Pobierz Psychologia osobowości notatki i więcej Notatki w PDF z Psychologia tylko na Docsity!
PSYCHOLOGIA OSOBOWOŚCI
Osobowość daje człowiekowi
całościowość i stabilność w czasie/
przestrzeni
Poziom obserwowalny - zachowanie
Poziom wnioskowania - relacje między
podmiotem i obiektem obserwacji (kontekst,
presja czasu, wyrazistość, znajomość osoby)
Źródła wnioskowania - ukryte teorie
osobowości, naukowe teorie wyjaśniające,
schematy i skrypty
Nauka o osobowości:
ma charakter teorii całościowej i integrującej, próbuje koordynować procesy psychiczne i dyspozycyjne, dotyczy całościowego funkcjonowania osoby Psych. osobowości narodziła się w latach 30-tych w USA jako dziedzina empiryczna skupiona na psychologicznym studium niepowtarzalnej jednostki
Osobowość
zbiór względnie stałych cech i właściowości zespół wew. warunków wpływających na sposób przystosowania się człowieka do otoczenia zespół psych. mechanizmów - tożsamość, mentalność, potrzeby, postawy, inteligencja, wartości uznawane
„Osobowość to złożona całość myśli, emocji i
zachowań, nadająca kierunek… Składa się ze
struktur, procesów, odzwierciedla działanie.
Obejmuje też czasowy aspekt
funkcjonowania człowieka - wspomnienia z
przeszłości, reprezentacje z teraźniejszości i
oczekiwania co do przyszłości” Pervin
psychiczny system immunologiczny
W ujęciu transteoretycznym osobowość to
system utrwalonych wzorców organizacji
procesów psychicznych. To globalne
koherentne reakcje organizmu wynikające z
przeszłego życiowego doświadczenia i
adekwatne wobec aktualnych okoliczności -
(Trzebińska)
Dysfunkcjonalność osobow.
Millon i Davis (2005)
- funkcjonalna sztywność - brak zmiany strategii -> wskaźnik ograniczonych zasobów
- błedne koło - zastosowanie strategii, która generuje kolejne trudności -> nieprawidłowej jej zawartości
- dezorganizacja funkcjonalna - brak koordynacji i celowości zachowań -> niewystarczającej konsolidacji i trwałości wzorców psychicznego reagowania
Teoria Psychoanalityczna
Zygmunt Freud 1856-
Duża rola procesów nieświadomych i
konfliktów i mechanizmów obronnych
1. Model dynamiczny
- Popęd jako głównych czynnik motywacyjny,
ma źródło, cel i obiekt
- Libido (instynkt życia) jako potrzeba
seksualna, każdy składnik relacji, element
motywacji do działania
- Tanatos (instynkt śmierci) jako agresja,
nieświadome dążenie do świata zmarłych,
desrukcja, walka, niszczenie
2. Model ekonomiczny
_- Czynności psychiczne zasilane są energią.
- Dynamiką osobowości jest_
przemieszczanie/przekształcanie motywów.
- Kaleksja - naładowanie myśli/fantazji
energią popędową.
