romantyzm.pdf, Egzaminy z Historia

Pobierz romantyzm.pdf i więcej Egzaminy w PDF z Historia tylko na Docsity!

EPOKA LITERACKA

Romantyzm - szeroki nurt

w kulturze, który dał

nazwę epoce w historii

sztuki i historii literatury.

Termin pochodzi od

łacińskiego wyrazu

romanticus (niezwykły)

CZYM BYŁ

ROMANTYZM?

Była to reakcja na zmiany społeczne i polityczne wywołane przez rewolucję przemysłową i rewolucję francuską z 1789 r. Był on wyrazem protestu przeciwko ustalonym regułom społecznym, które rządziły w społeczeństwach epoki Oświecenia, czyli przeciw sztywnym zasadom życia arystokracji i mieszczaństwa, ustalonym regułom życia politycznego oraz przeciw naukowemu podejściu do natury i człowieka. Uważano, że skoro nie udało się zbudować świata opartego na wskazaniach rozumu, to w idei oświecenia musi tkwić błąd. Efektem rozczarowania przez oświecenie było powstanie romantyzmu.

JAK POWSTAŁ

ROMANTYZM?

FAZY POLSKIEGO ROMANTYZMU

1822 - 1830 r.- przełom romantyczny, zapoczątkowany wydaniem Ballad i romansów Adama Mickiewicza, zakończony wybuchem powstania listopadowego. 1830 - 1831 r. – poezja powstania listopadowego. 1831 - 1863 r.– dojrzały romantyzm, okres między powstaniowy.

WAŻNE POJĘCIA Fascynacja kulturą ludu, ludową moralnością, twórczością, językiem, obyczajami. Wszystko to stało się w romantyzmie inspiracją literacką.

LUDOWOŚĆ

Głębokie zainteresowanie historią, która staje się dla romantyków kopalnią wiedzy i źródłem inspiracji artystycznych.

HISTORYZM

Pewna odmiana historyzmu, zainteresowanie gotykiem, a więc średniowieczem, tajemniczością, mrocznością.

GOTYCYZM

Fascynacja kulturą, przyrodą, twórczością Wschodu.

ORIENTALIZM

ŻYCIE CODZIENNE W ROMANTYZMIE Wynalezienie kolei, parowców wygodniejsze podróże Wynalezienie telegrafu Rozwój usług pocztowych Moda na gorsety Zwyczaj palenia cygar Rewolucja przemysłowa (mechanizacja, wzrost wydajności pracy w fabrykach, obniżenie cen) Polepszenie jakości życia i jego wydłużenie Migracje wzrost liczby ludności problemy społeczne, higieniczne wybuch epidemii cholery budowa sieci wodociągowo-kanalizacyjnych, zakładanie zakładów kąpielowych

WYBRANI BOHATEROWIE ROMANTYCZNI KONRAD WALLENROD Samotny, tajemniczy, zamknięty w sobie, o nieznanej tożsamości, stroni od ludzi, jest nieszczęśliwy, zbuntowany. Jednostka nieprzeciętna, jednocześnie wielki i zbrodniczy, buntuje się przeciw normom społecznym, często walczy o wolność, przeciw niesprawiedliwości, mści się za doznane krzywdy.

KORDIAN

Samotny, cierpi na chorobę wieku, dopóki nie znajdzie celu życia, jakim jest walka o wolność ojczyzny. Idealista, nadwrażliwy, gardzi śmiercią. KONRAD(Dziady część III) W imię wolności ojczyzny buntuje się przeciw Bogu, gotów do poświecenia siebie, utożsamia się z ojczyzną, uważa siebie za przywódcę duchowego narodu, jest poetą.

GATUNKI LITERATURY ROMANTYCZNEJ

ODZIEDZICZONE I

ZMODYFIKOWANE

• Ballada
• Oda
• Hymn
• Epos
• Sonet

STWORZONE PRZEZ

ROMANTYKÓW

• Dramat romantyczny
• Poemat dygresyjny
• Powieść poetycka
• Poemat liryczny
• Powieść historyczna

ADAM MICKIEWICZ 1798 - 1855 Urodził się w Zaosiu koło Nowogródka na Litwie. Jego debiutancki tom poetycki pt. Ballady i romanse z 1822 r. został uznany za początek romantyzmu w Polsce. W trakcie studiów w Wilnie Mickiewicz należał do Towarzystwa Filomatów, za co w 1824 r. został skazany na opuszczenie dawnych ziem Rzeczypospolitej. Po procesie przebywał w Odessie, Moskwie i Petersburgu. W 1832 r. osiadł w Paryżu. Zmarł w Stambule, prawdopodobnie na cholerę.

