Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
W notatkach omawiane zostają zagadnienia z zakresu psychologii: psychologia społeczna; metodologia. Część 1.
Typologia: Notatki
1 / 16
Psychologia Społeczna:
Naukowe badanie sposobu, w jaki rzeczywista bądź wyobrażona obecność innych ludzi wywiera wpływ na ludzkie myślenie, odczuwanie i zachowania.
Bada to, co się dzieje w sercach i umysłach istot ludzkich. Psychologowie społeczni doceniają doniosłość tego, w jaki sposób ludzie interpretują świat społeczny, jednak szczególną uwagę zwracają na źródła interpretacji.
Koncentruje się na tym, co powoduje, że nawet inteligentne i silne jednostki popełniają poważne błędy w obliczu sprzecznych rad w odniesieniu do decyzji o wielkiej wadze.
Konstrukt: sposób, w jaki ludzie spostrzegają, pojmują i interpretują świat społeczny.
Różnice indywidualne: składniki osobowości, które odróżniają nas od innych ludzi.
Socjologia: dostarcza ogólnych praw i teorii dotyczących społeczeństw, a nie jednostek
Psychologia Społeczna: bada procesy psychologiczne pojawiające się, gdy ludzie przebywają ze sobą, co powoduje, że stają się podatni na wpływ społeczny.
Psychologia Osobowości: Bada właściwości, które powodują, że jednostki są unikatowe i różnią się od siebie.
Podstawowy błąd atrybucji: tendencja do przeceniania rozmiaru, w jakim zachowanie ludzi jest wynikiem oddziaływania dyspozycji wewnętrznych, a niedocenianie roli czynników sytuacyjnych.
Behawioryzm: szkoła psychologiczna, która utrzymuje, iż aby zrozumieć ludzkie zachowanie, wystarczy jedynie rozważyć nagradzające właściwości środowiska – tzn. to, w jaki sposób pozytywne i negatywne wydarzenia w otoczeniu są związane ze specyficznymi zachowaniami.
Psychologia postaci: szkoła psychologiczna podkreślająca ważność badania subiektywnego sposobu, w jaki dany obiekt pojawia się w umyśle ludzi, zamiast poddania badaniom wyłącznie obiektywnych, fizycznych cech tego obiektu.
Samoocena: dokonywanie przez ludzi oszacowania wartości samych siebie, to znaczy rozmiaru, w jakim spostrzegają siebie jako dobrych, kompetentnych i przyzwoitych.
Poznawanie społeczne: w jaki sposób ludzie myślą o sobie samych i o świecie społecznym; a dokładnie, jak selekcjonują, interpretują, zapamiętują i wykorzystują informację społeczną w wydawaniu sądów i w podejmowaniu decyzji.
Metody badawcze i pytania, na które odpowiadają:
Obserwacyjna ---------- Opis: Jaka jest natura zjawiska?
Korelacyjna ------------ Przewidywanie: Czy na podstawie znanego X możemy przewidzieć Y?
Eksperymentalna ------ Przyczynowość: Czy zmienna X jest przyczyną zmiennej Y?
Metoda obserwacyjna: technika, w której badacz obserwuje ludzi i systematycznie rejestruje pomiary ich zachowania.
Obserwacja systematyczna: forma metody obserwacyjnej, w której obserwatorem jest wyszkolony badacz społeczny, który przystępuje do odpowiedzi na pytania odnoszące się do określonego zjawiska społecznego, obserwując i kodując je zgodnie z wcześniej przygotowanym zbiorem kryteriów.
Obserwacja uczestnicząca: forma obserwacji systematycznej, w której obserwator wchodzi w interakcję z obserwowanymi ludźmi, ale star się w żaden sposób nie wpływać na sytuację.
Analiza archiwalna: forma obserwacji systematycznej, w której badacz obserwuje zachowanie społeczne przez badanie nagromadzonych w danej kulturze dokumentów albo archiwaliów (np. pamiętników, powieści, czasopism czy dzienników).
