Maciej Barzdo, Jarosław Berent
Przepisy dotycz ce sekcji zwłok
Materiały dydaktyczne
Łód 2010
Pa dziernik 2010, 39/2010
Dz.U.2010.172, M.P.2010.65
Dz.U.UE.L.2010.249
Dz.U.UE.C.2010.256
obowi zywanie: 2010.09.25
stan prawny: 2010.09.21
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Informacje i wskazówki
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Ranking uczelni
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Nasze e-booki ratujące uczniów i studentów!
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Przepisy dotycz ce sekcji zwłok Materiały dydaktyczne, Schematy z Medycyna
g) Modyfikacje techniki sekcyjnej (koszyczkowe otwarcie jamy czaszki, odmienna technika otwarcia jamy ustnej i jamy brzusznej, próba wodna płuc i próba ...
Typologia: Schematy
2022/2023
1 / 15
Pobierz cały dokument
poprzez zakup abonamentu Premium
i zdobądź brakujące punkty w ciągu 48 godzin
Dokumenty powiązane
Podgląd częściowego tekstu
Pobierz Przepisy dotycz ce sekcji zwłok Materiały dydaktyczne i więcej Schematy w PDF z Medycyna tylko na Docsity!
Maciej Barzdo, Jarosław Berent
Przepisy dotycz ce sekcji zwłok
Materiały dydaktyczne
Łód 2010
Pa dziernik 2010, 39/ Dz.U.2010.172, M.P.2010. Dz.U.UE.L.2010. Dz.U.UE.C.2010. obowi zywanie: 2010.09. stan prawny: 2010.09.
Wprowadzenie
Sekcja zwłok polega na dokonaniu ogl dzin zewn trznych i wewn trznych, czyli otwarciu głównych jam ciała i zbadaniu znajduj cych si nich narz dów wewn trznych. Zasadniczym celem sekcji zwłok jest ustalenie przyczyny zgonu, a ponadto okre lenie szeregu innych okoliczno ci mierci. W zale no ci od rodzaju tych okoliczno ci mo na wyró ni kilka rodzajów sekcji zwłok:
- sekcja s dowo-lekarska,
- sekcja anatomo-patologiczna,
- sekcja sanitarno-administracyjna,
- inne rodzaje sekcji zwłok.
W przypadku, gdy zachodzi podejrzenie przest pnego spowodowania mierci nale y bezwzgl dnie przeprowadzi sekcj s dowo-lekarsk. Je eli takie podejrzenie nie zachodzi, ale istnieje pewno lub przypuszczenie, e do zgonu doszło z powodu choroby zaka nej nale y rozwa y zasadno przeprowadzenia sekcji administracyjno-sanitarnej albo zakazania dokonywania sekcji zwłok. Je eli jednak mo na wykluczy zgon z powodu choroby zaka nej, ale do zgonu doszło w szpitalu, a przyczyny zgonu nie mo na ustali w sposób jednoznaczny, nale y obligatoryjnie przeprowadzi sekcj anatomo-patologiczn. Natomiast, je eli przyczyn zgonu mo na ustali w sposób jednoznaczny, a osoba zmarła nie wyraziła sprzeciwu za ycia, ani nie uczynił tego jej przedstawiciel ustawowy, mo na rozwa y zasadno przeprowadzenia sekcji anatomo-patologicznej, w szczególno , gdy zgon nast pił przed upływem 12 godzin od przyj cia do szpitala. Je eli jednak stosowny sprzeciw został wyra ony, to nale y w takiej sytuacji odst pi od wykonania sekcji zwłok. W przypadku, w którym nie ma podejrzenia przest pnego spowodowania mierci, mo na wykluczy zgon z powodu choroby zaka nej, a do zgonu nie doszło w szpitalu, mo na – teoretycznie – przeprowadzi inny rodzaj sekcji zwłok (ryc. 1).
