Pobierz Projekt stanowiska komputerowego - Notatki - Informatyka i więcej Notatki w PDF z Informatyka tylko na Docsity!
1 1.. WWPPRROOWWAADDZZEENNIIEE
S tanowisko pracy jest pojęciem ogólnym o szerokim zakresie odniesień. Można mówić np. o stanowisku pracy przy komputerze, taśmie montażowej, w centrali telefonicznej, w dyspozytorni mocy elektrowni, w kabinie samochodu ciężarowego lub maszyny rolniczej. Stanowisko pracy jest układem, w którym człowiek za pomocą środków pracy (maszyn, narzędzi, przyrządów itp. ) w określonej przestrzeni i określonym środowisku wykonuje zorganizowane czynności, mające na celu wytworzenie użytecznych wartości. Przedmiotem projektowania uwzględniającego zasady ergonomii (tzw. projektowania ergonomicznego) są relacje zachodzące między członami tego systemu, tj. człowiekiem a strukturą techniczną (obiektem) i rodzajem zadania roboczego wykonywanego w określonym środowisku pracy. Rozpatrując wzajemne zależności członów tego systemu trzeba sobie zdać sprawę, że decydującym, a równocześnie najbardziej wrażliwym jego ogniwem jest człowiek, którego praca - niezawodna w aspekcie bezpieczeństwa i optymalna w aspekcie obciążenia organizmu oraz wydajności - jest uwarunkowana jego możliwościami psychofizycznymi. Możliwości te są ograniczone, a wartości graniczne stanowią miary ograniczające i implikujące określone rozwiązania techniczne. Natomiast rozwój możliwości urządzeń technicznych, jeśli pominąć względy ekonomiczne, jest potencjalnie nieograniczony. Stąd wniosek, że przy projektowaniu i organizowaniu stanowisk pracy należy środki, przestrzeń, środowisko i organizację pracy dostosowywać do człowieka. Pierwszoplanową rolę odgrywa tu właściwe zaprojektowanie struktury przestrzennej stanowiska pracy. Ukształtowanie tej struktury z uwzględnieniem charakterystyki antropometrycznej i biomechanicznej populacji pracowników, a także rodzaju wykonywanych zadań, stanowi jedno z podstawowych zagadnień ergonomii stanowiska pracy. Struktura przestrzenna stanowiska pracy musi być dostosowana do:
rrooddzzaajjuu pprraaccyy ^ wwyymmiiaarróóww cczzłłoowwiieekkaa
pozycji ciała wymaganej podczas wykonywania pracy. Komputer staje się obecnie narzędziem powszechnego użytku, wprost niezbędnym w każdym zakładzie pracy i w każdej rodzinie. O tym decyduje stosunkowo niska cena, małe wymiary, duża niezawodność i trwałość oraz duże możliwości w zakresie gromadzenia i przetwarzania informacji z całego świata. Spowodowało to, ze plan Masary, który dotyczył informatyzacji społeczeństwa japońskiego przestał być ewenementem w obliczu wysięków i sukcesów innych krajów. Tak wiec powstaje nowa, elektroniczna, zintegrowana jakość pracy codziennej opartej na trzech rewolucyjnych wynalazkach:
kkoommppuutteerrzzee,, ^ łłąącczznnoośścici^ śświwiaattłłoowwooddoowweejj,, (^) łłąącczznnoośścici ssaatteelliittaarrnneejj.
Jest to wyzwanie, któremu można sprostać w kraju przez możliwe szybkie przygotowanie społeczeństwa do życia informatycznego. W Polsce komputeryzacja wkracza w coraz większym zakresie w różne sfery życia społeczno-gospodarczego. Nasilenie tego zjawiska można zaobserwować w produkcji, w usługach, handlu, transporcie, administracji. Komputery stały się przedmiotem zainteresowania wielu grup społeczno-zawodowych, a przede wszystkim młodych ludzi, prowadząc ich do swoistego rodzaju uzależnienia. Komputeryzacja wpływa również na istotę więzi społecznych, na porozumiewanie się miedzy ludźmi, tworzy u wielu pracowników niechęć do pracy, lek przed nieznanym. Z problematyka ta wiążą się zagadnienia negatywnych i pozytywnych konsekwencji wynikających z wprowadzania techniki komputerowej na szeroka skale do życia jednostkowego i społecznego. Doceniając zarówno w praktyce jak i w teorii pozytywne walory komputeryzacji, niemniej należy zwrócić uwagę na jej negatywne aspekty dotyczące zagrożenia zdrowia fizycznego i psychicznego. W sferze psychospołecznej współdziałanie człowieka z komputerem powoduje zagrożenie cenionych przez człowieka wartości społecznych, rodzi jego izolacje, redukując tym samym konieczność bezpośredniego porozumiewania się z innymi.