Zgodność sędziów kompetentnych: stopień zgodności pomiędzy dwiema osobami albo większą liczbą osób, które niezależnie obserwują i kodują grupę danych; poprzez pokazanie, że dwóch lub więcej ekspertów niezależnie obserwujących i kodujących dochodzi do tych samych obserwacji, badacze upewniają się, że obserwacje te nie są subiektywnymi, zniekształconymi wrażeniami jednostki.
Metoda korelacyjna: metoda, w której mierzy się systematycznie dwie zmienne lub ich większą liczbę i oszacowuje się relację pomiędzy nimi (tj. w jakim stopniu można przewidzieć wartości jednej z nich na podstawie drugiej).
Korelacja dodatnia: taka relacja pomiędzy dwiema zmiennymi, w której wzrostowi wartości jednej zmiennej towarzyszy wzrost wartości drugiej zmiennej.
Korelacja ujemna: taka relacja pomiędzy dwiema zmiennymi, w której wzrostowi wartości jednej zmiennej towarzyszy zmniejszanie się wartości drugiej zmiennej.
Dobór losowy: sposób zapewniania reprezentatywności dla danej populacji wybranej do próby grupy osób gwarantujący, ze każda jednostka wchodząca w skład populacji ma taką samą szanse na pojawienie się w próbie.
Metoda eksperymentalna: metoda badania relacji przyczynowo – skutkowych; badacz losowo przydziela uczestników eksperymentu do różnych sytuacji i upewnia się, ze sytuacje te są identyczne pod wszystkimi względami z wyjątkiem jednego, zdefiniowanego przez zmienną niezależną (badacz oczekuje, że tenże jedyny warunek będzie miał przyczynowy wpływ na reakcję ludzi)
Zmienna niezależna: zmienna, którą badacz zmienia albo różnicuje, aby stwierdzić, czy ma ona wpływ na jakąś inną zmienną; badacz oczekuje, że ta właśnie zmienna będzie powodowała zmiany jakiejś innej zmiennej.
Zmienna zależna: zmienna, którą badacz mierzy po to, by stwierdzić, czy na nią wpływa zmienna niezależna; badacz stawia hipotezę, że zmienna zależna zależy od poziomu zmiennej niezależnej.
Plan wieloczynnikowy: plan eksperymentalny, w którym uwzględnia się więcej niż jedną zmienną niezależną; każda zmienna niezależna ma więcej niż jedną wersję lub też poziom; wszystkie możliwe kombinacje tych poziomów pojawiają się w badaniach.
Trafność wewnętrzna: upewnianie się, że nic więcej poza zmienną niezależną nie może wpływać na zmienną zależną; realizuje się to poprzez kontrolowanie wszystkich zmiennych ubocznych oraz poprzez losowe przydzielanie wszystkim badanym różnych warunków eksperymentalnych.
Losowe przydzielanie do sytuacji: upewnianie się, że wszyscy badani mają taką samą szansę na przydzielenie do danej sytuacji w eksperymencie; dzięki losowemu przydzielaniu tychże sytuacji badacz może być względnie pewien, że różnice w osobowościach uczestników eksperymentu albo ich wcześniejsze doświadczenia są równomiernie rozłożone na wszystkie sytuacje.
Poziom ufności (wartość p): liczba wyliczona za pomocą technik statystycznych, która informuje badacza o tym, jakie jest prawdopodobieństwo, że wyniki jego eksperymentu są dziełem przypadku (spowodowane są niepowodzeniem w randomizacji), a nie są efektem działania zmiennej niezależnej lub zmiennych niezależnych; standardowo w nauce – także i w psychologii społecznej – przyjmuje się, że wyniki uznaje się za istotne wtedy, gdy prawdopodobieństwo, iż wyniki mogą być dziełem czynników losowych, a nie badań zmiennych niezależnych, wynosi mniej niż pięć setnych.
Trafność zewnętrzna: stopień, w jakim wyniki badań mogą być generalizowane na inne sytuacje i na innych ludzi.
Realizm sytuacyjny: stopień, w jakim sytuacje eksperymentalne są podobne do sytuacji spotykanych w życiu codziennym.
