Pobierz Przejawy władztwa zakładowego w zakładzie karnym i ... i więcej Publikacje w PDF z Postępowanie karne tylko na Docsity! T. Przesławski Probacja 3, 2011 16 Tomasz Przesławski Przejawy władztwa zakładowego w zakładzie karnym i areszcie śledczym W starszej literaturze poświęconej prawu penitencjarnemu nie ma zgod- ności co do charakteru norm prawnych regulujących organizację, której ce- lem jest wykonywanie kary pozbawienia wolności1. Na gruncie obowiązują- cych przepisów status prawny SłuŜby Więziennej ma charakter złoŜony. Z jednej strony jako struktura podległa Ministrowi Sprawiedliwości naleŜy do działu administracji rządowej. Z drugiej strony, ze względu na podstawę prawną wykonywanej funkcji oraz tryb zaskarŜenia przewidziany dla osób poddanych działaniom SłuŜby Więziennej, trudno uznać, Ŝe realizuje ona administrację publiczną. Tak więc sam aparat przeznaczony do wykonywa- nia kary pozbawienia wolności regulowany jest prawem administracyjnym, natomiast relacje, jakie zachodzą na zewnątrz tej instytucji, mają charakter penitencjarny. Sprawy pojawiające się w trakcie wykonywania kary pozba- wienia wolności rozstrzygane są dwutorowo: decyzjami organów (funkcjona- riuszy) zakładów karnych (aresztów śledczych), które nie podlegają k.p.a., ale wydawane są w oparciu o odrębne przepisy znajdujące się w k.k.w. oraz przepisach wykonawczych do wymienionego kodeksu oraz rozstrzygane przed sądem powszechnym w postępowaniach incydentalnych w formie postanowień (w tym w uproszczonym postępowaniu odwoławczym w trybie art. 7 k.k.w.), wydawanych w ramach postępowania wykonawczego co do istoty sprawy, tj. sposobu organizacji wykonania kary. Sprawy w postępowa- niu penitencjarnym załatwiane są więc zarówno przez administrację peniten- cjarną, jak teŜ w drodze orzeczeń sądowych. W literaturze – na gruncie k.k.w. z 1969 r. – wskazywano na mieszany sądowo-administracyjny sposób wykonywania kary pozbawienia wolności2. Stanowisko to jest nadal aktual- ne, takŜe po wprowadzeniu moŜliwości zaskarŜenia decyzji organów postę- powania wykonawczego do sądu powszechnego. W tym miejscu zastrzec naleŜy, Ŝe postępowanie karne wykonawcze w wymiarze administracyjnym pomimo swojego podobieństwa nie przynaleŜy do prawa administracyjnego, ale do odrębnej gałęzi prawa penitencjarnego. Przy charakterystyce praw- nych form działania zakładu karnego (aresztu śledczego) moŜemy jednak 1 S. W a l c z a k, Prawo penitencjarne, Zarys systemu, Warszawa 1972, s. 94. Autor zaliczał normy regulujące pracę zakładu karnego oraz słuŜby penitencjarnej do norm prawa peniten- cjarnego. Odmiennie J. Ś l i w o w s k i, Prawo i polityka penitencjarna, Warszawa 1982, s. 20–21, który uznawał ten obszar za domenę prawa administracyjnego. 2 Z. H o ł d a, Sądowa ochrona praw więźnia, Przestępczość na świecie, t. XX, 1987, s. 103–104. Przejawy władztwa zakładowego w zakładzie... Probacja 3, 2011 17 sięgać pomocniczo do wypracowanej siatki pojęciowej przez administratywi- stów w stosunku do zakładów administracyjnych. Struktura zakładów karnych (aresztów śledczych), więzi organizacyjne zachodzące pomiędzy innymi jednostkami organizacyjnymi SłuŜby Więzien- nej, wewnętrzne kompetencje organów zakładowych, jak i poszczególnych funkcjonariuszy regulowane są przepisami prawa administracyjnego o cha- rakterze ustrojowym, materialnym oraz procesowym3. Dotyczy to „organiza- cji organizacji” SłuŜby Więziennej. Przepisy takie znajdują się w pragmatyce słuŜbowej u.s.w.4 oraz w aktach wykonawczych wydanych do wymienionej ustawy5. Funkcjonowanie poszczególnych jednostek organizacyjnych znaj- duje swoje normatywne odniesienie nie tylko w aktach powszechnie obowią- zujących, ale