

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
publikacja artykułu Romano Atmo 70 - Rola asystenta romskiego w edukacji Romów
Typologia: Publikacje
1 / 2
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
latach dziewięćdziesiątych XX wieku polskie władze doszły do wniosku, że Romowie to mniejszość o najniższych kwalifikacjach. Odpowiedzialnością za brak wykształcenia lub niski poziom wykształcenia obarczano kulturę rom- ską, w której edukacja nie stanowiła wartości samej w sobie. Romowie traktowali system oświaty, jako formę opresji, za pomocą której rząd zamie- rzał ograniczyć ich wolność. Edukacja była traktowana wręcz, jako przeszko- da w podejmowaniu pracy zarobko- wej. Dlatego też rodzice romscy nie koncentrowali się na wykształceniu swych dzieci ani też nie zważali na ich frekwencję. W rezultacie dostrzeże- nia problemów społeczności romskiej w Polsce przez administrację społecz- ną i w celu ich redukcji zaczęto two- rzyć specjalne programy skierowane do Romów. Ich celem była i jest nadal reintegracja Romów, podniesienie po- ziomu wykształcenia, obniżenie bez- robocia, a także poprawa warunków socjalnych. Kwestie dotyczące edukacji mniej- szości narodowych i etnicznych regu-
Sądzę, że oni [romscy rodzice] boją się tego, co chcemy
tu osiągnąć: myślą, że próbujemy „odcyganić” ich dzieci.
Rzeczywiście, do pewnego stopnia próbujemy. Ale to jest
nasz obowiązek, aby przekazywać wiedzę o tym, jak poru-
szać się w tym świecie i używać jego wszystkich możliwo-
ści. Jak powiedziałam, myślę, że rodzice boją się, że staną
się dla swoich własnych dzieci niepotrzebni.
(Marianna, kurator oświaty)
Rola asystenta romskiego
w edukacji Romow
luje ustawa o systemie oświaty oraz Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 listopada 2007 roku w sprawie warunków i sposobu wykonywania przez przedszkola, szkoły i placówki publiczne zadań umożliwia- jących podtrzymywanie poczucia tożsa- mości narodowej, etnicznej i językowej uczniów należących do mniejszości na- rodowych i etnicznych oraz społeczno- ści posługującej się językiem regional- nym. W dokumencie tym szkoły i inne placówki oświatowe zostają zobowią- zane do podejmowania odpowiednich działań w celu podtrzymania i rozwoju poczucia tożsamości uczniów, którzy wywodzą się z mniejszości romskiej. Dokument ów nakazał szkołom zatrud- niać asystenta edukacji romskiej, czyli osobę, która pełni funkcję pomocniczą względem nauczyciela i pomaga rom- skim uczniom w relacjach ze środowi- skiem szkolnym, a także współdziała ze szkołą i z rodzicami. Asystenci romscy to Romowie, których lokalna społeczność darzy za- ufaniem, którzy pomagają romskim uczniom w relacjach ze szkolnym śro- dowiskiem – z nauczycielami, rówie- śnikami oraz wskazują im na korzyści z edukacji. Asystenci romscy są swo- istymi łącznikami pomiędzy środowi- skiem romskim a szkołą, nierzadko mediatorami na linii rodzice – nauczy- ciele. Wspomagają oni nauczycieli, pedagogów i wychowawców w rozpo-
znawaniu potrzeb uczniów romskich. Wywodząc się bezpośrednio ze środo- wiska Romów, znają ich obawy, potrze- by, oczekiwania, które mogą komuni- kować nauczycielom, pedagogom czy dyrektorom szkół. Z drugiej zaś strony, doskonale wiedzą, jak przygotować ro- dziny romskie na to, by dzieci wypeł- niały szkolny obowiązek. Dbałość o relacje uczniów rom- skich ze szkołą determinuje szereg zadań asystenta romskiego, które roz- kładają się w trzech płaszczyznach. Na płaszczyźnie uczniowskiej należy do nich wspieranie emocjonalne dzieci, rozpoznawanie talentów oraz prefe- rencji uczniów, troska o ich rozwój, wskazywanie korzyści edukacji, rozpo- znawanie problemów poszczególnych uczniów, jak również dbałość o odpo- wiednie wyposażenie ich w pomoce dydaktyczne. Asystenci współdziałają z rodzicami romskimi (drugi obszar działań) – informują ich o przebiegu i wynikach nauki dzieci, pośredniczą między nimi a szkołą, nakłaniają ich do udziału w wywiadówkach. Trzecią płaszczyzną, na której działają asy- stenci romscy, jest szkoła – w tym za- kresie przekazują oni nauczycielom i nie-romskim uczniom wiedzę o kul- turze i historii Romów, pomagają or- ganizować zajęcia pozalekcyjne, lekcje wychowawcze, spotkania z rodzicami, informują szkołę o sytuacji rodzinnej ucznia, problemach, potrzebach.
'
Do zadań asystenta romskiego na- leży również wnioskowanie o środki finansowe z programu na dofinan- sowanie w zależności od potrzeb tj.: podręczników i przyborów szkolnych, posiłków w szkołach, transportu do szkoły, ubrań, ubezpieczenia, wycie- czek czy nawet wypoczynku letniego dla dzieci romskich. Asystenci są rów- nież organizatorami szkolnych konkur- sów, wspierają lub samodzielnie orga- nizują świetlice integracyjne dla dzieci romskich i polskich. O przydatności instytucji asystenta romskiego, tak dla romskich rodzin, jak i pracowników szkół oraz administracji lokalnej, świadczą przykłady konkret- nych osób pracujących na stanowi- skach asystentów edukacji romskiej, np. pani Iwony, Romni. W ciągu trzech lat pracy asystenta, sytuacja romskich uczniów niewiele zmieniła się na lep- sze. Pani Iwona dostrzega potrzebę długoterminowej strategii. Według niej „rzeczywista zmiana” nastąpi wtedy, gdy jej córeczki, które teraz w szkole świetnie sobie radzą, zastąpią ją samą, zostając romskimi asystentkami, a tym samym rzeczywistymi wzorami osobo- wymi dla innych. Wielu romskich rodziców z żalem mówi o tym, że nie są w stanie pomóc dzieciom w nauce. Wtórny analfabe-
tyzm, dotykający wielu Romów, którzy przestają czytać i pisać po opuszczeniu szkoły, jest często przywoływany, jako powód do wstydu i przyczyna braku za- angażowania w naukę ich dzieci. Prowadzonych jest wiele działań administracyjnych mających poprawić wyniki edukacji dzieci romskich. Głów- nym celem tych działań jest przede wszystkim dążenie do zmiany podejścia Romów do wykształcenia, ale również inkluzja, czyli włączenie ich w życie spo- łeczne. Obecność asystentów romskich w znacznym stopniu poprawia warunki kształcenia dzieci romskich. Ich działa- nia zapewniają uczniom wsparcie także w przypadku konfliktów wynikających z dyskryminacji, odmienności kulturo- wej czy trudności w nauce. Asystentem romskim może zostać osoba, która ukończyła tylko szkołę podstawową, ważne jest jednak, aby charakteryzowała się określonymi kompetencjami, bowiem od peda- gogicznych, psychologicznych i orga- nizacyjnych predyspozycji tej osoby w znacznym stopniu zależy skutecz- ność współpracy szkoły z rodzinami romskimi. Asystenci romscy przede wszystkim powinni mieć stworzoną możliwość dalszego kształcenia specjalistycznego, korzystania z literatury cyganologicznej
oraz pomocy metodyków międzykul- turowych i wolontariuszy (studentów kierunków pedagogicznych). Asystenci i nauczyciele powinni być przygotowa- ni do rozbudzania wśród młodych Ro- mów motywacji do nauki, jako środka awansu społecznego i jednocześnie kształtować w nich ciekawość własnej odmienności etnicznej, tradycji i hi- storii własnej grupy. W tym zakresie dokłada się szczególnych starań, by zarówno nauczyciele, jak i asystenci w klasach, w których uczą się dzieci romskie, nawiązywali dobry kontakt z ich rodzicami, co pozwoli w większym stopniu zaangażować rodziców w pro- cesy edukacyjne dzieci. Unifikatorzy, czyli łącznicy – asy- stenci romscy wspierają uczniów emo- cjonalnie, a nauczycielom pomagają rozpoznawać problemy oraz potrzeby dzieci i młodzieży romskiej. Ich pra- ca jest bardzo potrzebnym i trudnym wkładem w edukację dzieci romskich, ale dopiero długofalowe działanie w tym kierunku przyniesie widoczne efekty. Asystenci romscy odgrywają bardzo ważną rolę w rozbudzaniu mo- tywacji do nauki oraz w budowaniu świadomości znaczenia edukacji w ży- ciu dorosłym. Dorota Niewiadomska
Fot. Anna Szymańska