Realizm psychologiczny: stopień, w jakim kontrolowane w eksperymencie procesy psychiczne są podobne do procesów psychologicznych pojawiających się w życiu codziennym; realizm psychologiczny może być wysoki nawet wtedy, gdy realizm sytuacyjny jest niewielki.
Instrukcja maskująca: opis celu badań przedstawiany ich uczestnikom, który różni się od prawdziwego celu tychże badań; instrukcja maskująca używana jest po to, by zachować realizm psychologiczny.
Powtarzalność: powtarzanie badań, często z udziałem osób z innych badanych populacji albo w innych warunkach.
Eksperymenty w warunkach naturalnych: eksperymenty przeprowadzane raczej w warunkach życia realnego niż w laboratorium.
Badania podstawowe: badania projektowane po to, by dać najlepszą odpowiedź na pytanie, dlaczego ludzie zachowują się tak, jak się zachowują, i przeprowadzane wyłącznie dla zaspokojenia ciekawości poznawczej.
Badania stosowane: badania projektowane specjalnie w celu rozwiązania konkretnego problemu społecznego; tworzenie teorii zachowania jest zwykle wtórne do rozwiązania specyficznego problemu.
Przyzwolenie: wyjaśnienie uczestnikom badania natury eksperymentu, zanim on się rozpocznie, i uzyskanie ich zgody na udział w tym eksperymencie.
Maskowanie: wprowadzenie w błąd uczestników eksperymentu lub zatajenie przed nimi prawdziwego celu badań albo też wydarzeń, które w rzeczywistości zaistnieją.
Sesja wyjaśniająca: wyjawienie uczestnikom badań po zakończeniu eksperymentu jego celu oraz dokładnie tego, co się wydarzyło.
Dysonans poznawczy: popęd spowodowany poczuciem dyskomfortu, pierwotnie definiowany jako konsekwencja utrzymywania dwóch lub więcej niezgodnych ze sobą elementów poznawczych, następnie określany jako konsekwencja zaangażowania się w działanie, które jest sprzeczne z koncepcją siebie jako osoby przyzwoitej i rozsądnej.
Elementy poznawcze: myśli, uczucia, przekonania bądź wiedza o czymś.
Dysonans precyzyjny: dysonans, który zostaje nieuchronnie wzbudzony po podjęciu decyzji. W takiej sytuacji dysonans jest najczęściej likwidowany przez podwyższenie atrakcyjności wybranej alternatywy i zdewaluowanie alternatywy odrzuconej.
Technika niskiej piłki: pozbawiona skrupułów strategia, mocą której sprzedawca nakłania klienta, aby zgodził się kupić produkt po bardzo niskiej cenie; następnie twierdzi, że to była pomyłka, i podnosi cenę; często klient godzi się na zakup po zawyżonej cenie.
Pojęcie Ja: suma całej wiedzy o sobie uwzględniająca tożsamość, zdolności i role.
Wnioskowanie z prób niereprezentatywnych: dokonywanie uogólnień na podstawie prób informacji, o których wiadomo że są tendencyjne bądź nietypowe.
Szacowanie współzmienności: ocenianie stopnia, w jakim dwie zmienne są skorelowane, to znaczy przewidywanie jednej zmiennej (np. tego, jak przyjacielska jest dana osoba) na podstawie innej zmiennej (np. płci tej osoby).
Korelacja pozorna: przekonanie, że dwie zmienne są skorelowane, podczas gdy w rzeczywistości tak nie jest; wynika ono ze schematu, zgodnie z którym istnieje pomiędzy nimi związek.
Bariera nadmiernej ufności: zbyt duże zaufanie do trafności własnych sądów; zazwyczaj nie są one tak trafne, za jakie się je przyjmuje.
Spostrzeganie społeczne: badanie, w jaki sposób tworzymy wyobrażenia innych ludzi i wyciągamy wnioski ich dotyczące.
Komunikacja nie werbalna: sposób, w jaki ludzie komunikują, intencjonalnie bądź nieintencjonalnie, bez słów; wskaźniki nie werbalne obejmują mimikę, ton głosu, gesty, pozycje i ruchy ciała, dotyk i spoglądanie.