1. Sekcja s dowo-lekarska
1.1. Podstawy prawne
Sekcj s dowo-lekarsk przeprowadza si na zlecenie prokuratora lub s du w przypadkach, w których zachodzi podejrzenie przest pnego spowodowania mierci. Podstawy prawne tego typu sekcji zawarte s w Ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks post powania karnego (Dz. U. z 1997 r., nr 89, poz. 555 z pó n. zm.). Art. 209 Kodeksu stanowi:
§1. Je eli zachodzi podejrzenie przest pnego spowodowania mierci, przeprowadza si
ogl dziny i otwarcie zwłok.
§2. Ogl dzin zwłok dokonuje prokurator, a w post powaniu s dowym s d, z udziałem
biegłego lekarza, w miar mo no ci z zakresu medycyny s dowej. W wypadkach nie
cierpi cych zwłoki ogl dzin dokonuje Policja z obowi zkiem niezwłocznego powiadomienia
prokuratora.
§3. Ogl dzin zwłok dokonuje si na miejscu ich znalezienia. Do czasu przybycia biegłego oraz
prokuratora lub s du przemieszcza lub porusza zwłoki mo na tylko w razie konieczno ci.
§4. Otwarcia zwłok dokonuje biegły w obecno ci prokuratora albo s du. (...)
§5 (…) Z ogl dzin i otwarcia zwłok biegły sporz dza opini z zachowaniem wymaga art.
Ponadto art. 210 Kodeksu przewiduje, e prokurator albo s d mo e zarz dzi wyj cie zwłok z grobu (ekshumacj ), w celu dokonania ogl dzin lub otwarcia zwłok.
Jak wynika z powy ej przytoczonych przepisów, ogl dzin zwłok - które przeprowadza si na miejscu ich znalezienia – powinien dokona prokurator, s d lub policja, z udziałem biegłego lekarza. Natomiast przeprowadzenie otwarcia zwłok powinno zosta wykonane przez biegłego w obecno ci prokuratora lub s du. Jednak w praktyce przeprowadzenie zarówno ogl dzin, jaki i otwarcia zwłok zazwyczaj dokonywane jest przez biegłego lekarza, za prokurator – co najwy ej – jest obecny przy tych czynno ciach.
Do wykonania sekcji zwłok musi zosta powołany biegły albo instytucja naukowa lub specjalistyczna, np. Zakład Medycyny S dowej, co reguluje art. 193 Kodeksu post powania karnego:
§1. Je eli stwierdzenie okoliczno ci maj cych istotne znaczenie dla rozstrzygni cia sprawy
wymaga wiadomo ci specjalnych, zasi ga si opinii biegłego albo biegłych.
§2. W celu wydania opinii mo na te zwróci si do instytucji naukowej lub specjalistycznej.
Biegłego powołuje si poprzez wydanie postanowienia, do czego upowa nione s jedynie prokurator i s d. Kwestie powoływania biegłych reguluje art. 194 Kodeksu post powania karnego:
O dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego wydaje si postanowienie, w którym nale y
wskaza :
1)imi , nazwisko i specjalno biegłego lub biegłych, a w wypadku opinii instytucji, w razie
potrzeby, specjalno i kwalifikacje osób, które powinny wzi udział w przeprowadzeniu
ekspertyzy,
2)przedmiot i zakres ekspertyzy ze sformułowaniem, w miar potrzeby, pyta szczegółowych,
3)termin dostarczenia opinii.
Przepisy prawne nie stwarzaj mo liwo ci sprzeciwienia si decyzji o przeprowadzeniu s dowo-lekarskiej sekcji zwłok, podj tej przez organ procesowy. Sprzeciwu takiego – a przynajmniej skutecznego – nie mo e wyrazi inny organ, sam zmarły (przed zgonem), przedstawiciel ustawowy zmarłego, ani rodzina zmarłego.
