Program edukacyjny dla pacjenta z chorobami endokrynnymi, Poradniki, Projekty, Badania z Edukacja

Pobierz Program edukacyjny dla pacjenta z chorobami endokrynnymi i więcej Poradniki, Projekty, Badania w PDF z Edukacja tylko na Docsity!

SPECJALIZACJA INTERNISTYCZNA DLA PRESONELU

PIELEGNIARSKIEGO Vital-Med

Edycja 16

Program Edukacyji Zdrowotnej:

Niedoczynność tarczycy

Robert Gajda Grupa VII 502724881

I. Program edukacyjny- niedoczynność tarczycy

Poniższy program skierowany jest do pacjentów chorujących z rozpoznaną chorobą tarczycy jaką jest niedoczynność tarczycy. Cel edukacji:  Wyjaśnienie Pacjentowi istoty choroby;  Kształtowanie nawyków prozdrowotnych;  Zapobieganie wystąpieniu powikłań związanych z chorobą;  Poprawę jakości życia pacjenta z niedoczynnością tarczycy. Realizacja edukacji Docelowo edukacja pacjentów prowadzona jest po wizycie w Poradni Endokrynologicznej. Co najmniej raz w miesiącu. Edukacja jest prowadzona przez personel pielęgniarski. Podczas pogadanki wydawane są materiały edukacyjne dostępne również w rejestracji oraz na stronie internetowej przychodni. Edukacja obejmuje:

1. Pogadankę z pacjentami na temat niedoczynności tarczycy- wyjaśnienie istoty choroby;
2. Omówienie objawów, powikłań związanych z chorobą oraz postępowania leczniczego;
3. Omówienie zasad zdrowego odżywiania w niedoczynności tarczycy;
4. Udzielenie odpowiedzi na pytania zadawane przez pacjentów.

II. Materiał edukacyjny wykorzystywany w trakcie realizacji programu

Niedoczynność tarczycy to zespół objawów klinicznych wywołany niedoborem hormonów tarczycy w organizmie. Istnieje kilka rodzajów klasyfikacji niedoczynności tarczycy. Biorąc pod uwagę czas jej powstania wyróżnia się niedoczynność wrodzoną powstającą już w życiu płodowym lub noworodkowym oraz nabytą rozwijającą się w późniejszym wieku. Ze względu na przyczyny choroby, wyróżnia się:  Niedoczynność pierwotną- spowodowaną uszkodzeniami w samym gruczole tarczowym  Niedoczynność wtórną- pochodzenia ośrodkowego wynikającą z uszkodzenia przysadki lub podwzgórza, zwykle składowa wieloosiowej niedoczynności przysadki i podwzgórza – zespoły oporności na hormony Przyczyny niedoczynności tarczycy  Choroba Hashimoto- przewlekłe autoimmunologiczne (limfocytowe) zapalenie tarczycy  Operacyjne usunięcie tarczycy  Inne choroby zapalne tarczycy  Wady genetyczne  Choroby przysadki mózgowej  Leczenie jodem promieniotwórczym  Niedobór jodu- niezbędnego do wytwarzania hormonów tarczycowych  Stosowanie niektórych leków (np. amiodaronu)