EE lleemmeennttaammii eerrggoonnoommiicczznneeggoo mmooddeelluu ssttaannoowwiisskkaa pprraaccyy ssąą^ ddwwiiee ggrruuppyy cczzyynnnniikkóóww::
AA.. CCzzyynnnniikkii kksszzttaałłttuujjąącece ssttaannoowwiisskkoo rroobboocczzee:: ppoowwiieerrzzcchhnniiaa ii pprrzzeessttrrzzeeńń rroobboocczzaa,, ppoozziioomm uussyyttuuoowwaanniiaa ii kksszzttaałłt ptpłłaasszzcczzyyzznnyy pprraaccyy,, ^ ppoozzyyccjjaa pprrzzyy pprraaccyy ii ssiieeddzziisskkoo ((kkoonnssttrruukkccjjaa ii uussyyttuuoowwaanniiee)),, ^ uukksszzttaałłtotowwaanniiee ppoollaa wwiiddzzeenniiaa,, uussyyttuuoowwaanniiee śśroroddkkóóww ii pprrzzeeddmmiioottóów pwprraaccyy. BB.. CCzzyynnnniikkii kksszzttaałłttuujjąącece śśrrooddoowwiisskkoo pprraaccyy:: mmiikkrrookklliimmaatt wwnnęętrtrzzaa,, oośśwwiieettlleenniiee ppoommiieesszzcczzeeńń ii ssttaannoowwiisskk pprraaccyy,, ^ hhaałłaass
P owierzchnia i przestrzeń robocza zależą w dużej mierze od charakteru i warunków pracy. Jest istotne, aby wymiary przestrzeni roboczej umożliwiały utrzymywanie swobodnej, fizjologicznie uzasadnionej pozycji przy pracy. Przestrzeń robocza związana ze stanowiskiem pracy jest zwykle ograniczona zakresem czynności pracownika. Do ustalenia powierzchni i przestrzeni roboczej potrzebna jest znajomość optymalnej przestrzeni zasięgów ruchu, która jest określona ruchami kończyn wykonywanymi najbardziej sprawnie, z punktu widzenia szybkości ruchu, siły i zmęczenia.. Tak więc, przy projektowaniu stanowiska roboczego niezmiernie ważne jest badanie zasięgów kończyn człowieka, tak aby zaprojektować stanowisko umożliwiające pracownikowi jak najdogodniejsze sięganie po przedmioty pracy. Projektując zasięgi poziome zwykle bierze się pod uwagę możliwości ruchowe ludzi niskiego wzrostu, a projektując zasięgi pionowe uwzględnia się możliwości ludzi wysokich.
Podczas pracy z komputerem pracownik może być narażony na różne czynniki szkodliwe i uciążliwe.
CCZZYYNNNNIIKKII SSZZKKOODDLLIIWWEE::
Pole elektrostatyczne rzędu do 100 V/ metr w odległości około 50 cm od ekranu, wywołane wysokim potencjałem dodatnim monitora ekranowego. Promieniowanie elektromagnetyczne indukowane przez prądy i napięcia o różnych pasmach częstotliwości, szczególnie małych ( ELF ) i bardzo małych (VLF ) częstotliwości, Promieniowanie jonizujące, Promieniowanie ultrafioletowe.
CCZZYYNNNNIIKKII UUCCIIĄĄŻŻLLIIWWEE::
Niewłaściwe oświetlenie stanowiska pracy, Migotanie obrazu, Wymuszona pozycja przy pracy, Hałas Niewłaściwy mikroklimat, Nie ergonomiczne stanowisko pracy (pulpit siedzisko ), Stres psychologiczny.
2 2 SSYYSSTTEEMM SSTTÓÓŁŁ - - SISIEEDDZZIISSKKOO - - POPODDNNÓÓŻŻEKEK
wysokości jak i kąta pochylenia podnóżka.
P rzestrzeń dla nóg w pozycji siedzącej (normalnej) powinna umożliwić swobodną pozycję uda, podudzia i stopy, z uwzględnieniem zasady miar ograniczających. Należy zatem zapewnić swobodną przestrzeń dla nóg, tj. wnękę o wysokości co najmniej 640 mm i szerokości 600 mm oraz głębokości 450 mm
SSIIEEDDZZIISSKKOO
K rzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno posiadać: dostateczną stabilność, przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi, wymiary oparcia i siedziska zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów, regulację wysokości siedziska w zakresie 400 - 500 mm, licząc od podłogi, regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie: 5° do przodu i 30° do tyłu, wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednio do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych, możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°, podłokietniki.
