Pobierz Psychologia społeczna, pytania i odpowiedzi, druga wersja - Notatki - Psychologia i więcej Notatki w PDF z Psychologia tylko na Docsity!
Pierwsze prawo Y – D W miarę wzrostu motywacji rośnie do pewnego momentu sprawność działania, a następnie zaczyna spadać. Drugie prawo Y – D Im łatwiejsze zadanie, tym lepsze osiągamy wyniki przy dużym natężeniu motywacji, im zaś zadanie trudniejsze, tym dla sprawności działania korzystniejsze jest niewielkie natężenie motywacji. Teoria wnioskowania przez analogię – J. Mill. Z doświadczenia wiemy, że określonym stanom lub przeżyciom psychicznym towarzyszą określone zachowania a nawet wygląd. Jeśli zatem inni ludzie ujawniają podobne cechy zachowania się i ekspresji, to wnioskujemy, że posiadają przeżycia odpowiadające tym zachowaniom. Teoria naśladownictwa Jest to skłonność do mimowolnego naśladowania cudzego sposobu wyrażania przeżyć. Z naśladowaną ekspresją łączy się przynależne do niej przeżycie (eksperymenty: Pan Sympatyczny i Pan Niesympatyczny, Pani na zakupach). Teoria wczucia Własne stany psychiczne projektujemy i („wkładamy”) w cudze ciała. Podstawa wnioskowania społecznego:
heurystyka reprezentatywna – pozwala tworzyć wrażenia i oceniać ludzi na podstawie takich
informacji, jak:
- płeć, wiek, rasa, atrakcyjność fizyczna, pozycja społeczna, # heurystyka postaw – postawy wobec kogoś wpływają na to, jakie informacje o tej osobie uznajemy za prawdziwe, Podstawowe założenia psychologii: a) porządku – zdarzenia w świecie nie są przypadkowe, lecz uporządkowane. Możliwe jest odnalezienie w nich regularności i wzorów do sformułowania praw np.: dotyczących rozwoju i zachowań człowieka. b) determinizmu – zdarzenia nie zachodzą bez powodu, są zawsze czymś zdeterminizowane, mają swoją przyczynę. Dwa rodzaje determinizmu – biologiczny i środowiskowy. c) empiryzmu – w poszukiwaniu dowodów należy odwoływać się do bezpośredniego doświadczenia zmysłowego, a nie do wiary, e) oszczędności – dobre wyjaśnienia naukowe nie wykraczają poza dane empiryczne, Na selekcję informacji o drugim człowieku wpływają: # dominujące potrzeby, trwałe cechy osobowości, doraźne stany emocjonalne, nastroje, stosunek do osoby spostrzeganej, dotychczasowe doświadczenia, Czynniki powodujące błędy w ocenianiu ludzi: # brak informacji lub przeciążenie, presja czasu, uważanie sytuacji za niezbyt ważną, Stadia stresu: a) faza alarmowa – organizm mobilizuje swoje zasoby do walki lub ucieczki, b) faza odporności – organizm mobilizuje swoje zasoby w celu osiągnięcia homeostazy pomimo obecności stresora, c) faza wyczerpania – przedłużające się próby homeostazy prowadzą do wyczerpania i uszkodzenia organizmu, Teoria uczenia się Podkreśla rolę doświadczenia w rozwoju percepcyjnym. Człowiek buduje wrażenia percepcyjne poprzez skojarzenia. Między drugim a trzecim miesiącem życia dzieci rozpoznają twarze. Dziecko uczy się integrowania bodźców, które stale występują w tym samym schemacie. Nie nauczyliśmy
się dokładnie precyzować różnic innych ras. Zdolność do postrzegania jest wynikiem doświadczenia. W ciągu życia uczymy się rozpoznawania. Teoria poznawcza Podkreśla rolę wiedzy w interpretowaniu świata przez ludzi. Wg Brunera procesy poznawcze wyprzedzają percepcję, czyli człowiek nie może spostrzec jakiegoś obiektu, dopóki nie jest go w stanie skategoryzować. Teoria etologiczna Podkreśla naturalne wyposażenie, które zostało wypracowane przez zwierzęta i ludzi w toku ewolucji w celu gromadzenia informacji z otaczającego świata. Na kształtowanie się JA wpływa: # czynniki wrodzone, otoczenie kulturowe, oddziaływania wychowawcze, aktywność własna jednostki, Wg Piageta sposób spostrzegania świata zależy od poziomu rozwoju poznawczego człowieka: a) stadium sensoryczne (0-2r.ż) – dziecko zbiera informacje za pomocą zmysłu dotyku, b) stadium przedoperacyjne (2-6r.ż) – dziecko kieruje się danymi, które widzi, brak związku z tym co widzi, c) stadium operacyjne: # stadium operacji konkretnych (6-11r.ż), stadium operacji formalnych (pow. 11-15r.