykładach w sem. letnim 2006) Kierunek: Inżynieria Środowiska, specjalność: Monitoring Środowiska, rok IV Program wykłady wymiar 8 godz. Podział map na arkusze, odwzorowania, układy współrzędnych. Siatka geograficzna i kilometrowa, współrzędne geograficzne i prostokątne płaskie, ramka i legenda mapy. Mapy topograficzne i tematyczne. Zakres informacyjny Mapy Hydrograficznej i Sozologicznej. Metody prezentacji kartograficznej, generalizacja kartograficzna. ćwiczenia (stanowią uzupełnienie treści wykładów) 1a - Międzynarodowy podział arkuszowy map topograficznych i tematycznych. 1b - Podział arkuszowy map w układzie „1965” . 2 - Mapy topograficzne i tematyczne ( przegląd ) . 3 - Opracowanie mapy tematycznej - formy ochrony przyrody . 4 - Prezentacja zjawisk w postaci kartogramu . Kartografia wykład 1 Definicja Międzynarodowy podział arkuszowy map Odwzorowania Układy współrzędnych Podstawą podziału map topograficznych i tematycznych jest podział na arkusze Międzynarodowej Mapy Świata w skali 1:1 000 000. Arkusze w tym systemie podziału ograniczone są południkami co 6o, zaczynając od południka Greenwich i równoleżnikami odległymi o 4o, począwszy od równika. Pasy równoleżnikowe, biegnące po obu stronach równika, oznaczone są literami od A do V. Słupy południkowe oznaczone są liczbami od 1 do 60. Za punkt wyjścia przyjęto położenie „antypołudnika” Greenwich (południk - 180o). źródło: www.geografia.com.pl pas N słup 34 źródło: www.geografia.com.pl pasy: M południowy, N –północny słupy, 33:zachodni, 34-wschodni linie podziałowe: równoleżnik 52o, południk 18 o każdy segment pas-słup np. M-34 ma rozmiar: 6o x 4 o (∆L x ∆B) w każdym kierunku segment dzieli się na 12 „setek”, stąd ich rozmiar wynosi: 30’x 20’ Podstawowe rodzaje odwzorowań (projekcji) kartograficznych: − odwzorowania azymutalne, − odwzorowania stożkowe, − odwzorowania walcowe. Odwzorowania azymutalne powstające w wyniku rzutowania powierzchni Ziemi na płaszczyznę styczną do niej, w określonym jej punkcie. Zależnie od położenia środka rzutu odwzorowanie azymutalne może być: o centralne (gnomoniczne) - środek rzutu znajduje się w środku Ziemi, o stereograficzne - środek rzutu jest umieszczony na biegunie przeciwnym, o ortograficzne - środek rzutu jest oddalony od płaszczyzny rzutu nieskończenie daleko, o zewnętrzne - środek rzutu znajduje się w określonej odległości poza Ziemią, Odwzorowania walcowe, gdzie sferyczną powierzchnię Ziemi przenosi się na boczną powierzchnię walca obejmującego kulę ziemską. Powierzchnia Ziemi może być styczna lub sieczna do powierzchni walca. o odwzorowanie Merkatora – oś Ziemi pokrywa się z osią walca; południki i równoleżniki są proste i równoległe (łatwo określać współrzędne), równokątne, zmienna skala odległości. o odwzorowanie Gaussa - oś Ziemi jest prostopadła do osi walca; zachowuje kąty i podobieństwo figur, Współrzędnymi prostokątnymi płaskimi nazywamy wartości liniowe E i N, które określają położenie punktu na płaszczyźnie względem osi układu. Każda strefa posiada swój własny układ współrzędnych prostokątnych płaskich. Osią E jest równik. Oś N tworzy południk osiowy (południk środkowy) strefy. źródło: www.geografia.com.pl źródło: www.geografia.com.pl Układ współrzędnych prostokątnych płaskich Ellipsoid Surface Equator Geodetic Longitude at | Point P Geodetic Height of Point P - - "Point P Semi Minor Axis Hormal te 'Tangent to Ellipse Ellipsoid at at Point P Semi Major Axis , Geodetic * Latitude at Point