Mechanizmy regulacji wysokości siedziska i pochylenia oparcia powinny być łatwo dostępne i proste w obsłudze. Parametry siedzisk do pracy również są uzależnione od zróżnicowań wymiarowych pracowników i od charakteru czynności roboczych. Szerokość płyty siedziska powinna wynosić co najmniej 400 mm, a szerokość oparcia nie mniej niż 360 mm Wysokość płaszczyzny siedziska pozostaje w związku wymiarowym z wysokością płaszczyzny pracy właściwej dla danego typu czynności. Najczęściej stosuje się siedziska dla pozycji normalnej oraz podwyższonej (przemiennej, stojąco-siedzącej).Konstrukcja współczesnego siedziska do pracy w normalnej pozycji siedzącej powinna zapewniać stabilność przez wyposażenie podstawy w 5 podpór i umożliwiać pracownikowi regulację wysokości płyty siedziska przynajmniej w zakresie 400 - 500 mm Zakres ten uwzględnia wysokość podkolanową 5. centyla kobiet i 95. centyla mężczyzn. Pożądane są także: pochylenie płyty siedziska w kierunku do tyłu w zakresie 3° - 6°
i oparcia w zakresie 100° - 110°, ponadto regulacja pionowa oparcia i poziomy obrót siedziska. Podłokietniki przenoszą ciężar kończyn górnych, a przede wszystkim ułatwiają siadanie. Poprawiają także stabilizację przedramion podczas wykonywania prac precyzyjnych. Zalecany wymiar wysokości podłokietnika jest wyznaczany przez wysokość łokcia w pozycji siedzącej 5. centyla mężczyzn (ok. 170 mm).
RROOZZMMIIEESSZZCCZZEENNIIEE EELLEEMMEENTNTÓÓWW SSTTAANNOOWWIISSKKAA PPRRAACCYY
P lanowane stanowisko pracy wyposażone w monitor ekranowy powinno uwzględniać: Charakter pracy ( ciągła, dorywcza, wprowadzanie danych itp. ) Ustawienie stanowiska względem oświetlenia: ekran monitora powinien być ustawiony poprzecznie względem okien, w odległości ok. 1 metra od nich, olśnienie bezpośrednie do opraw, okien ; przezroczystych lub półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od ekranu monitora powinno zostać ograniczone w szczególności przez stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon w oknach. Dostateczną przestrzeń pracy, pozwalającą na umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych, Takie usytuowanie w pomieszczeniu, aby zapewnić pracownikowi swobodny dostęp do tego stanowiska. Odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosić co najmniej 0,6 metra, a między pracownikiem i tyłem sąsiedniego monitora - co najmniej 0,8 metra, Urządzenia pomocnicze: jeśli przy pracy istnieje konieczność korzystania z dokumentów stanowisko pracy należy wyposażyć w uchwyt na dokument posiadający regulację ustawienia wysokości, pochylenia oraz odległości od pracownika, uchwyt na dokument powinien znajdować się przed pracownikiem miedzy ekranem monitora a klawiaturą lub w innym miejscu - w pozycji minimalizującej uciążliwe ruchy głowy i oczu.
ST STÓŁÓŁ
K onstrukcja stołu powinna umożliwiać dogodne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury.
SSzzeerrookkoośśćć ii ggłłęębobokkoośćść ststoołłuu ppoowwiinnnnaa zzaappeewwnniiaaćć::
wystarczającą powierzchnię do łatwego posługiwania się elementami wyposażenia stanowiska pracy, ustawienie klawiatury z zachowaniem odległości nie mniejszej niż 100 mm między klawiaturą a przednią krawędzią stołu, ustawienie elementów wyposażenia w odpowiedniej odległości od pracownika, to jest w zasięgu jego kończyn górnych.
WWyyssookkoośśćć^ ssttoołłuu oorraazz ssiieeddzziisskkaa kkrrzzeessłłaa ppoowwiinnnnaa bbyyćć^ uussttaalloonnaa ttaakk,, aabbyy zzaappeewwnniićć::
naturalne położenie kończyn górnych zapewniające przy obsłudze klawiatury zachowanie co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem, odpowiedni kąt obserwacji ekranu monitora w zakresie 20° - 50° w dół ( licząc od linii poziomej na wysokości oczu pracownika do linii poprowadzonej od jego oczu do środka ekranu ), przy czym górna krawędź ekranu monitora nie powinna znajdować się powyżej oczu pracownika,
Wielkość i konstrukcja biurka decydują o zgodnej z wymaganiami fizjologii – organizacji stanowiska pracy z zestawem komputerowym. Blat biurka powinien zapewniać dostatecznie
