Rachunek kosztów zmiennych i analiza, koszty, rozmiary produkcji, zysk CVP, Prezentacje z Rachunkowość zarządcza

Pobierz Rachunek kosztów zmiennych i analiza, koszty, rozmiary produkcji, zysk CVP i więcej Prezentacje w PDF z Rachunkowość zarządcza tylko na Docsity!

Rachunkowo

ść^ zarzą

dcza

ści Mened

żerskiej SGH

Rachunek kosztów zmiennychi analiza koszty rozmiary produkcji zysk (CVP)^ Dr Marcin Pielaszek

2 Rachunkowość^ zarządcza

Wykorzystanie rachunku kosztów zmiennych^ 1.^ Zmienno ść^ kosztów w długim i krótkim okresie2.^ Podejmowanie decyzji w krótkim okresie1. Specjalne decyzje cenowe2. Decyzje optymalizacyjne w przypadku wyst

ę powania tzw. w

ą skich gardeł

3.^ Analiza wra ż

liwo ś ci 1. D ź wignia operacyjna2. Wska ź nik mar ż y na pokrycie

4.^ Analiza punktu krytycznego5.^ Segmentowe rachunki wyników6.^ Wyznaczanie kosztów stałych i zmiennych

Zmienność^ kosztów

4 Rachunkowość^ zarządcza

Ograniczenia rachunku kosztów pełnych przypodejmowaniu decyzji^ Nie wszystkie koszty s

ą^ istotne z punktu widzenia podejmowania decyzji w krótkim okresie

Horyzont czasowy podejmowanych decyzji Koszty zużywanychzasobów^ PomieszczeniaMaszyny i UrządzeniaPracownicyMateriały

Koszty słabo reaguj

ą na podejmowane decyzje

Koszty silnie reaguj

ą na podejmowane decyzje

Rachunkowo

ść^ zarzą

dcza

ści Mened

żerskiej SGH

5 Rachunkowość^ zarządcza

Rachunek kosztów zmiennych Rachunek kosztów zmiennych jest narz

ę dziem krótkookresowego zarz

ą dzania

kosztami w przedsi

ę biorstwie wykorzystuj

ą cym podział kosztów na koszty stałe i koszty zmienne w stosunku do wielko

ś ci produkcji, gdzie: Koszty zmienne: Koszty, które zmieniaj

ą^ si ę^ proporcjonalnie do zmian w wielko

ś ci produkcji

Koszty stałe Koszty, które nie zmieniaj

ą^ si ę^ w ramach okre

ś lonego przedziału zdolno

ś ci

produkcyjnych

6 Rachunkowość^ zarządcza

Graficzna prezentacja kosztów stałych i zmiennych

Kosztycałkowite Koszty zmienneKoszty stałe

K

Szt.

7 Rachunkowość^ zarządcza

Koszty stałe i zmienne a koszty po

średnie i bezpo

średnie Koszty bezpośrednie Koszty pośrednie

Koszty zmienne^ Koszty stałe

krótkoterminowy^

długoterminowy Materiały Robociznabezpo Horyzont czasowy podejmowanych decyzji średnia Amortyzacjamaszyny

KOSTKA DEYHLEGO

Źródło: A. Deyhle, Controller-Praxis, cz I, wyd 5

8 Rachunkowość^ zarządcza

Podstawowy wzór prezentacji kosztów w rachunkukosztów zmiennych^ Przychody ze sprzeda

ż y

• Koszty zmienne* Mar ż a na pokrycie (kosztów stałych)- Koszty stałe Wynik ze sprzeda

ż y

• Zarówno koszty zmienne produkcyjne (np. materiały),jak te ż^ koszty zmienne sprzeda

ż y (np. prowizje handlowców)^ Rachunek kosztów pełnych^ Przychody ze sprzeda

ż y Koszty wytworzenia sprzedanych produktów Mar ż a bruttoKoszty nieprodukcyjne Wynik ze sprzeda ż

y

Rachunkowo

ść^ zarzą

dcza

ści Mened

żerskiej SGH

13 Rachunkowość^ zarządcza

Rachunek kosztów zmiennych^ Przychody ze sprzeda

ż y (1000^ ××××^ 2,5)^

• 2.500 zł

• Koszty zmienne

(1000^ ××××^ 2,0)

• 2.000 zł Mar ż a na pokrycie (kosztów stałych)

+^

500 zł

Koszty stałe^

Wynik na sprzeda

ż y^

+^ 500 zł^

Optymalizacja struktury asortymentowej

15 Rachunkowość^ zarządcza

Decyzje w przypadku braku wolnych mocy produkcyjnych W przypadku braku wolnych mocy produkcyjnych (np. w

ą skie gardła) nale

ż y

kierowa ć^ si ę^ kryterium maksymalizacji mar

ż y na pokrycie.

