Rożne metody badań naukowych. Metoda indywidualnych przypadków, Prezentacje z Naukoznawstwo

Pobierz Rożne metody badań naukowych. Metoda indywidualnych przypadków i więcej Prezentacje w PDF z Naukoznawstwo tylko na Docsity! Metodyka badań naukowych Dr Kalina Grzesiuk I. Metody badań naukowych 1. Metoda obserwacyjna 2. Metoda eksperymentalna 3. Metoda monograficzna 4. Metoda badania dokumentów 5. Metoda indywidualnych przypadków 6. Metoda sondażu diagnostycznego 7. Metoda analizy i krytyki piśmiennictwa 8. Metoda analizy i konstrukcji logicznej 9. Metoda statystyczna 10. Metoda symulacji komputerowej 11. Metody heurystyczne 3. Metoda monograficzna  Polega na szczegółowym badaniu indywidualnego przypadku, to jest jednostki statystycznej, którą może być jakaś instytucja, zakład, warsztat itp.. (określona zbiorowość, populacja), gdzie uwzględnia się przede wszystkim informacje w formie jakościowo – opisowej  Służy naukowemu zgłębieniu wyodrębnionych cech i elementów jakościowych określonej struktury, systemu lub procesu, określenie ich charakteru, a nawet wielkości oraz scharakteryzowaniu ich funkcjonowania i rozwoju.  W organizacji i zarządzaniu może być wykorzystywana do gruntownego rozpoznawania struktur instytucji handlowej, usługowej lub produkcyjnej. Zasad i efektywności ich działań oraz opracowania koncepcji ulepszeń i prognoz rozwojowych. 4. Metoda badania dokumentów  Dokumenty te z reguły obejmują zakres zadań, organizację, strukturę, efekty finansowe, realizację i sprawozdawczość z podstawowej działalności.  Na ich podstawie można badać: cele i zadania danej instytucji, efekty ekonomiczne, aktywizację, formy, metody i środki działania.  Dokumentacja pozwala także ustalić wiadomości, umiejętności, doświadczenie i nawyki badanych osób. 5. Metoda indywidualnych przypadków  Opiera się na analizie indywidualnych losów ludzkich.  Za pomocą tej metody bada się konkretne przypadki, zjawiska i procesy dotyczące poszczególnych ludzi, których postępowanie i zachowanie się w danej strukturze organizacyjnej i okolicznościach odbiega od przyjętych norm postępowania.  Przykładowe zjawiska: Trudności w zarządzaniu, niskie osiągnięcia w pracy, niezdyscyplinowanie, brak akceptacji w zespole pracowniczym, nieprzystosowanie społeczne i inne negatywne zachowanie się pracowników, zarówno podwładnych jak i przełożonych sięgające nieraz patologii społecznej 8. Metoda analizy i konstrukcji logicznej  W swojej zasadniczej istocie opiera się na analizie i syntezie.  Analiza służy do rozłożenia całości problemu naukowego na części; elementy składowe i badanie każdego z nich oddzielnie. Jest to więc ujęcie redukcjonistyczne.  Natomiast synteza służy do łączenia różnych elementów w nową całość (ujęcie holistyczne).  Mając dane wyjściowe i warunki ograniczające oraz znając w zarysie cel, analizuje się zależności i związki zachodzące między danymi wejściowymi w granicach określonych warunkami brzegowymi i konstruuje się ciąg logiczny w celu rozwiązania danego problemu. 9. Metoda statystyczna  Badania polegają na wyciąganiu wniosków z wyodrębnionych cech zbiorów elementów statystycznych.  Chodzi głównie o dwa rodzaje problemów wymagających analiz statystycznych:  poszukiwania średnich lub odchyleń w uporządkowanej liczbie spostrzeżeń z zakresu danej cechy zmiennej  badania prowadzące bezpośrednio do uzyskania współczynników korelacji, czyli współzależności dwóch lub większej liczby badań nad przyczynowymi zależnościami zjawisk (procesów). 