J ednym z podstawowych warunków w przygotowaniu profesjonalnego i komfortowego stanowiska pracy jest odpowiednie oświetlenie zewnętrzne. Zależy ono od rodzaju ekranu monitora. Krzywizna i grubość ekranu powodują załamania i odbicia światła, w efekcie mogą powstawać dodatkowe odbicia, zwielokrotnianie obrazu źródła światła oraz jego przebarwienia. Odbicia i załamania na wewnętrznej powierzchni szkła ekranu są najmniej dokuczliwe dla standardowego ekranu sferycznego, ponieważ są rozpraszane we wszystkich kierunkach. Silne oświetlenie z tyłu obserwatora może całkowicie uniemożliwić pracę, podobnie jak jaśniejsze tło za monitorem. Świetlówki zasilane bezpośrednio z sieci energetycznej migoczą z częstotliwością 50 Hz. Dla monitora odświeżanego z częstotliwością 60 Hz może więc wystąpić interferencja i zmiany jaskrawości 10 razy na sekundę. Jeżeli świetlówki wyposażone są w stabilizatory elektroniczne, migotanie nie może wystąpić ze względu na częstotliwość pracy wynoszącą 30 - 40 kHz Bardzo dobrym rozwiązaniem jest osłona przed monitorem - daszek i ścianki boczne na odległość 10-15 cm od ekranu, najlepiej w kolorze szarym. Przy pionowym ustawieniu ekranu wyeliminuje wiele zakłóceń świetlnych oraz umożliwi zmniejszenie jaskrawości, mającej wpływ na zmęczenie oczu. Rozwiązanie to wymaga jednak, by w pomieszczeniu panował półmrok - wtedy kontrast pomiędzy ekranem i tłem monitora nie będzie zbyt duży. Czystość ekranu jest równie ważna dla komfortu pracy. Pokrycia współczesnych ekranów kineskopów są bardzo wrażliwe na niewłaściwe metody czyszczenia. Najczęstszym błędem jest wycieranie ekranu na sucho. Grozi to porysowaniem powierzchni, ponadto ciało człowieka może zebrać z kineskopu ładunek elektrostatyczny, którego rozładowanie grozi zniszczeniem telefonu komórkowego w kieszeni. Pokrycia antyodbiciowe ekranów mogą ulec uszkodzeniu pod wpływem różnego rodzaju rozpuszczalników, a nawet płynów do mycia szyb na bazie amoniaku. Zdecydowanie zaleca się więc stosowanie specjalnych preparatów produkowanych przez wyspecjalizowane firmy np. Polaroid
KKLLAAWWIIAATTUURRAA
K lawiatura powinna stanowić osobny element sprzętu komputerowego. Konstrukcja klawiatury powinna umożliwiać użytkownikowi przyjęcie takiej pozycji, aby nie powodowała zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy. Klawiatura powinna posiadać w szczególności:
^ mmoożżlliiwwoośćść^ reregguullaaccjjii kkąąttaa nnaacchhyylleenniiaa ww zzaakkrreessiiee 00 -- 1^155 °°,, ooddppoowwiieeddnniiąą wywyssookkoośśćć - - pprrzzyy spspeełłnniieenniiuu wwaarruunnkkuu ababyy wwyyssookkoośćść śśrrooddkkoowweeggoo rrzzęędduu kkllaawwiisszzyy aallffaannuummeerryycczznnyycchh zz lliitteerraammii AA,,SS......,,lliicczząącc oodd ppłłaasszzcczzyyzznnyy ssttoołłuu nniiee pprrzzeekkrraacczzaałłaa 330 0 mmmm ddllaa pprrzzyynnaajjmmnniieejj jjeeddnneejj ppoozzyyccjjii ppoocchhyylleenniiaa kkllaawwiiaattuurryy..
Powierzchnia klawiatury powinna być matowa a znaki na klawiaturze powinny być kontrastowe, czytelne.
MMOONNIITTOORR
Monitor powinien zapewniać:
^ zznnaakkii nnaa eekkrraanniiee ppoowwiinnnnyy bbyyćć^ wwyyrraaźźnnee ii cczzyytteellnnee,, ^ oobbrraazz nnaa eekkrraanniiee ppoowwiinniieenn bbyyćć^ ssttaabbiillnnyy,, bbeezz ttęęttnniieenniiaa lluubb iinnnnyycchh ffoorrmm nniiee ssttaabbiillnnoośśccii,, ^ rreegguullaaccjjee uussttaawwiieenniiaa mmoonniittoorraa ppoowwiinnnnyy uummoożżlliiwwiiaaćć^ popocchhyylleenniiee eekkrraannuu ccoo nnaajjmmnniieejj 2^200 °° ddoo ttyyłłuu ii 5 5 °° ddoo pprrzzoodduu oorraazz oobbrróótt wwookkóółł wwłłaassnneejj oossii oo ccoo nnaajjmmnniieejj 1 12200 °° - - ppoo 6 600 °° ww oobbuu kkiieerruunnkkaacchh,, eekkrraann momonniittoorraa ppoowwiinniieenn bybyćć ppookkrryyttyy wwaarrssttwwąą aannttyyooddbbiicciioowwee lulubb wwyyppoossaażżoonnyy ww ooddppoowwiieeddnnii ffiillttrr,, ^ ooddlleeggłłoośśćć^ oocczzuu pprraaccoowwnniikkaa oodd eekkrraannuu mmoonniittoorraa ppoowwiinnnnaa wwyynnoossiićć^44000 0 -- 7^7550 0mmmm..