Reguły ujawniania: kulturowo zdeterminowane reguły określające, jakie zachowania niewerbalne nadają się do ujawnienia.
Emblematy: niewerbalne gesty, które w danej kulturze są dobrze zdefiniowane; mają zwykle swoje bezpośrednie słowne odpowiedniki, tak jak znak OK.
Teoria roli społecznej: teoria mówiąca, że różnice płciowe pojawiająca się w zachowaniu społecznym wynikają ze społecznego podziału pracy pomiędzy płciami; podział ten prowadzi do różnic w oczekiwaniach wobec ról płciowych i umiejętności związanych z płcią, które określają różnice w społecznych zachowaniach kobiet i mężczyzn.
Ukryta teoria osobowości: schematy, które ludzie stosują, by pogrupować różne rodzaje cech osobowości, na przykład wielu ludzi jest przekonanych, że jeżeli ktoś jest uprzejmy, to jest również hojny.
Teoria atrybucji: określenie sposobu, w jaki ludzie wyjaśniają przyczyny tak swego zachowania, jak i zachowania innych ludzi.
Atrybucja wewnętrzna : wnioskowanie, że jakaś osoba zachowała się w określony sposób zarówno ze względu na swe właściwości, jak i postawy, charakter czy osobowość.
Atrybucja zewnętrzna: wnioskowanie, iż jakaś osoba zachowała się w określony sposób zarówno ze względu na swe właściwości sytuacji, w której się znalazła; zakłada się tu, że w tej sytuacji większość ludzi reagowałaby w ten sam sposób.
Teoria wnioskowania z czynników towarzyszących: teoria, w myśl której dokonujemy wewnętrznych atrybucji dotyczących jakiejś osoby, gdy
Istnieje niewiele nie tożsamych konsekwencji jej zachowania,
Zachowanie jest nieoczekiwane.
Rezultaty nietożsame: konsekwencje określonego przebiegu działania, które nie mogłoby wystąpić przy alternatywnym działaniu.
Oczekiwania oparte na kategorii: oczekiwania dotyczące ludzi, bazujące na cechach grupy, do których te osoby przynależą, na przykład oczekiwanie że ktoś kocha chodzić na przyjęcia, ponieważ należy do towarzystwa miłośników przyjęć lub żeńskiego kółka studenckiego.
Oczekiwanie oparte na obiekcie: oczekiwania wobec jakiejś osoby, bazujące na jej wcześniejszych działaniach, takie jak oczekiwanie, że ktoś w czasie wakacji pójdzie na plażę, ponieważ zwykle chodził na plażę w przeszłości.
Model współzmienności: koncepcja, wg której dokonujemy atrybucji przyczynowych dotyczących zachowania jakiejś osoby na podstawie obserwacji faktów, które zmieniają się wraz z jej zachowaniem – na przykład, jak dalece czyjś taniec staje się niezdarny tylko wówczas, gdy tańczy z tym, a nie innym partnerem.
Zgodność informacji: informacja dotycząca tego, w jakim stopniu inni ludzie zachowują się wobec tych samych bodźców tak samo, jak to czyni aktor.
Wybiórczość informacji: informacja mówiąca o tym, do jakiego stopnia dany aktor zachowuje się w ten sam sposób wobec różnych bodźców.
Spójność informacji: informacja mówiąca o stopniu, w jakim zachowanie jakiegoś aktora wobec określonego bodźca jest takie samo mimo upływu czasu i innych okoliczności.
Podstawowy błąd atrybucji: tendencja do przeceniania czynników wewnętrznych przynależnych do dyspozycji, a niedocenianie roli sytuacji.
Wyrazistość spostrzeżeniowa: informacja, która skupia naszą uwagę; ludzie są skłonni przeceniać przyczynową rolę informacji, która jest wyrazista spostrzeżeniowo.
Różnice między aktorem a obserwatorem: tendencja do spostrzegania zachowań innych ludzi jako następstwa ich dyspozycji,. Podczas gdy swoje własne zachowania tłumaczy się wpływem czynników sytuacyjnych.
Atrybucje w służbie ego: wyjaśnienia, które przypisują sukcesy czynnikom wewnętrznym zależnym od dyspozycji, za niepowodzenia zaś obwiniają czynniki zewnętrzne należące do sytuacji.
