Rola banku centralnego - Notatki - Finanse i bankowość, Notatki z Bankowość i finanse

Pobierz Rola banku centralnego - Notatki - Finanse i bankowość i więcej Notatki w PDF z Bankowość i finanse tylko na Docsity!

Piotr Przemysław Betcher

Rola banku centralnego i polityka pieniężna.

Narodowy Bank Polski jest centralnym bankiem Rzeczypospolitej Polskiej. Działalnością banku centralnego kieruje Prezes powoływany i odwoływany przez Sejm na wniosek Prezydenta RP. Kadencja Prezesa NBP trwa 6 lat, przy czym nie może być on dłużej niż dwie kolejne kadencje. Prezes banku centralnego działając jako organ państwa wydaje zarządzenia dotyczące organizacji i funkcjonowania banków oraz indywidualne decyzje administracyjne.

W rozwiniętej gospodarce rynkowej bank centralny odgrywa kluczową rolę. Bank centralny stoi na straży stabilności systemu finansowego państwa, mając wyłączne prawo do emitowania znaków pieniężnych, będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Narodowy Bank Polski określa wielkość emisji oraz moment wprowadzenia większej ilości pieniądza gotówkowego do obiegu, za który odpowiada. Ponadto organizuje system rozliczeń pieniężnych, stwarza warunki do sprawnego przebiegu pieniądza dokonywanych za pośrednictwem banków. Wykonując swoje założenia dotyczące polityki pieniężnej.

Głównym celem długoterminowej polityki banku centralnego jest stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego. Pełniąc funkcję banku banków, sprawuje on kontrolę nad działalnością banków centralnych, a w szczególności nad przestrzeganiem przepisów dotyczących prawa bankowego. Określa zasady działania banków, zapewniając bezpieczeństwo środków pieniężnych zgromadzonych przez klientów w bankach. Centralny bank nie tylko emituje pieniądze i nadzoruje inne banki ale także wydaje Dziennik Urzędowy NBP, w którym są publikowane bilanse banków państwowych, wykonuje obsługę budżetu państwa. Finansuje aparat państwowy, reguluje i kontroluje rozliczenia międzynarodowe w porozumieniu z Ministerstwem Finansów. Centralny bank ma prawo do samodzielnego rozstrzygania spraw wewnętrznych. Wprawdzie współpracuje z ministerstwem finansów, ale to decyzja podjęta przez prezesa NBP jest wiążąca dla Polski. Z dniem wydania koncesji na prowadzenie banku komercyjnego, bank centralny wydaje rozporządzenia regulujące rozbieżność między stopami procentowymi panującymi w NBP a tymi w prywatnych bankach. Wraz z rozwojem bankowości prywatnej w Polsce dojdą nowe zadania dla NBP. Nadzór nad bankami, oddziałami i przedstawicielstwami banków zagranicznych w Polsce od dnia 1 stycznia 1998 r. sprawuje Komisja Nadzoru Bankowego.

impulsu inflacyjnego związanego ze wzrostem cen surowców energetycznych i żywności, co będzie sprzyjać obniżeniu inflacji w gospodarce. Obecne na światowych rynkach ceny środków do produkcji energii elektrycznej maleją, ale cena wyprodukowania energii wzrasta poprzez wzrost płac i nie sprzyjającym dla Polski, ograniczaniem emisji dwutlenku węgla. Wśród czynników bardziej specyficznych, wyznaczających pole dla prowadzenia polityki pieniężnej prze bank centralny w Polsce, należy wymienić na pierwszym miejscu politykę kursu walutowego. Spełnia ona główną rolę w redukowaniu inflacji, wspieranej dodatkowo kontrolą podaży pieniądza i kontrolą płac. Mimo że strategia utrzymywania stałego kursu walutowego jest łatwo zrozumiała dla otoczenia gospodarczego, a bank centralny nie może prowadzić nadmiernie ekspansywnej polityki pieniężnej, to ma ona poważne wady:

• bardzo trudno jest z góry ustalić kurs równowagi, szczególnie w warunkach silnych zaburzeń zewnętrznych, postępującej liberalizacji obrotu dewizowego i przyspieszonych zmian strukturalnych w gospodarce,
• gospodarka podatna jest na zaburzenia, mające źródło w kraju, z którego walutą związano walutę krajową,

Funkcja kontrolowania i realizacji polityki walutowej oznacza, że bank centralny jest odpowiedzialny za stabilizację pieniądza krajowego (utrzymanie na odpowiednim poziomie jego siły nabywczej) oraz za kurs wymiany pieniądza krajowego względem walut obcych. Polityka pieniężna jest bardzo ważna, bo stabilność pieniądza umożliwia długoterminowy wzrost gospodarczy, czyli także wzrost naszych dochodów i poprawy standardu życia. Do tego jednak potrzeba spójnej polityki monetarnej i gospodarczej rządu oraz stabilnej polityki walutowej. Na warunki prowadzenia polityki pieniężnej w Polsce, zarówno w latach poprzednich jak i w perspektywie nadchodzącego okresu, składają się czynniki wewnętrzne i otoczenie zewnętrzne. Czynniki wewnętrzne prowadzą stopniowo w kierunku zbliżającym polską gospodarkę do bardziej rozwiniętych gospodarek rynkowych. Na tę szczególną cechę nakładają się typowe ograniczenia charakterystyczne dla gospodarki o prawdopodobnie niewysokim poziomie rozwoju gospodarczego i zamożności, mierzonej wielkością PKB na jednego mieszkańca. Do ważniejszych należy niedostatek własnych zasobów kapitałowych, limitujący tempo stabilnego wzrostu gospodarczego i

względna płytkość struktur finansowych, znacznie odstających od takich struktur w krajach wysoko uprzemysłowionych. Wydaje się, że słabość polskiego rynku pieniężnego i walutowego i ich względna płytkość, ograniczająca pełniejszą integrację z rynkami światowymi, których przemiany są procesem stosunkowo powolnym i wymagającym czasu. Rola NBP jako banku centralnego państwa polega na formułowaniu i realizacji polityki pieniężnej, organizowaniu i czuwaniu nad sprawnym przebiegiem procesów rozliczeń i rozrachunków w systemie bankowym. NBP ponosi także współodpowiedzialność za politykę kursu walut. Spełnianie funkcji banku państwa ma istotne znaczenie dla osiągania celów banku centralnego, a w szczególności utrzymania wewnętrznej wartości pieniądza krajowego.

Bibliografia:

1. Dobosiewicz Z. „Podstawy bankowości”, Warszawa 1997
2. Narodowy Bank Polski, Założenia polityki pieniężnej na rok 2009: http://www.nbp.pl
3. Narodowy Bank Polski, Prawo Bankowe: http://www.nbp.pl
4. Materiały Wikipedii: http://www.pl.wikipedia.org