Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

RYNEK FINANSOWY wykłady, Notatki z Ekonomia

wykłady rynek finansowy zaoczne FiR UMK

Typologia: Notatki

2018/2019

Załadowany 24.08.2019

katarzyna-winiarska
katarzyna-winiarska 🇵🇱

5

(1)

2 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz RYNEK FINANSOWY wykłady i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity! RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo RYNEK FINANSOWY wykład 30.03.2019 RYNEK FINANSOWY: KAPITAŁOWY I PIENIĘŻNY XXI WIEK NA RYNKU FINANSOWYM: - kapitalizm powszechny PROCESY: - UNIWERSALNE: dotyczą przede wszystkim gospodarki i społeczeństwa, a także rynku finansowego, np: ● utrwalanie własności prywatnej ● powszechna wolność gospodarczej (liberalizacja) ● globalizacja ● informatyzacja ● demografia ● “ekonomia polityczna” - SZCZEGÓLNE - dotyczą przede wszystkim rynku finansowego, np.: ● standaryzacja kapitału​: akcja- obligacja- giełda ● standaryzacja ryzyka​: credit-rating ● dezintermediacja: nie tylko kredyty, również emisja akcji gdy przedsiębiorca potrzebuje pieniędzy ● sekurytyzacja: co raz więcej transakcji finansowych jest realizowane poprzez papiery wartościowe ● komodyzacja: utowarowienie rynku RYZYKO: - świadomość ryzyka - wzrost ryzyka - transfer ryzyka - kierunek transferu ryzyka - ostateczny konsument ryzyka Co jest bardziej niebezpieczne: akcja czy obligacja? OBLIGACJA. Nie ma dwóch takich samych obligacji, tyloma rzeczami mogą się różnić. Wynika to z charakteru transakcji. INSTRUMENT FINANSOWY: umowa między dwoma stronami regulująca zależność finansowa, w której pozostają strony umowy strona 1 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo RYNEK FINANSOWY​ (kryterium terminu, kryterium celu) a) rynek kapitałowy ● transakcje długoterminowe ● transakcje inwestycyjne b) rynek pieniężny ● transakcje krótkoterminowe ● transakcje płynnościowe Rodzaje papierów wartościowych: - akcje - obligacje - papiery dłużne (wierzycielskie) - papieru udziałowe (np. akcje, weksle, czeki) - bony - opcje (instrumenty pochodne) - PP (powiązane z akcją - papiery wartościowe) - PDA(powiązane z akcją - papiery wartościowe) - warranty - ADR/ GDR (powiązane z akcją - papiery wartościowe) - listy zastawne - euroobligacje - certyfikaty - BPW - bankowe papiery wartościowe - KPD (papiery wartościowe dłużne, powiazana obligcja) Papiery wartościowe kasowe/terminowe: - bazowe - pochodne Rynki obrotu: - rynek publiczny/ niepubliczny - rynek pierwotny/ wtórny Instytucje i regulacje “Dualizm Regulacyjny”: - obszar regulacji precyzyjnych: bankowość, fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne, ubezpieczenia - obszar braku regulacji lub regulacji ograniczonych: fundusze kapitałowe (PE, VC, Hedge), strefy off shore Rynek kapitałowy a rynek bankowy - zachód: 30% - Polska: 60% - “ubankowienie oszczędności: - “mentalnie XIX wieku” (świadomość rynku finansowego) strona 2 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo Sądownictwo a dywidenda: - kwiecień 2013 - orzeczenie Sądu Najwyższego: spółka w dobrej kondycji finansowej powinna wypłacać dywidendy Prawo poboru: - nowe emisje - zachowanie dotychczasowych proporcji udziałów akcjonariuszy - prawo poboru można ograniczyć w całości lub w części wobec wszystkich akcjonariuszy - nie ma wyłączeń podmiotowych, czyli określonych grup akcjonariuszy - prawo poboru - jako przedmiot obrotu (objąć - sprzedać - wygasić) - popularna relacja: 1 stara akcja = 1 prawo poboru do 1 nowej akcji emisji - szczególne przypadki ● PKO BP (2009): 4 stare akcje = 4 prawa poboru do 1 akcji nowej emisji (7:3) ● 2009 Bank Millennium: 7 starych akcji = 7 praw poboru do 3 nowych akcji emisji (7:3) ● 2016 Alior Bank 1PP = 0,7778 nowej akcji Prawo Poboru w Internetowy Dom Maklerski (2012): - legalne nadużycie - nietrafione inwestycje w obligacje