Pobierz Psychologia społeczna - Notatki - Psychologia społeczna - Część 2 i więcej Notatki w PDF z Psychologia społeczna tylko na Docsity! 14 Brak znajomości realiów Ideologia (poglądy, wartości) Percepcja (zachowanie wypełnia pole percepcyjne, osoba jest figurą a czynniki zewnętrzne tworzą tło) Język: więcej określeń na osobę niż sytuację b. Dzieci nie popełniają tego błędu, uczą się tego c. Typowe zachowanie dla kultur indywidualistycznych Zachodu d. Błąd słabnie, gdy trzeba uzasadnić swój sąd lub gdy czyta się o zachowaniach innych ludzi e. Słabnie gdy wiemy, że inni ludzie postępują tak samo (powszechność zachowań) 2. Asymetria atrybucji aktor/ obserwator a. Cudze zachowania negatywne- czynniki wewnętrzne np.: On krzyczy bo jest agresywny b. Moje zachowania negatywne- czynniki zewnętrzne np.: Krzyczę bo mnie sprowokował 3. Egotyzm atrybucyjne (związany z „ja”) a. Tendencja do wyjaśniania zachowania w pochlebny dla siebie sposób (dobre- powiększanie swojego udziału, złe- obniżanie swojego udziału, inklinacja w służbie ego) b. Autowaloryzacja- podwyższanie własnej wartości 4. Egocentryzm atrybucyjny a. Przecenianie własnego udziału w tym co robione było wspólnie np.: w małżeństwie co robię ja, a co partner b. Lepiej pamiętam działania własne niż cudze c. Ludzie przeceniają stopień zauważalności i zapamiętywania ich zachowań np.: gdy powiemy coś niestosownego wydaje nam się, że wszyscy na pewno to zapamiętali 5. Efekt fałszywej powszechności a. Przecenianie powszechności naszych poglądów (żyjemy wśród ludzi, którzy mają podobne poglądy do nas) b. Inny-przypisywane cechy wewnętrzne- tłumaczenie dziwnych poglądów (gdy poglądy są mniejszościowe) docsity.com 15 Ocenianie ludzi: 1. Bottom-up a. Oddolna integracja danych: sumowanie określeń lub uśrednianie b. Efekt pierwszeństwa- pierwsza cecha pociągnie ogólną ocenę człowieka (kategoria interpretacyjna) c. Efekt świeżości- działają informacje ostatnie d. Asymetria pozytywno- negatywna Przechylenie pozytywne= inklinacja pozytywna- raczej mówimy pozytywnie o innych osobach i o sobie (o cechach) Złudzenie hedonistyczne- związane z przyjemnością , przecenianie np.: wpływu pozytywnych zdarzeń na nasze samopoczucie Złudzenie patetyczne- przecenienie psychologicznych efektów zdarzeń negatywnych, wpływu na życie innych ludzi e. Efekt negatywności- silniej uzasadniamy opinie o innym człowieku na podstawie negatywnych informacji Sfera sprawności- informacje pozytywne silniej diagnostyczne niż zachowania negatywne Sfera moralności- informacje pozytywne mniej diagnostyczne niż zachowania negatywne np.: pobicie staruszki (nie łamie się takich norm) a potem zaopiekowanie się bezdomnym 2. Up-bottom a. Uruchamianie schematów (wg stosunku emocjonalnego)- aktywizacja prototypu- uruchomienie typowej reakcji emocjonalnej b. Konfiguracja cech np.: starsza kobieta ze szpiczastym nosem i przygarbiona uruchamia nam schemat wiedźmy c. Przetwarzanie kategorialne występuje szybciej niż reakcje afektywne oparte na przetwarzaniu analitycznym (Fiske, Beattie, Hilberg) Percepcja społeczna trafna czy nie? Tak: - im więcej doświadczeń z osobą to bardziej trafny obraz rzeczywistości - wykształcenie trafnych obrazów docsity.com 18 Konsekwencją autoprezentacji jest zmiana wizerunku własnej osoby. Nie jest to kłamstwo a selektywne odkrycie własnego Ja. Wykład 6: 26.03.2007 Postawy Teorie i badania postaw: co to jest? Definicje: behawiorystyczne (zachowania się), socjologiczne (stosunek nosiciela postawy do obiektu, stosunek emocjonalny, oceniający), poznawcze (elementy poznania, sądy, przekonania na dany temat) Definicja wg Miki: względnie trwała struktura lub dyspozycja do pojawienia się danej struktury. Procesy poznawcze, emocjonalne i tendencje zachowania w której wiąże się określony stosunek wobec danego przedmiotu Schemat: Element poznawczy + element afektywny+ element behawioralny = wskaźniki postaw, znak siła, zakres, wartość, trwałość, złożoność Definicja wg Wojciszke (Jednoskładnikowa definicja postawy): postawa człowieka wobec jakiegoś obiektu do pozytywnego lub negatywnego wartościowania tego obiektu przez tego człowieka Stosunek emocjonalny= uczucia +oceny Funkcje postaw: - Orientacyjna (jaki jest świat, mapa świata) - Instrumentalna (postawa instrumentem