Pobierz Psychologia społeczna, pytania i odpowiedzi - Notatki - Psychologia i więcej Notatki w PDF z Psychologia tylko na Docsity! 1 Psychologia społeczna pytania i odpowiedzi 1 Prawa Yerksa – Dodsona. Pierwsze prawo Yerksa – Dodsona W miarę wzrostu motywacji rośnie do pewnego momentu sprawność działania, a następnie zaczyna spadać. Drugie prawo Yerksa – Dodsona Im łatwiejsze zadanie, tym lepsze osiągamy wyniki przy dużym natężeniu motywacji, im zaś zadanie trudniejsze, tym dla sprawności działania korzystniejsze jest niewielkie natężenie motywacji. 2 Teoria wnioskowania przez analogię – J. Mill. Teoria wnioskowania przez analogię – J. Mill. Z doświadczenia wiemy, że określonym stanom lub przeżyciom psychicznym towarzyszą określone zachowania a nawet wygląd. Jeśli zatem inni ludzie ujawniają podobne cechy zachowania się i ekspresji, to wnioskujemy, że posiadają przeżycia odpowiadające tym zachowaniom. 3 Teoria naśladownictwa i wczucia. Teoria naśladownictwa Jest to skłonność do mimowolnego naśladowania cudzego sposobu wyrażania przeżyć. Z naśladowaną ekspresją łączy się przynależne do niej przeżycie (eksperymenty: Pan Sympatyczny i Pan Niesympatyczny, Pani na zakupach). Teoria wczucia Własne stany psychiczne projektujemy i („wkładamy”) w cudze ciała. 4 Heurystyka. Podstawa wnioskowania społecznego: a) heurystyka reprezentatywna – pozwala tworzyć wrażenia i oceniać ludzi na podstawie takich informacji, jak: płeć, wiek, rasa, atrakcyjność fizyczna, pozycja społeczna, b) heurystyka postaw – postawy wobec kogoś wpływają na to, jakie informacje o tej osobie uznajemy za prawdziwe, 5 Podstawowe założenia psychologii – determinizm i empiryzm. Podstawowe założenia psychologii: a) porządku – zdarzenia w świecie nie są przypadkowe, lecz uporządkowane. Możliwe jest odnalezienie w nich regularności i wzorów do sformułowania praw np.: dotyczących rozwoju i zachowań człowieka. b) determinizmu – zdarzenia nie zachodzą bez powodu, są zawsze czymś zdeterminizowane, mają swoją przyczynę. Dwa rodzaje determinizmu – biologiczny i środowiskowy. c) empiryzmu – w poszukiwaniu dowodów należy odwoływać się do bezpośredniego doświadczenia zmysłowego, a nie do wiary, d) oszczędności – dobre wyjaśnienia naukowe nie wykraczają poza dane empiryczne, 6 Czynniki wpływające na selekcję informacji o ludziach i czynniki stałe, które utrudniają selekcję. Na selekcję informacji o drugim człowieku wpływają: a) dominujące potrzeby, b) trwałe cechy osobowości, c) doraźne stany emocjonalne, nastroje, d) stosunek do osoby spostrzeganej, e) dotychczasowe doświadczenia, Czynniki powodujące błędy w ocenianiu ludzi: a) brak informacji lub przeciążenie, b) presja czasu, c) uważanie sytuacji za niezbyt ważną, 7 Stadia stresu. Stadia stresu: a) faza alarmowa – organizm mobilizuje swoje zasoby do walki lub ucieczki, b) faza odporności – organizm mobilizuje swoje zasoby w celu osiągnięcia homeostazy pomimo obecności stresora, 2 c) faza wyczerpania – przedłużające się próby homeostazy prowadzą do wyczerpania i uszkodzenia organizmu, 8 Teoria uczenia się, teoria poznawcza i teoria etologiczna. Teoria uczenia się Podkreśla rolę doświadczenia w rozwoju percepcyjnym. Człowiek buduje wrażenia percepcyjne poprzez skojarzenia. Między drugim a trzecim miesiącem życia dzieci rozpoznają twarze. Dziecko uczy się integrowania bodźców, które stale występują w tym samym schemacie. Nie nauczyliśmy się dokładnie precyzować różnic innych ras. Zdolność do postrzegania jest wynikiem doświadczenia. W ciągu życia uczymy się rozpoznawania. Teoria poznawcza Podkreśla rolę wiedzy w interpretowaniu świata przez ludzi. Wg Brunera procesy poznawcze wyprzedzają percepcję, czyli człowiek nie może spostrzec jakiegoś obiektu, dopóki nie jest go w stanie skategoryzować. Teoria etologiczna Podkreśla naturalne wyposażenie, które zostało wypracowane przez zwierzęta i ludzi w toku ewolucji w celu gromadzenia informacji z otaczającego świata. 