P P H Dana 3617/94. Nowe układy współrzędnych prostokątnych płaskich w Polsce (docelowe) układ współrzędnych płaskich prostokątnych 2000, stosowany w pracach geodezyjnych i kartograficznych, związanych z wykonywaniem mapy zasadniczej, układ współrzędnych płaskich prostokątnych 1992, stosowany w mapach urzędowych o skali mapy 1:10.000 i skalach mniejszych, układ współrzędnych płaskich prostokątnych UTM – stosowany w mapach wojskowych Stare układy współrzędnych prostokątnych płaskich w Polsce (wycofywane) układ 1965 – dla map zasadniczych i topograficznych układ 1942 – dla map topograficznych k. —— Datum 1 Elipsoidy GRS 80 i WGS84 są geocentryczne (zaczepione w środku mas Ziemi) i prawie identyczne. Elipsoida Krasowskiego jest styczna do geoidy w tzw. punkcie Pułkowo Pomiędzy elipsoidą Krasowskiego a WGS84 występuje przesunięcie i niewielkie skręcenie Nazwa WGS84 (World Geodetic System) jest używana w dwóch znaczeniach: jako globalna elipsoida o początku w środku mas ziemi jako geocentryczny układ wsp. (X,Y,Z lub B,L) 97:44:25.19 West Longitude (WGS 84) CAPE ARC 1950 FUROPEAN DATUM 1950 PROYVISIONAL SOUTH AMERICAN PULKOYO 1942 ADINDAN SOUTH AMERICAN 1069 |- WGS 72 —— —— —-] 7 30:16:28.82 North Latitude (WGS 84) NAD 27 AUSTRALIAN GEODETIC SYSTEM 1584 ORDNANCE SURVEY 1936 INDIAN TORYO 1000 meters Position Shifts from Datum Differences Texas Capitol Dome Horizontal Benchmark Peter H. Diana 3/1/34 <© 72 UTM Zone Numbers - 010203 04.05 0607 0809 10 M fe 8 14.15 16 17 6 19.202.123 24.05 06 07.28.2930 31.33 3934943697 36.39 40414240 4 5 45 4 40 49 SO SI SZ 63 6405 GGF 60 ÓW KO w 58—|-|- 32 15 -1B -2el- -32 -5E -72 -80 x 5 d|D c 4 = N O = (D d (D A, _|Q 5 i! "| © M| = [z GE w mę ==" "w - Universal Transverse Mercator (UTM) System NK" Pater H. Dana 7/04 <© System współrzędnych GeoPrzestrzeni Definiowanie układu 1992 (GeoMedia) Przestrzeń odwzorowania | Przestrzeń geograficzna | Jednostki famaty Ogólne Przestrzeń współrzędnych Typ układu współrzędnych a A $ystem współrzędnych GeoPrzestrzeni ©. Geograficzny 6 fHdzorowanią m Ogólne | Przestrzeń Współrzędnych PIE Przestrzeń odwzorowania Przestrzeń geograficzna | Jednostki i formaty Informacje dodatkowe Gieodezyjny układ odniesienia: Nazwa. p Elipsoida referencji Opis: Parametry elipsoidy. System współrzędnych GeoP rzestrzeni czytaj, Zapisz jako.. Ogólne | Przestrzeń współrzędnych | Przestrzeń odwzorowania | Przestrzeń geograliczna „Jednostki i formaty Algorytm odwzorowania: Transverse Mercator wczytaj.. Parametry odwzorowania Długość geograficzna początku układu dms Szerokość geograficzna początku ukkadu: [0:00:00.000 dzms "wartość przesunięcia r: |500000.00! m "wartość przesunięcia X: |-5300000.00 m współczynnik zmniejszenia skali [0.3343 Anuluj 'wiczytaj Kartografia wykład 2 Siatki na mapach Wysokości na mapach Mapa topograficzna Siatki na mapach Mapy w dużych skalach ( > 1:100 000) mają dwie siatki: geograficzną kilometrową Geograficzna - obraz równoleżników i południków Kilometrowa – linie poziome i pionowe w układzie wsp. prostokątnych płaskich o określonym interwale ∆E, ∆N (∆X, ∆Y) Siatki na mapach Dla skal 1:10 000 – 1:50 000 siatka geograficzna ogranicza się do ramki arkusza i do dodatkowego podziału w międzyramczu ale bez prowadzenia linii wewnątrz arkusza Kilometrowa jest pokazana wewnątrz arkusza Interwał siatki kilometrowej: 1 km - mapy topograficzne 1:10 000 i 1:25 000 1 lub 2 km - mapy topograficzne 1:50 000 Dla skal 1:100 000 siatka