równieŜ w prawie wewnętrznym6. Z punktu widzenia nawiąza- nia stosunku penitencjarnoprawnego istotne są natomiast przepisy zawarte w aktach, regulujących nie strukturę organizacyjną SłuŜby Więziennej, ale wyznaczające wzorce zachowań dla osób pozbawionych wolności. Znacze- 3 JeŜeli chodzi o kompetencje wskazuje się, Ŝe źródłem ich są przepisy prawa materialnego bądź przepisy ustrojowe. Kompetencje utoŜsamiane są najczęściej z uprawnieniami (takŜe obowiązkami) organów państwa, a nie pojedynczych osób, co nie wydaje się uzasadnione. Por. Z. Z i e m b i ń s k i, Teoria prawa, Warszawa–Poznań 1972, s. 134–135. Ze strony orga- nu (lub nawet osoby fizycznej) realizującego administrację publiczną uprawnienie oznacza moŜliwość (i czasami jednocześnie obowiązek) działania w określonej przez prawo formie w konkretnej sytuacji. Od strony obywatela (czy innego podmiotu zewnętrznego) uprawnienie to moŜność domagania się od organu lub osoby wchodzącej w skład aparatu administracyj- nego określonego działania w konkretnych warunkach. W tym rozumieniu normy kompeten- cyjne (właściwości) zaliczane są do prawa administracyjnego ustrojowego, natomiast normy określające treść uprawnienia (takŜe obowiązku) dla adresata zewnętrznego do prawa admi- nistracyjnego materialnego. 4 Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o SłuŜbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523 ze zm.). 5 W literaturze prawa administracyjnego zagadnienie aparatu administracyjnego, za pośrednic- twem którego wykonuje się karę pozbawienia wolności, a więc działalność mieszczącą się w pojęciu ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, w zasadzie jest pomijane milcze- niem. E. U r a (Prawo administracyjne, Warszawa 2006, s. 412) utoŜsamia bezpieczeństwo publiczne ze stanem, w którym obywatelom nie zagraŜają Ŝadne niebezpieczeństwa, nieza- leŜnie od rodzaju ich źródeł np. przed bezprawnymi zamachami na dobra chronione prawem. Niekiedy problematyka administracji penitencjarnej traktowana jest na zasadzie wzmianki, np. Z. R y b i c k i, S. P i ą t e k, Zarys prawa administracyjnego i nauki administracji, Warszawa 1984, s. 528–529, zaliczają słuŜbę więzienną do słuŜb porządku publicznego. Cel admini- stracji penitencjarnej określony jest obecnie w art. 73 § 1 k.k.w., jakim jest m.in. ochrona spo- łeczeństwa przed przestępczością. 6 Jedną z pierwszych prób definicji administracji penitencjarnej podjął M. P o r o w s k i, Admini- stracja penitencjarna – zasady organizacji i kierowania, (w:) Studia kryminologiczne, krymina- listyczne i penitencjarne, t. 9 Warszawa 1979, s. 341, wskazując, Ŝe stanowią ją „organy ad- ministracji państwowej i ich jednostki organizacyjne, które powołano przepisami prawa wy- łącznie w celu ciągłego podejmowania zadań zmierzających do wykonania prawomocnie orzeczonych kar pozbawienia wolności, postanowień o tymczasowym aresztowaniu (…), a które, oprócz wspólnego celu, podlegają jednemu kierownictwu i działania swe podejmują w formach właściwych administracji, wraz z moŜliwością stosowania przymusu”. T. Przesławski Probacja 3, 2011 20 wiązujące, stanowiąc formę ich wykonywania. W literaturze prawa admini- stracyjnego na zmianę charakteru stosunku zakładowego w kontekście pra- wa szkolnego, jako stanowiącego wykonywanie norm powszechnie obowią- zujących, zwrócił uwagę J. Homplewicz11. Myśl tę, odnosząc do zakładów karnych, kontynuuje Z. Hołda, wskazując, Ŝe stosunki zakładowe podniesio- ne są do rangi stosunków prawnych korzystania z zakładu12. Jeszcze dalej idzie P. Chmielnicki, który w związku z traktowaniem stosunków władczych jako administracyjnoprawnych stosunków zewnętrznych opowiada się za likwidacją tego