Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza: test z rozwiązaniami, Egzaminy z Contabilità Finanziaria

Pobierz Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza: test z rozwiązaniami i więcej Egzaminy w PDF z Contabilità Finanziaria tylko na Docsity!

strona 1

ROZWIĄZANIE WZORCOWE

B l o k t e m a t y c z n y I

P Y T A N I A T E S T O W E

1. W sytuacji, kiedy przedsiębiorstwo może wybierać spośród kilku wariantów działania koszt utraconych korzyści stanowi: a) sumę przychodów utraconych w wyniku wyboru jednej możliwości działania i braku realizacji wszystkich pozostałych alternatywnych przedsięwzięć, b) sumę marży brutto utraconej w wyniku wyboru jednej możliwości działania i braku realizacji wszystkich pozostałych alternatywnych przedsięwzięć , c) marżę brutto najbardziej zyskownego spośród alternatywnych przedsięwzięć utraconą w wyniku wyboru jednej możliwości działania.
2. Historycznie jako pierwszy wykształcił się: a) sprawozdawczy rachunek kosztów, b) rachunek kosztów zmiennych, c) rachunek kosztów cyklu życia produktu.
3. W przedsiębiorstwie transportowym świadczącym usługi przewozu osób naliczono amortyzację własnych samochodów wykorzystywanych do realizacji tych usług. Koszty te należy zakwalifikować: a) do kosztów podstawowej działalności operacyjnej, b) do pozostałych kosztów operacyjnych, c) do kosztów finansowych.
4. Koszty związane z likwidacją zbędnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych należy zaprezentować w rachunku zysków i strat w grupie o nazwie: a) koszty działalności operacyjnej, b) pozostałe koszty operacyjne, c) straty nadzwyczajne.
5. W przedsiębiorstwie produkcyjnym, w którym prowadzona jest ewidencja kosztów na kontach układu rodzajowego (zespół 4) i kontach układu funkcjonalno-kalkulacyjnego (zespół 5) ustalenie zmiany stanu produktów do wariantu porównawczego rachunku zysków i strat następuje na koncie „Rozliczenie kosztów” i wymaga: a) przeksięgowania na stronę Winien (Dt) konta „Rozliczenie kosztów 490” wszystkich kosztów rodzajowych oraz salda końcowego konta „Koszt wytworzenia sprzedanych produktów”, b) przeksięgowania na stronę (Dt) konta „Rozliczenie kosztów 490” stanów końcowych z kont: „Koszt wytworzenia sprzedanych produktów”, „Koszty sprzedaży”, „Koszty ogólnego zarządu”, c) przeksięgowania na stronę (Dt) konta „Rozliczenie kosztów 490” jedynie salda konta „Koszt wytworzenia sprzedanych produktów”.
6. W firmie handlowej sporządzającej rachunek zysków i strat w wariancie kalkulacyjnym ( Załącznik nr 1 UoR), koszty funkcjonowania działu kadr powinny być uwzględnione w grupie: a) kosztów sprzedaży, b) pozostałych kosztów operacyjnych, c) kosztów ogólnego zarządu.

strona 2

7. W firmie handlowej sporządzającej wariant porównawczy rachunku zysków i strat (Załącznik nr 1 UoR) minimalny układ rodzajowy kosztów, spełniający wymagania określone w Ustawie o Rachunkowości, obejmuje następujące pozycje rodzajowe kosztów: a) amortyzację, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenie społeczne i inne świadczenia, pozostałe koszty według rodzaju, b) amortyzację, zużycie materiałów i energii, usługi obce, podatki i opłaty, wynagrodzenia, ubezpieczenie społeczne i inne świadczenia, wartość sprzedanych towarów, pozostałe koszty według rodzaju, c) amortyzację, zużycie materiałów i energii, usługi obce, wynagrodzenia.

8. Celem kalkulacji kosztów w sprawozdawczym rachunku kosztów jest: a) uzyskanie informacji o planowanych kosztach nowych produktów, kosztach niewykorzystanych zasobów i działań, kosztach utraconych korzyści, b) określenie rentowności poszczególnych klientów, c) umożliwienie wyceny zgodnie z przepisami prawa bilansowego takich składników majątkowych jak wyroby gotowe, produkcja niezakończona, wykonane usługi oraz ustalenie prawidłowej wysokości wyniku z działalności.

