Regionalizacja rolnictwa, Prezentacje z Rolnictwo

Pobierz Regionalizacja rolnictwa i więcej Prezentacje w PDF z Rolnictwo tylko na Docsity!

Regionalizacja rolnictwa

Wprowadzenie Przeczytaj Grafika interaktywna Audiobook Dla nauczyciela

Rolnictwo, obok przemysłu i usług, pełni na całym świecie jedną z trzech głównych ról w gospodarce. Wpływ na przestrzenne zróżnicowanie rolnictwa ma klimat, jakość gleb oraz zasoby pracy. Na korzyść rolnictwa szczególnie działa dobra jakość gleb, łagodny klimat (w krajach wysoko rozwiniętych znaczenie tych elementów maleje) oraz duże zaawansowanie technologiczne.

Twoje cele

Wymienisz rodzaje makroregionów rolniczych występujących na świecie. Porównasz poszczególne makroregiony rolnicze oraz rodzaje upraw. Opiszesz przestrzenne zróżnicowanie rolnicze na świecie.

Źródło: Pixabay License, hps://pixabay.com/pl/service/terms/#license, dostępny w internecie: hps://pixabay.com.

Regionalizacja rolnictwa

Uprawa kukurydzy w Kolorado (Stany Zjednoczone) Źródło: domena publiczna.

2. Makroregion łacińskoamerykański – kraje wchodzące w skład ameryki środkowej oraz południowej; panuje ekstensywne rolnictwo wielkoobszarowe zdominowane przez plantacje, latyfundia oraz gospodarstwa uspołecznione (kukurydzy, pszenicy, soi, trzciny cukrowej, manioku, batatów, bananów, palmy oleistej, kawa, kakao) oraz chów bydła. Występują tu też mniejsze, tradycyjne gospodarstwa indywidualne.
3. Makroregion zachodnioeuropejski – obejmuje swym zasięgiem państwa kapitalistyczne zachodniej i północnej europy; dominuje wysokotowarowe i uprzemysłowione rolnictwo intensywne typu kapitałochłonnego z małym udziałem chłopskiego. Duża produkcja rolna roślinna (pszenica, ziemniaki, buraki cukrowe, żyto, owiec, kukurydza, jabłka, gruszki, winogrona, śliwki) jak i zwierzęca (drób, trzoda chlewna oraz bydło).
4. Makroregion śródziemnomorski – w skład tego makroregionu chodzi Portugalia, Hiszpania, Grecja oraz Włochy; rozwija się tu rolnictwo wysokotowarowe z przewagą kierunku roślinnego: sadownictwa (np. uprawa winnej latorośli, roślin cytrusowych, oliwek), upraw (pszenica, kukurydza, ryż, buraki cukrowe, soja, tytoń). Udział hodowli jest mniejszy (głównie bydło, owce i kozy, trzoda chlewna, drób).

Winnica w Treviso (Włochy) Źródło: dostępny w internecie: Obraz daniFAB z Pixabay, domena publiczna.

5. Makroregion środkowoeuropejski – kraje wchodzące w skład omawianego regionu: Polska, Czechy, Węgry, Litwa, Łotwa, Estonia, Rumunia, Bułgaria oraz kraje byłej Jugosławii; cechuje je zróżnicowany stopień towarowości, duża różnorodność typów gospodarki rolnej

• od tradycyjnych, rozdrobnionych gospodarstw indywidualnych, poprzez wielkoobszarowe rolnictwo uspołecznione, po towarowe rolnictwo intensywne. Głównym kierunkiem produkcji roślinnej jest: pszenica, żyto, kukurydza, owies, jęczmień, ziemniaki, buraki cukrowe, rzepak, warzywa, sadownicza (jabłka, grusze, wiśnie, śliwki, truskawki, porzeczki). Produkcja zwierzęca zajmuje się głównie drobiem, trzodą chlewną oraz bydłem.