1.2. Cel sekcji s dowo-lekarskiej
Głównymi celami s dowo-lekarskiej sekcji zwłok jest okre lenie przyczyny mierci, ustalenie ewentualnego zwi zku przyczynowo-skutkowego mi dzy urazem a mierci , ustalenie narz dzia, które spowodowało obra enia, zebranie faktów, które przy analizie całego zdarzenia ułatwi mog zrekonstruowanie poszczególnych jego faz (np. pobicia lub wypadku komunikacyjnego), okre lenie współistniej cych ostrych lub przewlekłych procesów chorobowych, zabezpieczenie ladów na odzie y i na zwłokach, zabezpieczenie materiału do ewentualnych dalszych bada. Jednak nadrz dnym celem s dowo-lekarskiej sekcji zwłok jest stwierdzenie, czy mier danej osoby pozostaje w zwi zku przyczynowym z czynem przest pnym.
1.3. Przebieg s dowo-lekarskiej sekcji zwłok
Przebieg ka dej sekcji zwłok jest w du ej mierze podobny, jednak - z uwagi na specyfik i cele - sekcja s dowo-lekarska jest zwykle bardziej szczegółowa a jej zakres szerszy. Przykładowo, w czasie sekcji anatomopatologicznej mo na niekiedy odst pi od otwarcia jamy czaszki i sekcji mózgu, co w czasie sekcji s dowo-lekarskiej jest niedopuszczalne. Głównymi elementami sekcji s dowo-lekarskiej s ogl dziny zewn trzne oraz otwarcie zwłok, czyli ogl dziny wewn trzne. Na ogl dziny wewn trzne składa si co najmniej otwarcie trzech głównych jam ciała (jamy czaszki, klatki piersiowej i brzucha) i zbadanie znajduj cych si w nich narz dów. W razie potrzeby mo na podda badaniu równie wszelkie inne cz ci ciała - tkanki mi kkie i ko ci grzbietu, ko czyn oraz twarzoczaszki, stawy, kanał i rdze kr gowy, ucho rodkowe, zatoki przynosowe, jamy szpikowe itp. Uzupełnieniem sekcji zwłok s ró nego rodzaju badania dodatkowe, maj ce niekiedy kluczowe znaczenia dla ustalenia przyczyny zgonu i ewentualnie innych okoliczno ci zgonu. Na s dowo-lekarsk sekcj zwłok składaj si nast puj ce elementy:
- Czynno ci wst pne
a) Zapoznanie si z postanowieniem o przeprowadzeniu sekcji zwłok, protokołem ogl dzin zwłok na miejscu ich znalezienia, protokołem ogl dzin miejsca znalezienia zwłok, ewentualn dokumentacj medyczn. W razie konieczno ci obducent mo e za da udzielenia dodatkowych wyja nie lub udost pnienia akt sprawy. b) Wykonanie dokumentacji fotograficznej. c) Zabezpieczenie ladów, np. włosów, paznokci, GSR, wymazów pobranych z otworów naturalnych ciała itp.
- Ogl dziny zewn trzne
a) Odzie - opis odzie y, znajduj cych si na niej zabrudze , uszkodze , ewentualne zabezpieczenie do dalszych bada odzie y lub znajduj cych si na niej ladów. Ogl dziny
c) Zabezpieczanie materiału do bada toksykologicznych
Materiał do tych bada pobiera si przy podejrzeniu zatrucia. Zazwyczaj zabezpiecza si krew, mocz, ół , tre oł dkow wraz z fragmentem ciany oł dka, fragment w troby, nerki, mózgu, płuca (trucizny wziewne), fragment skóry z tkank podskórn (trucizny podawane w iniekcjach), włosy oraz paznokcie i ko ci (arsen i metale ci kie). W przypadku zwłok w daleko posuni tym rozkładzie zabezpiecza si materiał pobrany z okolic odpowiadaj cych okre lonym narz dom.
d) Zabezpieczanie materiału do bada DNA
Do tego typu bada zabezpiecza si krew, ewentualnie fragmenty tkanek mi kkich (np. j dro, mi sie szkieletowy) lub ko ci. Zabezpieczon krew przechowuje si w stanie zamro onym lub wysuszonym, za inny materiał w stanie zamro onym.
e) Zabezpieczanie i przygotowanie ko ci do dalszych bada
Ko ci pobrane do takich bada poddaje si maceracji poprzez ich powolne gotowanie, co umo liwia dokładne usuni cie tkanek mi kkich. Maceracja ko ci ułatwia ocen zmian urazowych, chorobowych, płci, wieku. Szczególne znaczenie mo e mie w przypadku ofiar wypadków komunikacyjnych, a zwłaszcza pieszych i rowerzystów potr conych przez samochody, poniewa mo e uwidoczni zmiany urazowe ko ci nieuchwytne bezpo rednio podczas wykonywania sekcji zwłok, a maj ce kluczowe znaczenie dla rekonstrukcji wypadku.