9. Przedmiotem kalkulacji kosztów w sprawozdawczym rachunku kosztów są: a) poszczególne rodzaje produktów (takie jak wyroby, usługi, półfabrykaty, produkcja w toku), b) różne zasoby o charakterze materialnym (takie jak pracownicy, urządzenia, budynki), których koszty są niezbędne do sporządzenia sprawozdania finansowego, c) różne rodzaje działalności firmy (takie jak działalność operacyjna, inwestycyjna, finansowa).

10. Zaleca się, aby przy rozliczaniu świadczeń wydziałów produkcji pomocniczej, świadczenia wzajemne między takimi wydziałami były rozliczane następująco: a) zawsze pomijane, podobnie jak świadczenia tych wydziałów dla siebie samych, b) rozliczane, ale zawsze tylko w jednym kierunku, c) mogą być pomijane, mogą być rozliczane jedno- lub wielokierunkowo, w zależności od przyjętej przez firmę metody rozliczeń. Przyjęta metoda rozliczeń powinna uwzględniać warunki prowadzenia działalności pomocniczej w danej firmie.

11. Pełny koszt wytworzenia produktu zgodnie z zapisami Ustawy o Rachunkowości obejmuje następujące pozycje kosztów: a) wszystkie koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu, b) koszty bezpośrednio związane z wytwarzaniem produktu oraz koszty pośrednio związane ze sprzedażą produktu, c) koszty przerobu oraz uzasadnioną część kosztów administracyjnych.

12. Odchylenie z tytułu niewykorzystanych zdolności produkcyjnych: a) może być zarówno odchyleniem korzystnym jak i niekorzystnym, b) może dotyczyć zarówno zmiennych jak i stałych pośrednich kosztów produkcyjnych, c) może być wyłącznie odchyleniem niekorzystnym.

strona 4

Z A D A N I A S Y T U A C Y J N E

Zadanie sytuacyjne 1

Założenia: W przedsiębiorstwie produkującym metalowe regały sklepowe wyodrębniono następujące miejsca powstawania kosztów (MPK): Nazwa MPK Wydział obróbki mechanicznej

Obróbka mechaniczna komponentów (części składowych wyrobów)

Wydział montażu Montaż ręczny komponentów otrzymanych z wydziału obróbki w wyroby gotowe

Wydział remontowy Wykonywanie remontów na rzecz innych komórek przedsiębiorstwa Wydział transportowy Transport wewnątrzzakładowy materiałów, komponentów i wyrobów Komórki ogólnoprodukcyjne

Gospodarka materiałowa, kontrola jakości produkcji

Komórki sprzedaży Przyjmowanie zamówień, reklama produktów, sprzedaż produktów Komórki ogólnego zarządu

Prowadzenie spraw finansowo - księgowych, kadrowych, ogólny zarząd firmą Na początku lipca dział finansowo - księgowy otrzymał następujące informacje na temat czerwca:

1. Informacja o zakupach i zużyciu materiałów W czerwcu zakupiono materiały o wartości 200.000 zł w cenach zakupu. Wiadomo, że na początek czerwca w magazynie nie było żadnych materiałów. Na podstawie dokumentów RW (rozchód wewnętrzny) ustalono miejsca, w których w czerwcu zużyto materiały: MPK Wartość zużycia w zł. Wydział obróbki mechanicznej:  Materiały bezpośrednie (komponenty)  Materiały pomocnicze na cele utrzymania wydziału: smary do maszyn, środki czystości

140.000 zł 7.000 zł

Wydział montażu  Materiały pomocnicze na cele utrzymania wydziału (narzędzia, środki czystości, mat. biurowe)

2.000 zł

Wydział remontowy 4.000 zł Wydział transportowy 1.000 zł Komórki ogólno produkcyjne 1.000 zł Komórki sprzedaży 2.000 zł Komórki ogólnego zarządu 3.000 zł Razem 160.000 zł

2. Informacja o wynagrodzeniach, ubezpieczeniach społecznych pracowników MPK Wartość w zł. Wydział obróbki mechanicznej:  Wynagrodzenia, ubezpieczenia społ. – pracownicy bezpośrednio produkcyjni  Wynagrodzenia, ubezpieczenia społ. – pracownicy nadzorujący proces produkcji

