Przyczyny, przesłanki i etapy integracjii europejskiej - Notatki - Edukacja europejska, Notatki z Polityka Unii Europejskiej

Pobierz Przyczyny, przesłanki i etapy integracjii europejskiej - Notatki - Edukacja europejska i więcej Notatki w PDF z Polityka Unii Europejskiej tylko na Docsity! Przyczyny, przesłanki i etapy integracjii europejskiej Integracja zawsze miała pozytywne znaczenie. Wynikające z niej korzyści obserwowano tysiące lat temu. Już w starożytnej Grecji ludzie wiedzieli, że razem stanowią siłę. Państwa-miasta łączyły się, aby wspólnie odpierać ataki wrogów. Podobnie było w epoce średniowiecza gdzie kraje chrześcijańskie jednoczyły się przeciwko zagrożeniu płynącemu ze świata muzułmańskiego. Państwa zawierały unie i sojusze z różnych powodów, czy to stanowienia większej siły, ochrony przed silniejszymi sąsiadami czy też wspólnej religii. Zawsze oznaczało to zapewnienie sobie warunków do spokojnego i pewnego funkcjonowania. Pierwsze idee utworzenia jakiejś formy konfederacji europejskiej, która miała być kierowana przez ludzi mądrych i wiarygodnych , sformułowana została już w początkach XIV wieku przez jednego z wielkich prawników francuskich Pierre a Dubois, który upatrywał siłę Europy poprzez zjednoczenie państw. Wyobrażenie to doczekało się praktycznej realizacji dopiero po wielu stuleciach. Doświadczenia I wojny światowej zaczęły uświadamiać ludziom o potrzebie stworzenia wspólnego ładu, lecz nie uczyniono tego. Liga Narodów, zalążek współpracy i nadziei na pokój na świecie nie sprostała temu zadaniu. Dopiero trzeba było okrucieństwa i spustoszenia II wojny światowej, która pochłonęła wiele milionów istnień ludzkich i przyniosła cierpienie dla kolejnych milionów, w pełni dała do zrozumienia politykom, że proces unifikacji kontynentu europejskiego może być jedynym skutecznym środkiem przeciwdziałania konfliktom zbrojnym. Co więcej, do świadomości klas politycznych wielu krajów zachodnich zaczęło docierać przekonanie, że proces unifikacji Europy prowadzony w intencji utrwalania pokoju będzie tym szybszy i trwalszy, im baza jego aktywnych uczestników będzie szersza. Rozmiary, jakie zatoczyła II wojna światowa unaoczniła politykom aż nadto wyraźnie upadek tradycyjnego pojmowania roli państwa jako państwa suwerennego, które nawet będąc względnie silnym ekonomicznie i militarnie, okazało się nie być w stanie zagwarantować swoim obywatelom opieki i poczucia bezpieczeństwa. Zaczęły powstawać różne koncepcje integracji. Ruch Paneuropy utworzony w Wiedniu przez hr. Richarda Coudenhova-Kalergiego, propagował utworzenie na zasadach federalizmu ideę unii politycznej Stanów Zjednoczonych Europy. Związek ten miał być utworzony na zasadzie równości i poszanowania suwerenności jego członków. Fundamentami miały być unia celna i monetarna. Charles de Gaulle postulował koncepcje Europy Ojczyzn. Państwa w tym projekcie zachowywały suwerenność. Konfederacja miała ponosić odpowiedzialność jako całość za zagadnienia obrony, wymiany handlowej, wymiany naukowej i kulturalnej. Mark Leonard zjednoczenie państw widział poprzez utworzenie sieci współzależności. Odrzucił on idee federalnej Europy. Uważał, że w erze globalizacji potrzebne są rządy o zdecentralizowanej strukturze, bliższe ludziom. Leonard odrzuca wzór państwa narodowego, uznając, że siłą rozwojową integracji jest elastyczność. Wszystkie te koncepcje posiadały wspólną cechę zjednoczenie się w celu przeciwdziałania konfliktom. Chociaż wszystkie miały szczytne cele jedna uzyskała na tyle dużą akceptacje, że postanowiono ją wdrożyć w życie. Jej głównymi przedstawicielami są Jean Monnet i Robert Schuman. Nawiązywali oni do koncepcji Stanów Zjednoczonych Europy. Widzieli nasz kontynent jako wspólnotę krajów o charakterze federacyjnym. Swe teorie opierali o integrację wpierw poprzez gospodarkę, z czasem współpraca miała się pogłębić i przenieść na inne dziedziny życia społecznego. Za oficjalny początek historii Wspólnot Europejskich uważa się deklarację rządu francuskiego wygłoszonej przez Roberta Schumana 9 maja 1950 roku. Był to projekt utworzenia Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, oparty na projektach ponadnarodowych ugrupowań dla poszczególnych dziedzin gospodarki narodowej państw zachodnio europejskich. Realizacja projektu zwanego planem Schumana miała zapewnić RFN równouprawnienie z innymi państwami tego porozumienia, w zakresie produkcji podstawowych surowców węgla i stali. Odtąd produkcja tym sektorze gospodarki miała być poddana kontroli dokonywanej przez organ zupełnie niezależny od poszczególnych państw członkowskich, w tym także Niemiec. Rokowania przedstawicieli Belgii, Holandii, Francji, Luksemburga, RFN i Włoch w sprawie utworzenia EWWiS rozpoczęły się w Paryżu w czerwcu 1950 roku i zakończyły podpisaniem 18 kwietnia 1951 roku układu powołującego do życia Wspólnotę. Wejście w życie układu zostało uzależnione od jego ratyfikowania przez wszystkich sygnatariuszy. Zgodnie