W niektórych przypadkach zachodzi konieczno poszerzenia zakresu sekcji zwłok i zastosowania odmiennych technik sekcyjnych. Do najcz ciej stosowanych modyfikacji techniki sekcyjnej nale :
a) Badanie tkanek mi kkich i ko ca grzbietu oraz ko czyn wykonuje si zwłaszcza w czasie sekcji zwłok ofiar wypadków komunikacyjnych, upadków z wysoko ci i pobi. Ocena tkanek mi kkich i ko ci grzbietu oraz ko czyn dolnych, poszerzona o badanie stawów kolanowych, a tak e stawów skokowych i miednicy, stanowi niezb dny element sekcji zwłok pieszych i rowerzystów potr conych przez samochody, mog cy umo liwi rekonstrukcj przebiegu wypadku. Badanie tych struktur polega na naci ciu powłok skórnych, warstwowym odpreparowaniu tkanek mi kkich i uwidocznieniu elementów kostnych, a w przypadku badania stawu kolanowego - otwarciu specjaln technik jamy stawu, odsłoni ciu ł kotek oraz naci ciu współtworz cych ten staw nasad ko ci udowej i piszczelowej. Badanie ma na celu wykazanie zmian urazowych, które s niewidoczne lub s słabo widoczne na powłokach zewn trznych – podbiegni krwawych w tkance podskórnej i mi niach, rozwarstwie tkanek mi kkich, złama ko ci, rozerwa wi zadeł stawu kolanowego, uszkodze ł kotek, podbiegni krwawych w nasadach ko ci udowych i piszczelowych.
b) Badanie kr gosłupa oraz rdzenia kr gowego przeprowadza si w przypadkach, w których mogło doj do uszkodzenia tych struktur (rozerwania aparatu wi zadłowego kr gosłupa, złama kr gów, stłuczenia, zmia d enia lub rozerwania rdzenia kr gowego). Szczególne znaczenie ma badanie szyjnego odcinka kr gosłupa i rdzenia, poniewa uszkodzenie rdzenia na tej wysoko ci mo e stanowi bezpo redni przyczyn nagłego zgonu. Oceny
tych struktur dokonuje si zwłaszcza podczas sekcji zwłok ofiar wypadków komunikacyjnych, upadków z wysoko ci. Badanie polega na otwarciu kanału kr gowego, wydobyciu rdzenia kr gowego, ocenie wi zadeł kr gosłupa, kr gów oraz sekcji rdzenia kr gowego.
c) Próba na zator powietrzny serca wykonywana jest przy obra eniach, którym mog towarzyszy uszkodzenia du ych ył (rany szyi, okolic obojczykowych, ko czyn), a tak e w przypadku zgonów po zabiegach ginekologiczno-poło niczych. Próba ta ma na celu wykazanie obecno ci lub braku gazu w jamach serca. Prób na zator powietrzny serca przeprowadza si poprzez nakłucie jam serca umieszczonego pod powierzchni wody, po uprzednim wypełnieniu przeci tego worka osierdziowego wod. Próba ma wynik dodatni, przy stwierdzeniu obecno ci powietrza w prawej komorze serca, za wynik ujemny przy braku powietrza w obu komorach. W przypadku zwłok znajduj cych si w rozkładzie gnilnym mo na stwierdzi obecno gazu w obu komorach serca - wynik takiej próby jest niemiarodajny.