70.000 zł

7.000 zł Wydział montażu  Wynagrodzenia, ubezpieczenia społ. - pracownicy bezpośrednio produkcyjni  Wynagrodzenia, ubezpieczenia społ. – pracownicy nadzorujący proces produkcji

80.000 zł

7.000 zł

Wydział remontowy 15.000 zł Wydział transportowy 6.000 zł Komórki ogólno produkcyjne 10.000 zł Komórki sprzedaży 23.000 zł Komórki ogólnego zarządu 53.000 zł Razem 271.000 zł

strona 5

3. Informacja o kosztach usług obcych związanych z transportem materiałów zakupionych w czerwcu Firma prowadzi ewidencję materiałów w rzeczywistych cenach zakupu, oddzielnie zaś ewidencjonuje koszty bezpośrednio związane z zakupem materiałów (transport do zakładu, ubezpieczenie w transporcie, wyładunek i załadunek). Koszty te są ujmowane na koncie układu rodzajowego kosztów (zespołu 4) a następnie rozliczane w czasie. W czerwcu koszty usług obcych związanych z transportem zakupionych materiałów wyniosły 10.000 zł.
4. Informacja o kosztach amortyzacji, podatkach i opłatach, innych niż wymienionych wyżej usługach obcych i pozostałych kosztach według rodzaju poniesionych w czerwcu MPK Wartość w zł. Wydział obróbki mechanicznej – koszty utrzymania wydziału 40.000 zł Wydział montażu – koszty utrzymania wydziału 60.000 zł Wydział remontowy 15.000 zł Wydział transportowy 15.000 zł Komórki ogólno produkcyjne 15.000 zł Komórki sprzedaży 20.000 zł Komórki ogólnego zarządu 30.000 zł Razem 195.000 zł
5. Informacje na temat wykonanych w czerwcu świadczeń wydziału remontowego i transportowego na rzecz innych komórek przedsiębiorstwa

Wydział obróbki mechanicznej

Wydział montażu

Komórki ogólnego zarządu

Razem

Wydział

remontowy

Liczba rh remontów na rzecz:

• 100 200 300 rh

Wydział transportowy

Przejechane tonokilometry na rzecz:

200 800 - 1000 tkm

Dyspozycje:

1. Proszę rozliczyć koszty bezpośrednio związane z zakupem materiałów – ustalić ile przypada ich na materiały zużyte w czerwcu i na materiały pozostające w zapasach na koniec czerwca.
2. Proszę skalkulować i rozliczyć świadczenia wydziałów produkcji pomocniczej na odbiorców świadczeń.
3. Proszę ustalić poziom kosztów bezpośrednich produkcji poniesionych w czerwcu.
4. Proszę określić poziom kosztów wydziałowych (pośrednich produkcji) – wydziału obróbki mechanicznej za miesiąc czerwiec.

strona 7

Dyspozycja 3 Koszty bezpośrednie produkcji poniesione w czerwcu w zł

1. Koszty materiałów bezpośrednich (komponentów) w cenach zakupu

2. • Narzut kosztów zakupu na zużyte materiały bezpośrednie 5%

3. = Koszty materiałów bezpośrednich w cenach nabycia 147.
4. • Koszty robocizny bezpośredniej* 150.
5. Razem koszty bezpośrednie produkcji ( poz.3 + poz. 4) 297. *Wynagrodzenia, ubezpieczenia społeczne pracowników bezpośrednio produkcyjnych zatrudnionych w wydziale obróbki mechanicznej 70.000 zł i wydziale montażu 80.000 zł.

Dyspozycja 4 Koszty wydziałowe ( pośrednie produkcji) - wydziału obróbki mechanicznej poniesione w czerwcu w zł

1. Koszty materiałów pomocniczych w cenach zakupu 7.
2. Narzut kosztów zakupu na materiały 5% 350
3. Koszty wynagrodzeń, ubezpieczeń społ. i świadczeń pracowników nadzorujących proces produkcji