Atrybucje obronne: wyjaśnienia zachowania, które pozwalają tłumić świadomość tego, że się jest śmiertelnym i podatnym na zranienia.
Nierealistyczny optymizm: forma obronnej atrybucji polegająca na przeświadczeniu ludzi, że rzeczy dobre przydarzają się raczej im niż ich partnerom, a złe spotykają raczej innych niż ich samych.
Wiara w sprawiedliwy świat: forma obronnej atrybucji, gdzie zakłada się, że zło dotyka złych ludzi, natomiast dobro spotyka dobrych.
Pojęcie Ja : zawartość naszego Ja, to znaczy spostrzegane przez nas nasze własne myśli, przekonania i cechy osobowości. Pojęcie Ja jest częściowo zależne od kultury, w której funkcjonuje. Na przykład w perspektywie historycznej niektóre kultury Indian amerykańskich spostrzegały Ja jako głęboko osadzone w szerszej grupie społecznej.
Introspekcja: proces, w którym człowiek spogląda w swoje wnętrze i bada swoje myśli, uczucia i motywy.
Teoria samoświadomości: koncepcja przyjmująca, że kiedy człowiek koncentruje uwagę na sobie samym, zaczyna oceniać własne zachowanie i porównywać je ze swymi wewnętrznymi normami i wartościami.
Teoria przyczynowości: teoria dotycząca przyczyn naszych uczuć i zachowań; wiele z tych teorii przyswajamy sobie z kultury, w której żyjemy (np. „rozstania sprzyjają uczuciu”)
Zmiana postawy spowodowana wyszukiwaniem przyczyn: zmiana postawy będąca konsekwencją zastanawiania się nad przyczynami własnych postaw; ludzie zakładają zgodność swoich postaw z przyczynami, które wydają się wiarygodne i są łatwe do zwerbalizowania.
Tłumienie: usiłowanie, by nie myśleć o czymś; badania wykazują, że im bardziej ludzie starają się nie dopuszczać do siebie jakiejś,myśli, tym częściej ta właśnie myśl pojawia się w ich głowach.
Teoria spostrzegania siebie: teoria głosząca, że gdy nie jesteśmy pewni naszych postaw i uczuć, bądź są one niejednoznaczne, wnioskujemy o nich, obserwując własne zachowania i sytuacje, w której się ono pojawia.
Hipoteza mimicznego sprzężenia zwrotnego: hipoteza głosząca, że własny wyraz mimiczny może determinować emocje, która jest doświadczana.
Pomniejszanie : niedocenianie wpływu jednej przyczyny naszego zachowania, kiedy inna przyczyna jest szczególnie wyrazista i łatwo dostrzegalna.
Motywacja wewnętrzna: angażowanie się w jakieś działanie, ponieważ sprawia nam ono przyjemność bądź wzbudza nasze zainteresowanie, a nie wskutek zewnętrznych nacisków lub dla zewnętrznych korzyści
Motywacja zewnętrzna: angażowanie się w jakieś działanie wskutek zewnętrznych nacisków lub dla zewnętrznych korzyści, a nie dlatego ze wykonywanie zadania sprawia nam przyjemność bądź wzbudza nasze zainteresowanie.
Efekt nadmiernego uzasadnienia: zjawisko polegające na spostrzeganiu swojego działania jako wywołanego przekonującymi czynnikami zewnętrznymi i niedocenianiu wagi czynników wewnętrznych.
Dwuczynnikowa teoria emocji: koncepcja, zgodnie z którą doznanie emocji jest rezultatem dwufazowego procesu spostrzegania siebie – najpierw ludzie doświadczają przebudzenia fizjologicznego, a następnie poszukują dla niego odpowiedniego wyjaśnienia; jeśli przypisują to pobudzenie źródłu mającemu naturę emocjonalną, przeżywają odpowiednią emocję (np. jeśli wyjaśniają własne pobudzenie tym, że ktoś celuje w nich z pistoletu, odczuwają strach)
Błędne określenie przyczyn pobudzenia: przypisanie własnego pobudzenia niewłaściwemu źródłu, czego konsekwencją jest fałszywa bądź nadmiernie silna emocja. [Gdy ludzie są pobudzeni z jakiegoś powodu, na przykład podczas przejścia przez budzący grozę most, często przypisują to pobudzenie niewłaściwemu źródłu – takiemu, jak erotyczne zainteresowanie osobą, która jest z nimi.