10. Metoda symulacji komputerowej  Układ symulacji umożliwia nam opracowanie modelu (modelu matematycznego)  Na podstawie znanego już modelu badanego obiektu opracowuje się program symulacyjny oraz dane wejściowe, to jest wartości zmiennych wielkości, których wpływ na badany obiekt chcemy badać  Wykorzystuje się ją, gdy:  badanie zjawiska (procesu) rzeczywistego byłoby zbyt kosztowne lub niebezpieczne;  badania wymagałyby zbyt długiego czasu badań;  obiekt (przedmiot) badań jeszcze nie istnieje (jesteśmy na etapie projektowania, opracowywania koncepcji). 1. Obserwacja Podstawowe rodzaje technik obserwacji to:  technika obserwacji zewnętrznej (żywa i mechaniczna);  technika obserwacji uczestniczącej (badacz staje się elementem badanej społeczności, ale nie może zakłócać jej funkcjonowania);  technika obserwacji własnej działalności organizacyjno – kierowniczej (np. za pomocą dzienniczka). Organizacja i przebieg obserwacji przewiduje:  uzyskanie (nawiązanie) kontaktu z obserwowaną zbiorowością;  obserwacji zgodnie z instrukcją lub algorytmem dotyczącym zbierania materiału źródłowego;  sporządzenie protokołu z obserwacji. 2. Wywiad  Polega on na zdobywaniu danych przy pomocy bezpośredniej rozmowy. Wywiad może być skategoryzowany i nieskategoryzowany Należy:  określić cel i problematykę wywiadu;  ustalić szczegółową listę pytań, które stanowić mają główny problem (przedmiot) rozmowy;  poczynić starania by w czasie rozmowy wywołać u respondenta pozytywną i szczerą motywację do wypowiedzi. Dobre praktyki:  Pytań nie należy rozpoczynać od CZY?; ale od JAKI?, KTÓRY?, DLACZEGO?  Odpowiedzi słuchać ze szczerym zainteresowaniem, sympatią i zrozumieniem.  Respondenta nigdy nie wolno poprawiać ani wykazywać zniecierpliwienia, lub też lekceważenia jego wiedzy.  Respondent powinien odnosić wrażenie, że całkowicie zadawala nasze oczekiwania i przyczynia się do osiągania zakładanego celu Wywiady bezpośrednie dzielą się na:  indywidualne – osobiste  grupowe Wszystkie rodzaje wywiadów charakteryzują się dwiema cechami takimi jak:  stopień standaryzacji wywiadu:  całkowicie niestandaryzowane, czyli swobodne  standaryzowane – zwane także wywiadami kwestionariuszowymi  Im większy stopień standaryzacji, tym mniejszą swobodę ma osoba prowadząca wywiad.  stopień jego głębokości i jednocześnie stopień ukrycia przed respondentem celu wywiadu  Gdy prowadzący stara się wydobyć od respondenta więcej dokładnych wiadomości dotyczących zwłaszcza motywów jego postępowania, to wywiad staje się głębszy. wywiady pogłębione standaryzowane  indywidualne lub grupowe  pytania pośrednie z wyskalowanymi odpowiedziami  sondaże określonego segmentu rynku towarów konsumpcyjnych  przykładami wywiadów pogłębionych standaryzowanych są metody projekcyjne  osoba prowadząca wywiad musi być przeszkolona i doświadczona wywiady pogłębione niestandaryzowane  rozmowa, której celem jest zebranie danych dotyczących bezpośrednio osoby poddanej pomiarowi  indywidualne lub grupowe  często stosowane są na etapie projektowania badań marketingowych  duże doświadczenie osoby prowadzącej wywiad  musi zachęcić respondentów do swobodnych wypowiedzi na dany temat.  