Psychologia społeczna – wykład
Z historii psychologii społecznej
W rozwoju psychologii społecznej wyróżniamy okresy:
1) okres przednaukowy
2) okres naukowy
Okres przednaukowy – cechy charakterystyczne:
- uproszczony pogląd na naturę ludzką
- określone potrzeby człowieka motywują określone zachowania o charakterze społecznym
- brak badań naukowych, empirycznych
- nie jest to nauka, ale dopiero refleksja o naturze ludzkiej oparta na obserwacji
Okres naukowy – od połowy XIX w.
Fazy okresu naukowego:
- faza wczesnonaukowa – do lat 20. XX w.
- właściwy okres naukowy – od lat 30. XX w.
Faza wczesnonaukowa dotyczy teoretycznych refleksji w niewielkim stopniu opartych na danych
empirycznych gromadzonych w sposób niesystematyczny, często przypadkowy, bezkrytyczny. W
1903 r. pojawia się termin psychologia społeczna. Na przełomie XIX i XX w. pojawiają się koncepcje
psychologii społecznej jako dyscypliny naukowej.
Koncepcje psychologii społecznej:
a) psychologia ludów
b) psychologia tłumu
c) teorie naśladownictwa
d) instynktywizm
Psychologia ludów:
wyrosła na gruncie niemieckim w połowie XIX w. za sprawą Maritza Lazarusa i Heymanna
Steinthala. Autorzy nawiązali do gatunkowych i kulturowych cech psychiki ludzkiej. Jednostka
należy do gatunku ludzkiego i jako taka posiada cechy wspólne. Z wszystkimi innymi ludźmi,
ale również należy do określonego ludu i jako taka posiada cechy swoiste tylko dla jednej
grupy w obrębie gatunku.
Zakładano, że występuje rozróżnienie pomiędzy cechami psychicznymi a takimi cechami,
które stanowią wytwór określonych warunków kulturowych. Poznanie człowieka wymaga
współdziałania dwóch różnic dyscyplin: psychologii jako nauki o człowieku oraz psychologii
ludów, której zadaniem jest badanie cech psychicznych jednostek jako uczestników
określonych kultur (np. traktowanie kobiet). Ideologia ta przyczyniła się do stworzenia idei
nadludzi, rasy panów.
Psychologia tłumu (Gustaw Le Bon):
Punktem wyjścia psychologii tłumu jest stwierdzenie różnicy między zachowaniem się jednostki a jej
zachowaniem w pewnych szczególnych warunkach (kiedy znajduje się wśród innych ludzi i ulega ich
hipnotycznemu wpływowi). Le Bon rozumiał tłum jako zorganizowany w sensie psychologicznym
(dusza tłumu).
Klasyfikacje tłumu według Le Bona:
Heterogeniczne:
- anonimowe (zbiegowisko uliczne)
- nieanonimowe (sąd, parlament)
Homogeniczne:
