Rodzaje słowników z przykładami, Opracowania z Język polski

Pobierz Rodzaje słowników z przykładami i więcej Opracowania w PDF z Język polski tylko na Docsity!

Agnieszka Piotrowicz 3 czerwca 2020r.

Temat: Rodzaje słowników – powt ó rzenie.

Słownik języka polskiego

W tym słowniku objaśnione są wszystkie słowa należące do języka polskiego. W nim możemy sprawdzić, jak słownik definiuje jakiś wyraz i jaka jest jego poprawna odmiana. Przy słowie podany jest schemat odmiany, a także krótka definicja: co dane słówko znaczy.

Na przykład: Przy słowie bandaż znajdziesz następujące informacje:

bandaż – m. II, D. -a, l.mn. M. -e D. -y

. rodzaj męski deklinacja II w dopełniaczu ma w mianowniku liczby mnogiej ma w dopełniaczu liczby mnogiej . ma końcówkę -a , bandaża końcówkę -e , bandaże końcówkę - y , bandaży

„pas płótna, gazy lub innego materiału służący do umocowania opatrunku, unieruchomienia kończyny lub powstrzymania krwawienia”.

wyjaśnienie znaczenia

Słownik czasami podaje jeszcze związki frazeologiczne, w których występuje dane słowo. W oznaczeniach słownik podaje jedynie odmianę w dopełniaczu l.poj. albo mianowniku i czasem dopełniaczu l.mn., ze względu na to, że te przypadki budzą najwięcej wątpliwości.

Oznaczenia przy czasownikach są inne:

bandażować – ndk IV, -żuję, - żujesz, - żuj, - ował, - owany „owijać bandażem”

. czasownik niedokonany koniugacja IV formy podstawowe czasownika forma imiesłowu wyjaśnienie znaczenia

Słownik wyrazów obcych

Objaśnia znaczenie wyrazu pochodzącego z obcego języka. Wszelkie terminy w rodzaju:

demiurg, akmeizm, fotoskop, kaligrafia, palla – są tu wyjaśnione. Tu znajdziemy informacje, z jakiej dziedziny pochodzi nasz termin, np. (biol. – biologia, hist. – historia), z jakiego języka (fr., ang., łac.) i co znaczy.

Przykład:

palla – (łac.) hist. wierzchnie okrycie kobiece w formie dużego wełnianego

płata tkaniny, którym owijano ramiona, niekiedy także głowę; noszone

w starożytnym Rzymie.

Słownik poprawnej polszczyzny

Wyjaśnia wątpliwości dotyczące poprawnego użycia słów. Jak dane słowo należy

odmienić, jak wymawiać, jak użyć w danym związku wyrazów.

Przykład:

idylla ż 1, l.mn. D. idyll a. idylli; in. sielanka

Słownik ortograficzny

Odpowiada na pytanie, jak napisać dany wyraz. Tu najczęściej nie ma definicji wyrazu,

j est tylko prawidłowo napisany, czasem gdy wątpliwości co do poprawności budzi

odmiana :

kaliszanin -anina; -anie, -an Wiemy, że piszemy małą literą i jak odmieniać.

Ożarów -rowa, -rowowi (ale ku -rowowi a. ku -rowu), -rowie Wiemy, że piszemy wielką literą, jak odmieniać i że jest dopuszczalna inna poprawna forma.

Słownik etymologiczny

Wyjaśnia pochodzenie wyrazu. Skąd się wziął, jakie miał znaczenie kiedyś, jak się

przekształcał. Mnóstwo wyrazów jest zapożyczonych z innych języków – wówczas słownik

powie, z jakich.

Słownik frazeologiczny języka polskiego

Zawiera związki frazeologiczne związane z danym wyrazem. Zarówno związki stałe, jak

i łączliwe (luźniejsze). Np.

co znaczy „brać kogoś w obroty”? W słowniku odnajdujemy takie oto wyjaśnienie: „zmuszać kogoś do czegoś, stawiać w przykrej sytuacji;

poddawać gwałtownemu, energicznemu działaniu” oraz przykład: Z miejsca wziął Piotrka w obroty.

Pod hasłem kura odnajdziemy związki z tym właśnie słowem.

Kura znosząca złote jajka – źródło wielkich zysków.

Kłaść się spać z kurami – wcześnie.

Pisać jak kura pazurem – brzydko, koślawo.

Obnosić się jak kura z jajkiem – ustawicznie o czymś mówić, chwalić się czymś.

Inne słowniki:

słownik postaci literackich,

słownik motywów literackich,

słownik synonimów,

słownik wyrazów bliskoznacznych,

Słownik mitów i tradycji kultury Władysława Kopalińskiego.

Wykonaj zadania: Zeszyt ćwiczeń, str. 98 – 100 (termin: 6 czerwca 2020r.)