bardzo ważna jest instrukcja przeprowadzenia wywiadu 3. Ankietowanie  Stanowi technikę badawczą polegającą na pisemnym udzielaniu odpowiedzi na pytania tworzące świadomy, logiczny, konsekwentny i spójny zestaw zapytań służących do rozwiązania określonego problemu badawczego. Pozytywną stroną jest:  stosunkowo wysokie tempo badań;  przy niewielkich nakładach organizacyjno-technicznych i finansowych można uzyskać znaczne efekty;  możliwości zaangażowania do badań dużych zbiorowości (populacji), zachowania anonimowości, intymności i stosunkowo wysoki stopień wiarygodności. Niedostatki badań ankietowych to:  niewielka możliwość stymulowania motywacją konieczności i poprawności wypełnienia ankiety;  Trudności opracowywania wyników badań w oparciu o pytania otwarte i opisowe;  wysoka zależność wiarygodności informacji zawartych w ankiecie od stopnia jej anonimowości;  brak możliwości słownego instruktażu w poprawnym zrozumieniu tre- ści pytań i sformułowaniu odpowiedzi. 3. Ankietowanie c.d. III. Narzędzia badawcze 1.Arkusz obserwacji 2.Scenariusz wywiadu 3.Kwestionariusz 4. Test 1. Arkusz obserwacji + Czas bieżący Czas trwania L.p. Treść obserwacji h zac (min) Początek obserwacji 6 00 Przychodzi do pracy 3 1 | Zakłada odzież ochronną 03 3 3 | Przygotowuje stanowisko pracy 06 5 3 | Rozmowa służbowa 11 4 4 | Wydaje narzędzia 15 LF s | Rozkłada narzędzi na rezałach 27 7 6 | Wydaje narzędzia 34 6 7_ | Rozmowa służbowa 49 5 $_| Wydaje narzędzia 45 6 9 | Układa narzędzia w pojemniku 51 8 10 | Wydaje narzędzia 39 EH 11 | Potrzeby fizjologiczne 7? 31 11 12 | Wydaje narzędzia 42 13 50 | Przyjmuje narzędzia 13 38 3 51 | Porządkuje stanowisko pracy d6 3 52 | Przekazuje obowiązki zmiennikowi 54 6 Zakończenie obserwacji 14 Fazem 450 2. Scenariusz wywiadu Scenariusz wywiadów pogłębionych ata przeprowadzenia wywiadu .......eeeeeoasasa owocowa iejscowość, w której wywiad został przeprowadzony le) ii4 PPR CC Se Stanowisko osoby (właściciel, wspólnik, księgowy, dyrektor finansowy, prezes, skarbnik korporacyjny itd.), z którą został przeprowadzony wywiad: 1. Od kiedy działa Pani/Pana przedsiębiorstwo? (Od kiedy prowadzi Pani/Pan działalność gospodarczą? Jeśli rozmowa z właścicielem) 2. Jaka jest forma prawna Pani/Pana przedsiębiorstwa? 3. Jak Pani/Pan rozumie pojęcie kapitału? Co to jest kapitał? 4. Jak Pani/Pan rozumie pojęcie źródła finansowania? Co to są własne źródła finansowania, kapitał własny? Co to są obce źródła finansowania, kapitał obcy? 5. Z jakich źródeł Pani/Pana przedsiębiorstwo finansowało się od początku prowadzenia tej działalności i dlaczego? 6. Z jakich źródeł finansuje się aktualnie i dlaczego? 7. Jakie według Pani/Pana są wady i zalety stosowanych źródeł finansowania? Co jest najważniejszą zaletą, a czego najbardziej Pani/Pan obawia się w przypadku różnych źródeł finansowania? 8. Czym kierujecie się Państwo wybierając źródła finansowania — kosztem, dostępnością, a może innymi powodami? Jakimi? 