pojęcia13. W odróŜnieniu od aktów normatywnych, polecenie zakładowe (jak kaŜdy akt administracyjny) charakteryzuje się podwójną kon- kretnością. Kategorią pośrednią pomiędzy „czystym” aktem normatywnym a aktem administracyjnym są akty skierowane do uŜytkowników zakładu wyznaczające jednostkowe zachowanie. Akty te mają charakter generalny od strony podmiotowej, gdyŜ są skierowane do osób pozbawionych wolno- ści, natomiast indywidualne od strony przedmiotowej, gdyŜ wyznaczają kon- kretne zachowanie w zakładzie karnym (areszcie śledczym), np. decyzja dyrektora zakładu karnego obowiązująca w określonym czasie, wprowadza- jąca zakaz korzystania przez skazanych z aparatów telefonicznych samoin- kasujących, uzasadniona powaŜnymi względami bezpieczeństwa (art. 247 § 1 k.k.w.). Mówi się wówczas o indywidualnych aktach normatywnych14, albo o działaniach bezpośrednio zobowiązujących15. Posiłkując się ogólną teorią prawa, powiemy, Ŝe stosunek penitencjarno- prawny pomiędzy organami zakładowymi a skazanymi nawiązuje się po- przez zaistnienie faktu prawnego, jakim jest wydanie wykonalnego orzecze- nia sądowego, a więc czynności władczej organu władzy publicznej16. Treść tego stosunku prawnego kształtowana jest „odgórnie” poprzez wskazanie powinnego zachowania przez normy prawne znajdujące się w powszechnie 11 J. H o m p l e w i c z, Polskie prawo szkolne. Zagadnienie podstawowe, Warszawa 1984, s. 178–179. 12 Z. H o ł d a, Status prawny skazanego odbywającego karę pozbawienia wolności (ze szcze- gólnym uwzględnieniem statusu zakładowego), Lublin 1988, s. 41. 13 P. C h m i e l n i c k i, Zakłady administracyjne w Polsce. Ustrój wewnętrzny, Warszawa 2008, s. 67. Autor dochodzi do wniosku, Ŝe regulaminy zakładowe są czymś, co w świetle Konsty- tucji w ogóle nie powinno istnieć. Uzasadnieniem tego stanowiska jest zdaniem autora oko- liczność, Ŝe jako akty wewnętrzne stanowią podstawę rozstrzygania o prawach i obowiąz- kach obywatelskich. 14 Normatywność jest cechą zarówno aktów indywidualnych, jak i normatywnych. RóŜnica pomiędzy tymi aktami polega na tym, Ŝe o ile akty indywidualne ustanawiają indywidualne, konkretne reguły zachowania, o tyle przy aktach normatywnych reguły te mają charakter ogólny. Por. J. N o w a c k i, Z. T a b o r, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 1994, s. 72. 15 J. Z i m m e r m a n n, O tzw. „działaniach bezpośrednio zobowiązujących” administracji pu- blicznej, (w:) Procedura administracyjna wobec wyzwań współczesności, Łódź 2004, s. 219 i n. 16 Por. T. C h a u v i n, T. S t a w e c k i, P. W i n c z o r e k, Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2009, s. 260. Przejawy władztwa zakładowego w zakładzie... Probacja 3, 2011 21 obowiązujących aktach normatywnych jako konsekwencja wydania wyroku skazującego (postanowienia o tymczasowym aresztowaniu) oraz „oddolnie” przez wewnętrzne decyzje administracyjne oraz polecenia zakładowe, ogól- ne akty normatywne oraz czynności faktyczne. Biorąc pod uwagę wyŜej wskazane formy działania, do aktów zakładowych w obszarze zakładów karnych i aresztów śledczych w znaczeniu ścisłym naleŜy tylko ta druga grupa, obejmująca indywidualne polecenia zakładowe (i inne decyzje) oraz akty generalne o charakterze regulaminów porządkowych (takŜe akty gene- ralno-konkretne), chociaŜ samą nazwę, jaką jest „akt zakładowy”, moŜna odnieść równieŜ do regulaminów wydawanych w formie rozporządzeń przez ministra, ze względu na grupę adresatów, jaką stanowią skazani (tymczaso- wo aresztowani)17. Ostateczną gwarancją zapewnienia postępowania zgod- nego z normami prawnymi zawartymi w aktach normatywnych, wykonywa- nymi za pośrednictwem poleceń zakładowych, stanowią