geograficzna jest pokazana wewnątrz arkusza (nie pokazuje się siatki kilometrowej) MAPA TOPOGRAFICZNA 81.13.3 TRZCIANKA Wysokości na mapach Na mapach współrzędne wysokościowe – H (Hn) odnosi się do „wybranego” poziomu morza, nazywa się je także normalnymi . W Polsce za odniesienie przyjęto poziom „Kronsztadt-86” czyli średni poziom Morza Bałtyckiego wyznaczony dla mareografu w Kronsztadcie. Obok wysokości normalnej stosuje się wysokość elipsoidalną – mierzona w stosunku do elipsoidy (He) Mapa St.Petersburga i jego okolic. Źródło: Meyers Konversationslexikon, 1888 rok, tom, 14 str. 290a. Grafika ta jest własnością publiczną (public domain) ponieważ wygasły prawa autorskie w stosunku do niej. Geoida jest teoretyczną powierzchnią, na której potencjał siły ciężkości Ziemi jest stały, równy potencjałowi siły ciężkości na średnim poziomie mórz otwartych i przedłużoną umownie pod powierzchnią lądów. Jako powierzchnia ekwipotencjalna, geoida w każdym swym punkcie jest prostopadła do kierunku siły ciężkości (pionu). Pod lądami przebieg geoidy jest skomplikowany ze względu na bardzo urozmaicony rozkład przestrzenny gęstości, głównie w przypowierzchnio- wych warstwach skorupy ziemskiej. Nie jest możliwe wyrażenie w sposób ścisły równania geoidy na obszarze lądów i oceanów jedną funkcją analityczną. Przebieg geoidy jest efektem równowagi pewnych sił, jest ona zatem powierzchnią dynamiczną, stale ulegającą pewnym okresowym zmianom. W praktyce korzysta się z modelu geoidy, czyli zbioru liczb będących wartościami wysokości geoidy w węzłach siatki geograficznej. WGS-84 Geoid Height 70.00 50.00 50.00 40.00 30.00 20.00 10.00 0.00 -10.00 -20.00 -30.00) -A0.0D -B0.00 -B0.00 -FO.OO -80.00 -30.00) -100.00 From DMA 10 by 10 Degree Geoid Height Grid Matara Peter H. Dana 11/05/95 Mapa geoidy odstęp N geoidy od geocentrycznej elipsoidy GRS80 (WGS84) na obszarze Polski [m]. Cechy nowej edycji mapy topograficznej 1:10000 Oprócz nowego układu współrzędnych nowa edycja charakteryzuje się innymi zasadami redakcji treści. Podstawowe jej cechy w porównaniu z opracowaniem „starym” to: •lepsza ogólna czytelność widoczna w odróżnieniu terenów zainwestowanych od naturalnych •nowa klasyfikacja funkcjonalna w zakresie zabudowy (stary podział był taki: mieszkalne, niemieszkalne, przemysłowe, świątynie) •spokojna, stonowana kolorystyka , pozytywnie odbierana barwa zielona „zgaszona” •przyporządkowanie koloru do funkcji (roślinność, wody) •wydawanie wersji płaskiej i składanej ( w okładkach). edycja mapy 1:10 000 nowa stara Budynek mieszkalny niemieszkalny wielorodzinny jednorodzinny wysoki użyteczności publicznej przemysłowy Kościół kaplica świątynia niechrz. Klasyfikacja budynków na mapie 1:10 000 (nowej) Kartografia wykład 3 Mapy tematyczne – definicja i podział Przegląd polskich map tematycznych Mapa Hydrograficzna Polski 1:50 000 Mapa Sozologiczna Polski 1:50 000 Mapy tematyczne • Mapa tematyczna jest mapą w której dominuje jeden wybrany temat na który ma być zwrócona uwaga użytkownika • Najczęściej powstaje na podkładzie mapy topograficznej • Inne nazwy: mapa specjalna, mapa stosowana; dawniej: „osobliwe przedstawienie” Podział map tematycznych (ogólny) • Mapy społeczno - gospodarcze zawierają informacje ilustrujące określone zagadnienia z zakresu zjawisk gospodarczych i struktury zagospodarowania terenu oraz zagadnienia i zjawiska społeczne. • Mapy przyrodnicze zawierają informacje ilustrujące zasoby naturalne, zjawiska fizjograficzne