9. Z jakich źródeł finansowania Pani/Pana przedsiębiorstwo zamierza finansować się w przyszłości? Dlaczego? Czy planujecie Państwo skorzystać z nowych, niestosowanych dotąd źródeł finansowania? Jeśli tak, to dlaczego? Zasady budowy kwestionariusza  Treść pytań  niezbędne pytania  zdolność respondenta do udzielenia odpowiedzi  skuteczność/chęć udzielenia odpowiedzi  Formułowanie pytań:  dobór słownictwa  sugestywność i emocjonalność pytań  bezpośredniość pytań  układ odniesienia (o tym o czym my możemy powiedzieć, nie co inni np. wszyscy ludzie, inne kobiety)  Kolejność pytań  od ogółu do szczegółu wzbudzanie zainteresowania  stopniowe wyczerpanie tematu (bloki tematyczne)  Instrukcje kwestionariuszowe  informacje o sposobie odpowiedzi  kierujące procesem pomiaru (filtracje) wyjaśnienie pytań (np. hierarchia wartości itp.)  kierujące uwagę respondenta Zasady budowy kwestionariusza List przewodni  jak największe spersonifikowanie listu – osobne dla pań i panów  jaki charakter ma badanie czy naukowe, czy komercyjne  dlaczego ankieta trafiła do tego respondenta  kto prowadzi badanie  ewentualnie na czyje zlecenie  dlaczego respondent nie wziął udziału w badaniu, zachęcenie do udziału (pomoc instytucji badawczej, wyniki ważne dla rozwoju nauki, opinie mogą mieć wpływ na ulepszenie produktu)  co konkretnie ma uczynić respondent (zaznaczyć właściwy wariant i włożyć do koperty zwrotnej)  do czego będą wykorzystane udzielone odpowiedzi  czy badanie ma charakter anonimowy czy nie Pytania klasyfikacyjne  pozwalają ustalić, czy różne grupy respondentów myślą i zachowują się w inny, właściwy sobie sposób; rynek może podzielić odpowiednio naszych respondentów  występuje różna klasyfikacja na rynku konsumpcyjnym i przemysłowym Pytania zamknięte  Zawierają rozłączny i wyczerpany zestaw możliwych odpowiedzi. Pytania zamknięte są wygodne dla respondenta, który czyta odpowiedzi i nie musi się nad nimi długo zastanawiać. Ułatwiają też pracę ankietera. Pytania półotwarte  Inaczej zwane półzamknięte – są to pytania zamknięte z ukrytym na liście odpowiedzi podpytaniem otwartym np. inne (jakie), inaczej (jak). Pytania otwarte  Pozostawiają respondentom pełną swobodę odpowiedzi. Ankieter zapisuje ją tak dokładnie jak to możliwe. Pytania te są najlepsze w takich momentach, w których trudno przewidzieć odpowiedzi.  Stosujemy je w następujących sytuacjach:  aby wprowadzić respondenta w temat ankiety i pomóc mu odświeżyć pamięć  po serii monotonnych, szczegółowych pytań na jeden temat  aby przywrócić zainteresowanie ankietą lub zmienić wątek  kiedy chcemy sporządzić wyczerpującą listę sądów np. motywów skłaniających ludzi do zakupu danego asortymentu lub w ogóle nie jesteśmy w stanie przewidzieć odpowiedzi  gdy chcemy poznać spontaniczną, nie zasugerowaną znajomość produktu  kiedy obawiamy się, że w przypadku podania kategorii do wyboru respondenci będą zaniżać lub zawyżać częstotliwość odpowiedzi  Wymagają one pracochłonnej analizy Pytania rozstrzygające  Rozpoczynają się najczęściej od „Czy ...?”. Respondent odpowiada na nie: tak, nie wiem lub nie mam zdania. Pytania dopełniające  Respondentowi proponuje się zestaw możliwych odpowiedzi do wyboru. Osoba badana może być poproszona o wybór. Pytania filtrujące  Inaczej zwane selekcyjne lub odsiewcze, wychwytują osoby, których będą dotyczyły kolejne pytania oraz osoby, których te pytania nie dotyczą Pytania buforowe  Gdy w kwestionariuszu znajdują się pytania trudne, osobiste, drażliwe należy je pogrupować, przedzielając je pytaniami buforowymi, relaksującymi.  