- Ekonomiczne gospodarowanie energią
3. Model topograficzny
różni ze sobą procesy psychiczne: świadome (tu i
teraz), przedświadome i nieświadome (wyparte)
Psychiczny determinizm - nic nie dziele się przez
przypadek, jesteśmy motywowani przez
wewnętrzne siły nieświdomne
3. Model rozwojowy
Kompleks Edypa - lęk przed kastracją i zazdrość
o członka
5. Model strukturalny
ID- popędy, źródło energii, biologiczne podłoże
osobowości, zasada przyjemności , sny
EGO- rozwija się id, tu iteraz, ocenianie, zasada
rzeczywistości , procesy wtórne- oceny,
odłowanie do doświadczenia
SUPEREGO- rozwija się ego, reprezentuje
introjekcje (przymowanie cudzych standardów
moralnych), oceny moralne, sumienie, ego idealne
- Konflikt id, ego i superego ciągle jest. Wywołuje go lęk
- Charakter to styl obronny jednostki
- Lęk obiektywny - opozycja cełow id i ego
- Lęk nieokreślony - stała obawa, że przydarzy się coś strasznego
- Fobia - intensywny, irracjonalny strach
- Reakcja paniki - nagły paraliżujący strach
- Lęk moralny (wstyd) - rezultat konfliktu id i superego
Psychologia Analityczna Carl Gustaw Jung 1875 - 1961 Archetyp - uniwersalna forma pojęciowa Persona - maska Animus - archetyp męski u kobiety Anima - archetyp żeński u mężczyzny Cień - zwięrzęca strona ludzkiejnatury Jaźń - jądro osobowości, zapewnia jedność Teoria Rozwoju Psychospołecznego Erik Erikson 1902- 1994 Psychologia humanistyczna
Carl Rogers, Abraham Maslow, Rollo May,
Bugental, R. Laig, Fritz Perls
Charakteryzują ją przekonanie o
potencjalnych pozytywnych możliwościach
człowieka, które powinien realizować -
ROZPOZNAWAĆ I URZECZYWISTNIAĆ
- Wymagania otoczenia hamują naturalny preces samorealizacji - Fenomenologia- koncentacja na doświadczaniu zdarzeń wew i zew. na tym co w danej chwili TU I TERAZ zachodzi w organiźmie - Bycie w świadomym kontakcie z własnym **_doświadczeniem
- Subiektywizm_** - świadomośc własnego doświadczenia jest jedynym kryterium poznania własnego siebie - Doświadczać - opierać wpływ zew. i wew zadarzeń w danym momencie. Świadomie - Pojęcie JA - doświadczanie siebie, które rozwija - Samorealizacja (Maslow) - rozwijanie zdolności do efektywnego spostrzegania rzeczywistości, bycie nieprzywiązanym i obiektywnym. Ludzie tacy są twórczy, z poczuciem humoru - Tendencja do somorealizacji - tendencja org jako całości do rzowoju wszystkich swoich potencjałów - Ruch potencjału ludzkiego - część ruchu akceptująca swój wzrost - Terapia gestalt - metoda terapeutyczna, pozostawanie tu i teraz, obserwowanie zamiast analizowania - Zmienione stany świadomości poprzez środki psychodeliczne, medytację, jogę, hipnozę - Transgresje - czyny polegające na przekraczaniu granic możliwości i osiągnięć
Teorie poznawcze osobowości
1. George Kelly - teoria konstruktów
2. A. W. Kruglanski
3. E. Langer - refleksyjność/
bezrefleksyjność
4. E. T. Higgins- Teoria ukierunkowań JA
- Mniejsze rozbieżności w systemie Ja wiążą się z
większą odpornością na stres i silniejszym
działaniem systemu immunologicznego
- Człowiek stara się minimalizować uczucia
negatywne
- Motywacja zewnętrzna - zaangażowanie ze
względu na spodziewane korzyści, system kar i
nagród
- Motywacja wewnętrzna - zaangażowanie z
powodu zainteresowania, jest trudniejsza do
uzyskania, presja zew. osłabia tą motywacje i
kreatywność i przeszkadza w samorealizacji
Wpisz tekst
Narracje i autonarracje redukuje emocje negatywne w tym lęk związany z niemożliwością zrozumienia wydarzenia i sposób poradzenia sobie z nim nadaje znaczenie zdarzeniom, integruje je w sensowną całość i ułatwia jej prognozowanie pomaga zrozumieć lepiej ludzkie motywy oraz ich dynamikę, rolę w toczących się wydarzeniach
Tożsamość narracyjna (Mc Adams) -
zinterpretowana (uwewnętzrzniona) i
rozwijająca się opowieść o życiu, która
integruje:
A. zrekonsturowaną przeszłość
B. postrzeganą teraźniejszość
C. antycypowaną przyszłość
dając poczucie jedności i celowości życia