d) Próba na odm opłucnow wykonywana jest głównie w przypadku zamkni tych urazów klatki piersiowej. Próba ma na celu wykazanie obecno ci lub braku gazu w jamach opłucnych. Polega na nakłuciu przestrzeni mi dzy ebrowych pod powierzchni wody, po uprzednim odpreparowaniu płatów skórno-mi niowych z przedniej powierzchni klatki piersiowej i wypełnieniu wod wytworzonych w ten sposób „kieszeni”. Próba ma wynik dodatni przy stwierdzeniu obecno ci gazu w jamie lub obu jamach opłucnych, za wynik ujemny przy jego braku.
e) Badanie tkanek mi kkich twarzy wykonuje si w przypadku urazów twarzoczaszki (pobicia, wypadki komunikacyjne) w celu dokładniejszej oceny obra e tej okolicy ciała.
f) Skrwawienie szyi i warstwowe preparowanie narz dów szyi przeprowadza si głównie podczas sekcji zwłok osób zmarłych z powodu zagardlenia (ucisku na szyj ).
g) Modyfikacje techniki sekcyjnej (koszyczkowe otwarcie jamy czaszki, odmienna technika otwarcia jamy ustnej i jamy brzusznej, próba wodna płuc i próba wodna oł dkowo- jelitowa, kontrola j der kostnienia ko ci) stosowane podczas sekcji zwłok płodu i noworodka, wynikaj ce ze specyfiki ich fizjologii i anatomii.
1.4. Protokół
Dokonanie sekcji zwłok wymaga spisania protokołu, co reguluj przepisy Kodeksu post powania karnego:
Art. 143 § 1. Spisania protokołu wymagaj : (…) 4) dokonanie otwarcia zwłok oraz wyj cie
zwłok z grobu, (…)
Art. 144 § § 2. Inny protokół [tj. m.in. protokół otwarcia zwłok – przyp. autorów] spisa mo e
(…) osoba przybrana w charakterze protokolanta przez prowadz cego czynno lub sam
przeprowadzaj cy czynno .
§ 3. Od osoby przybranej, która nie jest pracownikiem organu prowadz cego post powanie,
odbiera si przyrzeczenie nast puj cej tre ci: „Przyrzekam uroczy cie, e powierzone mi
obowi zki protokolanta wykonam sumiennie”.
Opinia posekcyjna powinna zawiera cz formaln , w której podane zostaj informacje okre lone w ust. 1-4 wy ej cytowanego przepisu oraz wywód ogl dzin zewn trznych i wewn trznych z dokładnym opisem stanu znamion mierci, wszystkich narz dów, znalezionych zmian urazowych i chorobowych. W opisie powinna by zachowana kolejno wykonywanych podczas sekcji czynno ci. Opis powinien by wierny, przejrzysty, nie powinien zawiera gotowych rozpozna. Na ko cu wywodu wymienia si materiał ewentualnie zabezpieczony do dalszych bada , sposób jego zabezpieczenia i cel w jakim go zabezpieczono. Na ko cu opinii powinny znajdowa si wnioski składaj ce si z kilku cz ci.
Na wst pie wymienia si wszystko co stwierdzono podczas sekcji (zmiany urazowe, chorobowe, zmiany po miertne) oraz wyniki ewentualnie przeprowadzonych bada dodatkowych. Nast pnie okre la si rodzaj i przyczyn zgonu lub wyja nia z jakich powodów ustalenie takiej przyczyny jest niemo liwe. Na zako czenie opinii - je eli mier nast piła z powodu urazu mechanicznego - okre la si rodzaj narz dzia, od którego powstały obra enia. Oprócz wy ej omówionych elementów, wnioski opinii powinny zawiera odpowiedzi na ewentualne, dodatkowe pytania prokuratora lub s du.
W przypadku, gdy w czasie trwania sekcji anatomopatologicznej, sanitarno- administracyjnej lub innej dojdzie do wyłonienia si uzasadnionego podejrzenia lub stwierdzenia, e do zgon jest wynikiem przest pstwa, sekcja taka powinna zosta przerwana, za o poczynionych obserwacjach powinien zosta niezwłocznie powiadomiony prokurator lub policja. Sekcja taka powinna nast pnie zosta doko czona, jako sekcja s dowo-lekarska.