4. Koszty amortyzacji, podatki i opłaty i inne koszty rodzajowe dotyczące wydziału obróbki mechanicznej

5. Koszty świadczeń wydziału transportowego na rzecz wydziału obróbki mechanicznej

6. Razem koszty wydziałowe (pośrednie produkcji) - wydziału obróbki mechanicznej

strona 8

Zadanie sytuacyjne 2

Założenia: W przedsiębiorstwie przemysłu tłuszczowego na początku lutego w magazynie znajdowało się 10 ton gotowego produktu głównego tj. oleju roślinnego o wartości w koszcie wytworzenia 2.700 zł/t. W lutym wytworzono 100 ton produktu głównego oraz 10 ton produktu ubocznego tj. kwasów tłuszczowych. Przy produkcji produktu głównego i ubocznego powstały także odpady produkcyjne – 0,5 tony, które zostały poddane likwidacji. 105 ton produktu głównego, oraz wszystkie produkty uboczne zostały sprzedane w lutym a uzyskane ceny sprzedaży , to:  olej roślinny – 5.000 zł/t.  kwas tłuszczowy – 4.000 zł/t. Łączne koszty dotyczące procesu produkcji (procesu sprzężonego) w lutym wyniosły 300.000 zł. Oprócz powyższych kosztów przedsiębiorstwo poniosło dodatkowo w analizowanym miesiącu następujące koszty:  koszty likwidacji odpadów produkcyjnych 15.000 zł,  koszty sprzedaży – 110.000 zł, w tym związane z doprowadzeniem do skutku sprzedaży produktów ubocznych 10.000 zł,  koszty dodatkowej obróbki uszlachetniającej produkty uboczne 10.000 zł,  koszty ogólnego zarządu – 82.500 zł, w tym 15.000 zł, to koszty uwzględnione przy ustalaniu cen sprzedaży produktów ubocznych. Rozchód zapasów magazynowych wyceniany jest metodą pierwsze przyszło – pierwsze wyszło ( FIFO). Dyspozycje:

1. Proszę ustalić koszty wytworzenia produktów ubocznych.
2. Proszę ustalić całkowite koszty wytworzenia produktów głównych, oraz jednostkowy koszt wytworzenia produktu głównego
3. Proszę ustalić, jaki wynik brutto ze sprzedaży produktów głównych osiągnęła w lutym analizowana firma

Rozwiązanie wzorcowe Dyspozycja 1 koszty wytworzenia produktów ubocznych:

Przychody ze sprzedaży produktów ubocznych 10 t. x 4.000 zł = 40.000 zł Minus koszty obróbki uszlachetniającej produkty uboczne 10.000 zł. Minus koszty ogólnego zarządu uwzględnione przy ustalaniu cen sprzedaży produktów ubocznych

15.000 zł.

Minus koszty sprzedaży odnoszące się do produktów ubocznych 10.000 zł.

= koszty wytworzenia produktów ubocznych 5.000 zł.

Dyspozycja 2 Całkowite koszty wytworzenia produktów głównych i jednostkowy koszt wytworzenia produktu głównego:

Koszty procesu łącznego (sprzężonego) 300.000 zł. Minus koszty wytworzenia produktów ubocznych 5.000 zł. Plus koszty likwidacji odpadów produkcyjnych 15.000 zł. = całkowite koszty wytworzenia produktów głównych 310.000 zł. Jednostkowy koszt wytworzenia produktu głównego 310.000 zł/ 100 t. = 3.100 zł/t

Dyspozycja 3

Przychody ze sprzedaży produktów głównych 105 t. x 5.000 zł/t = 525. zł. Minus koszty wytworzenia sprzedanych produktów głównych (10 t x 2.700 zł/t ) + (95 t. x 3.100 zł/t.) = 321.500 zł = wynik brutto ze sprzedaży produktów głównych / zysk brutto ze sprzedaży produktów głównych

203.500 zł

strona 10

Ad. 2 Lp. Nazwa odchylenia Kwota (w przypadku odchylenia dodatkowo K- korzystne, N- niekorzystne)

Obliczenia

1. Wynik planowany 825 000 27 500 x (160 – 130)
2. Odchylenie przychodów 8 000 (N) (27 500 x 160 zł) – 4 392 000
3. Odchylenie łączne kosztów materiałów

70 800 (K) jak ad. 1

4. Odchylenie czasu pracy (^) 96 000 (K) jak ad. 1
5. Odchylenie stawki płacy 71 500 (N) jak ad. 1
6. Odchylenie łączne kosztów pośrednich