5 5.. MMOONNIITTOORR – – PPOODDSSTTAAWWOOWWAA CCZZEEŚŚĆĆ POPODDCCZZAASS PPRRAACCYY ZZ
KKOOMMPPUUTTEERREEMM
S pędzając przed monitorem wiele godzin w pracy czy w domu warto jest zastanowić się nad tym, że właśnie od jakości monitora zależy stan naszych oczu, naszego zdrowia i samopoczucia. Pod szerokim pojęciem ergonomii rozumie się zwykle wygodę pracy i jej wpływ na wydajność oraz zdrowie użytkownika. Monitor, obok klawiatury i myszy, jest jednym z najbardziej wpływających na wygodę pracy elementów stanowiska komputerowego. Aspektów wpływających na taki stan rzeczy jest bardzo wiele - ich wyliczanie można zacząć już od usytuowania monitora, którego ekran powinien być ustawiony w linii wzroku patrzącego wprost obserwatora, w sposób pozwalający uniknąć pogarszających widoczność obrazu odblasków. Parametry obrazu (rozdzielczość, jasność i kontrast) powinny być tak dobrane, by zachować maksymalną ostrość szczegółów i wyrazistość rysunku (najdogodniejsze dla obserwatora są ciemne znaki na jasnym tle); obraz zbyt ciemny lub zbyt jasny będzie powodował szybkie zmęczenie oczu. Oświetlenie otoczenia nie może być zbyt jasne, musi też być umieszczone w sposób nie powodujący odblasków od ekranu - nie powinno się ustawiać monitora ekranem w stronę okna. Nie powinno się też pracować w ciemnościach, gdyż zbyt duży kontrast pomiędzy jasnym ekranem a ciemnym otoczeniem również meczy wzrok. W celu odciążenia oczu wiele monitorów jest wyposażonych w powłoki antyodblaskowe. Redukują one wpływ światła zewnętrznego na ekran monitora i niemal całkowicie eliminują odblaski, dając na ekranie jaśniejsze obrazy i żywsze, bardziej kontrastowe kolory
DDOOBBRRYY MMOONNIITTOORR
Z ła jakość monitora, różnice iluminacji i odległości między powierzchniami pracy, tj. ekranem, klawiaturą i dokumentem prowadzą do osłabienia ostrości wzroku. Obraz staje się wtedy zamazany, oczy pieką i łzawią, mogą wystąpić bóle i zawroty głowy, światłowstręt, niemożność długiego czytania. Z badań wynika, że na pogorszenie wzroku przy pracy z komputerem częściej skarżą się kobiety niż mężczyźni. Zwiększenie liczby godzin pracy przy komputerze z 3,5 do 6 powoduje wzrost liczby osób ze skargami na zmęczenie wzroku z 9 do 45 procent ogólnej liczby zatrudnionych na skomputeryzowanych stanowiskach. Monitor razem z biurkiem powinien być ustawiony tak, by na ekran nie padało żadne ostre światło. W przeciwnym razie powstałe w ten sposób na ekranie refleksy będą zniekształcały obraz komputerowy i męczyły nam wzrok. Monitor świeci własnym światłem. Natomiast w celu oświetlenia klawiatury i ewentualnych materiałów najlepiej postarać się o lampkę z regulowanym ramieniem. Kiedy usiądziemy przy biurku, odległość między monitorem a naszymi oczami powinna zawierać się w przedziale 45 - 70 centymetrów. Górna krawędź
łączenie przemienne pracy związanej z obsługą monitora ekranowego z innymi rodzajami prac nie obciążającymi narządu wzroku i wykonywanymi w innych pozycjach ciała - przy nie przekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego lub co najmniej 5 - minutową przerwę, wliczaną do czasu pracy, po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
US USTTAAWWIIEENNIIEE MMOONNIITTOORRAA..
M onitor należy ustawić w odległości około 45-75 cm od oczu w taki sposób względem źródła światła (lampy, okna), aby nie następowało ich odbicie na ekranie. Wysokość ustawienia jest uzależniona od częstotliwości przenoszenia wzroku z monitora na klawiaturę i dokumenty znajdujące się na stole. Kąt patrzenia (kąt dodatni pomiędzy linią wzroku, płaszczyzną prostopadłą do ekranu monitora) powinien mieścić się w granicach od 0 do 20°. Przyjmuje się, że powinien on się znajdować na takiej wysokości aby górna krawędź ekranu znajdowała się na wysokości oczu lub niewiele poniżej. Korzystne jest stosowanie filtrów przeciwodblaskowych. Jaskrawość i kontrast monitora powinny być tak dobrane aby czytelność obrazu na ekranie była możliwie jak największa. Duży wpływ na komfort pracy ma również częstotliwość odświeżania obrazu na ekranie monitora. Częstotliwości poniżej 70 Hz są bardzo męczące dla użytkownika, nawet jeśli nie odczuwamy bezpośredniego migotania obrazu.