6. Makroregion północnoazjatycki – zajmuje obszar państw należących do byłego Związku Radzieckiego np. Rosję, Kazachstan, Kirgistan, Uzbekistan Tadżykistan, Turkmenistan; cechuje zróżnicowany stopień towarowości i powierzchni gospodarstw. W wyniku transformacji spada udział rolnictwa uspołecznionego na rzecz gospodarstw prywatnych i mieszają się kierunki produkcji. W części europejskiej przeważa produkcja roślinna (ziemniaki, słonecznik, soja, kapusta, pomidory), a w Azji rozwija się ekstensywna hodowla, zaś na sztucznie nawadnianych terenach pustynnych i półpustynnych występują plantacje bawełny. Hodowla zwierzęca skupia się na trzodzie chlewnej, bydle, kozach, owcach, koniach oraz pszczelarstwie.
7. Makroregion środkowoazjatycki – obejmuje Chiny, Mongolię i Koreę Północną, w części wschodniej przeważa intensywne rolnictwo typu pracochłonnego o niskim stopniu towarowości. Wielkoprzestrzenne rolnictwo uspołecznione o mieszanym kierunku produkcji przechodzi transformację; powszechna jest uprawa (ryżu, bawełny, pszenicy, jęczmienia, prosa, sorga, soi, trzciny cukrowej, herbaty, kawy, tytoniu, ziemniaków)

ziemniaki, bawełna, trzcina cukrowa, soja, pomidory oraz pomarańcze), a na suchych obszarach pasterstwo koczownicze (owce, kozy, bydło, osły, woły i wielbłądy).

11. Makroregion środkowopołudniowoafrykański – na południe od Sahary, w krajach Sahelu przeważa ekstensywne pasterstwo koczownicze. W obrębie lasów równikowych rozwija się tradycyjne, samozaopatrzeniowe rolnictwo żarowo‐odłogowe, natomiast w Republice Południowej Afryki powszechne jest intensywne rolnictwo towarowe. Produkcja roślinna obejmuje m. in.: proso, sorgo, kukurydza, maniok, taro, jam, kakao, kawa, tytoń, trzcina cukrowa, bawełna, agawa, kauczuk, banany, pomarańcze oraz mango. Hodowla zwierząt zajmuje się: bydłem, kozami, owcami i drobiem.

Tuaregowie to koczowniczy lub berberyjski zajmujący się hodowlą bydła i kóz. Źródło: dostępny w internecie: hps://en.wikipedia.org/wiki/File:Mali1974-151_hg.jpg#/media/File:Mali1974-151_hg.jpg, licencja: CC BY-SA 3.0.

12. Makroregion australijsko‐nowozelandzki – w skład tego regionu wchodzi Australia oraz Nowa Zelandia. Dominuje rolnictwo wysokotowarowe o dużym stopniu specjalizacji i umaszynowienia w uprawach zbóż (pszenicy, jęczmienia, kukurydzy i ryżu) lub hodowli (owiec, bydła, trzody chlewnej i koni), w dużych gospodarstwach dominuje ekstensywny typ gospodarki.

Słownik

makroregion, region fizyczno-geograficzny

zwarty obszar zamknięty granicą naturalną odróżniający się od terenów sąsiednich zespołem cech przyrodniczych i położeniem geograficznym; region cechuje się

wewnętrzną spójnością wynikającą z wzajemnego powiązania elementów składowych; z założenia jest wewnętrznie zróżnicowany (heterogeniczny), chociaż może być charakteryzowany przez rodzaj powtarzalności (wzór) struktur występujących w jego granicach; składowe regionu są ze sobą powiązane nieprzypadkowymi relacjami, co sprawia, że region jako całość funkcjonuje w określony sposób; regiony wyższego rzędu taksonomicznego składają się z podporządkowanych im jednostek regionalnych coraz niższych szczebli

Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, hps://creavecommons.org/licenses/by-sa/3.0/

Na podstawie danych FAO, [online], dostępny w internecie: hp://www.fao.org/faostat/en/#country.

Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, hps://creavecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Na podstawie danych FAO, [online], dostępny w internecie: hp://www.fao.org/faostat/en/#country.

Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, hps://creavecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Na podstawie danych FAO, [online], dostępny w internecie: hp://www.fao.org/faostat/en/#country.

Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, hps://creavecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Na podstawie danych FAO, [online], dostępny w internecie: hp://www.fao.org/faostat/en/#country.

Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, hps://creavecommons.org/licenses/by-sa/3.0/ Na podstawie danych FAO, [online], dostępny w internecie: hp://www.fao.org/faostat/en/#country.

Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, hps://creavecommons.org/licenses/by-sa/3.0/

• rok : Produkcja rolnicza w regionie amerykańskim. Handel netto (mln USD)
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce_i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok :
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce_i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok :
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce_i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok : Produkcja rolnicza w regionie europejskim. Wskaźniki produkcji brutto (2004-06=100).
• zboża_i preparaty :
• owoce_i warzywa :
• mięso_i przetwory_mięsne :
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) : -
• ryby :
• rok :
• zboża_i preparaty :
• owoce_i warzywa :
• mięso_i przetwory_mięsne :
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) : -
• ryby :
• rok :
• zboża_i preparaty :
• owoce_i warzywa :
• mięso_i przetwory_mięsne :
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) : -
• ryby :
• rok : Produkcja rolnicza w regionie europejskim. Handel netto (mln USD).
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce_i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok :
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce_i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok :
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce_i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok : Produkcja rolnicza w regionie azjatyckim. Wskaźniki produkcji brutto (2004-06=100).
• zboża_i preparaty :
• owoce_i warzywa : -
• mięso_i przetwory_mięsne :
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) :
• ryby : -
• rok :
• zboża_i preparaty :
• owoce_i warzywa : -
• mięso_i przetwory_mięsne : -
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) :
• ryby : -
• rok :
• zboża_i preparaty :
• owoce_i warzywa : -
• mięso_i przetwory_mięsne :
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) :
• ryby : -
• rok : Produkcja rolnicza w regionie azjatyckim. Handel netto (mln USD).
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce_i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok :
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce_i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok :
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce_i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok : Produkcja rolnicza w regionie australijskim. Wskaźniki produkcji brutto (2004-06=100).
• zboża_i preparaty : -
• owoce_i warzywa : -
• mięso_i przetwory_mięsne : -
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) : -
• ryby : -
• rok :
• zboża_i preparaty : -
• owoce_i warzywa :
• mięso_i przetwory_mięsne : -
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) : -
• ryby :
• rok :
• zboża_i preparaty : -
• owoce_i warzywa : -
• mięso_i przetwory_mięsne : -
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) : -
• ryby :
• rok : Produkcja rolnicza w regionie australijskim. Handel netto (mln USD).
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce__i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok :
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce__i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok :
• Żywność :
• rośliny :
• zboża :
• oleje_roślinne :
• korzenie_i bulwy :
• owoce__i warzywa :
• cukier :
• zwierzęta_gospodarskie :
• mleko :
• mięso :
• ryby :
• rok : Na podstawie danych FAO, [online], dostępny w internecie: hp://www.fao.org/faostat/en/#country.
• zboża_i preparaty :
• owoce_i warzywa :
• mięso_i przetwory_mięsne :
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) :
• ryby :
• rok :
• zboża_i preparaty :
• owoce_i warzywa :
• mięso_i przetwory_mięsne :
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) :
• ryby :
• rok :
• zboża_i preparaty :
• owoce_i warzywa :
• mięso_i przetwory_mięsne :
• produkty_mleczne_(ekwiwalent_mleka) :
• ryby :

działalności gigantycznych firm na peryferiach uznawane jest za realizację idei globalizacji.

W ostatnim dwudziestopięcioleciu rolnictwo wielu krajów przeszło wiele istotnych zmian i procesów. Nastąpił wzrost produkcji, zwiększenie produkcyjności rolnictwa, a

także wzrost efektywności wykorzystania nakładów. Zaobserwowano kurczenie się̨ gospodarczej roli rolnictwa w gospodarce narodowej i lokalnej, nastąpiło nasilenie konkurencyjności międzynarodowej i międzysektorowej. Nastąpił wzrost świadomości konsumentów na temat jakości i bezpieczeństwa żywności, wzrost znaczenia postępu

rolniczego oraz poszerzanie i popularyzacja wiedzy z zakresu procesów produkcyjnych. Społeczeństwo zainteresowało się̨ wielofunkcyjnością̨ rolnictwa i

pozarolniczych form gospodarowania na terenach wiejskich oraz uświadomiło sobie potrzeby oparcia rozwoju rolnictwa na koncepcji zrównoważonego rozwoju. Nastąpiło

słabnięcie politycznego i społecznego poparcia dla interwencjonizmu rolniczego, polityki protekcjonizmu oraz subsydiowaniu.

Globalizacja i regionalizacja są̨ efektem internacjonalizacji gospodarki i wpływają̨ na kształtowanie współczesnych międzynarodowych stosunków ekonomicznych.

Globalizacja jest terminem ideą, ale i materialnym procesem, który powoduje na przykład ujednolicenie zasad handlu produktami rolnymi, czy też określa radykalnie złożone stosunki władzy i ich skutki na wzajemne relacje w wymianie towarów na

świecie. Region tworzy wydzielony, dość́ jednorodny obszar, który odróżnia się̨ od terenów przyległych określonymi cechami. Region może być́ wyodrębniony na

podstawie kryteriów geograficznych, ekonomicznych, politycznych oraz kulturowych.

Procesy globalizacji i regionalizacji stanowią̨ istotny czynnik wpływający na rozwój

rolnictwa. W literaturze można spotkać́ twierdzenia autorów uważających globalizację za niekompletną z powodu pominięcia rynków pracy oraz pozostawienia w tyle z

liberalizacją sektora rolnego. Rolnictwo dotychczas zostało objęte przez globalizację w małym stopniu z powodu braku swobody przepływu artykułów rolnych. Sektor ten uczestniczy w procesach globalizacji nie przez procesy produkcji i obrotu surowcami

rolnymi, ale przez efekty wytwórcze przemysłu przetwórczego oraz pozostałe segmenty agrobiznesu.

Sprawny, międzykontynentalny przepływ towarów doprowadził do zatrzymania produkcji rolnej na obszarach o utrudnionych warunkach klimatycznych i do

zwiększenia importu taniej żywności. Skutkiem takich zachowań była presja, jaką powodowały kraje posiadające korzystne warunki do produkcji rolniczej oraz niskie

koszty produkcji na zniesienie ograniczeń́ w handlu, a także obniżenie cen rolnych. Dotknęło to przede wszystkim Europę, na którą presję wywierają̨ Stany Zjednoczone

Źródło: : Rokicki T., Golonko M., Perkowska A., Regionalizacja rolnictwa na świecie, "Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie", Problemy Rolnictwa Światowego to 7 (XXXII), zeszyt 3, 2017: 239-248.

wraz z Kanadą, kraje Ameryki Południowej oraz Australia i Nowa Zelandia. Proces globalizacji niesie za sobą̨ zadanie polegające na upowszechnianiu nowoczesnych biotechnologii, których przykładem są organizmy genetycznie modyfikowane. Pozwoliły one na realizację wielu programów rozwoju rolnictwa z zakresu zielonej rewolucji, której opiekunem była agencja ONZ – Organizacja do spraw Wyżywienia i Rolnictwa. Efektem zielonej rewolucji było zwiększenie produkcji rolniczej i co za tym idzie złagodzenie problemu głodu i niedożywienia. Współcześnie użycie organizmów genetycznie modyfikowanych jest następnym etapem zielonej rewolucji. W Indiach owa rewolucja pozwoliła na wzrost spożycia żywności (zboża, roślin oleistych, ryb, mleka, owoców i warzyw) i osiągnięcie wystarczającego poziomu jakościowego i ilościowego żywności. Zielona rewolucja mimo rożnych kontrowersji była niezwykle istotnym krokiem w rozwoju rolnictwa.