123 000 (K) jak ad. 1

7. Wynik rzeczywisty 1 035 300 4 392 000 – 799 200 – 1 831 500 – 921 000 + (1 500 x 130) lub 825 000 – 8 000 + 96 000 – 71 500 + 123 000 + 70 800

strona 11

Zadanie sytuacyjne 4

Założenia: Przedsiębiorstwo handlowe sprzedaje dwa rodzaje towarów A i B. Ewidencja towarów prowadzona jest w rzeczywistych cenach nabycia. Na początek stycznia 20X1 r. w magazynie były następujące zapasy:  2000 szt. towaru A po cenie nabycia 40 zł/szt.  1000 szt. towaru B po cenie nabycia 21 zł/szt. W styczniu zakupiono:  5000 szt. towaru A po 42 zł/szt., a sprzedano 4000 szt. po cenie sprzedaży - 60 zł/szt.  3000 szt. towaru B po 20 zł/szt., a sprzedano 3500 szt. po cenie sprzedaży - 30 zł/szt. Przy wycenie rozchodu towarów przedsiębiorstwo stosuje metodę LIFO (ostatnie weszło, pierwsze wyszło). W styczniu 20X1 r. w analizowanym przedsiębiorstwie zaewidencjonowane zostały na kontach kosztów układu rodzajowego (w zespole 4) następujące koszty: Pozycje kosztów Wartość w zł

1. Koszty styczniowych delegacji służbowych handlowców 2.
2. Koszty szkolenia pracowników w styczniu 3.
3. Miesięczne koszty odzieży ochronnej dla magazynierów 500
4. Miesięczny odpis na fundusz pracy 1.
5. Vat naliczony w części niepodlegającej odliczeniu od Vat należnego 300
6. Koszt miesięcznego stopniowego zużycia środków trwałych w punkcie sprzedaży detalicznej (sklepie)

7. Miesięczna opłata za korzystanie ze środowiska 700
8. Opłacona miesięczna składka na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych

9. Koszty remontu wykonanego przez firmę zewnętrzną w styczniu – malowanie magazynu

10. Wynagrodzenia handlowców, magazynierów, pracowników działu kadr za styczeń 51.
11. Zużycie materiałów biurowych i paliwa w styczniu 9.
12. Naliczona i pobrana przez bank miesięczna opłata za prowadzenie rachunku bieżącego

13. Koszty wynajmu magazynu towarów za I kwartał 20X1 roku (całość czynszu zapłacono w styczniu 20X1 r.)

14. Miesięczne składki z tytułu ubezpieczenia społecznego w części obciążającej pracodawcę

15. Zawarta i opłacona z góry na okres styczeń – grudzień 20X1 r. polisa ubezpieczeniowa (ubezpieczenie majątkowe)

Razem koszty rodzajowe zaksięgowane w styczniu 20x1 r. 128. Analizowana firma ujmuje na kontach zespołu 4 wszystkie poniesione w danym okresie koszty związane z podstawową działalnością operacyjną jednostki, bez względu na to, czy dotyczą bieżącego, czy przyszłych okresów. Koszty rodzajowe poniesione w danym okresie ale dotyczące przyszłych okresów podlegają następnie przeksięgowaniu do rozliczenia w czasie. Ponadto wiadomo, że na dzień 1 stycznia 20X1 r. na koncie "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów" było saldo początkowe 6.000 zł. oznaczające koszty prenumeraty czasopism ekonomicznych do rozliczenia w kolejnych miesiącach I kwartału 20X1 r. (wydatek poniesiono w 20X0 r.).

strona 13

25. Wynagrodzenia

handlowców, magazynierów, pracowników działu kadr za styczeń

26. Zużycie materiałów biurowych i paliwa w styczniu

27. Naliczona i pobrana przez bank miesięczna opłata za prowadzenie rachunku bieżącego

28. Koszty wynajmu magazynu towarów za I kwartał 20X roku (całość czynszu zapłacono w styczniu 20X r.)

29. Miesięczne składki z tytułu ubezpieczenia społecznego w części obciążającej pracodawcę

30. Zawarta i opłacona z góry na okres styczeń – grudzień 20X1 r. polisa ubezpieczeniowa (ubezpieczenie majątkowe)

Razem koszty rodzajowe zaksięgowane w styczniu 20x1 r.

w zł Rachunek zysków i strat - wariant porównawczy A. Przychody netto ze sprzedaży towarów i zrównane z nimi 360. I. Przychody netto ze sprzedaży towarów (4000szt x 60 zł/szt)+(3. szt. x 30 zł/szt) = 240.000 zł+105.000 zł

II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia, zmniejszenie – wartość ujemna) RMC sp. 6.000 zł RMC sk. 21.000 zł

Zwiększenie o 15.