6 6.. PPRROOMMIIEENNIIOOWWAANNIIEE GGEENNEERROOWWAANNEE PPRRZZEEZZ MMOONNIITTOORR
O drębna sprawa to różnego rodzaju promieniowanie emitowane przez monitor -- zmienne pole magnetyczne generowane przez cewki układu odchylania i zasilacz oraz pole elektryczne powstające w wyniku wtórnej emisji elektronów, wybijanych przez wiązkę elektronów o wysokiej energii bombardującą wewnętrzną powierzchnię ekranu i towarzyszące mu promieniowanie jonizujące. Wszystkie te emisje mogą wpływać niekorzystnie na samopoczucie, a nawet zdrowie użytkownika, dlatego też odpowiednie przepisy limitują dopuszczalny czas pracy przy stanowisku komputerowym i wręcz zabraniają zatrudniać na takich stanowiskach kobiety w ciąży. Na szczęście współczesne monitory konstruowane są w sposób pozwalający na dobrą sprawę zapomnieć o zagrożeniu niekorzystnymi emisjami. Promieniowanie jonizujące filtrowane jest przez ołowiowe szkło z którego wykonany jest ekran kineskopu, to samo odpowiednio domieszkowane szkło i pokrywająca powierzchnię ekranu warstwa antystatyczna redukują niemal całkowicie problem pola elektrycznego i ładunków statycznych. Specjalna konstrukcja układów odchylania i ekranowanie zamykają pole magnetyczne wewnątrz obudowy monitora. Nowoczesne monitory ze znaczkiem LR (Low Radiation) spełniają zwykle wymagania szwedzkich norm MPR II i jeszcze ostrzejszych TCO '92 , określających dopuszczalne natężenia pól emitowanych przez monitor. Wszystko to sprawia, że możemy dziś spędzać znacznie więcej czasu przed komputerem nie obawiając się o własne zdrowie. Nie znaczy to jednak, że można zapomnieć o podstawowych zasadach higieny, nakazujących co pewien czas przerwać pracę, rozprostować kości i trochę się pogimnastykować -- pamiętając również o chwili aktywnego relaksu dla oczu.
NNOORRMMYY PPRROOMMIIEENNIIOOWWAANNIIAA
NNoorrmmaa MMPPRR IIII NNaattęężżeneniiaa ppóóll ww ooddlleeggłłoośścici 5 50 0 ccmm wwookkóółł momonniittoorraa
ZZmmiieennnnee ppoollee mmaaggnneettyycczznnee - --- zazakkrreessyy cczzęęssttoottlliiwwoośśccii:: EELLFF ((55 HHzz--22 kkHHzz)):: 2^2550 0 nnTT VVLLFF ((22 kkHHzz--4^4000 0 kkHHzz)):: 2^25 5 nnTT ZZmmiieennnnee ppoollee eelleekkttrryycczznnee ---- zzaakkrreessyy cczzęęststoottlliiwwoośśccii::
EELLFF ((55 HHzz--2 k 2 kHHzz)):: 2 25 5 VV//mm VVLLFF ((22 kkHHzz-- 44000 0 kkHHzz)):: 22,,55 VV//mm
NNoorrmmaa TTCCOO ''9^922 NNaattęężżeneniiaa ppóóll ww ooddlleeggłłoośścici 5^50 0 ccmm wwookkóółł^ momonniittoorraa ii 3^30 0 ccmm pprrzzeedd eekkrraanneemm
ZZmmiieennnnee ppoollee mmaaggnneettyycczznnee - --- zazakkrreessyy cczzęęssttoottlliiwwoośśccii:: EELLFF ((55 HHzz--2 k 2 kHHzz)):: 2 2000 0 nnTT VVLLFF ((22 kkHHzz-- 44000 0 kkHHzz)):: 2 25 5 nnTT ZZmmiieennnnee ppoollee eelleekkttrryycczznnee ---- zzaakkrreessyy cczzęęststoottlliiwwoośśccii:: EELLFF ((55 HHzz--2 k 2 kHHzz)):: 1^10 0 VV//mm VVLLFF ((22 kkHHzz-- 44000 0 kkHHzz)):: 11 VV//mm
7 7.. FFOORRMMYY ZZAABBEEZZPPIIEECCZZEEŃŃ^ ANANTTYYSSTTAATTYYCCZZNNYYCCHH II AANNTTYYRREEFFRRAAKKCCYYJJNNYYCCHH
O drębna sprawa to różnego rodzaju promieniowanie emitowane przez monitor. Monitory, jak wszystkie urządzenia zasilane prądem, emitują promieniowanie - zmienne pole magnetyczne, pole elektrostatyczne i elektryczne. Pola magnetyczne działają na nas przez cały czas - są to pola magnetyczne Ziemi i zmienne pole magnetyczne generowane przez stojące w pobliżu urządzenia. Pole magnetyczne w monitorze generowane jest przez cewki układu odchylania i zasilacz. Dobre monitory posiadają specjalne generatory wytwarzające pole magnetyczne przeciwdziałające polu magnetycznemu wytworzonemu w monitorze. Pole elektryczne powstaje w wyniku wtórnej emisji elektronów, wybijanych przez wiązkę elektronów o wysokiej energii bombardującą wewnętrzną powierzchnie ekranu i towarzyszące mu promieniowanie jonizujące. Pokrywając ekran cienką warstwą przewodzącą można również zmniejszyć pole elektryczne emitowane przez monitor, a jednocześnie warstwa ta nie obniża jakości obrazu. Pole elektrostatyczne powoduje zbieranie się ładunku elektrycznego na powierzchni ekranu. Można tego uniknąć pokrywając ekran cienką warstwą przewodzącą. To, że taki ładunek istnieje, można stwierdzić przesuwając dłonią po ekranie: jeśli towarzyszą temu ciche trzaski - na powierzchni zebrał się ładunek elektrostatyczny.