Przykład - optymalizacja struktury asortymentowej 1. Przedsi ę biorstwo sprzedaje 3 produkty A, B, C.2. Popyt na poszczególne produkty wynosi odpowiednio 100, 200 i 300 szt., anormatywny czas wytwarzania: 1, 2 i 5 m/h.3. Mar ż a na pokrycie na poszczególnych produktach kształtuje si

ę

nast ę puj ą co: 4. Wynik brutto ze sprzeda

ż y na poszczególnych produktach kształtuje si

ę

nast ę puj ą co:

Produkt A^ Produkt B

Produkt C

Cena^

Koszty zmienne wytworzenia

Marża na pokrycie

Produkt A^ Produkt B

Produkt C

Cena^

Koszty pełne wytworzenia*

Marża brutto^

*** Koszty zmienne plus 10 zł kosztów stałych na 1 mh**

Rachunkowo

ść^ zarzą

dcza

ści Mened

żerskiej SGH

Problem 1 Z powodu przej ś

ciowego ograniczenia dost

ę pnej powierzchni magazynowej przedsi ę biorstwo jest zmuszone ograniczy

ć^ produkcj ę^ do 400 szt. w miesi

ą cu

Które produkty nale

ż y wybra ć^ do produkcji. Ograniczenie rozmiarów produkcji nie wpłynie na poziom kosztów stałychProblem 2 Z powodu awarii maszyny pojawił si

ę^ czynnik ograniczaj

ą cy w postaci

dost ę pnego czasu pracy maszyn i urz

ą dze ń , który wynosi obecnie 900 m/h Które produkty nale

ż y wybra ć^ do produkcji. Ograniczenie rozmiarów

Przykład - optymalizacja struktury asortymentowej produkcji nie wpłynie na poziom kosztów stałych.

Analiza wrażliwo

ści

19 Rachunkowość^ zarządcza

Analiza wraż

liwości - dźwignia operacyjna

D ź wignia operacyjna Zjawisko, które polega na tym,

ż e wynik zmienia si

ę^ silniej ni ż^ przychody ze

sprzeda ż y Siła d ź wigni operacyjnej Zale ż na od struktury kosztów. Im wi

ę cej kosztów stałych tym silniejszy efekt d ź wigni operacyjnejMiernik siły d ź wigni operacyjnej Stopie ń^ d ź wigni operacyjnej (SDO)

20 Rachunkowość^ zarządcza

Przykład 1.^ Przedsi ę biorstwo X funkcjonuje na szybko rosn

ą cym rynku markowych

dóbr konsumpcyjnych (wzrost około 50% rocznie)2. W strukturze kosztów przedsi

ę biorstwa przewa

ż aj ą^ koszty stałe

obejmuj ą ce wynagrodzenia wysokokwalifikowanych pracowników,nakłady na badania i rozwój oraz nakłady na tworzenie marki handlowej3. Rachunek wyników: 4. Oceni ć^ struktur ę

kosztów przedsi

ę biorstwa bior ą

c pod uwag ę

perspektywy dla rynku przedsi

Obecnie ę biorstwa Przychody ze sprzeda

ży^ 5.000. Koszty zmienne^

Marża na pokrycie

Koszty stałe^

Wynik ze sprzeda

ży^ 1.000.

Rachunkowo

ść^ zarzą

dcza

ści Mened

żerskiej SGH

25 Rachunkowość^ zarządcza

Wzory

Segmentowy rachunek mar

ż^ pokrycia

27 Rachunkowość^ zarządcza

Definicja segmentu^ Segment: wydzielona cz

ęść^ organizacji, której mo

ż na przyporz ą dkowa

ć

wła ś ciwe jej przychody i koszty

-^ Produkty •^ Linie produktowe •^ Wydziały •^ Zakłady •^ Klienci •^ Kanały dystrybucji •^ Rynki bran ż owe •^ Rynki geograficzne W segmentowym rachunku mar

ż^ pokrycia zakłada si

ę ,^ ż e w przypadku

likwidacji segmentu, wszystkie jego koszty powinny znikn

ąć

28 Rachunkowość^ zarządcza

Segmentowy rachunek mar

ż^ pokrycia

Przychody ze sprzeda

ż y

• Koszty zmienne segmentu Mar ż a na pokrycie kosztów stałych segmentu (Mar

ż a I)

• Koszty stałe segmentu Mar ż a segmentu (Mar

ż a II)

Rachunkowo

ść^ zarzą

dcza

ści Mened

żerskiej SGH

29 Rachunkowość^ zarządcza

Segmentowy rachunek mar

ż^ pokrycia

Przychody ze sprzeda

ż y segmentu

• Koszty zmienne segmentu MNP kosztów stałych segmentu (I)- Koszty stałe segmentu Mar ż a segmentu (II)

Przychody ze sprzeda

ż y segmentu

• Koszty zmienne segmentu MNP kosztów stałych segmentu (I)- Koszty stałe segmentu Mar ż a segmentu (II)

Segmenty ni ż szego rz

ę du Segment wy

ż szego rz ę du Mar ż a segmentów ni ż szego rz

ę du (I) Koszty stałe segmentu wy

ż szego rz ę du Mar ż a segmentu wy

ż szego rz ę du (II)

30 Rachunkowość^ zarządcza

Segmentowy rachunek mar

ż^ pokrycia - ilustracja

Rynek^ FirmaB (H+D)10 000 0006 000 0004 000 0003 000 0001 000 000300 000700 0001 700 000- 1 000 000