B. Koszty działalności operacyjnej 367. I. Zużycie materiałów i energii 9. II. Usługi obce 18. III. Podatki i opłaty 4. IV. Wynagrodzenia 51. V. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników 27. VI. Amortyzacja 5. VII. Pozostałe k. rodzajowe 14. Wartość sprzedanych towarów 238. C. Strata ze sprzedaży (7.300)

strona 14

B l o k t e m a t y c z n y I I

P Y T A N I A T E S T O W E

1. Metody rachunkowości zarządczej są przeznaczone do przetwarzania danych pochodzących: a) z dowolnych wewnętrznych i zewnętrznych źródeł informacji, b) wyłącznie z wewnętrznych źródeł informacji, c) wyłącznie z systemu rachunkowości dowolnego podmiotu.

2. W systemie rachunkowości zarządczej przetwarzane są dane: a) wyłącznie o charakterze wartościowym - kształtujące aktualną sytuację finansową podmiotu, b) o charakterze wartościowym, ilościowym i jakościowym, c) wyłącznie o charakterze wartościowym i ilościowym – kształtujące aktualną sytuację finansową podmiotu.

3. Zastosowanie metod rachunkowości zarządczej może posłużyć do stworzenia obrazu sytuacji podmiotu: a) wyłącznie oczekiwanego w przyszłości i opartego na danych historycznych, b) wyłącznie opartego na danych historycznych, c) idealnego, oczekiwanego w przyszłości i opartego na danych historycznych.

4. Rachunek kosztów dla celów podejmowania decyzji jest: a) prowadzony wyłącznie na podstawie danych z ewidencji kosztów, b) dostosowany do układu ewidencji kosztów stosowanego w organizacji, c) dostosowany do specyfiki określonej decyzji.

5. Wskaźnik marży na pokrycie: a) jest najwyższy w pobliżu punktu krytycznego, b) przyjmuje różne wartości w zależności od tego, czy przedsiębiorstwo znajduje się powyżej czy poniżej punktu krytycznego, c) przyjmuje stałe wartości niezależnie od tego, czy przedsiębiorstwo znajduje się powyżej czy poniżej punktu krytycznego.

6. Analiza koszty-rozmiary produkcji-zysk: a) Uwzględnia m.in. zmiany takich czynników jak wydajność produkcji czy jakość, b) Wymaga przyporządkowania kosztów mieszanych do kosztów zmiennych lub stałych, c) Rozpatruje wpływ magazynowania produkcji w toku i wyrobów gotowych na wynik ze sprzedaży.

7. Jeżeli przedsiębiorstwo znajduje się w sytuacji pełnego wykorzystania mocy produkcyjnych, minimalna cena dla zamówienia specjalnego, do zaakceptowania, powinna uwzględniać: a) przyrostowe koszty zmienne związane z przyjęciem zamówienia specjalnego i procentowy narzut zysku ustalony dla takich zamówień, b) wszystkie przyrostowe koszty stałe i zmienne odnoszące się do zamówienia, c) obok przyrostowych kosztów związanych z realizacją zamówienia specjalnego, również koszty utraconych korzyści.

8. Wielostopniowy rachunek marż pokrycia służy do prezentacji przychodów i kosztów segmentów, którymi mogą być: a) wyłącznie produkty, grupy produktowe, klienci i rejony sprzedaży, b) zarówno produkty, grupy produktowe, klienci, rejony sprzedaży, jak też komórki przedsiębiorstwa np. wydziały, zakłady oraz przedsiębiorstwo jako całość, c) podstawowa działalność operacyjna, pozostała działalność operacyjna, działalność inwestycyjna i działalność finansowa.