ME METTOODDYY OOBBNNIIŻŻAANNIIAA PPRROOMMIIEENNIIOOWWAANNIIAA MMOONNIITTOORRAA
W szystkie te emisje mogą wpływać niekorzystnie na samopoczucie, a nawet zdrowie użytkownika, dlatego też odpowiednie przepisy limitują dopuszczalny czas pracy przy stanowisku komputerowym. Na szczęście współczesne monitory konstruowane są w sposób pozwalający na dobrą sprawę zapomnieć o zagrożeniu niekorzystnymi emisjami. Promieniowanie jonizujące filtrowane jest przez ołowiowe szkło, z którego wykonany jest ekran
Niektóre monitory wyposażone są w oprogramowanie dopasowujące kolory i imitujące barwę kolorowych wydruków. Wyświetlanie i zapamiętywanie parametrów regulacji (do 42 ustawień dla różnych aplikacji). Niektóre monitory można łączyć z komputerem za pomocą kabli koncentrycznych i złącz BNC - umożliwia to połączenie z wysokiej jakości kartą graficzną i przesyłanie sygnałów o kolorach poprzez oddzielne kable. Kupno nowego monitora nie jest prostą sprawą. Wszystkie wymieniane w dokumentacji funkcje i parametry techniczne powodują, że produkt wydaje się doskonały na papierze. Najlepszym jednak sędzią jest nasze oko uzbrojone w odpowiednie narzędzie jakim może być dobry program testujący. Warto również zwracać uwagę na okres gwarancji, gdyż jego długość świadczy o stopniu zaufania firmy do własnych produktów.
FI FILLTTRR EEKKRRAANNOOWWYY PPRRIINNCCYY SSOOFFTT 1 14 4""--1 15 5""
PPrriinnccyy SSoofftt 1^14 4""-- 115 5""^ jest antyodblaskowym i przeciwradiacyjnym filtrem szklanym w opatentowanej technologii "No Emission". Dzięki wielowarstwowej budowie powłoka "No Emission" ogranicza pole elektryczne i magnetyczne emitowane z boków monitora. Zewnętrzna część powłoki wykonana jest ze skóropodobnego materiału, dostępnego w wielu kolorach. Sam filtr, także o wielowarstwowej strukturze, likwiduje odblaski, zwiększa kontrast obrazu, redukuje odczucie migotania i znacznie ogranicza promieniowanie ultrafioletowe a nawet słabe rentgenowskie. Odpowiednio uziemiona warstwa przewodząca filtru zatrzymuje emisję pola elektrycznego i wyłapuje ładunki elektrostatyczne. Zakładanie osłony na monitor jest proste i wygodne, nie są potrzebne trwale zamocowane na monitorze zaczepy. Po instalacji filtru monitor wygląda jakby był w hełmie.
F iltry Princy dostępne są w trzech odmianach: Relax, Soft i Professional. Princy Relax przeznaczone są dla użytkowników komputerów w biurach, wykorzystujących przede wszystkim edytory tekstu. Wysokie tłumienie światła kineskopu (ok. 70%) ogranicza zmęczenie wzroku operatora, ale pozostaje nie bez wpływu także i na barwy wyświetlane przez monitor. Princy Soft i Professional dedykowane są dla operatorów programów CAD/CAM i DTP, którzy potrzebują precyzyjnego określania kolorów. Zapewnia to zmniejszone tłumienie światła kineskopu, odpowiednio na poziomie ok. 55 i 40%. Dostępne są także różne wielkości filtrów: od 12 do 21". Filtry Princy zastosowane w monitorach starszej produkcji pozwalają im spełnić najostrzejsze normy techniczne. W monitorach najnowszych generacji (spełniających normy LE, MPR II, TCO) eliminują ich nadal istniejące promieniowanie do poziomu nieodróżnialnego od tła środowiskowego. (CC)
PPAARRAAMMEETTRRYY
SSttooppiieeńń reredduukkccjjii ooddbbiicciiaa 9 99 9,,77%%
^ PPrroommiieenniioowwaanniiaa uullttrraaffiioolleettoowwee ((UUVVAA,, UUVVBB)) 1^1000 0%%
^ PPrroommiieenniioowwaanniiee XX 9^98 8,,44%%
PPoollee eelleekkttrroossttaattyycczznnee 1 1000 0%%
PPoollee eelleekkttrryycczznnee ((EELLFF,, VVLLFF,, LLVV,, MMFF)) 9 99 9%%
PPoollee mmaaggnneettyycczznnee 7 74 4%%
PPrroodduucceenntt:: NNaattiioonnaall PPoowweerr EElleeccttrriicc ---- WWłłocochhyy
^ CCeennaa:: oodd 1^1225 5 ddoo 2^2994 4 DDMM ++ VVAATT
8 8.. PPOOZZOOSSTTAAŁŁE EEELLEEMMEENNTTYY ZZEESSTTAAWWUU KKOOMMPPUUTTEERROOWWEEGGOO
NO NOWWOOCCZZEESSNNEE KKLLAAWWIIAATTUURRYY
O d ponad stu lat żyjemy w przekonaniu, że już nic nie da się zrobić – klawiatura, w której układ klawiszy oparty jest w pewnym stopniu na statystyce występowania poszczególnych liter (w pisowni języka angielskiego), a w pewnym stopniu na pobożnych życzeniach, by w innych językach było podobnie, stała się faktem. A, jak powszechnie wiadomo, "dżentelmeni z faktami nie polemizują". I dlatego, za wyjątkiem eksperymentów Dworaka oraz nacjonalistycznych odchyleń Niemców (QWERTZ) i Francuzów (AZERTY), świat z braku innego wyjścia pokochał standard. Powstało kilka technik pisania bez patrzenia na klawiaturę i wiele szkół tej trudnej sztuki. Tymczasem łatwość wprowadzania poprawek przy "komputeropisaniu" , w połączeniu z rosnącą popularnością komputerów jako narzędzi uniwersalnych, powoduje, że do klawiatury siada coraz więcej osób, które nie całkiem wiedzą, jak się nią posługiwać. Równocześnie nauka pisania bezwzrokowego ma coraz mniej chętnych, mimo faktu, że wszystkie klawiatury są wyposażone w znaczniki pozycji podstawowej (na klawiszach [F] i [J]). Co zrobić w sytuacji, kiedy coraz więcej użytkowników sięga prawą ręką do litery A?