ż), Zadania autoprezentacji: a) osiąganie materialnych lub społecznych korzyści, których pozyskanie zależne jest od innych (funkcja manipulacyjna), b) autowaloryzacja – utrzymywanie lub podwyższanie poczucia własnej wartości, c) kształtowanej pożądanej tożsamości osobistej, Rozwój społeczny to zmiana osobowości następująca pod wpływem oddziaływania środowiska społecznego, przygotowującego jednostkę do życia w zbiorowości (społeczeństwie). Wyuczona bezradność wyuczona postawa niezaradności, poczucie braku możliwości wpływania na zmiany we własnym życiu, Poczucie sprawstwa wyuczona postawa zaradności, umiejętność rozwiązywania problemów, samodzielność życiowa. Samoocena – afektywna reakcja człowieka na samego siebie. Pozytywna samoocena: a) przyczynia się do osiągania różnych celów, b) jest buforem chroniącym jednostkę przed lękami i trwogą, c) jest socjometrem – wskaźnikiem bieżącej akceptacji jednostki przez jej otoczenie społeczne, d) monitoruje wskaźniki dezaprobaty, odrzucenia i wykluczenia, Zasada kontrastu. Porównywanie dwóch obiektów: a) wpływa na sposób w jaki widzimy różnicę między dwoma obiektami, b) jeżeli obiekty różnią się, to zależnie od motywacji spostrzegamy je jako bardziej różne niż w rzeczywistości: # dewaloryzacja obiektu – w sytuacji „unikanie – unikanie” oraz „przyciąganie – unikanie”, # waloryzacja obiektu – w sytuacji „przyciąganie – przyciąganie”, Społeczny dowód słuszności: a) tym, czy coś jest słuszne czy nie decydujemy poprzez odwoływanie się do tego, co myślą na dany temat inni ludzi, b) najbardziej jesteśmy skłonni uznać działania innych za dowód słuszności wtedy, gdy jesteśmy niepewni swego, gdy sytuacja jest niejasna, dwuznaczna, c) wskazówek co do poprawności naszego postępowania poszukujemy w zachowaniach ludzi, których widzimy jako podobnych do nas samych, Druga reguła stresu. Stan, w jakim znajduje się organizm zagrożony utratą równowagi pod wpływem czynników lub warunków narażających na niebezpieczeństwo jego mechanizmy homeostatyczne. Błędy percepcji społecznej – wymienić i opisać dwa.
b) tożsamość osobista – cechy odróżniające własną osobę od innych, spostrzegane jako najbardziej charakterystyczne i specyficzne dla własnej osoby, c) tożsamość społeczna – identyfikacja z konkretnymi grupami (my, członkowie klubu X) lub kategoriami (my, lekarze), d) własne zachowanie – formułowanie sądów o sobie na bazie własnych zachowań i warunków, w jakich ono przebiega bez nacisków zewnętrznych, e) pozytywne złudzenia :
przecenianie własnych cech i osiągnięć, # przecenianie stopnia sprawowanej przez siebie kontroli
nad biegiem wydarzeń, nierealistyczny optymizm – przecenianie szans wystąpienia w życiu zdarzeń dobrych (znalezienie wysoko płatnej pracy), ignorowanie prawdopodobieństwa wydarzeń złych (choroba), Funkcje JA: a) utrzymywanie i negocjowanie tożsamości (wiedza o sobie, budowanie u innych wiedzy o nas), b) stymulowanie psychiki partnerów interakcji (model funkcjonowania psychiki używany do odczytywania/rekonstruowania psychiki innego człowieka):
efekt fałszywej powszechności – założenie, że opinie lub zachowania innych są takie same, jak
nasze własne, c) regulacja zachowania celowego (dokonywanie wyborów): # teoria przedmiotowej samoświadomości – uwaga człowieka może być w dowolnym momencie skoncentrowana na jakimś fragmencie świata zewnętrznego lub na sobie samym, d) samokontrola zamierzona i dowolna zmiana własnych reakcji: # paradoksalny efekt kontroli – próby zahamowania myśli na jakiś temat skutkują hiperdostępnością, czyli wzrostem ich pojawiania się w porównaniu z sytuacją, gdy człowiek nie próbuje się ich pozbyć, # wyczerpanie woli – spadek zdolności do samokontroli w następstwie samego jej sprawowania, Model rozwoju moralnego wg Piageta: a) I stadium – anomia moralna: # brak rzeczywistego pojęcia moralności, # rozpoznawanie zachowań ze względu na reakcje otoczenia, b) II stadium – realizm moralny: # heteronomiczny charakter reguł, # nienaruszalność reguł, jako narzuconych przez autorytet, # zasada odpowiedzialności obiektywnej: wielkość czynu jako wyznacznik wielkości kary. Nie zostaje uwzględniona intencja sprawcy. # zasada immanentnej sprawiedliwości: każde naruszenie reguły sprowadza karę, c) III stadium – relatywizm moralny: # reguły są umowami, które stworzyli ludzie, aby pomagać sobie i ochraniać się nawzajem, # przestrzeganie reguł jest traktowane raczej jako współdziałanie z innymi, niż jako podporządkowywanie się przepisom, # motywy i intencje działania danej osoby stają się równie ważne, jak wynik jej zachowania, d) IV stadium – autonomia: # rozszerzanie rozumowania poza poziom osobisty, na poważniejsze społeczne i polityczne sprawy, Stres incydentalny – prowadzi do zmęczenia. Stres chroniczny – prowadzi do przemęczenie, wypalenie brak aktywności. Motywacja to wewnętrzny proces, warunkujący dążenie ku określonym celom. Dysonans poznawczy to stan napięcia, powstający wówczas, gdy u danej osoby równocześnie występują dwa elementy poznawcze, które są psychologicznie niezgodne ze sobą. Stan niepokoju, rosnącego napięcia wynikający z rozbieżności między oczekiwaniami a zastaną sytuacją. Schemat poznawczy to podstawowy element wiedzy o świecie społecznym, o organizacja uprzednich doświadczeń z jakimś rodzajem zdarzeń, obiektów lub osób. Funkcje:
a) określają, na jakich aspektach rzeczywistości koncentruje się uwaga jednostki, b) jakich informacji poszukuje, c) jak interpretuje dostrzeżone informacje, d) oraz które z nich i w jaki sposób używa przy rozwiązywaniu swoich problemów, Zadania agresji: a) selekcja naturalna – przetrwanie najsilniejszych, najlepiej przystosowanych, b) katharsis (oczyszczenie): # uprawianie sportów, # niedestrukcyjna forma agresji – „agresja w wyobraźni”, # agresja bezpośrednia – atakowanie innych, c) agresja w celu zwrócenia uwagi społecznej na jakiś problem, Psychologia społeczna – badanie procesów psychicznych i zachowań ludzi w różnych sytuacjach i interakcjach społecznych (np.: postaw, spostrzegania ludzi, atrakcyjności interpersonalnej). Cztery style rodzicielskie: a) permisywny – rodzice kochający i wrażliwi emocjonalnie, ale stawiają nieliczne ograniczenia zachowaniu, dostarczają dziecku akceptacji i zachęty, ale nie zapewniają strukturalizacji i przewidywalności sytuacji. Konsekwencje dla rozwoju: impulsywność, niedojrzałość społeczna, egocentryzm. b) autokratyczny – wymagający, sprawiający silna kontrolę nad zachowaniem dzieci, groźba i kara jako sposób egzekwowania posłuszeństwa. Konsekwencje dla rozwoju: zmienność nastrojów, agresja, nieposłuszeństwo. c) obojętny – brak ograniczeń i wymagań stawianych dzieciom, niewiele uwagi, zainteresowania i wsparcia emocjonalnego. Konsekwencje dla rozwoju: nadmierne wymagania w stosunku do innych, brak wymagań narzuconych sobie, nieposłuszeństwo, brak umiejętności efektywnego uczestnictwa w interakcjach społecznych. d) autorytatywny – opiekuńczy i wrażliwi rodzice, stawiający dziecku wymagania, ograniczenia co do swobody działań, tworzący przewidywalne ustrukturalizowane i bezpieczne środowisko. Konsekwencje dla rozwoju: ciekawość poznawcza, aktywność życiowa, pewność siebie, niezależność, wrażliwość na innych, Mechanizmy obronne – mają charakter symboliczny. Pojawiają się na poziomie myśli. Do mechanizmów obronnych należą: a) wypieranie – usuwanie i niedopuszczanie do świadomości myśli wywołujących lęk, b) projekcja – rzutowanie na innych i przypisywanie im cech i właściwości, których jednostka nie akceptuje u siebie, c) racjonalizacja – tworzenie wyjaśnień mających usprawiedliwić własne postępowanie, Stres to ogólny termin opisujący fizjologiczną i psychologiczną reakcję na bodziec, wyprowadzający organizm ze stanu równowagi. Reakcja stresowa (walki lub ucieczki) to wystąpienie pod wpływem stresora w organizmie zmian umożliwiających poradzenie sobie z sytuacją. Stresor to bodziec wyprowadzający organizm ze stanu równowagi. Zachowania prawidłowe w reakcji stresowej: a) próba ominięcia przeszkody, b) rezygnacja z celu i poszukiwanie celu zastępczego, Zachowania nieprawidłowe w reakcji stresowej: # agresja, fiksacja, regresja, ucieczka, Słabe taktyki autoprezentacji: a) samoutrudnianie – angażowanie się w działania, które utrudniają szanse sukcesu, albo zwalniają z osobistej odpowiedzialności za porażkę (zwiększają jednak osobistą chwałę w przypadku sukcesu),
