Psychologia rozwoju człowieka
Okresy rozwojowe
1. Okres prenatalny – od poczęcia do narodzin
* Podział życia płodowego na trymestry (Turner, Helms, 1999):
- 0-3 miesiąc: początek rozwoju wszystkich organów wewnętrznych
- 4-6 miesiąc: kontynuacja rozwoju i wzrost organizmu
- 7-9 miesiąc: wzrost organizmu
* Podział życia płodowego na okresy (Vasta, Heith, Miller, 1995):
- okres zygoty (0-2 tydzień) – od zapłodnienia do zagnieżdżenia w ściance macicy
- okres embrionalny (3-8 tydzień) – tworzą się wszystkie ważniejsze struktury wewnętrzne i
zewnętrzne
- okres płodowy (9-38 tydzień) – dalszy rozwój wykształconych narządów i przyrost
* 2 zasady rozwoju i wzrostu:
- prawo cefalokaudalne – rozwój ciała i umiejętności motorycznych następuje od głowy ku
dołowi
- prawo proksymadystalne – rozwój ciała od centrum do kończyn
* teratogenny – czynniki pozagenetyczne, które powodują wady wrodzone
2. Wczesne dzieciństwo – 0 - 3
- 1 miesiąc – faza noworodkowa
- 0-1 rok życia – okres niemowlęcy
* Kryzys wg Eriksona: ufność vs nieufność -> nadzieja
- 2-3 rok życia – okres poniemowlęcy
* Kryzys wg Eriksona: autonomia vs wstyd i zwątpienie -> wola
* Stałość przedmiotu – przekonanie, że przedmioty istnieją niezależnie od działań i
świadomości dziecka
a. stałość wielkości- polega na spostrzeganiu przedmiotów w ich normalnych rozmiarach
bez względu na odległość w jakiej się znajdują.
b. stałość kształtu- pojawia się w tendencji do widzenia przedmiotów zgodnie z ich
rzeczywistym kształtem
c. stałość barwy- spostrzeganie przedmiotu we właściwych kolorach niezależnie od
oświetlenia w jakich je spostrzegamy.
3. Średnie dzieciństwo (wiek przedszkolny) – 4 – 6
* Kryzys wg Eriksona: inicjatywa vs poczucie winy -> stanowczość
Zadania rozwojowe wg Havighursta dla dziecka od narodzin do wczesnego dzieciństwa:
- Uczenie się chodzenia.
- Uczenie się przyjmowania stałego pokarmu.
- Uczenie się mówienia.
- Uczenie się kontroli nad własnym ciałem.
- Uczenie się różnic płci i skromności seksualnej.
- Kształtowanie się pojęć i uczenie się mowy do opisu rzeczywistości społecznej i fizycznej.
- Nabywanie gotowości do czytania, a także pisania.
- Uczenie się rozróżniania dobra i zła, początki rozwoju sumienia.
4. Późne dzieciństwo (młodszy wiek szkolny) – 7 – 11
* Kryzys wg Eriksona: produktywność vs poczucie niższości -> kompetencja
28.02.20
15