9 Co wpływa na kształtowanie się JA. Na kształtowanie się JA wpływa: a) czynniki wrodzone, b) otoczenie kulturowe, c) oddziaływania wychowawcze, d) aktywność własna jednostki, 10 Teoria poznawcza Piageta. Wg Piageta sposób spostrzegania świata zależy od poziomu rozwoju poznawczego człowieka: a) stadium sensoryczne (0-2r.ż) – dziecko zbiera informacje za pomocą zmysłu dotyku, b) stadium przedoperacyjne (2-6r.ż) – dziecko kieruje się danymi, które widzi, brak związku z tym co widzi, c) stadium operacyjne: stadium operacji konkretnych (6-11r.ż), stadium operacji formalnych (pow. 11-15r.ż), 11 Zadania autoprezentacji. Zadania autoprezentacji: a) osiąganie materialnych lub społecznych korzyści, których pozyskanie zależne jest od innych (funkcja manipulacyjna), b) autowaloryzacja – utrzymywanie lub podwyższanie poczucia własnej wartości, c) kształtowanej pożądanej tożsamości osobistej, 12 Rozwój społeczny, jak kształtuje wyuczona bezradność i poczucie sprawstwa. Rozwój społeczny to zmiana osobowości następująca pod wpływem oddziaływania środowiska społecznego, przygotowującego jednostkę do życia w zbiorowości (społeczeństwie). Wyuczona bezradność wyuczona postawa niezaradności, poczucie braku możliwości wpływania na zmiany we własnym życiu, Poczucie sprawstwa wyuczona postawa zaradności, umiejętność rozwiązywania problemów, samodzielność życiowa. 13 Pozytywna samoocena – po co?. Samoocena – afektywna reakcja człowieka na samego siebie. Pozytywna samoocena: a) przyczynia się do osiągania różnych celów, b) jest buforem chroniącym jednostkę przed lękami i trwogą, c) jest socjometrem – wskaźnikiem bieżącej akceptacji jednostki przez jej otoczenie społeczne, d) monitoruje wskaźniki dezaprobaty, odrzucenia i wykluczenia, 14 Wyjaśnić i podać przykład społecznego dowodu słuszności i zasady kontrastu. Zasada kontrastu. Porównywanie dwóch obiektów: a) wpływa na sposób w jaki widzimy różnicę między dwoma obiektami, b) jeżeli obiekty różnią się, to zależnie od motywacji spostrzegamy je jako bardziej różne niż w rzeczywistości: dewaloryzacja obiektu – w sytuacji „unikanie – unikanie” oraz „przyciąganie – unikanie”, waloryzacja obiektu – w sytuacji „przyciąganie – przyciąganie”, 5 Schemat poznawczy to podstawowy element wiedzy o świecie społecznym, o organizacja uprzednich doświadczeń z jakimś rodzajem zdarzeń, obiektów lub osób. Funkcje: a) określają, na jakich aspektach rzeczywistości koncentruje się uwaga jednostki, b) jakich informacji poszukuje, c) jak interpretuje dostrzeżone informacje, d) oraz które z nich i w jaki sposób używa przy rozwiązywaniu swoich problemów, 24 Zadania agresji. Zadania agresji: a) selekcja naturalna – przetrwanie najsilniejszych, najlepiej przystosowanych, b) katharsis (oczyszczenie): uprawianie sportów, niedestrukcyjna forma agresji – „agresja w wyobraźni”, agresja bezpośrednia – atakowanie innych, c) agresja w celu zwrócenia uwagi społecznej na jakiś problem, 25 Czym zajmuje się psychologia społeczna. Psychologia społeczna – badanie procesów psychicznych i zachowań ludzi w różnych sytuacjach i interakcjach społecznych (np.: postaw, spostrzegania ludzi, atrakcyjności interpersonalnej). 26 Postawy rodzicielskie – wpływ na rozwój dziecka i jego przyszłość. Cztery style rodzicielskie: a) permisywny – rodzice kochający i wrażliwi emocjonalnie, ale stawiają nieliczne ograniczenia zachowaniu, dostarczają dziecku akceptacji i zachęty, ale nie zapewniają strukturalizacji i przewidywalności sytuacji. Konsekwencje dla rozwoju: impulsywność, niedojrzałość społeczna, egocentryzm. b) autokratyczny – wymagający, sprawiający silna kontrolę nad zachowaniem dzieci, groźba i kara jako sposób egzekwowania posłuszeństwa. Konsekwencje dla rozwoju: zmienność nastrojów, agresja, nieposłuszeństwo. c) obojętny – brak ograniczeń i wymagań stawianych dzieciom, niewiele uwagi, zainteresowania i wsparcia emocjonalnego. Konsekwencje dla rozwoju: nadmierne wymagania w stosunku do innych, brak wymagań narzuconych sobie, nieposłuszeństwo, brak umiejętności efektywnego uczestnictwa w interakcjach