Rodzaje osób prawnych i ich charakterystyka, Ćwiczenia z Prawo cywilne materialne

Pobierz Rodzaje osób prawnych i ich charakterystyka i więcej Ćwiczenia w PDF z Prawo cywilne materialne tylko na Docsity!

Palina Yarmalitskaya Kierunek: Zarządzanie Grupa: I_S_nz_Z_w1 (wykladowa); I_S_nz_Z_c1 / I_S_nz_Z_l1b (konwersatoryjna) Przedmiot: Podstawy prawa

Temat: «Rodzaje osób i ich charakterystyka»

Podmiotami prawa cywilnego są osoba fizyczna i osoba prawna. Oba te podmioty wyróżniają inne cechy, które nadają im indywidualność i inne uprawnienia w obrocie gospodarczym.

1. Osoba fizyczna

Prawo cywilne nie definiuje pojęcia osoby fizycznej, a określa jedynie, że każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną. Wynika z tego, że osobą fizyczną jest każdy człowiek, niezależnie od wieku, płci, stanu zdrowia fizycznego i psychicznego. 1.1. Zdolność prawna osoby fizycznej Podmiotowość prawna nierozłącznie związana jest z pojęciem zdolności prawnej. Najpierw, zdolność prawna jest to właściwość polegająca na tym, aby być podmiotem prawa i obowiązków. Zdolność prawna nie jest pojęciem tożsamym ze zdolnością do czynności prawnych. Zdolność do czynności prawnych jest to możność by przez czynności prawne swym własnym samodzielnym zachowaniem nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Zdolność prawna osoby fizycznej oznacza zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Oznacza to, że każdy człowiek od chwili urodzenia aż do śmierci jest uczestnikiem stosunków prawnych. Zdolność do czynności prawnych dzieli się na:

• Pełną zdolność do czynności prawnych, którą człowiek uzyskuje z dniem osiągnięcia pełnoletności. Pełna zdolność oznacza, że osoba fizyczna może samodzielnie we własnym imieniu dokonywać wszelkich czynności prawnych.
• Ograniczoną zdolność do czynności prawnych, którą mają osoby po ukończeniu 13- tego roku życia oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo. Osoby takie mogą dokonywać drobnych czynności bieżących życia codziennego. W pozostałym zakresie czynności za nich dokonuje ich przedstawiciel ustawowy (rodzic, opiekun prawny) lub kurator w przypadku osób ubezwłasnowolnionych częściowo. Osoby niemające zdolności do czynności prawnych (osoby poniżej 13-tego roku życia oraz osoby ubezwłasnowolnione całkowicie) nie mogą dokonywać żadnych czynności prawnych bez opiekuna bądź przedstawiciela ustawowego.

2. Osoba prawna

Pojęcie osoby prawnej definiuje Kodeks cywilny. Osobę prawną charakteryzuje nazwa i siedziba. Osoby prawne nie mają wielu praw i obowiązków o charakterze cywilnym. Nie mogą na przykład sporządzać testamentów czy być spadkodawcą. Osoba prawna zawsze ma pełną zdolność do podejmowania czynności prawnych, czyli nie może zostać ich pozbawiona i nie można jej tych zdolności ograniczyć. Jednak że, Kodeks cywilny stanowił, że osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. Na podstawie tej definicji można wskazać jednostki, które osobowość prawną mają: 2.1. spółki kapitałowe (Kodeks spółek handlowych): -spółki z ograniczoną odpowiedzialnością; -spółki akcyjne; -spółki europejskie; -banki; -spółdzielnia (Prawo spółdzielcze); -przedsiębiorstwa państwowe (ustawa o przedsiębiorstwach państwowych);