2. Sekcja anatomo-patologiczna
Sekcji anatomo-patologicznej – zwanej równie naukow – poddawane s zwłoki osób zmarłych w szpitalach, w celu poznania morfologicznego tła choroby i jego konfrontacji z wcze niej poczynionymi obserwacjami klinicznymi. Sekcje anatomo-patologiczne maj zapewni post p nauk medycznych oraz stanowi wa ny element procesu nauczania medycyny.
Podstaw prawn sekcji anatomo-patologicznych stanowi art. 24 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r., nr 14, poz. 89 j.t. z pó n. zm.):
1. Zwłoki osoby, która zmarła w szpitalu, mog by poddane sekcji, w szczególno ci, gdy zgon
tej osoby nast pił przed upływem 12 godzin od przyj cia do szpitala, z zastrze eniem ust. 3.
2. Kierownik zakładu, a je eli kierownik nie jest lekarzem, to upowa niony przez niego lekarz,
na wniosek wła ciwego ordynatora lub, w razie potrzeby, po zasi gni ciu jego opinii,
zarz dza dokonanie lub zaniechanie sekcji.
3. Zwłoki osoby, która zmarła w szpitalu, nie s poddawane sekcji, je eli przedstawiciel
ustawowy tej osoby wyraził sprzeciw lub uczyniła to osoba za ycia.
4. O zaniechaniu sekcji zwłok z przyczyny okre lonej w ust. 3 sporz dza si adnotacj
w dokumentacji medycznej i zał cza sprzeciw, o którym mowa w ust. 3.
5. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje si w przypadkach:
1) okre lonych w Kodeksie post powania karnego,
2) gdy przyczyny zgonu nie mo na ustali w sposób jednoznaczny,
3) okre lonych w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zaka e i chorób zaka nych
u ludzi.
6. W dokumentacji medycznej osoby, która zmarła w szpitalu, sporz dza si adnotacj o
dokonaniu lub zaniechaniu sekcji zwłok, z odpowiednim uzasadnieniem.
Powy szy przepis oznacza, e lekarz mo e wykona sekcj zwłok osoby zmarłej w szpitalu lub innym zakładzie opieki zdrowotnej przeznaczonym dla osób wymagaj cych całodobowych lub całodziennych wiadcze zdrowotnych. W szczególno ci sekcja taka mo e zosta wykonana, gdy do zgonu doszło przed upływem 12 godzin od przyj cia do szpitala, po uwzgl dnieniu woli wyra onej przez pacjenta maj cego pełn zdolno do czynno ci prawnych lub jego przedstawiciela ustawowego. Sprzeciw, co przeprowadzenia sekcji zwłok, mo e zosta wyra ony za ycia pacjenta przez niego samego lub jego przedstawiciela ustawowego. Ustawa wprowadza tzw. zgod domnieman , w my l której przyjmuje si istnienie zgody na wykonanie okre lonej interwencji medycznej (w tym przypadku sekcji zwłok) do momentu wyra enia sprzeciwu przez pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego. Ustawa nie okre la sposobu wyra ania tego sprzeciwu, dlatego mo e on zosta wyra ony w dowolnej formie, np. ustnej lub pisemnej. Równie dowolny jest czas wyra enia sprzeciwu, tzn. mo e on zosta zło ony przed przyj ciem do szpitala, przy przyj ciu lub w trakcie pobytu pacjenta w szpitalu. Nale y tu zauwa y , e ustawa nie przewiduje w tym wzgl dzie znaczenia woli członków rodziny, o ile nie s oni przedstawicielami ustawowymi pacjenta. Zatem sekcj anatomo-patologiczn mo na przeprowadzi nawet pomimo sprzeciwu rodziny. Jednak mo e zdarzy si sytuacja, e rodzina o wiadczy lekarzowi, e pacjent wyraził w ich obecno ci sprzeciw, co do przeprowadzania sekcji zwłok po jego zgonie. Je eli nie ma podstaw do kwestionowania wiarygodno ci ich o wiadczenia, nale ałoby uszanowa wol pacjenta i odst pi od sekcji jego zwłok. Decyzj o zaniechaniu lub przeprowadzeniu sekcji zwłok podejmuje – na wniosek wła ciwego ordynatora lub,