9. Ośrodek rentowności: a) powinien być oceniany na podstawie trzech głównych wskaźników rentowności - ROI, ROA i ROS, b) posiada kontrolę nad inwestycjami realizowanymi w ośrodku, c) sprawuje kontrolę wyłącznie nad kosztami i przychodami.

strona 16

19. Cechą metod lean accounting jest orientacja na: a) maksymalizację zysków krótkoterminowych poprzez ustalanie wymagających standardów wykonania przychodów i kosztów, b) poprawę wyników finansowych poprzez dostarczanie klientom oczekiwanej wartości i doskonalenie wewnętrznej sprawności operacyjnej, c) minimalizację kosztów działalności i zapewnienie klientom najniższej ceny.

20. Informacje nieistotne dla potrzeb podejmowania decyzji: a) mogą, ale nie muszą być analizowane przy podejmowaniu decyzji, b) prawidłowo ujęte w analizach decyzyjnych zmieniają niekorzystnie ich wyniki, c) powinny być analizowane w ramach tzw. analizy resztowej.

strona 17

Z A D A N I A S Y T U A C Y J N E

Zadanie sytuacyjne 1

Założenia: Przedsiębiorstwo wytwarzało dwa produkty: A oraz B. Struktura sprzedaży była następująca: 1:2,5 kolejno dla A i B. Dla tej struktury sprzedaży wskaźnik marży na pokrycie wyniósł 62,5%, natomiast stopień dźwigni operacyjnej 2,5. Wynik ze sprzedaży kształtował się na poziomie 10000 zł. Jednostkowe ceny sprzedaży produktów wyniosły odpowiednio 15 i 10 zł/szt. dla produktów A i B przy jednostkowych kosztach zmiennych na poziomie 5 i 4 zł/szt. Z uwagi na wolne moce produkcyjne przedsiębiorstwo zdecydowało się rozpoczęcie produkcji wyrobu C. Wolumen produkcji tego wyrobu jest trzykrotnie wyższy niż dla wyrobu A, a dodatkowy przychód ze sprzedaży tego produktu wyniesie 24000 zł. Ponadto wiadomo, że rozpoczęcie procesu wytwarzania C nie spowoduje zmiany wskaźnika marży na pokrycie, natomiast stopień dźwigni operacyjnej spadnie do 2 i zmiana ta jest związana wyłącznie ze wzrostem kosztów stałych o 1/3 i koszty te związane są w całości z produktem C. Dyspozycje:

1. Proszę ustalić łączną wartość kosztów stałych ponoszonych przez przedsiębiorstwo po zmianach w strukturze produkcji.
2. Proszę ustalić, który produkt generuje najniższą (mierzoną w wartościach nominalnych) całkowitą marżę na pokrycie i ile ona wynosi.
3. Jaki jest próg rentowności dla tego przedsiębiorstwa po rozpoczęciu produkcji produktu C przy założeniu stałej struktury sprzedaży? Rozwiązanie wzorcowe Ad 1. Przed zmianami: Marża/10000 = 2, Marża= Koszty stałe = 25000-10000 = 15000

Po zmianach Koszty stałe = 15000 x 4/3 = 20000 zł Rozwiązanie: Koszty stałe 20000 zł

Ad 2. Marża na pokrycie przed zmianami: Produkcja A x (15-5) + 2,5 x Produkcja A x (10-4) = 25000 Produkcja A = 1000 szt. Produkcja B = 2500 szt.

Marża na pokrycie produktów: A: 1000 x (15-5) = 10000 zł B: 2500 x (10-4) = 15000 zł

Przychód: A+B = 15000+25000 = 40000

Produkt C: Produkcja = 3xProdukt A = 3000 szt.

WMnP=62,5% Marża na pokrycie wszystkich produktów = 62,5%x (40000+24000) = 40000 Marża na pokrycie produktu C = 40000-25000 = 15000 zł Rozwiązanie: Marża na pokrycie dla produktu A

10000 zł

strona 19

Zadanie sytuacyjne 2

Założenia: Przedsiębiorstwo produkcyjne realizujące strategię sprawności operacyjnej sprzedaje konsumentom wyroby trwałego użytku bezpośrednio (witryna internetowa) oraz poprzez sieć autoryzowanych sklepów. Na podstawie przyjętej strategii działania Zarząd firmy opracował zestaw celów strategicznych w ujęciu zrównoważonej karty osiągnięć (por. poniższa tabela). Cele organizacji Perspektywa finansowa Perspektywa klienta Osiągnięcie zakładanej rentowności sprzedaży Oferowanie dobrej relacji jakości do ceny Utrzymanie dotychczasowych trendów zmian sprzedaży