społecznych. d) autorytatywny – opiekuńczy i wrażliwi rodzice, stawiający dziecku wymagania, ograniczenia co do swobody działań, tworzący przewidywalne ustrukturalizowane i bezpieczne środowisko. Konsekwencje dla rozwoju: ciekawość poznawcza, aktywność życiowa, pewność siebie, niezależność, wrażliwość na innych, 27 Czym różni się mechanizm obronny od reakcji obronnej. Mechanizmy obronne – mają charakter symboliczny. Pojawiają się na poziomie myśli. Do mechanizmów obronnych należą: a) wypieranie – usuwanie i niedopuszczanie do świadomości myśli wywołujących lęk, b) projekcja – rzutowanie na innych i przypisywanie im cech i właściwości, których jednostka nie akceptuje u siebie, c) racjonalizacja – tworzenie wyjaśnień mających usprawiedliwić własne postępowanie, 28 Co to jest stres i reakcja stresowa?. Kim jest stresor?. Stres to ogólny termin opisujący fizjologiczną i psychologiczną reakcję na bodziec, wyprowadzający organizm ze stanu równowagi. Reakcja stresowa (walki lub ucieczki) to wystąpienie pod wpływem stresora w organizmie zmian umożliwiających poradzenie sobie z sytuacją. Stresor to bodziec wyprowadzający organizm ze stanu równowagi. 29 Prawidłowe i nieprawidłowe reakcje stresowe, omów regresje. Zachowania prawidłowe w reakcji stresowej: a) próba ominięcia przeszkody, b) rezygnacja z celu i poszukiwanie celu zastępczego, Zachowania nieprawidłowe w reakcji stresowej: a) agresja, b) fiksacja, c) regresja, d) ucieczka, 6 Regresja psychologiczna (patologiczna) Regresja adaptacyjna (funkcja relaksacyjna) 30 Słabe i mocne taktyki autoprezentacji – wypisać i omówić jedną. Słabe taktyki autoprezentacji: a) samoutrudnianie – angażowanie się w działania, które utrudniają szanse sukcesu, albo zwalniają z osobistej odpowiedzialności za porażkę (zwiększają jednak osobistą chwałę w przypadku sukcesu), b) suplikacja – prezentowanie własnej bezradności w nadziei uzyskania pomocy od innych dzięki odwołaniu się do normy odpowiedzialności społecznej, nakazującej pomagać tym, których losy od nas zależą, c) wymówka – zaprzeczanie intencji wyrządzenia szkody i/lub przekonywanie, że nie miało się kontroli nad przebiegiem zachowania, które szkodę wyrządziło („to nie moja wina”), d) usprawiedliwienia – akceptowanie własnej odpowiedzialności przy jednoczesnych próbach redefinicji czynu jako mało szkodliwego lub dotyczącego w istocie czegoś innego, niż szkoda, e) przeprosiny – akceptowanie własnej odpowiedzialności za szkodę, okazanie żalu, kompensowanie szkody ofierze, Mocne taktyki autoprezentacji: a) ingracjacja – wkradanie się w cudze łaski lub pozyskiwanie sympatii przez: prezentowanie własnych, niekoniecznie istniejących cech, wzbudzających sympatię, schlebianie innym i prawienie im komplementów, konformizm – prezentowanie opinii zgodnych z opiniami innych (dylemat zróżnicowanej publiczności), czynienie przysług (dylemat lizusa), b) autopromocja – przedstawianie siebie, jako osoby kompetentnej, przekonywanie o niezwykłości i wielkości własnych osiągnięć (dylemat skromności; dylemat autentyczności), c) dawanie przykładu – przedstawianie siebie jako osoby moralnej, z zasadami, d) zastraszanie – przedstawianie siebie jako „twardej osoby”, która może zaszkodzić, narobić kłopotów i od której niczego nie można uzyskać, 31 Omów różnicę pomiędzy wpływem społecznym a manipulacja. Wpływ społeczny jest to proces, w wyniku którego dochodzi do zmian zachowania, postaw, doświadczanych emocji, motywacji pod wpływem rzeczywistych lub wyobrażanych zachowań innej osoby lub grupy osób. Manipulacja jest oddziaływaniem, w którym osoba wywierająca wpływ nie liczy się z interesem osoby, na którą ten wpływ jest wywierany. Ważna jest tylko korzyść osobista. 32 Opisz różnicę pomiędzy postępowaniem moralnym a rozumowaniem moralnym. Postępowanie moralne – aspekt moralnego rozwoju odnoszący się do zachowania. Rozumowanie moralne – odnosi się do zdolności człowieka do oceny moralnej sytuacji oraz do znajomości i rozumienia problemów i zasad moralnych