Przychody ze sprzeda

ży Koszty zmienneMarża na pokryciekosztów kanału dystryb.Koszty stałe kanału dystr.Marża kanału dystrybucjiKoszty stałe rynkuMarża rynkuKoszty stałe firmyMarża firmy

Rynek A^ Hurt (H)(tylko hurt)rynek B

Detal (D)rynek B 4 000 000^ 3 000 000 2 400 0001 600 0001 000 000600 000600 000

3 000 000^ 6 000 000 1 800 000 1 800 000^ 3 600 0001 200 000 1 200 0002 400 000700 000 1 300 0002 000 000500 000 - 100 000400 000300 000100 000

Wyznaczanie kosztów stałych i zmiennych

32 Rachunkowość^ zarządcza

Rzeczywiste zachowanie si

ę^ niektórych kosztów

(Koszty stałe)^

(Koszty mieszane) (Koszty skokowo-stałe) (Koszty zmienne)^

(Koszty progresywniezmienne)

(Koszty degresywnie-zmienne)

Rachunkowo

ść^ zarzą

dcza

ści Mened

żerskiej SGH

37 Rachunkowość^ zarządcza

Wyznaczanie kosztów stałych i zmiennychMetoda dwóch punktów^ zł^ Kosztycałkowite290.000182.800^ Kosztystałe22.

290.000 - 182.800jkz == 268,00 1000 - 600^ KS = 290.000 – 1.000268= 22.000 K = 268X + 22.000^600

szt.

38 Rachunkowość^ zarządcza

Wyznaczanie kosztów stałych i zmiennychMetoda regresji liniowej (najmniejszych kwadratów)^ zł

39 Rachunkowość^ zarządcza

Wyznaczanie kosztów stałych i zmiennychMetoda regresji liniowej (najmniejszych kwadratów)

40 Rachunkowość^ zarządcza

Metoda regresji liniowej (najmniejszych kwadratów)^ zł^ K = 266*X + 23.002^ Kosztystałe23.

Rachunkowo

ść^ zarzą

dcza

ści Mened

żerskiej SGH

41 Rachunkowość^ zarządcza

Wyznaczanie kosztów stałych i zmiennych dla całegoprzedsiębiorstwa^ W przypadku przedsi

ę biorstwa produkuj

ą cego wiele ró ż nych produktów w celu wyznaczenia kosztów stałych i zmiennych mo

ż na:

1.^ Uzale ż ni ć^ poziom zmienno

ś ci od innego czynnika ni

ż^ wielko ść^ produkcji

np. liczby roboczogodzin, maszynogodzin2. Uzale ż ni ć^ poziom zmienno

ś ci kosztów od poziomu przychodów ze sprzeda ż y (wzrost sprzeda

ż y powoduje wzrost kosztów)

42 Rachunkowość^ zarządcza

Metoda regresji liniowej dla produkcji wieloasortymentowej W przypadku produkcji wieloasortymentowej no

ś nik zmienno ś ci oparty o wielko

ść

produkcji zast ę puje si

ę^ zwykle no ś nikiem opartym o czas pracy np. rh lub mh Przykład Poni ż sze zestawienie przedstawia wykorzystanie czasu pracy maszyn (m/h) iczasu pracy robotników bezpo

ś rednio produkcyjnych (r/h) przy ró

ż nych

rozmiarach działalno

ś ci: Poziom kosztów^ Ilo

ść^ m/h^

Ilo ść^ r/h 570 100

110 720 200

380 970 300

700 1.420^400

750 1.670^500

850

43 Rachunkowość^ zarządcza

Metoda regresji liniowe dla produkcji wieloasortymentowej^ No ś nik kosztów oparty o ilo

ść^ maszynogodzin lepiej oddaje zachowanie si

ę

kosztów całkowitych, ni

ż^ no ś nik oparty o roboczogodziny

44 Rachunkowość^ zarządcza

Ustalenie kosztów zmiennych na podstawie analizyzmienności przychodów ze sprzeda

ży - ilustracja

I kwartał^ II kwartał

III kwartał^ IV kwartał

Razem

Przychody ze sprzeda

ży^ 100 000^

110 000^ 120 000

130 000^ 460 000

Koszt wytworzeniasprzedanych produktów

26 000^

34 000^ 35 000

40 000^ 135 000

Marża brutto^

74 000^ 76 000

85 000^

90 000^ 325 000

Koszty sprzedaży^

20 000^ 21 000

23 000^

24 000^ 88 000

Koszty ogólnego zarz

ądu^ 30 000^

31 000^ 31 000

32 000^ 124 000

Wynik ze sprzedaż

y^ 24 000

24 000^

31 000^ 34 000

Rachunek zysków i strat dla pewnego przedsi

ębiorstwa za 4 kwartały

(w tysiącach złotych) przedstawia si

ę^ następująco:

Korzystając z arkusza kalkulacyjnego Excel prosz

ę^ ustalić^ koszty stałe i zmienne

na poziomie całej firmy