który pozwala nam coś osiągnąć) - Ekspresja wartości - Społeczno- adaptacyjna (mając postawy można swobodnie funkcjonować w danym obszarze społ.) - Obrona Ego (postawa pozwala utrzymać wysoką samoocenę) Kraus- korelacja = 0,39 pomiędzy postawami a zachowaniem docsity.com 19 Czynniki wpływające na zgodność postaw z zachowaniem: - Siła postawy - Stałość postawy - Poziom abstrakcyjności obiektu postawy - Wyrazistość postawy (szybkość przywoływania) - Presja sytuacji Czynniki metodologiczne: błędy pomiaru: niedopasowanie tego, co się mierzy z tym z czym ma się to wiązać Szukanie mediatorów: czyli czynników pośredniczących Im bardziej szczegółowa postawa tym większa zgodność z zachowaniem Teoria działań przemyślanych (Fishbern): 1. Postawa wobec danego zachowania: przekonanie, że działanie prowadzi do określonego rezultatu- ocena tych rezultatów 2. Normy selektywne: przekonanie ludzi na temat tego, co sądzą inni, ważni dla nich ludzie- motywacja do ulegania innych Intencja behawioralna Wg Fasio: obiekt od razu powiązany z określoną postawą- nieświadomy mechanizm Jak badać postawy? - Obserwowanie ciągów zachowań - Badanie werbalnych deklaracji ludzi na temat ich potencjalnych zachowań - Skale postaw np.: skale dystansu społecznego - Badanie objawów emocji (badanie na podstawie reakcji fizjologicznych) - Techniki projekcyjne ( pokazywanie niejednoznacznych materiałów) Ograniczenia w badaniu postaw: - Nie ujawnianie prawdziwych postaw przez badanych (technika zaginionego listu, % odesłanych listów znalezionych na ulicy) - Osoby badane odpowiadają tak żeby zadowolić badacza - Artefality- coś co powstaje w trakcie badania a czego tak naprawdę nie ma docsity.com 20 - Badacze pytają tylko o jeden czynnik - Zmiana aprobaty społecznej np.: odpowiedzi zgodne ze średnią społeczną - Badanie postaw utajonych Wykład 7: 02.04.2007 Proces zmian postaw - PERSWAZJA a) próba jednoczesnego wywarcia wpływu na wiele osób (audytorium) b) nadanie takiego przekazu który ma doprowadzić do zmiany osobistych przekonań i innych ludzi. Zmiana postaw może prowadzić do : - wytworzenia postaw których do tej pory nie było - zmiana znaku postawy - zmiana składnika postawy - zmiana siły postawy TEORIE ZMIANY POSTAW Teoria dwutorowości perswazji (Petty, Cocciappio) 1986 Cechy odbiorcy Sposób przetworzenia Efekt perswazji Tor centralny wysoka motywacja i zdolność przemyślenia przekazu głębokie przetwarzanie skoncentrowane na jakości arg przekazu trwała zmiana odporna na czas i kontrpropagandę Tor peryferyjny niska motywacja i zdolność (niewielka) przemyślenia przekazu powierzchowne przetwarzanie skoncentrowane na drugorzędny czynnikach np. atrakcyjnosc N lub liczba arg. tymczasowa zmiana podatna na wpływ czasu i kontrpropagandy docsity.com 23 - Konformizm to cecha sytuacyjna a nie osobowości i nie ma związku z płcią 3. Posłuszeństwo: - Eksperyment Miligrama (agentic atate- widzimy siebie jako podwładnych pewnej hierarchii) Uczestnictwo z własnej woli tzn rola badanego sprzyja posłuszeństwu Bunt innych zmniejsza uległość Prestiż badania i uczelni zwiększa uległość Brak czasu na namysł zwiększa uległość Uprzejmość eksperymentatora zwiększa uległość - Inne zjawiska opisujące uległość: Hiperuległość: zachowania członków grup kultowych np.; zbiorowe samobójstwa pod wpływem przywódcy Syndrom sztokholmski: rodzą się pozytywne uczucia wobec prześladowców jeżeli znajdujemy się z nimi we wspólnej sytuacji np.: terrorysta mówi, że nasze życie zależy od zachowania policji Wykład 9: 23.04.2007 Syndrom maltretowanego małżonka: czynniki ekonomiczne, społ- kulturowe, psychologiczne. Małżonek ma poczucie braku wyjścia z sytuacji, dysonans decyzyjny (wkład w związek rodzi zobowiązanie do kontynuowania związku i żal związany z hipotetycznym zerwaniem) Mentalność Sambo: nazwa od studium niewolników przeprowadzonego przez Elkinsia, relacja pan-niewolnik jest niesymetryczna, pan może wszystko niewolnik nic. Pozytywne uczucia w stosunku do pana mogą wynikać z rozbieżności sytuacji faktycznej z możliwością czynienia zła przez pana wobec niewolnika. Spostrzeganie siebie jako gorszego, powinienem być niżej na drabinie społecznej Zjawisko huśtawki emocjonalnej: badania np.: z dobrym i złym policjantem, badany zaczyna mówić to czego oczekujemy gdy