i wzajemne powiązania występujące między poszczególnymi elementami środowiska przyrodniczego oraz skutki działalności ludzkiej w zakresie przeobrażeń tego środowiska na określonym obszarze. Mapa Hydrograficzna Polski • Mapa w postaci wydruku analogowego jest jednym z produktów końcowych opracowania kompleksowej bazy danych tematycznych, realizowanego w technologii GIS w środowisku MapInfo Professional. • Jako referencyjna baza danych topograficznych, do której odnoszone są warstwy tematyczne Mapy Hydrograficznej, wykorzystana jest baza VMAP poziomu drugiego o dokładności geometrycznej odpowiadającej opracowaniom w skali 1: 50 000. • Baza danych przestrzennych stanowi istotny komponent Mapy Hydrograficznej, umożliwiając prowadzenie złożonych analiz przestrzennych. MAPA HYDROGRAFICZNA POLSKI W SKALI 1: 50 000 przedstawia w "syntetycznym ujęciu warunki obiegu wody, w powiązaniu ze środowiskiem przyrodniczym, jego zainwestowaniem i przekształceniem„ Wytyczne Techniczne GIS - 3 „Mapa Hydrograficzna Polski skala 1: 50 000, w formie analogowej i numerycznej". Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Główny Geodeta Kraju, Warszawa 2005 Mapa Hydrograficzna Polski 1: 50 000 Arkusz:Nowy Tomyśl (fragment) POZIOMY INFORMACYJNE MAPY: TOPOGRAFICZNE DZIAŁY WODNE WODY POWIERZCHNIOWE WYPŁYWY WÓD PODZIEMNYCH WODY PODZIEMNE PIERWSZEGO POZIOMU PRZEPUSZCZALNOŚĆ GRUNTÓW ZJAWISKA I OBIEKTY GOSPODARKI WODNEJ PUNKTY HYDROMETRYCZNE POMIARÓW STACJONARNYCH Treść Mapy Hydrograficznej • topograficzne działy wodne, • wody powierzchniowe, • wypływy wód podziemnych, • wody podziemne pierwszego poziomu, • przepuszczalność gruntów, • zjawiska i obiekty gospodarki wodnej, • punkty hydrometryczne pomiarów stacjonarnych. REALIZACJA MAPY HYDROGRAFICZNEJ POLSKI W SKALI 1: 50 000 - STAN OBECNY I PERSPEKTYWY STAN POKRYCIA WOJEWÓDZTW ARKUSZAMI MAPY: 1. WOJEWÓDZTWA W CAŁOŚCI POKRYTE ARKUSZAMI MAPY - DOLNOŚLĄSKIE - ŚLĄSKIE - DOLNOŚLĄSKIE - ŚWIĘTOKRZYSKIE 2. WOJEWÓDZTWA W OPRACOWANIU - KUJAWSKO – POMORSKIE - LUBELSKIE - LUBUSKIE - ŁÓDZKIE - MAŁOPOLSKIE - MAZOWIECKIE - OPOLSKIE - POMORSKIE - PODKARPACKIE - ZACHODNIOPOMORSKIE ARKUSZE OPRACOWANE - 397 ARKUSZE W OPRACOWANIU - 105 źródło: www.gugik.gov.pl Mapa Sozologiczna Polski • Mapa Sozologiczna jest mapą tematyczną 1:50000, przedstawiającą stan środowiska przyrodniczego oraz przyczyny i skutki - tak negatywnych, jak i pozytywnych - przemian zachodzących w środowisku pod wpływem różnego rodzaju procesów, w tym przede wszystkim działalności człowieka, a także sposoby ochrony naturalnych wartości tego środowiska. • Mapa adresowana jest głównie do instytucji i urzędów ochrony środowiska oraz decydentów i planistów na szczeblach regionalnym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym. Mapa Sozologiczna Polski • Mapa w postaci wydruku analogowego jest jednym z produktów końcowych opracowania kompleksowej bazy danych tematycznych, realizowanego w technologii GIS w środowisku MapInfo Professional. • Jako referencyjna baza danych topograficznych, do której odnoszone są warstwy tematyczne Mapy Sozologicznej, wykorzystana jest baza VMAP poziomu drugiego o dokładności geometrycznej odpowiadającej opracowaniom w skali 1: 50 000. • Baza danych przestrzennych stanowi istotny komponent Mapy Sozologicznej, umożliwiając prowadzenie złożonych analiz przestrzennych. Kartografia wykład 4 Generalizacja kartograficzna Metody prezentacji kartograficznej Generalizacja kartograficzna • zespół działań które zapewniają przedstawienie na mapie informacji istotnych a pominięcie nieistotnych – z punktu widzenia koncepcji, przeznaczenia i skali mapy. • zachodzi zarówno na etapie tworzenia map podstawowych (tworzonych na podstawie pomiarów geodezyjnych ) jak i map powstających na drodze przeredagowania innych map • rodzaje generalizacji: – ilościowa – jakościowa Generalizacja ilościowa • pomijanie mniej istotnych elementów mapy poprzez – wybór; np. pomijanie części ścieżek (zwłaszcza o przebiegu równoległym), dróg o niewielkim znaczeniu komunikacyjnym (drogi dojazdowe, wewnętrzne) – upraszczanie formy; np. uproszczenie kształtu – zastąpienie rzeczywistego rzutu budynku prostokątem; przedstawienie w postaci symbolu - zamiast obrysu małego jeziora - symbol źródło: www.gugik.gov.pl Generalizacja na mapie topograficznej 1:10 000 Budynki • Przedstawiane są wszystkie mieszkalne / pomijane niemieszkalne o pow. <40 m2 i wszystkie budynki nietrwałe (altany, baraki na placach budowlanych) • Przedstawienie w skali dotyczy budynków o wymiarach obu boków ponad 10 m / pozostałe częściowo lub całkowicie jako symbole • Rozmiary symboli – budynek kwadratowy 1x1 mm (np. budynek o wymiarach 9x9m) – budynek prostokątny 1x 0,7 mm ((np. budynek o wymiarach 6x9m) Generalizacja na mapie topograficznej 1:10 000 Drogi • Przedstawiane – wszystkie o nawierzchni twardej i utwardzonej, ulice (dwulinijne) – wszystkie gruntowe wiejskie (ponad 3.5 m szer.) dojazdy do osiedli, łąk, lasów, zagród • Wybierane i upraszczane: – niektóre gruntowe (poniżej 3,5 m) , polne i leśne (długa linia przerywana) – ścieżki (krótka linia przerywana) – gruntowe, leśne, ścieżki nie bliżej niż 1 cm (100m) na mapie - gdy biegną równolegle • „Rastrowe” (gładka barwa) • Deseń • Szrafura Rodzaje wypełnień Metody kartograficznego przedstawiania zjawisk 1. sygnaturowa – znaki umowne (punktowe, liniowe, pow.) 2. zasięgów – zasięg zjawiska w postaci linii (granic) 3. kropkowa - polega na zastąpieniu sygnatury kropką reprezentującą nie jeden obiekt, lecz ich pewną liczbę, która nazywa się wagą kropki; pokazuje natężenie zjawiska (np. gęstość ludności) 4. izarytmiczna (izoliniowa) 5. kartogramu 6. kartodiagramu Metody 3 - 7 - ilościowe Metoda izolinii • Izolinie - linie łączące jednakowe wartości liczbowe, • za pomocą izolinii przedstawia się zjawiska charakteryzujące się ciągłą przestrzenną zmiennością natężenia (np. wysysokości n.p.m) ale także zjawiska występujące wyspowo, które mogą być interpretowane jako ciągłe, jeżeli zostaną odniesione do innego zjawiska o charakterze ciągłym (gęstość zaludnienia, lesistość) są to tzw. izoplety (pseudoizolinie) • Izolinie wysokości - warstwice • izolinie natężenia • izolinie odległości (ekwidystanty) • izolinie ruchu gą | -E] BEEEFAFDTN « SaSUSEZYZTZ EERKEFEF źródło: Urząd Marszałkowski Woj.. Małpolskiego EE FOGR 1999 [] 0000000 to 4, OGOOOO (29) F] 0,000001 to 7600, 000000 (15) FE] 7600,000001 to 10200,000000 (19) EM 10200,000001 ta 12500,000000 (19) FM 125600,000001 to 14900,000000 (18) M 14900,000001 ta 17100,000000 (18) M 17100,000001 to 20800,000000 (21) M 20800,000001 to 24800,000000 (18) HM 24900,000001 to 37600,000000 (18) EM :7600,000001 to 49000,000000 (4) źródło: Urząd Marszałkowski Woj.. Małpolskiego Suma dotacji dla powiatów i gmin w powiecie Wsparcie inwestycyjne (Infrastruktura) Dotacja z Budżetu Państwa Fundusz Ochrony Gruntów Rolnych źródło: Urząd Marszałkowski Woj.. Małpolskiego