TTĘĘCZCZOOWWAA DDYYDDAAKKTTYYKKAA
T ak można nazwać koncepcję klawiatury Nimble Beauty. Całkiem normalna, przeciętnej jakości klawiatura, tyle że zamiast mniej lub bardziej szarych, jej klawisze są kolorowe. A układ tych kolorów odpowiada przypisaniu grup klawiszy do poszczególnych palców. Brakuje tylko zestawu odpowiednich lakierów do paznokci! Jak już wspomniano, technik pisania bezwzrokowego jest kilka – nie ma sprawy, producent dołącza drugi komplet główek klawiszy, w tej tęczowej kolorystyce. Dołączone jest również narzędzie do zdejmowania klawiszy, bez którego byłoby dość trudno je zamieniać, ale za to łatwo zepsuć. I już nic nie przeszkadza w tym, by dopasować układ kolorów do takiej techniki pisania, jaką zamierzamy ćwiczyć. Odpowiednia instrukcja umieszczona jest na opakowaniu. Wartość dydaktyczna takiej klawiatury wydaje się ogromna – wśród rzeszy użytkowników PC na palcach można policzyć tych, którzy nie wyczyniają palcami jakichś dziwnych figur przy pisaniu na klawiaturze, często nawet nie mając świadomości, jak bardzo sobie sami utrudniają życie. Dlatego wszystkim, którzy zaczynają dopiero flirt z klawiaturą, z czystym sumieniem można polecić tęczową piękność. A poza wartością dydaktyczną Nimble Beauty ma jeszcze jedną zaletę – wywołuje uśmiech u każdego, kto ją zobaczy.
ZD ZDRROOWWIIEE NNAADDGGAARRSSTTKKÓÓWW
P oważniejszym problemem, dotyczącym klawiatur, jest ich ergonomia. Pośród osób profesjonalnie korzystających z klawiatury znane są przypadki rozmaitych mniej lub bardziej groźnych dolegliwości, wynikających z długotrwałej pracy z klawiaturą. Od ponad dwudziestu lat istnieje wzorzec klawiatury ergonomicznej, na którym wzorowana jest między innymi klawiatura lansowana przez Microsoft. Rzeczywiście, klawiatury takie są bardzo wygodne dla osób dużo piszących, ale przez swój niekonwencjonalny wygląd i duże gabaryty odstraszają wielu potencjalnych użytkowników. Odmienne podejście zaprezentowała ostatnio firma Alps – klawiatura pod nazwą Humedia wyprodukowana przez tę firmę pomimo swojego dość ekstrawaganckiego wyglądu nie odbiega w znaczącym stopniu od konwencji. Ale drobna różnica, polegająca na ułożeniu klawiszy na łuku a nie w linii prostej, pozwala uniknąć wykręcania nadgarstków, tak niemiłego przy długotrwałym
źródła światła. O ile sztuczne oświetlenie nie sprawia kłopotów, to światło padające z okna znajdującego się za monitorem powoduje na nim odblaski utrudniające pracę. Odbicia próbowano wyeliminować poprzez zamontowanie żaluzji w oknie, jednakże przyniosło to tylko połowiczny skutek. Rozwiązaniem tego problemu mogło by być zamontowanie specjalnego filtru przeciwodblaskowego na monitor lub zmiana miejsca całego stanowiska. Sam monitor ma kontrast i jaskrawość ustawioną na takim poziomie aby prawidłowo był widziany obraz na monitorze i nie powodował zmęczenia oczu. Częstotliwość odświeżania obrazu jest ustawiona na najlepszą jaką oferuje monitor i wynosi 85 Hz. Reasumując można stwierdzić, iż biurko i fotel są za małe do normalnej pracy dorosłej osoby i należałoby je wymienić na większe. Również samo umiejscowienie stanowiska nie jest najlepsze co także należy zweryfikować.