środki przymusu stosowane przez funkcjonariuszy SłuŜby Więziennej, w tym z zastosowa- niem przymusu bezpośredniego. W przypadku pozbawionych wolności, któ- rzy nie podporządkowują się normom wyznaczającym im określone zacho- wanie, etap prawidłowego wykonywania prawa następuje zawsze w formie polecenia zakładowego, zabezpieczonego przymusem zakładowym. KaŜda norma, której realizacja następuje lub zagroŜona jest egzekucją za pomocą środków przymusu, przechodzi przez stadium konkretyzujące ją w postaci polecenia zakładowego. Wynika to obecnie z postanowienia art. 21 ust. 1 u.s.w., zgodnie z którym stosowanie środków przymusu bezpośredniego, uŜycie broni palnej lub psa słuŜbowego, powinno (…) następować po uprzednim ostrzeŜeniu o ich uŜyciu (…). Wprawdzie przepis ustawy oraz przepisy wykonawcze rozporządzenia o stosowaniu środków przymusu nie uszczegóławiają obowiązku wezwania do zachowania zgodnego z prawem we wszystkich przypadkach uŜycia przymusu bezpośredniego, ale rozumieć to naleŜy w ten sposób, Ŝe ostrzeŜenie mieści w sobie explicite lub implicite tę formę komunikatu18. To wezwanie do zachowania zgodnego z prawem 17 Z. H o ł d a, Status prawny skazanego odbywającego karę pozbawienia wolności (ze szcze- gólnym uwzględnieniem statusu zakładowego), Lublin 1988, s. 41. 18 W poprzednim stanie prawnym kwestię regulował wyraźnie § 2 pkt 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 listopada 1996 r. w sprawie szczegółowych warunków stosowania środ- ków przymusu bezpośredniego oraz uŜycia broni palnej lub psa słuŜbowego przez funkcjo- nariuszy SłuŜby Więziennej oraz sposobu postępowania w tym zakresie (Dz. U. z 1996 r., Nr 136, poz. 637 ze zm.), „przed zastosowaniem środka przymusu bezpośredniego funkcjona- riusz jest obowiązany wezwać osadzonego lub inną osobę do zachowania zgodnego z pra- wem, a w razie niepodporządkowania się wezwaniu – ostrzec o moŜliwości zastosowania tego środka”. Obecnie materia ta jest objęta rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 27 lip- ca 2010 r. w sprawie stosowania środków przymusu bezpośredniego oraz uŜycia broni pal- nej lub psa słuŜbowego przez funkcjonariuszy SłuŜby Więziennej (Dz. U. Nr 147, poz. 983) W § 25 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia na funkcjonariusza nałoŜony jest obowiązek wezwania do zachowania zgodnego z prawem przed uŜyciem broni lub psa słuŜbowego. T. Przesławski Probacja 3, 2011 22 jest poleceniem zakładowym, którego celem jest wywołanie posłuchu dla normy prawnej ze strony skazanego. Skutki prawne takiego polecenia za- kładowego (władztwa zakładowego) mogą rozciągać się równieŜ poza tere- nem zakładu, np. w przypadku próby ucieczki więźnia19. Środki przymusu nie wynikają z rozstrzygnięć administracyjnych w posta- ci decyzji administracyjnych w rozumieniu czynności procesowych wskaza- nych w k.p.a., ale niepodporządkowania się (przez zaniechanie lub zacho- wanie wadliwe) zakładowym aktom administracyjnym (poleceniom zakłado- wym) kształtującym sytuację prawną (faktyczną) skazanego (uŜytkownika zakładu), jako techniczny sposób realizacji kary, będącej wynikiem postępo- wania karnego (lub zabezpieczenia jego toku). Polecenie zakładowe naleŜy zaliczyć do szerokiej kategorii decyzji o charakterze administracyjnym. Or- ganizacja wykonania kary w zakładzie karnym (areszcie śledczym) stanowi odrębny proces wykonawczy o charakterze administracyjnym, proces peni- tencjarny, w ramach którego zapadają indywidualne rozstrzygnięcia zabez- pieczone przymusem zakładowym. Nie jest to jednak proces administracyj- ny, bo nie zapadają w nim decyzje w rozumieniu k.p.a., ale decyzje admini- stracyjne w ujęciu prawnomaterialnym20. Przymus stosowany