z art. 97 Traktat został podpisany na lat 50. Do głównych zadań EWWiS należy racjonalizacja produkcji, dystrybucji, podniesienie jakości integracji sektoralnej w zakresie węgla, stali żelaza i złomu. Z kolei art. 7 i następne postanowienia Traktatu ustanawiały ponadpaństwową strukturę organizacyjną Wspólnoty. Jej organami były: 1. Wysoka Władza ( High Authority ); 2. Specjalna Rada Ministrów; 3. Zgromadzenie Ogólne; 4. Trybunał Sprawiedliwości. EWWiS oprócz ponadnarodowych instytucji posiadała wspólny rynek węgla, rud żelaznych i złomu, stali oraz stali specjalnych. Ponadto zniesiono cła eksportowe i importowe oraz ograniczenia ilościowe w obrocie węglem i stalą. W ten sposób powstała instytucja nie tylko o ponadnarodowym charakterze, ale też powstał organizm obdarzony własną osobowością prawną na poziomie międzynarodowym. Jako taki też organizm Wspólnota zyskała uznanie międzynarodowe wielu państw, w Unii Europejskiej. Dokument ten znany jest przede wszystkim dzięki programowi dojścia przed 1993 rokiem do w pełni jednolitego, wolnego od wszelkich barier rynku wewnętrznego. Jednolity Akt Europejski wprowadził zarazem istotne zmiany instytucjonalno-prawne. Stworzył on m.in. podstawę prawną dla funkcjonowania Rady Europejskiej i Europejskiej Współpracy Politycznej oraz zwiększył uprawnienia Parlamentu Europejskiego. Ponadto, JAE włączył do Traktatu o EWG współpracę m.in. w dziedzinie polityki społecznej, ochrony środowiska i badań naukowych.W art. 1 JAE jego sygnatariusze dają wyraz do przekształcenia całości współpracy międzypaństwowej w Unię Europejską. W drugiej połowie lat osiemdziesiątych przyspieszono prace nad zmaterializowaniem tej idei. Przemiany zachodzące w tym czasie w Europie dały impuls do podjęcia rozmów na temat zmiany w traktatach ustanawiających Wspólnoty. Na posiedzeniu Rady Europejskiej odbywającej się w Dublinie 25 i 26 czerwca 1990 roku podjęcia decyzje o przeprowadzeniu dwóch równoległych konferencji międzyrządowych, tj. o Unii Gospodarczej i Monetarnej oraz o Unii Politycznej. Wynikiem tych został osiągnięty kompromis i zakończony podpisaniem 7 lutego 1992 roku w Maastricht Traktatu o Unii Europejskiej. Ostatecznie wszedł w życie po jego ratyfikowaniu przez wszystkie państwa członkowskie 1 listopada 1993 roku. Unia Europejska oparta została na Wspólnotach Europejskich i uzupełniona o nowe polityki, tzn. Unię Gospodarczą i Walutową, wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, współpracę w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i wymiaru sprawiedliwości. Ustalono też nowe ramy instytucjonalne UE: Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej (dawniej: Rada Ministrów), Komisja Europejska (dawniej: Komisja Wspólnot Europejskich), Parlament Europejski oraz Trybunał Sprawiedliwości i Trybunał Rewidentów Księgowych, które pozostały trybunałami Wspólnot Europejskich. Powołano też nowy organ opiniodawczo-doradczy o nazwie Komitet Regionów, obok istniejącego już Komitetu Ekonomiczno - Społecznego. Główne cele i postanowienia utworzenie obszaru bez granic wewnętrznych, umocnienie spójności gospodarczej i społecznej, utworzenie Unii Gospodarczej i Walutowej łącznie z wprowadzeniem wspólnej waluty euro od 1 stycznia 1999 roku i określeniem kryteriów konwergencji, potwierdzenie tożsamości Unii na arenie międzynarodowej, realizacja wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, wzmocnienie ochrony praw i interesów obywateli państw członkowskich (ustanowienie obywatelstwa Unii), rozwój współpracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznychUnia Europejska liczy obecnie 27 państw. Oprócz Państw założycielskich:(1951r.) Włoch, Francji, RFN, Belgii Holandii i Luksemburga w jej skład wchodzą (1973r.)Dania, Irlandia, Wlk. Brytania, (1981r.) Grecja, (1986) Hiszpania, Portugalia, (1995r.) Austria, Finlandia, Szwecja, (2004r.) Cypr, Czechy, Estonia, Litwa Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry, (2007r.) Bułgaria i Rumunia. Powojenna Europa przepełniona strachem przed tworzeniem nowych konfliktów szukała sposobu na utrwalenie pokoju. Wiedziano, że można to uczynić tylko poprzez kooperację. Państwa jednoczyły się wpierw w zakresie pomocy surowcowej. Później, gdy zobaczyły, że taka współpraca przynosi korzyści postanowiły zwiększać ją i zaczęły tworzyć wspólnotę gospodarczą. Gdy i to przyniosło duże korzyści doświadczeniaze współpracy gospodarczej postanowiono przenieść na współpracę polityczną. W wielu opracowaniach na ten temat podkreśla się, że taka właśnie kolejność wpierw integracja przez ekonomie a później metodą krok po kroku przejście do integracji politycznej przyniosły ogromne korzyści państwom członkowskim. Bibliografia: Adam Marszałek, Integracja Europejska, Warszawa 2004 Zbigniew M. Klepacki, Organizacje międzynarodowe rozwiniętych państw kapitalistycznych, Warszawa 1986 Jan Galster, Zbigniew Witkowski, Kompendium Wiedzy o Unii Europejskiej, Toruń 2002