Schematy Ja: oparte na naszych przeszłych doświadczeniach zorganizowane struktury wiedzy o nas samych, które pomagają nam zrozumieć, wyjaśnić i przewidzieć własne zachowanie.
Pamięć autobiograficzna: treści pamięciowe dotyczące własnych myśli, uczuć i zachowań w przeszłości.
Ja odzwierciedlone: spostrzeganie siebie oczami innych ludzi i włączanie ich opinii do własnego pojęcia Ja.
Teoria porównań społecznych: koncepcja, zgodnie z którą poznajemy swoje własne zdolności i postawy poprzez porównywanie się z innymi ludźmi.
Porównania społeczne w górę: porównywanie siebie z innymi ludźmi, którzy lokują się wyżej niż my w zakresie jakiejś zdolności czy cechy, mające na celu określenie standardu doskonałości.
Porównanie społeczne w dół: porównywanie siebie z innymi ludźmi, którzy lokują się niżej niż my w zakresie jakiejś zdolności czy cechy, mające na celu uzyskanie poczucia większego zadowolenia z siebie.
Autoprezentacja: próba zakomunikowania poprzez nasze wypowiedzi, zachowania niewerbalne i działania, kim jesteśmy albo za kogo chcielibyśmy być uważani.
Kierowanie wrażeniem: świadome bądź nieświadome aranżowanie starannie skonstruowanej prezentacji Ja, która wytworzy u innych określone wrażenie, zgodne z naszymi celami czy potrzebami w interakcji społecznej.
Integracja: proces polegający na tym, że ludzie schlebiają jakiejś osobie, często o wyższym statusie, wychwalają ją i w ogóle próbują w niej wzbudzić sympatię dla siebie.
Promowanie siebie: proces polegający na tym, że ludzie próbują wywrzeć pozytywne wrażenie na innych, opisując własne talenty i manifestując swoją wiedzę.
Pławienie się w cudzej chwale: dążenie do poprawienia własnego wizerunku przez wiązanie się z ludźmi, którzy odnieśli sukces lub są sławni.
Filmy
system motywacyjny
Motyw – każdy bodziec, który uruchamia aktywność.
Motywacja – zespół bodźców ukierunkowujący swą działalność na cele.
Poziom efektywności działa skorolowany z systemem motywacyjnym zależy od :
organizacji aktywności
czasu
szybkości siły i stanowczości podejmowanych działań i poziomu wykonywania czynności uzależnionego od zdolności fizycznych i umysłowych człowieka.
Motywacja rozumiana jest rozmaicie w zależności od przyjętych koncepcji człowieka np. w psychoanalizie ma charakter nieświadomy, w behawioryzmie utożsamiana jest z technikami uczenia się , a w psychologii humanistycznej jest synonimem potrzeb i aspiracji.
System nagród i kar:
Rodzaje naród:
dyplom
wyróżnienie
list pochwalny
podziękowanie
odznaki, odznaczenia
zachęty materialne (premie, akcje)
Rodzaje kar:
ostrzeżenie ustne bez świadków
nagana pisemna
pozbawienie nabytych uprawnień
nagana z wpisaniem do akt
zawieszenie w czynnościach służbowych bez zawieszenia wynagrodzenia
zawieszenie w czynnościach służbowych łącznie z wypłatą wynagrodzenia
przeniesienie służbowe
Ponoszenie konsekwencji:
odwołanie się do współzawodnictwa
10.) Przywoływanie się do sukcesów.
Konformizm – zmiana zachowania lub opinii danej osoby spowodowana rzeczywistym lub wyobrażonym naciskiem ze strony jakiejś osoby lub grupy ludzi.