w zakładzie karnym (areszcie), podobnie jak niektóre „akty zakładowe”, od strony termi- nologii moŜe być ujmowany jako „zakładowy” ze względu na kategorię osób, do której jest kierowany, natomiast z uwagi na źródło i treść stanowi przejaw przymusu państwowego, gdyŜ obecnie wynika wyłącznie z aktów prawa powszechnie obowiązującego. Dla przykładu, skazany przyjmowany do za- kładu karnego moŜe być poddany czynności mającej na celu jego identyfi- kację w postaci pobrania odcisków palców. Ogólna norma art. 79a ust. 1 k.k.w. o moŜliwości pobrania odcisków palców, doznaje konkretyzacji w for- mie polecenia zakładowego, poddania się tej czynności ze strony skazane- go. JeŜeli osoba przyjmowana do zakładu karnego odmówi pobrania odci- sków palców, funkcjonariusz wydaje kolejne polecenie zakładowe, stanowią- ce w istocie powtórzenie juŜ uprzedniego aktu administracyjnego, „metapo- lecenie”, którego celem jest podporządkowanie się przez skazanego, indy- widualnej i konkretnej normie wyznaczonej przez pierwszy akt administra- cyjny. Dopiero po bezskutecznym wezwaniu do wykonania polecenia zakła- dowego, funkcjonariusz po uzyskaniu decyzji kierownika jednostki (dyrekto- ra) lub funkcjonariusza dowodzącego czynnością, wykonuje czynność mate- rialno-techniczną w postaci uŜycia siły fizycznej jako jednej z form środków 19 Por. M. E l Ŝ a n o w s k i, Zakład państwowy w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 1970, s. 119. 20 S. W a l c z a k, Prawo penitencjarne. Zarys systemu, Warszawa 1972, s. 59 i 64. Dla tego autora, ogół norm regulujący wykonanie kary, zarówno o charakterze materialnowykonaw- czym, jak i procesowowykonawczym, zgromadzonych w obrębie jednego kodeksu, jest wy- razem wyodrębnienia się samodzielnej gałęzi prawa penitencjarnego. Przejawy władztwa zakładowego w zakładzie... Probacja 3, 2011 25 leŜy skargę administracyjną na czynność z zakresu administracji publicznej dotycząca uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.)22. Pomimo, Ŝe w głównym nurcie postępowanie wykonawcze ma charakter administracyjny, tzn. organizuje wykonywanie kary pozbawienia wolności za pomocą aktów administracyjnych i czynności faktycznych, to na kaŜdym jego etapie, w szczególności przez mechanizm skargi przewidziany w art. 7 k.k.w., istnieje moŜliwość jego transformacji w postępowanie sądowe. W k.k.w. jest pewna pula spraw związana z wykonywaniem kary pozbawie- nia wolności, o której decyduje wyłącznie sąd, a więc wyłączona jest z mocy prawa kompetencja organów zakładowych23. Sprawy załatwiane przez sąd w toku postępowania wykonawczego nazywane są postępowaniami incy- dentalnymi, włączając w to równieŜ specyficzne postępowanie z art. 7 k.k.w.24. W razie przekazania sprawy do załatwienia sądowi, skazany (tym- czasowo aresztowany) jako uŜytkownik zakładu karnego (aresztu śledczego) staje się stroną postępowania sądowego. NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe postępowa- nie wykonawcze o charakterze administracyjnym toczy się niezaleŜnie od prowadzonych w jego ramach postępowań sądowych. W sytuacji zaskarŜe- nia działania (zaniechania) administracji penitencjarnej w trybie art. 7 k.k.w. lub złoŜenia wniosku (działania z urzędu) w innych postępowaniach incyden- talnych, np. w przedmiocie odroczenia wykonania kary pozbawienia wolno- ści, droga zarządzania skazanymi w zakładzie karnym, we fragmencie zło- Ŝonej skargi, bądź to przekształca się z postępowania wykonawczego o cha- rakterze administracyjnym w postępowanie wykonawcze przed sądem, bądź biegnie niezaleŜnie wobec wszczętego postępowania incydentalnego. Sto- sunek penitencjarnoprawny przechodzi w stosunek sądowo-wykonawczy (sądowo-penitencjarny) . Skazany