Pobierz „Przegraliśmy wojnę”. Niemiecka ofensywa na zachodzie w ... i więcej Schematy w PDF z Historia tylko na Docsity!
„Przegraliśmy wojnę”. Niemiecka ofensywa na
zachodzie w 1914 r.
Wprowadzenie Przeczytaj Animacja Sprawdź się Dla nauczyciela
Bibliografia:
Źródło: Oświadczenie kanclerza Rzeszy, Theobalda Bethmanna-Hollwega, złożone w sejmie Rzeszy, w sprawie pogwałcenia przez Niemcy neutralności Luksemburga i Belgii, z 4 VIII 1914 r., [w:] Wiek XX w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1998, s.
Cytat za: David Lloyd George, Wspomnienia wojenne, 1933 r., tekst dostępny online [w:] polona.pl.
Wyjaśnisz, dlaczego I wojna światowa nie skończyła się przed Bożym Narodzeniem 1914 r. Weźmiesz udział w dyskusji o tym, jaką moc mają regulacje prawne dotyczące sposobów prowadzenia wojny. Zrekonstruujesz plany i działania wojenne na podstawie oznaczeń na mapach.
Przeczytaj
„Przed świętami będziemy w domu”
Już od dłuższego czasu można było się spodziewać wybuchu wojny i wiele państw, które jej oczekiwało, miało gotowe plany prowadzenia działań wojennych. Niemiecki plan został przygotowany przez feldmarszałka Alfreda von Schlieffena, szefa niemieckiego sztabu generalnego w latach 1891–1905, a dopracował go jego następca gen. Helmuth von Moltke.
Alfred von Schlieffen (1833–1913) – niemiecki feldmarszałek, główny twórca niemieckich planów strategicznych w czasie I wojny światowej.Ile razy Alfred von Schlieffen został nagrodzony za swoje zasługi? Zwróć uwagę, co zdobi jego mundur. Źródło: Lwc 21, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
Założenia planu były proste: przewidywał on błyskawiczne pokonanie Francji w mocnym ataku frontowym, a następnie skierowanie części sił na front wschodni do walki z Rosją. Wojna miała być krótka i zakończyć się po kilku tygodniach. Paryż miał być zdobyty nim opadną liście. Tak się jednak nie stało. W dniu 3 sierpnia 1914 r. Niemcy wypowiedziały wojnę Francji, a dzień później armia niemiecka wkroczyła na terytorium Belgii. Belgia, przez terytorium której armia niemiecka miała się dostać do Francji, stawiła silny opór i dopiero po ponad dwóch tygodniach Niemcy zdobyli Brukselę. Naruszenie neutralności Belgii i barbarzyńskie zachowanie armii niemieckiej, pozostawiającej po sobie szlak spustoszonych i ograbionych miejscowości i wymordowaną ludność, spowodowały przyłączenie się Wielkiej Brytanii do wojny (Wielka Brytania wypowiedziała wojnę Niemcom z 4 na 5 sierpnia 1914 r. i wysłała do Francji Brytyjski Korpus Ekspedycyjny). Na
Natarcie rozpoczęło się 5 września 1914 r., walki toczyły się – ze zmiennym szczęściem – przez kilka najbliższych dni. W końcu po około tygodniu walk von Moltke nakazał siłom niemieckim wycofać się nad rzekę Aisne. Już nigdy w trakcie wojny wojska niemieckie nie dotarły tak daleko w głąb terytorium francuskiego.
I bitwa nad Marną, stan na 5 i 9 września 1914 r. Czy wygrana Francuzów nad Marną słusznie nazywana jest cudem czy po prostu była efektem dobrych decyzji dowództwa? Źródło: Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
„Przegraliśmy wojnę!”
Bitwa nad Marną – pierwsza z szeregu wielkich bitew na frontach I wojny światowej – została nazwana cudem. Zwycięstwo Francuzów i ocalenie Paryża miało ogromne znaczenie psychologiczne i moralne dla wojsk francuskich, podniosło ich nastroje i wiarę w zwycięstwo. Niemcom nie powiodło się także opanowanie portów nad kanałem La Manche i odcięcie zaopatrzenia płynącego tą drogą z Wielkiej Brytanii do Francji. Bitwa nad Marną przypieczętowała klęskę planu Schlieffena, ale też oznaczała, że działania wojenne na froncie zachodnim szybko się nie zakończą. Walki przybrały charakter wojny pozycyjnej. Po obu stronach frontu – na długości 320 km, od kanału La Manche do Alp szwajcarskich – powstał system okopów, z których wrogie armie prowadziły ataki. Żaden z tych ataków nie przyniósł jednak znaczącej zmiany sytuacji militarnej i nie zapewnił przewagi żadnej z walczących armii.