Konformizm oznacza „dostosowanie” własnego zachowania i sposobu myślenia jednostki do zachowania się i sposobu myślenia grupy.
przekonanie, że pierwotna ocena była błędna
chęć uniknięcia kary lub uzyskania nagrody
Następstwa wpływu społecznego :
uleganie – zachowanie się osoby, która jest motywowana pragnieniem uzyskania nagrody lub uniknięcia kary
identyfikacja – jest to następstwo wpływu społecznego wywołane pragnienie danej jednostki, aby być podobną do osoby, od której pochodzi oddziaływanie.
internalizacja – internalizacja jakiejś wartości czy przekonanie jest najbardziej trwałym, najgłębiej zakorzenionym następstwem wpływu społecznego.
Motywem zinternalizowania określonego przekonania jest pragnienie, aby mieć słuszność.
Uleganie jest relacją najmniej trwałą, a jej efekty są najbardziej powierzchowne, ponieważ ludzie ulegają naciskowi jedynie po to, by uzyskać nagrodę lub karę. W uleganiu ważnym komponentem jest władza, jaką dysponuje osoba oddziaływująca.
W identyfikacji takim komponentem jest atrakcyjność osoby, z którą identyfikuje się dana jednostka. Ponieważ jednostka identyfikuje się z modelem, przeto chce wyznawać te same co model poglądy.
Formą uległości jest posłuszeństwo. Duży procent ludzi potrafi zadawać cierpienia innym, wypełniając polecenia autorytet.
Istnieją sytuacje kiedy konformizm jest wysoce pożądany , a nonkonformizm mógłby doprowadzić do katastrofy.
Czynniki powodujące nasilenie lub osłabienie konformizmu:
jednomyślność opinii większości jest jednym z czynników mających decydujący wpływ na prawdopodobieństwo, że badany dostosuje swoją ocenę do opinii.
gdy banany spotyka choć jednego sprzymierzeńca podziela jego stanowisko i jest o wiele mniej skłonny dostosować się do błędnej oceny większości
osobowość badanego oraz grupy
skład grupy wywierającej nacisk na jednostkę; grupa skuteczniej skłania do konformizmu jeśli składa się ze specjalistów, członkowie są dla jednostki osobami znaczącymi lub są pod pewnym względem podobni do jednostki.
poczucie bezpieczeństwa jednostki w danej sytuacji.
Agresja – to wrogie , zwykle gwałtowne działanie fizyczne lub słowne mające na celu wyrządzenie szkody lub przykrości, jedno z następstw frustracji.
Działania agresywne mają często charakter intencjonalny ukierunkowany na dokonanie aktu psychicznego lub fizycznego bólu. Fizjologiczne koncepcje zachowań agresywnych dały asumpt dla rozwinięcia społecznych koncepcji zachowań agresywnych ludzi o różnych przyczynach np. podstaw hormonalnych, źródeł osobowościowych lub patogennych czynników rozwoju w rodzinie.
Skutecznym sposobem przeciwdziałania reakcjom agresywnym drugiej osoby jest pojęcie działań ukierunkowanych na likwidację jej złości i irytacji.
Wg Russo – człowiek rodzi się niewinny a agresję wywołuję w nim później ludzie.
Trzy sposoby rozładowania energii:
przez aktywność fizyczną
przez uprawnianie agresji w wyobraźni, formą niedestrukcyjną
agresja bezpośrednia
Kwestionariusz socjologiczny jako metoda pomiaru nasilenia zmiennej społecznej nauki – pracy.
Procedura opracowania wyników.
Analiza na wyników surowych
Analiza wyników wg zmiennych ilościowych np. liczebność grup
Analiza liczebności wg płci, warunki pracy itd.
Tabelaryzacja zmiennych
standardowe dane demograficzne ( płeć, wiek, stan cywilny, wykształcenie, miejsce zamieszkania, zawód)
analizy przekładające liczebność grupy na procenty
Opracowanie danych w kategoriach statystycznych np. odchylenia standardowe
Wykorzystanie możliwości analizy korelacyjnej w sytuacji stosowania hipotez.