spada presja (np.: rozmowa z dobrym policjantem) Nagłe wycofanie lęku prowadzi do zgody na prośbę innego (badania Dolińskiego) Między programami jest tzw. okres bezrefleksyjny, po wycofaniu lęku człowiek przez chwilę nie ma żadnego programu działania. Dotychczasowy próg czujności jest już nieadekwatny docsity.com 24 Reguły wpływu na ludzi wg Cialdiniego: 1. Reguła konsekwencji/ zaangażowania: jeśli już podejmiemy decyzję, pojawia się nacisk zarówno własnego „ja” jak i otoczenia społecznego aby działać zgodnie z wcześniej podjętą decyzją. Jeśli powie się A to trzeba powiedzieć B Pułapka utopionych kosztów- motywacja do tego aby odzyskać zainwestowany wkład, chęć pokazania innym, że jest się konsekwentnym - ważna swoboda wyboru: - technika niskiej piłki- korzystna oferta, po podjęciu decyzji następuje podwyższenie kosztów realizacji - technika stopy w drzwiach- spełnienie mniejszej prośby, prowadzi do spełnienia większej prośby 2. Reguła słuszności- robimy coś chętniej gdy inni myślący podobnie do mnie robią to samo 3. Reguła lubienia i sympatii- bardziej jesteśmy w stanie ulegać tym, którzy są dla nas mili i k których lubimy lub są do nas podobni 4. Reguła wzajemności- gdy ktoś nam coś dał, mamy wewnętrzny przymus dania coś w zamian - drzwiami w twarz- przedstawia się komuś przesadną propozycję, po czym wycofanie się z niej i przedstawienie łatwiejszej do akceptacji - Pułapka uniknięcia konfrontacji: „powiedz mi, dlaczego nie chcesz mi pomóc”- ta technika utrudnia powiedzenie „nie”, proszący jest niebywale miły 5. Reguła niedostępności- przypisujemy większą wartość ciężko dostępnym artykułom. Utrata swobody wyboru, powoduje wzrost ochoty na posiadanie czegoś Teoria reaktancji (Brehm): opór psychiczny, jeżeli jakiś przedmiot został nam odebrany albo istnieje zagrożenie jego utraty, wzrasta ważność tego przedmiotu. Reaktancja rośnie gdy zwiększa się ryzyko ograniczenia swobody wyboru Konsekwencje: wzrost motywacji do działań odbudowujących możność nieskrępowanego wyboru, wzrost atrakcyjności zagrożonych możliwości (efekt zakazanego owocu i Romea i Julii), pojawia się agresja wobec osób ograniczających lub grożących ograniczeniem swobody Schwarz: paradoks wyboru: możliwość wyboru zamiast dać poczucie wolności, tyranizuje nas: docsity.com 25 - eksperyment dżemowy- ludzie częściej kupowali dżem z 6 rodzajów niż z 24 jeśli były o dolara tańsze. - Studenci napiszą lepszy esej gdy będą mieli ograniczony wybór tematów niż ci co będą mieć zbyt duży Koncepcje wymiany społecznej: w kontaktach interpersonalnych ludzie kierują się bilansem nagród i kar, które dostaje albo spodziewa się dostać (norma wzajemności). Te nagrody i kary mają także wymiar psychologiczno- społeczny. W związkach też ważny bilans zysków i strat. Wykład 10: 07.05.2007 Byrne: na ocenę atrakcyjności jednego człowieka będą wpływały takie cechy tego człowieka i sytuacji, które wywołują reakcję emocjonalną np.: związane z nią kary i nagrody, ważne np.: miejsce w którym poznajemy drugiego człowieka Homans: teoria elementarnych zachowań, do praw uczenia się , powtarzanie zachowań dla jednostki mających wartość nagradzającą: lubimy być za coś chwaleni Ludzie chcą aby inni robili to co oni lubią, ale my także robimy coś co lubią inni. Im częściej nagradzamy tym mniejsza jest wartość nagradzanego zachowania Adams: równość społeczna; człowiek ma idee równości wkładów i zysków, porównuje np.: z innymi związkami. Jeśli równość jest podobna to mamy wysoką atrakcyjność związku (ile wkładam tyle dostaje), przy nierównym wkładzie: próba reinterpretacji sytuacji: kiedy dostaje za dużo to pomniejszam wkład partnera, kiedy daję dużo to zrywam związek Thibant, Keley: bilans interakcji, poziom porównawczy, szacowanie kosztów i korzyści (czy coś jest dla mnie opłacalne). Alternatywny poziom porównawczy: patrzę jak jest w innych związkach i jakby było gdybym to ja znalazła takiego partnera (wyobraźnia) Aronson: teoria zysków i strat: atrakcyjność to rozbieżność między tym co miałam, a tym co teraz dostaje. Na ile atrakcyjne są te osoby? lubiani lubiani lubiani nielubiani nielubiani lubiani nielubiani nielubiani Efekt zysku: osoby które zaczęły nas lubić a nas nie lubiły Efekt straty: mniej lubimy osoby, które nas lubiły ale przestały docsity.com