-jednostki samorządu terytorialnego: gmina, powiat, województwo (ustawy o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym i o samorządzie województwa); -fundacje (ustawa o fundacjach); -uczelnie wyższe (Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce); -stowarzyszenia (Prawo o stowarzyszeniach); -związki zawodowe (ustawa o związkach zawodowych); -organizacja pracodawców (ustawa o organizacjach pracodawców); -partie polityczne państwowa lub samorządowa instytucja kultury (ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej); -kościół oraz związek wyznaniowy i poszczególne ich jednostki organizacyjne, np. diecezje, parafie, organizacje kościelne itp. (ustawy regulujące status poszczególnych wyznań); -państwowa lub samorządowa instytucja kultury (ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej); jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej wyposażona w zdolność prawną, na przykład: spółki osobowe (Kodeks cywilny):. Istnieje wiele innych rodzajów osób prawnych, spośród których większość pojawiła się w polskim prawie cywilnym na fali gorączkowej legislacji ostatnich lat. Mają one raczej marginalne znaczenie. 2.2. Osobami prawnymi nie są m.in.: -spółka cywilna , -spółki osobowe : -spółka jawna , -spółka partnerska , -spółka komandytowa , -spółka komandytowo-akcyjna , -stowarzyszenie zwykłe -wspólnota mieszkaniowa, -organy władzy państwowej z aparatami towarzyszącymi (z niektórymi wyjątkami, jak np. fundusze celowe, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury), -oddział osoby prawnej, *jednak niektóre z powyższych podmiotów posiadają pewne cechy osoby prawnej (tzw. ułomną osobowość prawną). Podsumujemy, cechy charakteryzujące każdą osobę prawną :

1. Zorganizowana wewnętrznie jedność powstała dla realizacji określonych zamierzeń ludzkich, np. Sp. Z.o.o, S.A., wyższa uczelnia, związki zawodowe
2. Wewnętrzna struktura oparta jest na przepisach prawa i na własnym statucie.
3. Jako twór organizacyjny a nie biologiczny działa za pomocą swoich organów, którymi są osoby fizyczne uprawnione do działania ze skutkiem analogicznym, jakby działała sama osoba prawna, które są elementem jej struktury. Np. rektor, prorektorzy, kolegium rektorów, dziekani, kierownicy dziekanatów, kwestor, kanclerz, dyrektor administracyjny, rada wydziału.
4. Posiada własny majątek, może występować w obrocie gospodarczym, zawierć umowy, pozywać przed sąd i być pozywanym.
5. Nie może działać bez udziału osób fizycznych. Posiada własne dobra osobiste, w szczególności firmę, dobrą sławę, tajemnicę korespondencji, nienaruszalność lokalu, które chronione są przez KC. Osoby prawne dzielimy na: a. Korporacje, których organizacja opiera się na zbiorowości ich członków realizujących wspólny cel. Jej substratem są ludzie, czyli jej członkowie. Np. związki zawodowe, spółdzielnia

Status przedsiębiorcy będzie miała tylko ta osoba prawna, która wykonuje działalność gospodarczą. Nie będą przedsiębiorcami tzw. instytucjonalne osoby prawne, do których zaliczamy np. Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego. Osoba prawna podlega (co do zasady) wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego. Charakter wpisu do KRS Sam wpis do rejestru przedsiębiorców KRS czyni z danego podmiotu przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy o krajowym rejestrze sądowym. Dopiero jednak wykonywanie działalności gospodarczej powoduje, że osoba prawna staje się przedsiębiorcą w rozumieniu Prawa przedsiębiorców. Należy także zauważyć, że osoby prawne nie tracą statusu przedsiębiorcy w ujęciu formalnym w sytuacji gdy nie wykonują działalności gospodarczej, lecz pozostają wpisane do rejestru przedsiębiorców KRS. Ułomne osoby prawne Chodzi przede wszystkim o spółki osobowe prawa handlowego, czyli spółkę jawną, partnerską, komandytową i komandytowo – akcyjną. Są one przedsiębiorcami w rozumieniu Prawa przedsiębiorców wówczas gdy wykonują działalność gospodarczą. Z kolei na gruncie ustawy o KRS są przedsiębiorcami ze względu na wpis do rejestru. A zatem wpis do KRS jest dla spółki osobowej początkiem jej bytu prawnego i dopiero on daje formalną podstawę do podjęcia działalności gospodarczej przez wpisaną spółkę.