Estymacja (szacowanie wniosków w uogólnieniach w populacji generalnej)
Procedura opracowania wyników w formie pytań lub stwierdzeń otwartych, rozumianych jako kategorie projekcyjne – osoba ankietowana udziela własnej nieusystematyzowanej wcześniej przez badacza odpowiedzi.
Materiał projekcyjny, aczkolwiek ciekawy diagnostycznie nastręcza jednak czasami kłopotów natury interpretacyjnej.
dla każdego pytania lub stwierdzenia projekcyjnego należy oddzielnie zapisać typologię odpowiedzi wraz z jej interpretacją procentową
odpowiedzi w ramach pytania lub stwierdzenia projekcyjnego należy uszeregować w pewne bloki tworzące kategorie
uwiarygodnienie analizowanej teorii przez weryfikację hipotez, którym ankieta służyła
przeprowadzenie dyskusji wyników podsumowując dane w zakresie tradycyjnych sądów i opinii społecznej
potwierdzenie lub odrzucenie hipotez przez wyciągnięte wnioski
Ćwiczenie
Kwestionariusz H. Murraya do badania postaw społecznych z pkt. widzenia potrzeb psychicznych człowieka. Kwestionariusz ten składa się z szeregu twierdzeń dotyczących twoich cech, upodobań, uczuć i skłonności społecznych. Po każdym stwierdzeniu występują do wyboru cztery odpowiedzi. Po uważnym przeczytaniu każdego stwierdzenia wybierz i podkreśl tę z danych odpowiedzi, która najdokładniej ciebie charakteryzuje i zapisz to w arkuszu odp.
Uważaj żeby nie opuścić żadnego stwierdzenia.
Konflikty nie są źródłem nieporozumień, a umiejętność prowadzenia negocjacji (porozumienia się)
W jaki sposób negocjować , aby osiągnąć porozumienie:
styl twardy (pokonanie drugiej strony; nacisk, groźba, siła);
styl miękki;
styl współdziałania (kompromisu).
Zachowanie asertywne – to sztuka nieinwazyjnego odmawiania. To stanowczość, która nie rani. To socjalne podanie przyczyn odmowy z jednoczesną możliwością osiągnięcia kompromisu. Zachowanie asertywne nie jest równoczesne z kłamstwem lub pomówieniami.
Zachowanie asertywne ma trzy fazy:
powiedzenie nie
wyjaśnienie przyczyn odmowy ( podanie racjonalnych przyczyn odmowy)
stworzenie możliwości kompromisu na przyszłość
Prawa asertywne wg Herberta Fersterheima. Jako człowiek :
masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb uczuć tak długo dopóki nie ranisz innych ;
masz prawo do wyrażania siebie nawet, jeśli rani to kogoś innego dopóki twoje zachowanie nie jest agresywne;
masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb dopóki uznajesz, że oni mają prawo odmówić.
M. Król Fiejowska „Trening asertywności”
Materiał szkoleniowy z warsztatów asertywnych.
Schemat asetywnej odmowy:
nie
informacja o moich zmianach
krótkie wyjaśnienie
Styl zachowania asertywny ( charakterystyka ) :
uznajesz, że jesteś tak samo ważny jak inni;
reprezentujesz interesy własne, ale też uwzględniasz interesy drugiej osoby;
nie naruszasz godności innych i nie pozwalasz nikomu na naruszanie swojej godności.
Asertyność w sytuacji krytyki:
uciekasz od krytyki
usprawiedliwiasz się – unikanie krytyki
Negatywny wpływ tłumienia gniewu:
szkodzi nam samym
szkodzi też innym
szkodzi więziom międzyludzkim
Agresja to sposób wyrażania gniewu.
Asertywny sposób wyrażania gniewu -> poinformowanie osoby co ci przeszkadza w jej zachowaniu.
Psychologia społeczna to naukowe badanie sposobu, w jaki myślimy, odczuwamy i zachowujemy się pod wpływem rzeczywistej bądź wyobrażonej obecności innych; koncentruje się na tym, co powoduje, że nawet inteligentne i silne jednostki popełniają poważne błędy, stając w obliczu sprzecznych rad w odniesieniu do decyzji o wielkiej wadze.