Polski poeta, dramaturg, działacz i publicysta

polityczny, uważany za największego poetę

polskiego romantyzmu.

‚‚Oda do młodości’’ ‚‚Ballady i romanse’’ ‚‚Dziady’’ ‚‚Sonety odeskie’’ i ‚‚Sonety krymskie’’ ‚‚Konrad Wallenrod’’ ‚‚Pan Tadeusz’’ ‚‚Liryki lozańskie’’ WAŻNE DIZEŁA:

JULIUSZ SŁOWACKI

Poeta, dramaturg i epistolograf. Obok

Mickiewicza i Krasińskiego określany jako

jeden z Wieszczów Narodowych.

Urodził się w Krzemieńcu (dzisiaj na Ukrainie). Uczył się i studiował w Wilnie. Po wybuchu powstania listopadowego wyjechał do Paryża i Londynu z misją dyplomatyczną. Od 1831 r. przebywał na emigracji w Paryżu. Wiele podróżował (Włochy, Grecja, Egipt, Palestyna, Syria). W latach 1842- 1843 należał do Kola Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego. Zmarł w 1849 roku w Paryżu na Gruźlicę. ,,Hymn (Smutno mi, Boże)’’ ,,Testament mój’’ ,,Grób Agamemnona’’ ,,Kordian’’ ,,Balladyna’’

Zygmunt Krasiński

Poeta, dramaturg, powieściopisarz, wieszcz

narodowy, syn generała napoleońskiego

Wincentego Krasińskiego.

Zwolennik filozofii Hegla. Jego wieloletni związek z Delfiną Potocką (mimo zawartego małżeństwa z Elizą Branicką) utrwalony w listach i wierszach do ukochanej stał się romantyczną legendą. Krasiński jako jeden z niewielu doceniał talent Słowackiego, poeci mimo różnic politycznych przyjaźnili się. ,,Nie-Boska komedia’’ ,,Irydion’’ ,,Przedświt’’ ,,Psalmy przyszłości’’ 1812 - 1859

FILOZOFIA

Cechą podstawową romantycznej filozofii było zanegowanie dominujących w oświeceniu racjonalizmu i empiryzmu. Romantycy zaprzeczali istnieniu obiektywnej prawdy i wiedzy oraz niezmiennych wartości moralnych. Liczyły się w pierwszej kolejności prawdy jednostkowe i każdy punkt widzenia mogą zostać uznane za równoprawny. Filozofia romantyzmu cechuje się też: ➢ subiektywizmem, ➢ metafizycznością ➢ idealizmem Duży wpływ na twórczość romantyków wywarł idealizm niemiecki

Uważał że świat materialny jest ukształtowany przez ponad naturalną siłę która powoduje że rozwija się on w sposób logiczny i uporządkowany. Tę moc kierującą rozwojem rzeczywistości nazwał duchem dziejów. Twierdził, że dzieje ludzkości to logiczny proces ewolucji. Wojny, bunty i rewolucje traktował jako konieczne elementy rozwoju cywilizacji. Przyczyniają się one bowiem do zburzenia starej formy, aby na jej gruzach mogły powstać formy nowoczesne, będące efektem ściślejszego połączenia ducha i bytu. Rozwój rzeczywistości - według Hegla - jest procesem dialektycznym , to znaczy, że składa się z trzech etapów. Istnieje jakiś stan rzeczy- teza. Następnie zostaje on zanegowany przez zasadę opozycyjną - antytezę. Z tego konfliktu wyłania się nowy element pozytywny, godzący dawne przeciwieństwa, czyli synteza. Rzeczywistość materialna - zdaniem filozofa - stopniowo osiąga coraz wyższy stopień organizacji i wolności. Proces ten przypomina rozwój zarodka ludzkiego, który dojrzewając, powoli staje się świadomym i wolnym człowiekiem.

MESJANIZM

Koncepcja zakładała, że

wkrótce na ziemi zapanuje

Królestwo Boże. Miało to być

poprzedzone okresem katastrof

i nieszczęść, a naród wybrany

(w tym wypadku Polacy) w

rezultacie doznanych cierpień

miał się stać zbawicielem całej

ludzkości. Idea ta wpłynęła

znacząco na twórczość Adama

Mickiewicza i Juliusza

Słowackiego.