Rośliny dnia krótkiego i długiego, Ćwiczenia z Biologia

Pobierz Rośliny dnia krótkiego i długiego i więcej Ćwiczenia w PDF z Biologia tylko na Docsity! Rośliny dnia krótkiego i długiego Wprowadzenie Przeczytaj Wirtualne laboratorium (WL-S) Sprawdź się Dla nauczyciela Wytworzenie kwiatów stanowi moment przejścia ze stadium wegetatywnego do stadium generatywnego w rozwoju rośliny nasiennej. Staje się ona wówczas zdolna do rozmnażania płciowego. Po kwitnieniu następuje wytworzenie nasion, a u roślin okrytonasiennych również owoców. Zapoczątkowanie kwitnienia zależy od czynników wewnętrznych, takich jak hormony roślinne (fitohormony), a także – w dużej mierze – od czynników zewnętrznych, w tym długości dnia i nocy. Twoje cele Opiszesz, czym jest fotoperiodyzm. Wyjaśnisz, co oznacza, że roślina jest rośliną dnia krótkiego lub rośliną dnia długiego, i wskażesz przykłady takich roślin. Scharakteryzujesz rośliny obojętne względem fotoperiodu. Przykładem rośliny dnia długiego jest hortensja ogrodowa (Hydrangea macrophylla). Aby mogła ona zakwitnąć, czas oświetlenia musi być odpowiednio długi. Źródło: aiworldexplore, PxHere, domena publiczna. Rośliny dnia krótkiego i długiego Rośliny fotoperiodycznie obojętne Istnieją gatunki roślin, które są niewrażliwe na zmiany długości dnia i nocy, dlatego kwitnienie nie jest u nich inicjowane zmianami fotoperiodu. Rośliny fotoperiodycznie obojętne kwitną przede wszystkim po osiągnięciu pewnego wieku lub odpowiedniej wielkości. Przykłady roślin fotoperiodycznie obojętnych Koper ogrodowy (Anethum graveolens). Źródło: Pixabay, domena publiczna.  Reakcje na zmiany fotoperiodu Fizjologiczna aktywność roślin w dużym stopniu zależy od rytmicznych zmian oświetlenia środowiska zewnętrznego – motorem zegara biologicznego roślin jest odpowiednio długi okres ciemności. Aktywność ta utrzymuje się także w stworzonych sztucznie stałych warunkach oświetleniowych, co wskazuje, że reakcja fotoperiodyczna ma charakter endogenny. W jaki sposób rośliny „odczytują” zmiany długości dnia i nocy? W liściach znajdują się specjalne receptory, nazywane fotoreceptorami. Jednym z nich jest fitochrom, dzięki któremu rośliny mogą odbierać z otoczenia informacje o długości okresu światła i ciemności. Dla zainteresowanych Fitochrom występuje w dwóch formach: P  i P (fitochrom 730). Forma Pr jest nieaktywna fizjologicznie i trwała w ciemności. Pochłania światło czerwone. Forma Pfr jest aktywna fizjologicznie i pochłania światło dalekiej czerwieni. Pod wpływem zaabsorbowanego światła obie formy przechodzą jedna w drugą. Odpowiedni stosunek Pfr do Pr powoduje zmiany w ekspresji genów oraz zapoczątkowuje lub hamuje wiele procesów fizjologicznych, co wpływa na wzrost i rozwój roślin. Fitochrom bierze udział m.in. w regulacji kiełkowania nasion wrażliwych na światło, wydłużaniu międzywęźli, Wyka bób (Vicia faba). Źródło: liesvanrompaey, Flickr, licencja: CC BY 2.0. r fr   rozwoju liści i chloroplastów, syntezie niektórych enzymów, a także zjawiskach fotoperiodyzmu. Więcej informacji na temat działania fitochromu znajdziesz w e‐materiale Fitochrom – budowa, mechanizm działania i funkcje. Reakcja roślin dnia krótkiego (SDP) oraz roślin dnia długiego (LDP) w zależności od różnych warunków oświetlenia dobowego. Granatowym kolorem zaznaczono okresy ciemności, białym kolorem – okresy oświetlenia rośliny. Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Warunkiem indukcji kwitnienia nie jest sam czas trwania nocy czy dnia, ale odpowiedni stosunek długości okresów światła i ciemności. Jeśli dojdzie do przerwania okresu długiej nocy (np. krótkim bodźcem świetlnym), to roślina dnia krótkiego nie rozpocznie kwitnienia – czas nieprzerwanej ciemności będzie dla niej zbyt krótki. Z kolei rośliny dnia długiego wymagają do zakwitania odpowiednio krótkiego okresu ciemności. Przerwanie okresu ciemności, zapobiegające kwitnieniu roślin dnia krótkiego, u roślin dnia długiego indukuje kwitnienie. Najbardziej istotna różnica pomiędzy tymi roślinami polega więc na odmiennej wrażliwości na długość nieprzerwanej ciemności. Słownik fitochrom niebieski barwnik, receptor światła; pozwala roślinom na odbieranie informacji o długości dni i nocy, dzięki czemu warunkuje reakcje fotoperiodyczne; związek ten występuje u wszystkich roślin wyższych Sprawdź się Pokaż ćwiczenia: 輸醙難 Ćwiczenie 1 Dopasuj pojęcia do definicji. Fitohormony Związki będące czynnikami wzrostu i rozwoju roślin: auksyny, gibereliny, cytokininy Rośliny dnia długiego DNP Fotoperiod Okres oddziaływania światła i ciemności na rośliny w rytmie dobowym Rośliny fotoperiodycznie obojętne SDP Rośliny dnia krótkiego LDP Ćwiczenie 2 Przyporządkuj nazwy roślin do odpowiednich grup. Rośliny dnia krótkiego Rośliny dnia długiego lulek czarny soja warzywna koniczyna poinsecja marchew kapusta dalia koper ogrodowy złocień chiński komosa czerwona 輸 輸 輸 Ćwiczenie 3 W liściach roślin znajdują się światłoczułe receptory – fotoreceptory. Fotoreceptorem jest... auksyna. fitohormon. chromfit. fitochrom. fotoperiod. Ćwiczenie 4 Uzupełnij tekst, wybierając odpowiednie wyrażenia spośród podanych. Gatunki roślin, które są na zmiany długości dnia i nocy, nazywane są roślinami . Należą do nich . Indukcja kwitnienia u tych roślin nie zależy od zmian fotoperiodu, lecz przede wszystkim od osiągnięcia pewnego wieku lub odpowiedniej wielkości. komosa czerwona i koper ogrodowy wrażliwe niewrażliwe dnia krótkiego kukurydza i groch bób i groch fotoperiodycznie obojętnymi dnia długiego koniczyna i soja warzywna      輸 輸 醙 Ćwiczenie 5 Wskaż, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. Prawda Fałsz Rośliny dnia długiego zakwitają, gdy okres oświetlenia wynosi 12 godzin. Rośliny dnia długiego zakwitają, gdy okres oświetlenia przekracza 12 godzin. U roślin fotoperiodycznie obojętnych indukcja kwitnienia zależy od zmian fotoperiodu. Rośliny dnia krótkiego zakwitają, gdy okres oświetlenia jest krótszy niż 12 godzin. Ćwiczenie 6 Oceń, czy w przedstawionych warunkach nastąpi proces kwitnienia rośliny dnia krótkiego. TAK NIE 8 godzin światła i 16 godzin ciemności 8 godzin światła i 16 godzin ciemności, które na 10 minut przerwano światłem czerwonym 16 godzin światła i 8 godzin ciemności               醙 醙 Dla nauczyciela Autor: Anna Juwan Przedmiot: biologia Temat: Rośliny dnia krótkiego i długiego Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym Podstawa programowa: Zakres rozszerzony Treści nauczania – wymagania szczegółowe IX. Różnorodność roślin. 6. Wzrost i rozwój roślin. Uczeń: 6) wykazuje związek procesu zakwitania roślin okrytonasiennych z fotoperiodem i temperaturą. Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się; kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii. Cele operacyjne ( językiem ucznia): Opiszesz, czym jest fotoperiodyzm. Wyjaśnisz, co oznacza, że roślina jest rośliną dnia krótkiego lub rośliną dnia długiego, i wskażesz przykłady takich roślin. Scharakteryzujesz rośliny obojętne względem fotoperiodu. Strategie nauczania: konstruktywizm; konektywizm. Metody i techniki nauczania: z użyciem komputera; ćwiczenia interaktywne; prezentacja; ćwiczenia laboratoryjne; gra dydaktyczna. Formy pracy: praca indywidualna; praca w parach; praca w grupach; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda; telefony z dostępem do internetu. Przed lekcją: 1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. 2. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy, których zadaniem będzie przygotowanie prezentacji z wykorzystaniem wyszukanych informacji i materiałów (artykuły, zdjęcia, rysunki, filmy) na następujące tematy: grupa I – rośliny dnia krótkiego; grupa II – rośliny dnia długiego; grupa III – rośliny fotoperiodycznie obojętne. Przebieg lekcji Faza wstępna: 1. Nauczyciel wyświetla cele zajęć z sekcji „Wprowadzenie”, a następnie wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu. 2. Wprowadzenie do tematu. Uczniowie formułują pytania dotyczące tematu zajęć, na które odpowiedzą w trakcie lekcji. Faza realizacyjna: 1. Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji i omówienia przez grupy materiałów przygotowanych w domu. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje. 2. Praca z wirtualnym laboratorium. Uczniowie wykonują doświadczenie w wirtualnym laboratorium, zgodnie z instrukcją zamieszczoną w sekcji „Wirtualne laboratorium (WL‐S)”. Następnie wykonują polecenie nr 1 („Na podstawie wyników eksperymentu podziel rośliny na odpowiednie grupy w odniesieniu do fotoperiodyzmu”) i porównują swoją odpowiedź z osobą z pary. Wybrane osoby przedstawiają rozwiązanie na forum klasy. 3. Nauczyciel czyta polecenie nr 3 („Opierając się na wynikach eksperymentu, opisz, jakich zmian długości okresu ciemności i światła potrzebują fasola, koper i soja, aby doszło u nich do kwitnienia”). Prosi uczniów, aby wykonali je w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje swoją odpowiedź, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, wyjaśnia wątpliwości uczniów. 4. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie interaktywne nr 7 (w którym mają za zadanie wyjaśnić, dlaczego poinsecja w naszych mieszkaniach zakwita dopiero późną jesienią lub wczesną zimą), a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką. 5. Uczniowie wykonują w parach ćwiczenie nr 8 (w którym mają za zadanie wskazać, w jakich warunkach oświetlenia rozwijał się przedstawiony na rysunku tytoń), wyświetlone przez nauczyciela na tablicy. Podczas wspólnych dyskusji rozwiązują zadanie, następnie łączą się z inną parą i kontynuują swoją dyskusję, uzasadniając swój wybór. Faza podsumowująca: 1. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Każdy zespół wyłania swojego lidera i wspólnie układa 10 pytań związanych z tematem lekcji. Pytania powinny być tak ułożone, żeby przeciwnicy mogli na nie odpowiedzieć jednym wyrazem. Nauczyciel inicjuje grę, zadając wszystkim grupom własne pytanie. Grupa, której lider zgłosi się pierwszy i odpowie poprawnie, rozpoczyna rywalizację. Nauczyciel nadaje kolejne numery pozostałym grupom, a następnie zapisuje je na tablicy. Lider grupy nr 1 zadaje pytanie wybranemu członkowi drużyny nr 2. Jeśli osoba ta poprawnie odpowie na pytanie, jej zespół zdobywa punkt, a ona sama zadaje pytanie wskazanemu przez nią członkowi grupy nr 3. Jeśli jednak członek grupy nr 2 nie będzie potrafił udzielić poprawnej odpowiedzi, lider grupy nr 1 sam odpowiada na zadane przez siebie pytanie, a jego drużyna otrzymuje punkt. Następnie zadaje pytanie członkowi grupy nr 3 itd. Gra kończy się po zadaniu 10 pytań, a wygrywa grupa, która uzyska najwięcej punktów. 2. Uczniowie odpowiadają na pytania sformułowane we wstępnej fazie lekcji. Praca domowa: 1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”. Materiały pomocnicze: Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019. „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006. Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania wirtualnego laboratorium: