Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

ROCZNY PLAN PRACY DO HISTORII DLA KLASY V SZKOŁY ..., Ćwiczenia z Religia

omówienie zasad kontroli i oceny osiągnięć ucznia. ... wymienię osiągnięcia cywilizacji egipskiej. ... kultura i nauka arabska.

Typologia: Ćwiczenia

2022/2023

Załadowany 23.02.2023

Glass_Duo
Glass_Duo 🇵🇱

4.5

(21)

240 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz ROCZNY PLAN PRACY DO HISTORII DLA KLASY V SZKOŁY ... i więcej Ćwiczenia w PDF z Religia tylko na Docsity! ROCZNY PLAN PRACY DO HISTORII DLA KLASY V SZKOŁY PODSTAWOWEJ Program nauczania ,,Wczoraj i dziś”- wydawnictwo Nowa Era Rok szkolny 2020/2021 2 godziny tygodniowo Temat lekcji Zagadnienia, materiał nauczania PP Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Liczba godz./ uwagi 1. Czego będziemy się uczyć w klasie V? - zapoznanie z tematyką zajęć i zasadami oceniania, - omówienie zasad kontroli i oceny osiągnięć ucznia. Rozdział I. Pierwsze cywilizacje 2. Poznajemy życie pierwszych ludzi. Cel: Poznam przodków współczesnych ludzi. Nacobezu: - określę gdzie i kiedy pojawili się przodkowie człowieka, - wyjaśnię jakie korzyści dała ludziom umiejętność rozpalania ogna, - opowiem na czym polegała rewolucja neolityczna. – pochodzenie człowieka – różnice między koczowniczym a osiadłym trybem życia – życie człowieka pierwotnego – epoka kamienia, epoka brązu, epoka żelaza – początki rolnictwa i udomowienie zwierząt – dawne i współczesne sposoby wytapiania żelaza – terminy: praludzie, rewolucja neolityczna, koczowniczy tryb życia, osiadły tryb życia, brąz I.1 – wyjaśnia, skąd wywodzą się praludzie – wyjaśnia znaczenie nabycia umiejętności krzesania ognia przez człowieka – charakteryzuje życie ludzi pierwotnych (ziemianki, zbieractwo, myślistwo) – porównuje koczowniczy tryb życia z osiadłym – wyjaśnia, jakie korzyści przyniosło ludziom udomowienie zwierząt – wskazuje umiejętności, których nabycie umożliwiło ludziom przejście na osiadły tryb życia – wyjaśnia skutki rewolucji neolitycznej – posługuje się terminami: pięściak, hodowla, koczowniczy tryb życia, osiadły tryb życia, rewolucja neolityczna, epoka kamienia, epoka brązu, epoka żelaza – wyjaśnia termin: ewolucja – charakteryzuje kierunki ewolucji człowieka – wskazuje szlaki, dzięki którym ludność zasiedliła różne kontynenty – wyjaśnia, jak ludzie nauczyli się wyrabiać narzędzia z żelaza i omawia znaczenie tej umiejętności 1 3. Miasta-państwa Mezopotamii. Cel: Poznam pierwsze cywilizacje. Nacobezu: – Mezopotamia jako kolebka cywilizacji – znaczenie wielkich rzek dla rozwoju najstarszych cywilizacji – osiągnięcia cywilizacyjne mieszkańców starożytnej Mezopotamii I.2 – omawia rolę wielkich rzek w rozwoju rolnictwa, handlu i komunikacji – wyjaśnia, jak doszło do powstania pierwszych państw – wymienia najważniejsze osiągnięcia cywilizacji Mezopotamii – charakteryzuje Kodeks Hammurabiego (oko – wymienia i wskazuje na mapie współczesne państwa leżące na Bliskim Wschodzie – charakteryzuje wygląd i rolę zikkuratów – wyjaśnia różnicę między prawem zwyczajowym a 1 - wyjaśnię dlaczego pierwsze cywilizacje powstały nad wielkimi rzekami, - opowiem kiedy i gdzie powstały pierwsze państwa, - wymienię najważniejsze dokonania ludów Mezopotamii. – Kodeks Hammurabiego – terminy: Mezopotamia, cywilizacja, Bliski Wschód, kanały nawadniające, Sumerowie, pismo klinowe za oko, ząb za ząb) – wskazuje na mapie: obszar Mezopotamii, Tygrys, Eufrat, Ur, Babilon – zna terminy: cywilizacja, Bliski Wschód, kanały nawadniające, Sumerowie, pismo klinowe skodyfikowanym – wskazuje rolę prawa w rozwoju cywilizacji – wymienia współczesne wynalazki, które powstały dzięki osiągnięciom ludów Mezopotamii 4. W Egipcie Faraonów. Cel: Poznam starożytne państwo egipskie. Nacobezu: - określę gdzie i kiedy powstało państwo egipskie, - wyjaśnię kto tworzył egipskie społeczeństwo, - wymienię osiągnięcia cywilizacji egipskiej. – Egipt jako przykład antycznej cywilizacji – znaczenie Nilu dla państwa egipskiego – osiągnięcia cywilizacji egipskiej – struktura społeczna w starożytnym Egipcie – wierzenia Egipcjan jako przykład religii politeistycznej – terminy: faraon, politeizm, mumifikacja, sarkofag, piramidy, hieroglify I.2 I.3 I.4 I.5 – charakteryzuje egipską piramidę społeczną – omawia zakres władzy faraona – podaje imiona bogów i charakteryzuje wierzenia Egipcjan – omawia najważniejsze osiągnięcia cywilizacyjne Egipcjan – wyjaśnia powiązania między wierzeniami a osiągnięciami Egipcjan w dziedzinie budownictwa i medycyny – wskazuje na mapie: Nil, państwo egipskie – opisuje etapy pochówku faraonów – posługuje się terminami: faraon, politeizm, mumifikacja, sarkofag, piramidy, hieroglify – opisuje, w jaki sposób wznoszono piramidy – charakteryzuje najbardziej znane dzieła sztuki egipskiej i osiągnięcia egiptologii (Sfinks, Dolina Królów, grobowiec Tutenchamona, świątynia Abu Simbel, popiersie Nefertiti) – wskazuje na mapie: Gizę 1 5. W starożytnym Izraelu. Cel: Poznam dzieje Izraelitów. Nacobezu: - przedstawię dzieje Izraelitów w starożytności, - wyjaśnię czym wyróżniała się religia żydowska, - opowiem o znaczeniu Tory. – judaizm jako przykład religii monoteistycznej – dzieje Izraelitów – Dekalog – Tora – postaci: Abraham, Mojżesz, Dawid, Salomon – terminy: judaizm, Tora, Jahwe, Dekalog, Mesjasz I.2 I.3 I.5 – charakteryzuje wierzenia starożytnych Izraelitów – wyjaśnia różnicę pomiędzy politeizmem a monoteizmem – opisuje główne etapy historii starożytnych Izraelitów (przybycie do Palestyny, ucieczka z Egiptu, wybudowanie świątyni w Jerozolimie, niewola babilońska) – wskazuje na mapie: Palestynę, Jerozolimę – posługuje się terminami: judaizm, Tora, Jahwe, Dekalog, Mesjasz – charakteryzuje dokonania najważniejszych przywódców religijnych i politycznych Izraela (Abraham, Mojżesz, Dawid, Salomon) – wskazuje na podobieństwa i różnice pomiędzy judaizmem a chrześcijaństwem 1 6. Cywilizacja Indii i Chin. Cel: Poznam najstarsze cywilizacje Dalekiego Wschodu. – osiągnięcia cywilizacyjne mieszkańców Dalekiego Wschodu – system kastowy – hinduizm religią Indii I.2 I.5 – przedstawia cywilizację doliny Indusu – opisuje system kastowy w Indiach – charakteryzuje wierzenia hinduistyczne – omawia osiągnięcia cywilizacyjne – charakteryzuje rolę Jedwabnego Szlaku w kontaktach między Wschodem a Zachodem 1 Eurypides, Arystofanes, Sokrates, Platon, Arystoteles, Hipokrates, Pitagoras, Tales z Miletu 13. Imperium Aleksandra Wielkiego. Cel: Poznam postać Aleksandra Wielkiego. Nacobezu: - opowiem o życiu Aleksandra Wielkiego, - wymienię podboje Aleksandra Wielkiego, - wyjaśnię znaczenie kultury hellenistycznej. – podboje Aleksandra Wielkiego – wojna z Persją (bitwy nad rzeczką Granik, pod Isssos i pod Gaugamelą) – wyprawa Aleksandra do Indii – kulturowe skutki podbojów Aleksandra Wielkiego – terminy: imperium, falanga macedońska, węzeł gordyjski, hellenizacja, kultura hellenistyczna – postaci historyczne: Filip II, Aleksander Macedoński (Wielki) I.2 I.5 – wskazuje na mapie: Macedonię, Persję, Indie i Aleksandrię w Egipcie – opisuje przebieg kampanii perskiej Aleksandra Macedońskiego – wyjaśnia charakter kultury hellenistycznej – przedstawia skutki podbojów Aleksandra – posługuje się terminami: imperium, falanga macedońska, węzeł gordyjski, hellenizacja, kultura hellenistyczna – umiejscawia na osi czasu daty: 333 rok p.n.e., 331 rok p.n.e. – opisuje dokonania Filipa II i Aleksandra Macedońskiego (Wielkiego) – wyjaśnia rolę Biblioteki Aleksandryjskiej – omawia sposób walki wojsk Aleksandra Macedońskiego – wymienia państwa, które leżą dziś na terenach podbitych przez Aleksandra Wielkiego 1 14 – 15. Powtórzenie wiadomości i sprawdzian z rozdziału II 2 Rozdział III. Starożytny Rzym 16. Ustrój starożytnego Rzymu. Cel: Poznam sposób sprawowania władzy w starożytnym Rzymie. Nacobezu: - wyjaśnię na czym polegał republikański system władzy, - opowiem o konfliktach między plebejuszami i patrycjuszami, - wymienię zmiany wprowadzone przez Cezara i Oktawiana. – legendarne początki państwa rzymskiego – zasady ustrojowe republiki rzymskiej – społeczeństwo starożytnego Rzymu – dokonania Gajusza Juliusza Cezara – upadek republiki – powstanie cesarstwa rzymskiego – terminy: Italia, monarchia, republika, senat, patrycjusze, plebejusze, konsulowie, pretorzy, kwestorzy, trybun ludowy, dyktator, cesarz – postaci legendarne i historyczne: Romulus i Remus Gajusz Juliusz Cezar, Oktawian August I.2 I.3 I.4 – przedstawia legendarne początki Rzymu – charakteryzuje ustrój republiki rzymskiej i jej główne organy władzy – opisuje konflikt społeczny między patrycjuszami a plebejuszami – omawia przyczyny oraz okoliczności upadku republiki – wskazuje na mapie: Półwysep Apeniński i Rzym – posługuje się terminami: Italia, monarchia, republika, senat, patrycjusze, plebejusze, konsulowie, pretorzy, kwestorzy, trybun ludowy, dyktator, cesarz – umiejscawia na osi czasu daty: 753 rok p.n.e., 44 rok p.n.e. – omawia dokonania: Gajusza Juliusza Cezara, Oktawiana Augusta – porównuje ustroje demokracji ateńskiej i republiki rzymskiej – przedstawia kompetencje najważniejszych urzędów republikańskich – wyjaśnia różnice w rozumieniu terminu republika przez Rzymian i współcześnie – przedstawia funkcje pełnione przez senat w ustroju współczesnej Polski 1 17. Imperium Rzymskie. Cel: Dowiem się w jaki sposób powstało Imperium Rzymskie. Nacobezu: - wymienię terytoria wchodzące w skład Imperium Rzymskiego, - opowiem o rzymskich podbojach, - wyjaśnię przyczyny upadku Imperium Rzymskiego. – podboje rzymskie – Imperium Rzymskie i jego prowincje – organizacja armii rzymskiej – podział cesarstwa – upadek cesarstwa zachodniorzymskiego – terminy: Kartagina, prowincja, limes, legiony, legioniści, Imperium Rzymskie, pax Romana, romanizacja, barbarzyńcy, Germanie, Hunowie, wielka wędrówka ludów I.2 I.3 I.4 – omawia etapy powstawania Imperium Rzymskiego – przedstawia wygląd i uzbrojenie rzymskiego legionisty – wymienia główne prowincje Imperium Rzymskiego – opisuje przyczyny podziału cesarstwa na wschodnie i zachodnie – opisuje okoliczności upadku cesarstwa zachodniego – wskazuje na mapie: Kartaginę, granice Imperium Rzymskiego w II wieku n.e., Konstantynopol – wyjaśnia wpływ kultury rzymskiej na podbite ludy – posługuje się terminami: prowincja, legiony, romanizacja, plemiona barbarzyńskie, Germanie, Hunowie, wielka wędrówka ludów – umiejscawia na osi czasu daty: 395 rok n.e., 476 rok n.e. – wymienia korzyści oraz zagrożenia dla państwa o rozległym terytorium – przedstawia postać Hannibala i wojny punickie – pokazuje przykłady romanizacji we współczesnej Europie – przybliża postaci wodzów barbarzyńskich Atylli oraz Odoakera 1 18. Życie w Wiecznym Mieście. Cel: Poznam mieszkańców starożytnego Rzymu. Nacobezu: - opowiem jak wyglądał Rzym w I w. n.e., - przedstawię warunki w jakich żyli Rzymianie, - wymienię bogów starożytnych rzymian. – Rzym jako stolica imperium i Wieczne Miasto – życie codzienne i rozrywki w Rzymie – podział społeczeństwa rzymskiego – wierzenia religijne Rzymian – terminy: bazylika, Forum Romanum, termy, amfiteatr, gladiatorzy, patrycjusze, plebs, niewolnicy, westalki I.3 I.5 – wyjaśnia, dlaczego Rzym był nazywany Wiecznym Miastem – przedstawia warunki życia oraz rozrywki dawnych mieszkańców Rzymu – opisuje, jakie funkcje pełniło Forum Romanum – charakteryzuje różne grupy społeczeństwa rzymskiego – omawia wierzenia Rzymian i wpływ, jaki wywarła na nie religia Greków – wymienia najważniejsze bóstwa czczone przez Rzymian i określa, jakimi dziedzinami życia się one opiekowały – zna terminy: Forum Romanum, termy, amfiteatr, gladiatorzy, patrycjusze, plebs, niewolnicy, westalki – wyjaśnia, dlaczego cesarze rzymscy starali się kierować zawołaniem ludu: chleba i igrzysk! – wymienia greckie odpowiedniki najważniejszych rzymskich bóstw – przedstawia pozostałości Pompejów i Herkulanum jako źródła wiedzy o życiu codziennym w starożytności 1 19. Dokonania starożytnych Rzymian. Cel: Poznam osiągnięcia starożytnych rzymian. Nacobezu: - wymienię dokonania starożytnych Rzymian, - opowiem o wpływie kultury greckiej na dokonania Rzymian, - przedstawię dorobek Rzymian w dziedzinie prawa. – Rzymianie jako wielcy budowniczowie – kultura i sztuka starożytnego Rzymu jako kontynuacja dokonań antycznych Greków – prawo rzymskie i jego znaczenie dla funkcjonowania państwa – najważniejsze budowle w starożytnym Rzymie – terminy: kopuła, akwedukt, łuk triumfalny, Circus Maximus, Koloseum, Panteon, kodeks, Prawo XII Tablic, Kodeks Justyniana – postaci historyczne: Wergiliusz, Horacy I.5 – wyjaśnia zwrotu: Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu – uzasadnia i ocenia twierdzenie, że Rzymianie potrafili czerpać z dorobku kulturowego podbitych ludów – omawia najwybitniejsze dzieła sztuki i architektury rzymskiej – wyjaśnia rolę praw i przepisów w funkcjonowaniu państwa na przykładzie Rzymu – posługuje się terminami: kopuła, akwedukt, łuk triumfalny, Circus Maximus, Koloseum, Panteon, kodeks, Prawo XII Tablic, Kodeks Justyniana – omawia dokonania Wergiliusza i Horacego – wyjaśnia, dlaczego dobra sieć drogowa jest ważna dla funkcjonowania każdego państwa – opisuje wpływ prawa rzymskiego na współczesne prawo europejskie – ocenia, które z dokonań Rzymian uważa za najwybitniejsze i uzasadnia swoją odpowiedź 1 20. Początki chrześcijaństwa. Cel: Poznam okoliczności narodzin chrześcijaństwa. Nacobezu: - opowiem gdzie i kiedy narodziło się chrześcijaństwo, - wymienię podstawowe prawdy wiary chrześcijaństwa, - wyjaśnię w jaki sposób chrześcijaństwo stało się główną religią w cesarstwie rzymskim. – Jezus z Nazaretu jako twórca nowej religii monoteistycznej – przyczyny prześladowania chrześcijan w starożytnym Rzymie – rola świętych Pawła i Piotra w rozwoju chrześcijaństwa – Edykt mediolański i zakończenie prześladowań – terminy: Mesjasz, chrześcijaństwo, apostołowie, biskupi, papież, Biblia − Stary i Nowy Testament, Edykt mediolański – postaci historyczne: Jezus z Nazaretu, święty Piotr, święty Paweł z Tarsu, Konstantyn Wielki I.3 I.6 – wyjaśnia, czym różni się chrześcijaństwo od judaizmu – charakteryzuje działalność apostołów po ukrzyżowaniu Jezusa – wyjaśnia, dlaczego władze rzymskie odnosiły się wrogo do chrześcijaństwa – wyjaśnia znaczenie Edyktu mediolańskiego dla rozwoju chrześcijaństwa – wskazuje na mapie: Palestynę, Jerozolimę i Mediolan – posługuje się terminami: Mesjasz, chrześcijaństwo, apostołowie, biskupi, papież, Ewangelia, Biblia − Stary i Nowy Testament, Edykt mediolański – umiejscawia na osi czasu daty: 33 rok n.e., 313 rok n.e. – omawia dokonania: Jezusa z Nazaretu, świętego Piotra, świętego Pawła z Tarsu i Konstantyna Wielkiego – opisuje najstarsze symbole chrześcijańskie – wyjaśnia związki między judaizmem a chrześcijaństwem – przedstawia dzieje wybranego świętego (na przykład swojego patrona) 1 21 – 22. Powtórzenie wiadomości i sprawdzian z rozdziału III 2 Rozdział IV. Początki średniowiecza cesarza Henryka IV – umiejscawia na osi czasu daty: 1054 rok, 1077 rok i 1122 rok 26. Wyprawy krzyżowe. Cel: Poznam przyczyny i skutki wypraw krzyżowych. Nacobezu: - wymienię przyczyny wypraw krzyżowych, - opowiem o walkach chrześcijan z muzułmanami o Ziemię Święta, - wskażę skutki wypraw krzyżowych. – zajęcie Ziemi Świętej przez Turków – synod w Clermont – krucjaty – utworzenie Królestwa Jerozolimskiego – powstanie zakonów rycerskich: templariuszy, joannitów i Krzyżaków – upadek Akki – skutki wypraw krzyżowych – terminy: Ziemia Święta, synod, krucjaty, krzyżowcy, zakony rycerskie – postać historyczna: papież Urban II III.4 – wyjaśnia przyczyny ogłoszenia krucjat – omawia skutki pierwszej krucjaty – przedstawia zakony: templariuszy, joannitów i Krzyżaków oraz ich zadania – opisuje skutki wypraw krzyżowych – wskazuje na mapie: Ziemię Świętą i trasy wybranych krucjat – posługuje się terminami: Ziemia Święta, synod, krucjaty, krzyżowcy, zakony rycerskie – przedstawia postać Urbana II – umiejscawia na osi czasu daty: 1096 rok i 1291 rok – przedstawia okoliczności zlikwidowania zakonu templariuszy – przedstawia informacje, które z zakonów rycerskich funkcjonują współcześnie i jaka obecnie jest ich rola – ocenia rolę krucjat w kształtowaniu się relacji między chrześcijanami a muzułmanami 1 27 – 28. Powtórzenie wiadomości i sprawdzian z rozdziału IV 2 Rozdział V. Społeczeństwo średniowiecza 29. System feudalny. Cel: Poznam społeczeństwo średniowiecznej Europy. Nacobezu: - wymienię prawa i obowiązki seniorów i wasali, - wyjaśnię czym były stany społeczne, - opowiem o różnicach pomiędzy stanami. – podział społeczeństwa na seniorów i wasali – społeczna drabina feudalna – podział społeczeństwa średniowiecznego na stany terminy: feudalizm, senior, wasal, lenno, hołd lenny, stan, przywilej, suzeren, duchowieństwo, chłopi, szlachta, mieszczaństwo IV.1 – opisuje zależność między seniorem a wasalem – omawia średniowieczną drabinę feudalną – przedstawia, jak wyglądał hołd lenny – wymienia i charakteryzuje poszczególne stany w społeczeństwie średniowiecznym – posługuje się terminami: feudalizm, senior, wasal, lenno, hołd lenny, stan, przywilej, suzeren, duchowieństwo, chłopi, szlachta, mieszczaństwo – wyjaśnia, które stany były uprzywilejowane – omawia różnice pomiędzy społeczeństwem stanowym a współczesnym 1 30. Epoka rycerzy. Cel: Dowiem się kim byli rycerze. – ideał rycerza i jego obowiązki – od pazia do rycerza – życie codzienne rycerzy – elementy wyposażenia IV.3 – charakteryzuje ideał rycerza średniowiecznego – opisuje życie codzienne rycerstwa – wyjaśnia, kto mógł zostać rycerzem – przedstawia literackie ideały rycerskie: hrabiego Rolanda, króla Artura i rycerzy Okrągłego Stołu 1 Nacobezu: - wymienię obowiązki średniowiecznych rycerzy, - wyjaśnię jak można było zostać rycerzem, - opowiem o wyposażeniu średniowiecznego wojownika. średniowiecznego rycerza – kultura rycerska – terminy: rycerz, kodeks honorowy, paź, giermek, pasowanie, herb, kopia, ostrogi – przedstawia poszczególne etapy wychowania rycerskiego – opisuje ceremonię pasowania na rycerza – opisuje uzbrojenie rycerskie – posługuje się terminami: rycerz, kodeks honorowy, paź, giermek, pasowanie, herb, kopia, ostrogi – przedstawia historię najsłynniejszego polskiego rycerza – Zawiszy Czarnego z Garbowa 31. Średniowieczne miasto i wieś. Cel: Poznam mieszkańców średniowiecznych miast i wsi. Nacobezu: - opowiem jak zakładano miasta i wsie, - wyjaśnię rolę samorządu miejskiego, - opowiem o zajęciach mieszkańców miast i wsi. – powstanie osad rzemieślniczych i kupieckich – lokacje miast i wsi – samorząd miejski i jego organy – społeczeństwo miejskie – organy samorządu wiejskiego – wygląd średniowiecznego miasta – zajęcia ludności wiejskiej – terminy: gród, osada targowa, lokacja, zasadźca, kupcy, rzemieślnicy, rynek, targi, wójt, burmistrz, rada miejska, ława miejska, ratusz, cech, sołtys, ława wiejska, trójpolówka, pług, radło, brona IV.2 IV.3 – opisuje, gdzie i w jaki sposób tworzyły się miasta – wyjaśnia, na czym polegały lokacje miast i wsi – charakteryzuje główne zajęcia mieszkańców miast – przedstawia organy samorządu miejskiego – charakteryzuje różne grupy społeczne mieszczan – opisuje życie i obowiązki ludności wiejskiej – wyjaśnia, na czym polegała trójpolówka – porównuje życie mieszkańców średniowiecznych miast i wsi – posługuje się terminami: gród, osada targowa, lokacja, zasadźca, kupcy, rzemieślnicy, rynek, targi, wójt, burmistrz, rada miejska, ława miejska, ratusz, cech, sołtys, ława wiejska, trójpolówka, pług, radło, brona – przedstawia historie i okoliczności założenia najstarszych miast w regionie – znajduje i przedstawia informacje o założeniu własnej miejscowości – opisuje wybrany średniowieczny zabytek mieszczański w Polsce 1 32. Kościół w średniowieczu. Cel: Dowiem się jaką rolę odgrywało duchowieństwo. Nacobezu: - opowiem o roli duchownych w średniowieczu, - wyjaśnię kim byli zakonnicy, - opowiem o zajęciach zakonników, – duchowni w średniowieczu, ich przywileje i obowiązki – religijność doby średniowiecza – średniowieczne zakony: benedyktyni, cystersi, franciszkanie, dominikanie – życie w średniowiecznym klasztorze – średniowieczne szkolnictwo IV.4 – charakteryzuje stan duchowny w średniowieczu – opisuje różne role, jakie duchowni pełnili w społeczeństwie średniowiecznym – omawia życie w średniowiecznym klasztorze i jego organizację – przedstawia najważniejsze zakony średniowieczne – wyjaśnia wyrażenie: benedyktyńska praca – znajduje i przedstawia informacje o najstarszych polskich kronikarzach – Gallu Anonimie i Wincentym Kadłubku – opisuje jeden z działających w Polsce klasztorów, wyjaśnia, jakiego zgromadzenia jest siedzibą i przedstawia w 1 - wymienię średniowieczne zakony. – terminy: zakon, klasztor, opat, reguła zakonna, benedyktyni, cystersi, franciszkanie, dominikanie, skryptoria, kopiści, asceza, benedyktyńska praca, uniwersytet – postać historyczna: święty Franciszek z Asyżu – omawia, czym zajmowali się kopiści – charakteryzuje średniowieczne szkolnictwo – porównuje szkolnictwo średniowieczne i współczesne – posługuje się terminami: zakon, klasztor, opat, reguła zakonna, benedyktyni, cystersi, franciszkanie, dominikanie, skryptoria, kopiści, asceza, benedyktyńska praca, uniwersytet – przedstawia dokonania świętego Franciszka z Asyżu skrócie jego dzieje – wyjaśnia, jaką funkcję w klasztorze spełniają: refektarz, wirydarz, dormitorium i kapitularz 33. Sztuka średniowiecza. Cel: Poznam funkcje sztuki w średniowieczu. Nacobezu: - wymienię cechy stylu romańskiego i gotyckiego, - wyjaśnię czym charakteryzowały się dzieła sztuki średniowiecznej. – rola sztuki w średniowieczu – znaczenie Biblii pauperum – styl romański i jego cechy – styl gotycki i jego charakterystyczne elementy – rzeźba i malarstwo średniowieczne – pismo i miniatury w rękopisach – zabytki średniowieczne w Polsce – terminy: Biblia pauperum, styl romański, styl gotycki, portal, sklepienie, witraże, łuki oporowe, apsyda, rozeta, przypory, miniatura, inicjał IV.3 – wyjaśnia, czym była i jakie zadania spełniała Biblia pauperum – charakteryzuje styl romański – omawia cechy stylu gotyckiego – porównuje styl gotycki i romański – przedstawia przykłady rzeźby i malarstwa średniowiecznego – omawia zabytki sztuki średniowiecznej w Polsce – posługuje się terminami: Biblia pauperum, styl romański, styl gotycki, portal, sklepienie, witraże, łuki oporowe, apsyda, rozeta, przypory, miniatura, inicjał – znajduje i przedstawia informacje o średniowiecznych świątyniach w regionie oraz elementach ich wystroju 1 34 – 35. Powtórzenie wiadomości i sprawdzian z rozdziału V 2 Rozdział VI. Polska pierwszych Piastów 36. Zanim powstała Polska. Cel: Poznam pradzieje ziem polskich. Nacobezu: - opowiem o ludach zamieszkujących ziemie polskie, - wyjaśnię kim byli Słowianie, - opowiem o wierzeniach Słowian, – najstarsze osadnictwo na ziemiach polskich w świetle wykopalisk archeologicznych – osada w Biskupinie – Słowianie w Europie i ich kultura – wierzenia dawnych Słowian – pierwsze państwa słowiańskie – plemiona słowiańskie na ziemiach III.2 V.1 – wymienia relikty ludów przedsłowiańskich na ziemiach polskich – opisuje wygląd osady w Biskupinie – przedstawia okoliczności pojawienia się Słowian na ziemiach polskich – charakteryzuje wierzenia Słowian – przedstawia najstarsze państwa słowiańskie – wymienia państwa słowiańskie, które – wymienia przykłady zachowanych do czasów współczesnych tradycji pogańskich – przedstawia legendy związane z początkami państwa polskiego – wyjaśnia, w jaki sposób 1 40. Rządy Bolesława Krzywoustego. Cel: Dowiem się kim był Bolesław Krzywousty. Nacobezu: - opowiem w jaki sposób Bolesław Krzywousty przejął władzę w Polsce, - opowiem o podbojach Bolesława Krzywoustego, - wymienię postanowienia testamentu Bolesława Krzywoustego. – rządy Władysława Hermana i Sieciecha – podział władzy między synów Władysława Hermana – bratobójcza wojna między Bolesławem i Zbigniewem – najazd niemiecki na ziemie polskie i obrona Głogowa – podbój Pomorza przez Bolesława Krzywoustego – statut Krzywoustego i jego założenia – terminy: palatyn (wojewoda), statut, zasada senioratu, senior i juniorzy – postaci historyczne: Władysław Herman, Sieciech, Zbigniew, Bolesław Krzywousty V.5 – opisuje rządy Władysława Hermana i rolę Sieciecha w jego państwie – przedstawia przebieg konfliktu między Bolesławem a Zbigniewem – opisuje niemiecki najazd w 1109 roku i obronę Głogowa – przedstawia sukcesy Krzywoustego w walkach z Pomorzanami – omawia przyczyny ogłoszenia statutu Krzywoustego – wyjaśnia zasadę senioratu – wskazuje na mapie: państwo Bolesława Krzywoustego – posługuje się terminami: palatyn (wojewoda), statut, zasada senioratu, senior i juniorzy – opisuje postaci: Władysława Hermana, Sieciecha, Bolesława Krzywoustego i Zbigniewa – umiejscawia na osi daty: 1109 rok i 1138 rok – przedstawia postać Galla Anonima – ocenia postawę Bolesława wobec brata – wyjaśnia znaczenie dostępu państwa do morza – ocenia szanse i zagrożenia wynikające z wprowadzenia zasady senioratu 1 41. Społeczeństwo w czasach pierwszych Piastów. Cel: Dowiem się jak wyglądało życie ludzi w czasach pierwszych Piastów. Nacobezu: - wymienię grupy ludzi, które mieszkały w państwie pierwszych Piastów, - wymienię obowiązki poddanych wobec władcy, - opowiem o zajęciach mieszkańców. – grody i ich funkcje – życie w grodzie i na podgrodziu – sposoby uprawy roli na ziemiach polskich – podział społeczeństwa w państwie pierwszych Piastów – zakres władzy panującego – powinności poddanych wobec władcy – powstanie rycerstwa w Polsce – terminy: metoda żarowa, gród, podgrodzie, prawo książęce, danina, posługi, osada służebna, wojowie, drużyna książęca V.6 – przedstawia wygląd średniowiecznego grodu – opisuje sposoby pozyskiwania ziemi uprawnej i uprawiania jej – charakteryzuje grupy ludności w państwie wczesnopiastowskim i ich zajęcia – wyjaśnia powinności ludności względem władcy – omawia zakres władzy panującego w państwie pierwszych Piastów – posługuje się terminami: gród, podgrodzie, prawo książęce, danina, posługi, osada służebna – wyjaśnia, czym różnił się wojownik drużyny od rycerza 1 42 – 43. Powtórzenie wiadomości i sprawdzian z rozdziału VI 2 Rozdział VII. Polska w XIII–XV wieku 44. Rozbicie dzielnicowe. Cel: Dowiem się dlaczego doszło do rozbicia dzielnicowego Polski. Nacobezu: - wyjaśnię czym było rozbicie dzielnicowe, - opowiem o sprowadzeniu do Polski zakonu krzyżackiego, - wymienię skutki rozbicia dzielnicowego. – walki wewnętrzne między książętami piastowskimi – utrwalenie rozbicia dzielnicowego – osłabienie Polski na arenie międzynarodowej – sprowadzenie Krzyżaków do Polski – najazdy Mongołów i bitwa pod Legnicą – przemiany społeczne i gospodarcze w okresie rozbicia dzielnicowego – terminy: rozbicie dzielnicowe, dzielnica senioralna, Tatarzy, osadnictwo, kolonizacja, trójpolówka VI.1 VI.2 VI.3 VI.4 – wyjaśnia, jakie były przyczyny wewnętrznych walk między książętami piastowskimi – charakteryzuje państwo polskie podczas rozbicia dzielnicowego – opisuje okoliczności sprowadzenia zakonu krzyżackiego do Polski oraz skutki tego wydarzenia – omawia skutki rozbicia dzielnicowego – opisuje kolonizację na ziemiach polskich – wskazuje na mapie: podział państwa na różne dzielnice oraz ziemie utracone w okresie rozbicia dzielnicowego – posługuje się terminami: rozbicie dzielnicowe, dzielnica senioralna, Tatarzy, osadnictwo, kolonizacja, trójpolówka – omawia postaci: Władysława Wygnańca, Leszka Białego, Konrada Mazowieckiego i Henryka Pobożnego – umiejscawia na osi czasu daty: 1226 rok, 1227 rok i 1241 rok – przedstawia historię zakonu krzyżackiego – charakteryzuje sposób walki Mongołów – wyjaśnia, dlaczego książęta dzielnicowi często nadawali przywileje oraz ziemię – przedstawia dynastię panującą na Pomorzu Gdańskim w okresie rozbicia dzielnicowego 1 45. Zjednoczenie Polski. Cel: Dowiem się w jakich okolicznościach doszło do zjednoczenia Polski. Nacobezu: - opowiem o próbach zjednoczenia Polski, - opowiem o panowaniu Władysława Łokietka, - wymienię ziemie polskie zjednoczone przez Władysława Łokietka. – koronacja i śmierć Przemysła II – panowanie Wacława II – rola arcybiskupów gnieźnieńskich i wspólnej diecezji w zjednoczeniu dzielnic polskich – przejęcia władzy przez Władysława Łokietka i jego koronacja – polityka Władysława Łokietka – konflikt Łokietka z Krzyżakami i bitwa pod Płowcami – terminy: starosta, Szczerbiec – postaci historyczne: Przemysł II, arcybiskup Jakub Świnka, Wacław II, Władysław Łokietek VI.5 VII.6 – przedstawia próby zjednoczenia Polski przez książąt śląskich oraz Przemysła II – wyjaśnia, jaką rolę w zjednoczeniu kraju odegrał Kościół – przedstawia działania Władysława Łokietka na rzecz zjednoczenia kraju – opisuje etapy konfliktu Władysława Łokietka z Krzyżakami – wskazuje na mapie: granice państwa polskiego za panowania Władysława Łokietka, ziemie utracone na rzecz Krzyżaków – posługuje się terminami: starosta, Szczerbiec – omawia postaci: Przemysła II, arcybiskupa Jakuba Świnkę, Wacława II, Władysława Łokietka – umiejscawia na osi czasu daty: 1295 rok, 1309 rok, 1320 rok, 1331 rok – opisuje, w jakich okolicznościach Władysław Łokietek utracił Pomorze Gdańskie – przedstawia wyobrażenie na temat świętego Stanisława jako patrona zjednoczenia kraju 1 46. Czasy Kazimierza Wielkiego. Cel: Poznam postać Kazimierza Wielkiego. Nacobezu: - opowiem o panowaniu Kazimierza Wielkiego, - wymienię reformy Kazimierza wielkiego, - wskażę przyczyny i skutki założenia akademii Krakowskiej. – polityka dyplomacji Kazimierza Wielkiego – pokój z zakonem krzyżackim w Kaliszu – przyłączenie nowych ziem do państwa polskiego – reformy Kazimierza Wielkiego – umocnienie granic państwa – utworzenie Akademii Krakowskiej i jego skutki – zjazd monarchów w Krakowie – uczta u Wierzynka – terminy: uniwersytet, Orle Gniazda, Akademia Krakowska – postać historyczna: Kazimierz Wielki VII.1 VII.2 VII.3 VII.6 – przedstawia i ocenia postanowienia pokoju w Kaliszu – wyjaśnia, co zdecydowało o przyznaniu Kazimierzowi przydomka „Wielki” – przedstawia reformy Kazimierza Wielkiego – wyjaśnia, dlaczego Kazimierz Wielki uznał za najważniejsze wewnętrzne reformy państwa – wyjaśnia, w jaki sposób Kazimierz dbał o obronność państwa – wyjaśnia, jakie znaczenie miało założenie Akademii Krakowskiej – wyjaśnia znaczenie uczty u Wierzynka – wskazuje na mapie: granice monarchii Kazimierza Wielkiego, ziemie włączone do Polski przez tego władcę – posługuje się terminami: uniwersytet, Orle Gniazda, Akademia Krakowska – umiejscawia na osi czasu daty: 1333 rok, 1343 rok i 1364 rok – przedstawia cele oraz konsekwencje układu dynastycznego zawartego przez Kazimierza Wielkiego z Węgrami – wyjaśnia, dlaczego sól należała niegdyś do najdroższych towarów – przedstawia wybrany zamek wzniesiony przez Kazimierza Wielkiego 1 47. Unia polsko-litewska. Cel: Dowiem się dlaczego doszło do zawarcia unii polsko – litewskiej. Nacobezu: - opowiem o panowaniu Jadwigi Andegaweńskiej, - wymienię przyczyny i skutki zawarcia unii w Krewie, - wyjaśnię znaczenie bitwy pod Grunwaldem. – koniec dynastii Piastów na polskim tronie – rządy Andegawenów w Polsce – unia polsko-litewska w Krewie – wielka wojna z zakonem krzyżackim i bitwa pod Grunwaldem – pokój w Toruniu – unia w Horodle – terminy: Andegawenowie, unia personalna, sobór, Wielkie Księstwo Litewskie, Jagiellonowie – postaci historyczne: Ludwik Węgierski, Jadwiga, Władysław Jagiełło, wielki książę Witold, Paweł Włodkowic, Ulrich von Jungingen VII.1 VII.3 VII.4 VII.5 VII.6 – przedstawia okoliczności objęcia tronu polskiego przez Jadwigę – wyjaśnia przyczyny zawarcia unii polsko- litewskiej – wymienia postanowienia unii w Krewie – opisuje przyczyny i przebieg wielkiej wojny z zakonem krzyżackim – opisuje przebieg bitwy pod Grunwaldem – przedstawia postanowienia pokoju w Toruniu – charakteryzuje stanowisko polskiej delegacji na soborze w Konstancji – wyjaśnia zasady współpracy między Polską a Litwą ustalone w zapisach unii w Horodle – wskazuje na mapie: granice Wielkiego Księstwa Litewskiego, Krewo, Horodło, Grunwald, Toruń – przedstawia dynastię zapoczątkowaną przez Władysława Jagiełłę – wyjaśnia, z jakich powodów Akademia Krakowska została przemianowana na Uniwersytet Jagielloński – uzasadnia twierdzenie, że poglądy Pawła Włodkowica na temat wojen religijnych są aktualne także dzisiaj – porównuje postanowienia I i II pokoju toruńskiego 1