skala nominalna – polega na nadawaniu etykietek interesującym nas obiektom; nie wartościuje ich ani nie porządkuje jedynie przypisuje je do określonych kategorii; umożliwia stwierdzenie różnic lub równości między mierzonymi cechami – lubię lody – nie lubię lodów  skala porządkowa – organizuje obiekty zgodnie z natężeniem mierzonej cechy; dowiadujemy się, że o kolejności obiektów oraz o ich pozycji względem siebie i mierzonej cechy, umożliwia uporządkowanie badanych cech obiektu – bardzo lubię lody – lubię lody – nie lubię lodów Pytania skale - Typy skal  skala interwałowa – przedziałowa – umożliwia nie tylko stwierdzenie relacji mniejszości lub większości, lecz również odstępów między przedziałami skali. Porządkuje obiekty, określa względne różnice między nimi bardzo lubię bardzo nie lubię 1 2 3 4 5  skala ilorazowa – stosunkowa – umożliwia pomiar na najwyższym poziomie, dzięki istnienia naturalnego punktu zerowego lub naturalnej jednostki miary, na tej skali można porównać pomiary, obliczać ich stosunek np. kwota pieniędzy wydawana w ciągu miesiąca na lody w zł Pytania skale - Typy skal  skalowanie zrównoważone – wymaga się ustalenia klasy środkowej oraz wyznaczenia jednakowej liczby klasy o jednakowej intensywności po obu stronach ustalonej klasy środkowej. Posiada równą liczbę pozytywnych i negatywnych kategorii  wspaniale  dobrze  bez zmian – klasa środkowa  źle  okropnie  skalowanie niezrównoważone – po obu stronach skali występuje różna liczba klas lub klasy 0 niejednakowej intensywności (uwypukla kategorie ujemne lub dodatnie)  znakomicie  dobrze  zadawalająco  słabo Pytania skale - Typy skal  skala rankingowa – gdy respondent porządkuje wymienione w kwestionariuszu kategorie według podanego kryterium (hierarchii ważności) Pytania skale - Typy skal metoda porównywania parami – respondent wybiera jedną z dwóch możliwości zgodnie z podanymi kryteriami  skala alternatywna – zwykle zestaw par kilku cech, w stosunku do których respondent przyjmuje określone postawy Pytania skale - Typy skal  skala sumowania ocen:  porównawcza  respondent wymienionym cechom czy obiektom przyporządkowuje, zgodnie ze swoimi preferencjami oceny liczbowe, tak by dawały wymagana sumę, najczęściej 10 lub 100  rangowa  respondent rozdziela punkty między cechy lub obiekty według ustalonego kryterium, np. w hierarchii ważności Pytania skale - Typy skal  skala Likerta – zestaw skal porządkowych – jedna z najczęściej wykorzystywanych skal, skale nominalne składają się z wielu pozycji; krótkie zdanie oznajmujące charakterystycznie określone postawy wobec obiektu wszystkie pozycje skali mają przyporządkowane skale intensywności będące skalami dwubiegunowymi zazwyczaj pięciostopniowymi stopnie skali opisane są werbalnie i numerycznie; kierunek przyporządkowania wartości numerycznych nie musi się zgadzać z wartościami werbalnymi wyższe wartości numeryczne odzwierciedlają postawy pozytywne lub niższe negatywne Pytania skale - Typy skal Skala Likerta 2. Ustosunkuj się do stwierdzeń opisujących nasz sklep internetowy * Można udzielić jednej odpowiedzi w wierszu 2 adj nie mam zdania raczej się zgadzam ay się Sklep jest wygodny w użyciu " Sklep ma szeroką ofertę produktów Sklep oferuje atrakcyjne rabaty Sklep ma wygodne płatności Sklep oferuje wygodne formy dostawy Pytania skale - Typy skal Pytania klasyfikacyjne (metryczkowe)  płeć: kobieta / mężczyzna wiek respondenta (przedziały muszą być rozłączne)  status głowy gospodarstwa domowego: wykształcenie  dochody wielkość firmy (mierzoną liczbą pracowników lub wielkością obrotów)  branża, w której działa firma  położenie graficznego