ZAJĘCIA 1
NIEŚWIADOMOŚĆ INDYWIDUALNA I ZBIOROWA:
PSYCHOANALIZA ZYGMUNTA FREUDA
Opiera się na danych zebranych od pacjentów z klasy średniej i wyższej epoki
wiktoriańskiej.
1. Kanony psychoanalizy
wczesne poglądy freuda- “hipoteza uwodzenia” symptomy histerii są skutkiem wyparcia
dziecięcych wspomnień dot. traumy na tle seksualnym. Zmodyfikowana hipoteza- wystąpienie
objawów histerycznych nie musi być rezultatem faktycznego uwiedzenia w dzieciństwie, ich
właściwym źródłem są dziecięce fantazje erotyczne pod adresem rodziców oraz związane z nimi
lęki i poczucie winy. Człowiek już jako dziecko jest istotą seksualną, posiada pragnienia,
doświadczenia i fantazje seksualne.
DETERMINIZM KONFLIKT NIEŚWIADOMOŚĆ
Wg Freuda zachowania i przeżycia zdeterminowane są siłami, nad którymi nie mamy kontroli.
Ostateczną przyczyną każdej aktywności jest
POPĘD
jest pomostem między biologią a psychiką, reprezentacja psychicznej energii biologicznej,
napięcia cielesnego. Stanowią główne czynniki motywacyjne.
Kateksja (obsadzenie) - wyobrażenia psychiczne zostają naładowane energią popędową, która
może przepływać do obiektów (wewnętrzna reprezentacja osoby np matki) i być z nimi wiązana.
Początkowo Freud przyjmował istnienie 1 popędu - seksualnego z energią LIBIDO (służy
przeżyciu i rozmnażania, przyjemności zmysłowe…) potem przyjął, że obok instynktu życia
istnieje instynkt śmierci TANATOS (nieświadome dążenie powrotu do świata nieożywionego i
obejmuje szereg potrzeb związanych z destrukcją, walką i niszczeniem) którego wyrazem
zewnętrznym może stać się AGRESJA.
Libido zwrócony ku sobie to narcyzm, ku innym wybór obiektu (miłości). Tanatos zwrócony ku
sobie to masochizm ku innym agresja lub sadyzm. Między popędami budzi się konflikt. Każda
forma aktywności psychicznej i fizycznej jest jego wynikiem,ścierania antagonistycznych sił i
pragnień. 1 z wymiarów wewnętrznego konfliktu już został zarysowany. 2 konflikt między
popędowymi pragnieniami id a wymaganiami kultury wpisanymi w strukturę superego. Jednostka
pragnie dać wyraz erotycznym i agresywnym popędom, a jednocześnie nie przekroczyć zakazów
i spełnić wymagania moralnego dobrego postępowania; pragnie zaspokojenia potrzeba
jednocześnie chce żyć w zgodzie z otoczeniem społecznym.
POJAWIA SIĘ LĘK:
✴lęk realistyczny wobec konkretnego zagrożenia, jak kontakt z agresywnym zwierzęciem
✴lęk neurotyczny wynika z konfliktu między popędami a wysiłkiem, by je kontrolować i wyraża
obawę, że impulsów id nie uda się opanować
✴lęk moralny przed karą ze strony superego, jeśli ego okaże się zbyt słabe i impulsywny id
wymknął się spod kontroli; lęk przed skutkami niemoralnych zachowań
NIEŚWIADOMOŚĆ (aktywnie wypierane treści, popędowe impulsy)
-wyparte wyobrażenia z wczesnego, przedwerbalne okresu życia
- wyparte wspomnienia i uczucia
- seksualne i agresywne pragnienia
- zakazy i nakazy przejęte od otoczenia w drodze introjekcji
-mechanizmy obronne
ŚWIADOMOŚĆ