z sytuacji uŜytkownika zakładu przechodzi na pozycję strony postępowania incydentalnego przed sądem powszech- nym. Na zakończenie wskazać naleŜy, Ŝe proces wykonawczy w znaczeniu procesu organizacji wykonania kary pozbawienia wolności nie moŜe być prowadzony, jeŜeli nie są spełnione przesłanki o charakterze procesowo- sądowym. Nie oznacza to, Ŝe skazany, znajdując się w swoistym stosunku penitencjarnoprawnym, jest jednocześnie „stroną procesową” postępowania przed sądem przez cały czas trwania „administracyjnego” procesu wykony- wania kary. Przesłanki procesowe, po pierwsze, otwierają drogę, do prowa- dzenia postępowania o charakterze administracyjnym, który wyraŜa się 22 Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2002 r., Nr 153, poz. 1270 ze zm.). 23 Z. H o ł d a, Status…, op. cit., s. 184 i 190. 24 Por. K. P o s t u l s k i, Zakres orzekania sądu w postępowaniu karnym wykonawczym (prze- gląd postępowań incydentalnych), (w:) Nowa kodyfikacja karna. Krótkie komentarze, War- szawa 1998, nr 10. T. Przesławski Probacja 3, 2011 26 w sposobie wykonywania kary, po drugie, warunkują jego trwanie, po trze- cie, skazany w ramach postępowania wykonawczego ma potencjalną moŜli- wość występowania z wnioskami o wszczęcie postępowań ubocznych25. W tym znaczeniu w literaturze mówi się o przesłankach ogólnych, które do- tyczą warunków dopuszczalności całego stadium wykonawczego procesu26. Postępowanie penitencjarne łączy więc w sobie przepisy prawa administra- cyjnego, w zakresie ustroju i funkcjonowania zakładu karnego (aresztu), oraz regulacji sytuacji prawnej skazanego, w szczególności poprzez wydawanie przez organy zakładowe (funkcjonariuszy) szeroko rozumianych decyzji ad- ministracyjnych, konkretyzujących praktycznie, wyznaczony w aktach prawa powszechnie obowiązującego, model postępowania z osobami pozbawio- nymi wolności, jak równieŜ normy prawnoprocesowe związane z postępo- waniem skazanych przed sądem wykonania kary, w ramach postępowań incydentalnych, nie wyłączając postępowania skargowego z art. 7 k.k.w. 25 W tym ostatnim znaczeniu interesujące są rozwaŜania w uchwale Pełnego Składu Izby Karnej Sądu NajwyŜszego z dnia 1 grudnia 1999 r., sygn. I KZP 29/99: „Postępowania wy- konawczego nie sposób zaliczyć do «postępowania incydentalnego», a jego przedmiotu do «przedmiotu incydentalnego». Postępowanie to nie traci przymiotu postępowania karnego, niemniej jednak w trakcie jego trwania nie jest juŜ rozstrzygana kwestia odpowiedzialności karnej określonej osoby, a tylko następstw orzeczeń wydanych w postępowaniu jurysdykcyj- nym. Jest ono bowiem tylko wynikiem, skutkiem i konsekwencją toczącego się wcześniej postępowania jurysdykcyjnego (rozpoznawczego). Ta zaleŜność postępowania wyko- nawczego od postępowania jurysdykcyjnego dowodzi, Ŝe przedmiot postępowania wyko- nawczego ma charakter akcesoryjny w stosunku do przedmiotu postępowania regulowane- go w kodeksie postępowania karnego (…). Bez postępowania rozpoznawczego (jurysdyk- cyjnego) nie moŜe się bowiem toczyć postępowanie wykonawcze. Źródłem i powodem po- stępowania wykonawczego jest postępowanie jurysdykcyjne. Orzeczenie wydane w postę- powaniu wykonawczym zapada w przedmiocie następstw tego postępowania. ZwaŜywszy, iŜ przedmiot postępowania wykonawczego ma charakter zaleŜny, akcesoryjny, to orzeczenie ma taki sam, akcesoryjny charakter. Skoro zaś tak, to orzeczenia w postępowaniu wyko- nawczym nie naleŜą do orzeczeń, którymi rozstrzygnięto w całości o przedmiocie procesu karnego, tj. o odpowiedzialności karnej (winie i karze)”. 26 Z. Św i d a - Ł a g i e w s k a, Sądownictwo penitencjarne jako instytucja procesowa, Warsza- wa 1974, s. 32.