3. Sekcja sanitarno-administracyjna
Sekcje sanitarno-administracyjne przeprowadza si na zlecenie powiatowego lub portowego inspektora sanitarnego w przypadku zgonów z nieznanej przyczyny, przy jednoczesnym podejrzeniu mierci z powodu choroby zaka nej. Celem takich sekcji jest wykrycie choroby zaka nej, co pozwala na wcze niejsze wdro enie działa przeciwdziałaj cych rozwojowi epidemii lub j zwalczaj cych. W przypadku, gdy wiadomym jest, i do zgonu doszło z powodu choroby zaka nej inspektor sanitarny mo e zakaza przeprowadzania sekcji zwłok, aby unikn zaka enia kolejnych osób lub ska enia rodowiska. Zakaz taki nie dotyczy jednak przypadków, w których zachodzi podejrzenie, e do zgonu doszło w nast pstwie popełnienia przest pstwa – w takich przypadkach stosuje si przepisy Kodeksu post powania karnego.
Kwestie prawne przeprowadzania sekcji sanitarno-administracyjnej reguluje Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zaka e i chorób zaka nych u ludzi (Dz. U. z 2008 r., nr 234, poz. 1570 z pó n. zm.). Art. 33 Ustawy stanowi:
2. W celu zapobie enia szerzeniu si zaka enia lub choroby zaka nej pa stwowy powiatowy
inspektor sanitarny mo e, w drodze decyzji:
6) nakaza sekcj zwłok osoby zmarłej, u której rozpoznano lub podejrzewano chorob
zaka n ;
7) zakaza wykonywania sekcji zwłok ludzi i zwierz t, gdy sekcja zwłok mogłaby prowadzi
do zaka enia osób lub ska enia rodowiska, z wyj tkiem przypadku, gdy zachodzi podejrzenie
popełnienia przest pstwa;
4. Inne rodzaje sekcji zwłok
Podstawy prawne umo liwiaj ce przeprowadzenie innego – ni wy ej omówione – rodzaju sekcji zwłok zawarte s w Ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (Dz. U. z 2008 r., nr 136, poz. 857 j.t. z pó n. zm.). Art. 43 Ustawy stanowi:
2. W uzasadnionych przypadkach lekarz, z wył czeniem lekarza dentysty, mo e uzale ni
wystawienie karty zgonu od przeprowadzenia sekcji zwłok.
Przepis ten odnosi si do zgonów le cych poza kr giem zainteresowania organów cigania i inspektorów sanitarnych, do których doszło poza szpitalami. W praktyce jednak przepis ten wydaje si by przepisem „martwym”, poniewa ani Ustawa, ani aden inny akt prawny nie reguluje tego, kto i gdzie miałby przeprowadza tego typu sekcje zwłok, ani kto miałby ponosi ich koszty. Sekcje zwłok przeprowadzane na zlecenie osób prywatnych, towarzystw ubezpieczeniowych itp., w wietle aktualnego stanu prawnego nie maj zatem racji bytu, poniewa przepisy prawne nie daj osobom prywatnym lub towarzystwom ubezpieczeniowym mo liwo ci zlecenia sekcji zwłok. Brak jest jednoznacznej podstawy prawnej w randze ustawy lub rozporz dzenia wskazuj cej na mo liwo przeprowadzenia tego rodzaju sekcji zwłok
Pomimo takiego stanu prawnego niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe w umowach ubezpieczenia na wypadek mierci wskutek nieszcz liwego wypadku zastrzegaj sobie prawo do wykonania sekcji zwłok lub ogl dzin ciała ubezpieczonego, przez powołanego przez siebie lekarza, je li miałoby to istotne znaczenie dla rozpatrzenia roszczenia.