Objawy  Spowolnienie, osłabienie, łatwe męczenie się, senność, zaburzenia pamięci, depresja  Spowolnienie odruchów ścięgnistych, parastezje, osłabienie i skurcze mięśni  Umiarkowany wzrost masy ciała, łatwe marznięcie, nietolerancja zimna  Suchość, szorstkość skóry, wypadanie włosów  Obrzęki ( zwłaszcza powiek, dłoni)  Chrypka  Zaparcia  Bradykardia, hipotonia  Zaburzenia miesiączkowania, zmniejszenie libido Objawy niedoczynności tarczycy mogą mieć różne natężenie - przy łagodnej niedoczynności mogą być one bardzo trudne do zaobserwowania. Nieleczona niedoczynność tarczycy uniemożliwia normalne funkcjonowanie, może prowadzić do zaburzeń psychicznych, chorób serca i układu krążenia, niepłodności, w skrajnych przypadkach do przełomu tarczycowego i śpiączki hipometabolicznej, które są stanami bezpośredniego zagrożenia życia. Niedoczynność tarczycy ma wyjątkowo niekorzystny wpływ na zdrowie kobiet w ciąży i płodu. W zależności od postaci pierwotnej niedoczynności tarczycy stwierdza się:  Wzrost TSH, spadek FT4 w niedoczynności jawnej klinicznie  Wzrost TSH przy stężeniu FT4 w granicach normy w postaciach subklinicznych  Typowo spadek TSH i spadek FT4 w niedoczynności tarczycy pochodzenia centralnego Leczenie Polega na włączeniu preparatu L-tyroksyny w celu wyrównania niedoborów hormonów tarczycy. W zależnośi od wieku i chorób współistniejących terapię rozpoczyna się od dawki 25-50 mikrogram/ dobę, stopniowo ją zwiększając pod kontrolą stężenia TSH. Należy zwrócić szczegółną uwagę na regularne przyjmowanie leków zwłaszcza w przypadku lewotyroksyny, najlepiej robić to zawsze o tej samej porze, zwykle rano, na czczo, około 30-60 minut przed posiłkiem. Skuteczność wprowadzonego leczenia ocenia się, oznaczając stężenie TSH po 6-8 tygodniach stosowania ustalonej dawki L- tyroksyny. Po określeniu dawki docelowej kolejne stężenia TSH rutynowo zaleca się co 6-12 miesięcy. Przełom hipometaboliczny wymaga wielodyscyplinarnego leczenia na oddziale intensywnej opieki medycznej, w tym podawania dużych dawek L- tyroksyny parenteralnie lub przez zgłębnik żołądkowy. Przewlekłe substytucyjne leczenie L- tyroksyną trwa całe życie. Zalecenia dietetyczne Dieta stosowana w niedoczynności tarczycy powinna przede wszystkim zawierać duże ilości jodu oraz białka. Dzienne zapotrzebowanie na jod wynosi ok. 160 mikrogram jodu ( w ciąży i podczas karmienia 180-200 mikrogram). Jod powinniśmy dostarczać drogą wziewną ( pobyt nad morzem) lub w pokarmach. Duże jego zawartości zawierają ryby morskie i owoce morza, które są jego naturalnym źródłem. Zalecenia dietetyczne w niedoczynności tarczycy:

1. W ciągu dnia spożywaj od 4-5 posiłków z 3-4 godzinnymi przerwami i ostatnim posiłkiem na 2 godziny przed snem. Regularne posiłki przyspieszają tempo przemiany materii.
2. Jeżeli masz nadwagę lub otyłość koniecznie zredukuj swoją masę ciała, najlepiej z pomocą
3. dietetyka.

4. Jako źródło białka wybieraj chude gatunki mięs (kurczak, indyk, królik, chuda wołowina) oraz niskotłuszczowe mleko i przetwory mleczne. Szczególną uwagę zwróć na ryby, które dostarczają selenu, jodu oraz witaminy D, a także wielonienasyconych kwasów tłuszczowych- składników istotnych w niedoczynności tarczycy. Ryby najlepiej spożywać 3-4 razy w tygodniu.
5. Podczas przygotowywania potraw stosuj oleje roślinne i oliwę z oliwek. Unikaj spożywania nasyconych kwasów tłuszczowych w postaci masła oraz tłuszczu ukrytego w tłustych mięsach, wyrobach cukierniczych i słodyczach.
6. Spożywaj pełnoziarniste produkty zbożowe zwłaszcza ze względu na odpowiednią podaż błonnika pokarmowego, która jest kluczowa przy towarzyszących zaparciach
7. Z diety wyeliminuj cukier, słodycze, słodkie napoje i żywność typu fast food.
8. Unikaj smażenia i pieczenia w tradycyjny sposób, ze względu na ilość stosowanych tłuszczów. Piecz w folii aluminiowej, rękawie lub na grillu, duś bez wcześniejszego obsmażania, gotuj na parze.
9. Pij przynajmniej 2 litry płynów dziennie, najlepiej w postaci wody lub słabych naparów herbat. Odpowiednie spożycie płynów będzie sprzyjać przyspieszeniu tempa metabolizmu. Niektóre produkty mogą ograniczać przyswajanie jodu z pożywienia- ogranicz ich spożycie:  Warzywa kapustne (np. kapusta, kalafior, brokuły, brukiew, rzepa) ze względu na zawarte w nich tioglikozydy,  Soja spożywana w nadmiarze, ze względu na zawarte w niej substancje, które mogą hamować syntezę hormonów tarczycy  Orzeszki ziemne i gorczyca ze względu na zawarte w nich substancje wolotwórcze. Korzystna w niedoczynności tarczycy jest regularna, umiarkowana aktywność fizyczna. Mimo znacznego niekiedy zmniejszenia zdolności do podejmowania wysiłku fizycznego jego stopniowe wdrożenie korzystnie wpływa na przebieg choroby i zmniejsza ryzyko rozwoju powikłań ze strony układu sercowo- naczyniowego. Przeprowadzenie edukacji powinno zostać odnotowane w dokumentacji medycznej pacjenta. Ponadto w celu ułatwienia analizy realizacji programów osoba przeprowadzająca edukację zobowiązana jest do odnotowania tego faktu w tabeli zawierającej listę pacjentów wymagających szczególnej edukacji.