Wysoka trwałość produktów w okresie gwarancji Zmniejszenie zadłużenia Dotrzymywanie terminów dostaw Zwiększenie produktywności majątku przedsiębiorstwa

Atrakcyjna marża dla pośredników

Wypracowanie nadwyżki pieniężnej z działalności operacyjnej

Satysfakcja klientów

Perspektywa wewnętrzna Perspektywa uczenia się i wzrostu Zachowanie dyscypliny kosztów Wzrost produktywności kadry Skrócenie cyklu wytwarzania produktów Zaangażowanie pracowników w doskonalenie przedsiębiorstwa Wysoka jakość wytwarzania Systematyczne wprowadzenie nowych produktów do oferty Ograniczenie niewykorzystanych zdolności produkcyjnych

Doskonalenie kwalifikacji pracowników

Zapewnienie bieżącej dostępności produktów Zapewnienie stabilności zatrudnienia

Do każdego celu został dobrany jeden miernik z poniższej listy. Każdy miernik został wykorzystany tylko raz.

1. Wskaźnik rentowności kapitału własnego

2.Współczynnik płynności szybki

3.Przeciętna wartość wskaźnika wartości (relacja wartości produktów dla klienta do ich ceny)

4.Relacja cen przedsiębiorstwa do średnich cen rynkowych

5.Rentowność netto sprzedaży

6.Liczba godzin szkoleń na jednego pracownika

7.% udział sprzedaży nowych produktów

8.Wskaźnik marży handlowej sklepów 9.Wskaźnik fluktuacji zatrudnienia

10.Dynamika przychodów z działalności handlowej realizowanej od co najmniej trzech lat

11.Tempo zmian przychodów ze sprzedaży

12.Dynamika zmian kosztów ogółem

13.Wskaźnik napraw gwarancyjnych

14.Cykl wytwarzania produktu

15.% pracowników zaangażowanych w projekty zmian

16.Wskaźnik odchylenia kosztów od standardów

17.Ocena z ankiet zadowolenia klientów

18. Wyniki ankiety dotyczącej funkcjonalności nowych produktów

19.Wyniki ankiety zadowolenia dostawców

20.Wskaźnik terminowości dostaw

21.Średni czas dostawy 22.Wskaźnik rotacji aktywów ogółem

23.Koszty niewykorzystanych zdolności ogółem

24.Wskaźnik zadłużenia ogółem

25.Wskaźnik braków produkcyjnych

26.Wskaźnik deficytów magazynowych wyrobów

27.Cykl rotacji zapasów 28.Przychody na jednego pracownika 29.Wielkość produkcji ogółem

30.Przychody ze sprzedaży usług na pracownika

31.Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

32.Wielkość zatrudnienia

strona 20

Dyspozycja: Dobierz mierniki odpowiednie dla pomiaru przyjętych celów i wpisz w tabeli ich numery.

Rozwiązanie wzorcowe Dobór mierników do celów Cele organizacji Numer miernika osiągnięć Perspektywa finansowa Osiągnięcie zakładanej rentowności sprzedaży 5 Utrzymanie dotychczasowych trendów zmian sprzedaży

Zmniejszenie zadłużenia (^) 24 Zwiększenie produktywności majątku przedsiębiorstwa

Wypracowanie nadwyżki pieniężnej z działalności operacyjnej

Perspektywa klienta Oferowanie dobrej relacji jakości do ceny 3 Wysoka trwałość produktów w okresie gwarancji 13 Dotrzymywanie terminów dostaw 20 Atrakcyjna marża dla pośredników 8 Satysfakcja klientów 17 Perspektywa wewnętrzna Zachowanie dyscypliny kosztów (^) 16 Skrócenie cyklu wytwarzania produktów 14 Wysoka jakość wytwarzania 25 Ograniczenie niewykorzystanych zdolności produkcyjnych

Zapewnienie bieżącej dostępności produktów 26 Perspektywa uczenia się i wzrostu Wzrost produktywności kadry 28 Zaangażowanie pracowników w doskonalenie przedsiębiorstwa

Systematyczne wprowadzenie nowych produktów do oferty

Doskonalenie kwalifikacji pracowników 6 Zapewnienie stabilności zatrudnienia 9