Przebieg frontu zachodniego po wycofaniu się nad rzekę Aisne. Porównaj - odwołując się do informacji zawartych na poprzedniej mapie - przebieg frontu na początku i na końcu września. Który z nich był bardziej korzystny dla Francuzów? Źródło: Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Słownik
feldmarszałek
(niem. Feldmarschall) najwyższy stopień wojskowy w niektórych armiach
front
(z łac. frons – czoło) najdalej wysunięta do przodu linia walczących wojsk
okopy
(od słowa „okopać”) fortyfikacja ziemna – obronna lub oblężnicza – w postaci wykopu o głębokości wystarczającej do obrony i prowadzenia obstrzału nieprzyjaciela
Prusy Wschodnie
prowincja Królestwa Pruskiego, a potem Niemiec, zajmująca historyczne obszary związane z Polską przedrozbiorową – Warmię i Prusy Książęce
sztab wojskowy
główny organ dowodzenia armią
wojna manewrowa
Animacja
Polecenie 1
Przeanalizuj plan wojny opracowany przez Alfreda von Schlieffena i jego modyfikacje dokonane przez następcę feldmarszałka, Helmutha von Moltke. Jak go oceniasz? Dlaczego jego realizacja zakończyła się klęską?
Polecenie 2
Dlaczego impet uderzenia niemieckiego skierowano najpierw na zachód? Przypomnij sobie, jakie tereny znajdowały się na zachodzie Niemiec (czy ważne pod względem ekonomicznym?). Weź pod uwagę dotychczasowe stosunki niemiecko-francuskie oraz przewidywany czas przystąpienia Rosji do wojny.
Twoja odpowiedź:
Twoja odpowiedź:
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D7lQvhTHw Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Film nawiązujący do treści materiału pod tytułem Ofensywa niemiecka na zachodzie
Ćwiczenie 2
Przyjrzyj się dwóm ilustracjom przedstawiającym żołnierzy z początkowego okresu I wojny światowej. Określ, armię którego państwa oni reprezentują. Uzasadnij odpowiedź.
Ilustracja A
Źródło: German Army, Wikimedia Commons, domena publiczna.
Ilustracja B
Źródło: historicair, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Twoja odpowiedź
Ćwiczenie 3
Przeanalizuj plany operacyjne (prowadzenia działań wojennych) na wypadek wojny. Zastanów się, które z nich zostały zrealizowane, a następnie wskaż w zamieszczonej pod nimi tabeli stwierdzenia prawdziwe oraz fałszywe.
Plan nr 1. Źródło: Contentplus.sp. z o.o. na podstawie Lvcvlvs, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Stwierdzenie Prawda Fałsz Plan nr 1 został w pełni zrealizowany przez wojska niemieckie. Plany nr 2 i 3 są wyłącznie niemieckimi planami prowadzenia działań wojennych. Plan nr 1 jest francuskim planem prowadzenia działań wojennych.
Ćwiczenie 5
Zapoznaj się z mapą przedstawiającą działania militarne w czasie I bitwy nad Marną. Określ, jakie znaczenie strategiczne miała ta bitwa dla obu walczących stron.
Źródło: Contentplus sp. z o. o. na podstawie, Wikimedia Commons, domena publiczna.
Twoja odpowiedź
Ćwiczenie 6 Wybierz spośród poniższych te stwierdzenia, które wyjaśniają przyczyny klęski niemieckiego planu wojny błyskawicznej.
brak poparcia ze strony Austro-Węgier
znakomita piechota brytyjska
determinacja Francuzów
lepsze uzbrojenie i przygotowanie do wojny armii francuskiej
przyłączenie się Wielkiej Brytanii do wojny
długie walki w Belgii
Ćwiczenie 8
Przyjrzyj się brytyjskiej karykaturze opublikowanej 26 sierpnia 1914 r., po niemieckiej inwazji na Belgię. Jakie jest jej przesłanie?
Karykatura z brytyjskiego czasopisma satyrycznego opublikowana 26 sierpnia 1914 r., po niemieckiej inwazji na Belgię. Źródło: punch.photoshelter.com, domena publiczna.
Twoja odpowiedź
Ćwiczenie 9
Po bitwie nad Marną głównodowodzący armią niemiecką gen. Helmuth von Moltke ponoć powiedział cesarzowi Wilhelmowi II, że Niemcy przegrały wojnę. Czy zgadzasz się z tą opinią? Uzasadnij swoje zdanie.
Twoja odpowiedź
Dla nauczyciela
Autor: Stanisław Mrozowicz
Przedmiot: Historia 2022, Historia
Temat: „Przegraliśmy wojnę”. Niemiecka ofensywa na zachodzie w 1914 r.
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa: Zakres podstawowy Treści nauczania – wymagania szczegółowe Zakres podstawowy XXXVII. I wojna światowa. Uczeń:
- opisuje charakter działań wojennych na różnych frontach; Zakres rozszerzony Treści nauczania – wymagania szczegółowe XXXVII. I wojna światowa. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
- omawia strategiczne koncepcje prowadzenia wojny i ich realizację; Treści nauczania - wymagania szczegółowe Zakres podstawowy XXXVII. I wojna światowa. Uczeń:
- opisuje charakter działań wojennych na różnych frontach; Zakres rozszerzony XXXVII. I wojna światowa. Uczeń:
- przedstawia przebieg działań wojennych na najważniejszych frontach, dostrzegając zależności między nimi;
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się; kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