PBG, Dolnośląskie Surowce Skalne - nietrafione inwestycje w biuro podróży SkyClub - kurs spada do ok. 30 groszy - plan dokapitalizowania spółki poprzez emisję akcji - wyłączenie prawa poboru - skierowanie emisji do wybranych pracowników IDM w cenie 10 groszy za akcję - cel: rekompensata dla pracowników, którzy płacili za akcję motywacyjne 2010 roku po 2,10zł - przecież Ci pracownicy pracowali źle i nie za darmo (są akcjonariuszami spółki i zostali wyłączeni z prawa poboru) - interweniuje Stowarzyszenie Indywidualnych Inwestorów (SII) - Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy we wrześniu od 8.00 (żeby jak najmniej przyjechało) i jest przerwane - tzw. weekendowe Prawo Poboru (wyemitowane w długi weekend), w związku z tym zarząd decyduje komu przyzna akcję (wiadomo, że sobie, swoim znajomym itd) Prawo do majątku )masa upadłościowa) - kolejność zaspokajania wierzycieli (jako akcjonariusz jest się ostatnim) Korzyści dla akcjonariusza: - dywidendy - różnica kursowa - prawo poboru strona 5 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo - programy lojalnościowe (jeśli masz akcję , musimy zaproponować ci dodatkowe korzyści) - ​korzyści zintegrowane KORZYŚCI ZINTEGROWANE: - program lojalnościowy - oferta produktów finansowych (inwestor) - oferta produktów podstawowych (konsument) “ZŁOTA” AKCJA: - nadzwyczajne uprawnienie jednego z akcjonariuszy nie wynikające z zaangażowania kapitału - jakie konkretne uprawnienia: likwidacja spółki, przeniesienie poza granice, zmiana PKD działalności, rada nadzorcza - złota akcja = złote weto Spółki skarbu państwa: - WIG 20 - aż 9 spółek - GPW - PolimexMostostal - PHN - Enea - BOŚ - PKP Cargo - Grupa Azoty - Police - Energa - Ciech - pośrednio PKO BP, PZU, agencje rządowe Kapitalizacja krajowych spółek na GPW kontrolowanych przez państwo to ok 50%! INSTRUMENTY ZWIĄZANE Z AKCJĄ: - PP - prawo poboru - PDA - prawo do akcji - ADR/ GDR - Kwity Depozytowe (globalne, amerykańskie) Poza rynkiem macierzystym: - kwity depozytowe - dual listing - jedna spółka na kilku giełdach - zdalny członek giełdy - nie musisz mieć w Polsce firmy by kupować na polskiej giełdzie Na polskiej giełdzie jest ponad 50 spółek z całego świata strona 6 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo Ceny akcji: - nominalna - emisyjna (kupię za x sprzedam za y - zawsze więcej niż nominalna) - rynkowa (kurs) SPLIT AKCJI​: podział wartości nominalnej akcji na równe częsci, drobni akcjonariusze SCALENIE AKCJI (reverse - split)​ - pozbycie się drobnych akcjonariuszy, BLUE CHIPS ​- akcje o najwyższej kapitalizacji, FREE FLOAT​ - ile akcji zostało w rzeczywistym obrocie, które są kupowane i sprzedawane IPO​ - pierwsza oferta publiczna, pierwsze notowanie akcji Pre- IPO​ - sprzedaż spółki przed IPO LOCK-UP​ - zobowiązania akcjonariuszy doniesprzedawania akcjonariuszy przez pewien czas - lock up czasowy - lock up cenowy - lock up mieszany Free Float InPost - 10.2015 - Debiut InPost na GPW - Free Float 33% Akcje groszowe: - split - spadek kursu - spadek kursu: bessa albo złe wyniki - wzrost kursu o 1 grosz powoduje wzrost o kilka- kilkadziesiąt lub 100% - błędny sygnał dla inwestorów - sankcja: Lista Alertów GPW - kurs jednolity Scalenie akcji: - FOM: maj - czerwiec 2009 - kurs akcji 1 grosz - relacja 50:1 - gdy ktoś mial pomiędzy 1 a 49 akcji, FON dobijał mu do 50 Indeksy giełdowe: cenowy dochdowy - liczy się kurs - np. WIG 30 - liczy się dodatkowo PP, dywidenda - wig 30tr - strona 7 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo wykład 06.04.2019 NEWCONNECT - polski sukces - dostęp do kapitału dla mniejszych i nowych spółek - debiut w 2007 r: 5 spółek - rok 2018: ponad 400 spółek - ryzyko płynności: zdarza się, że nie ma kursu dla jakiejś akcji - ryzyko wyceny: nie wiadomo czy jest popyt lub podaż - ryzyko statusu spółki: np tylko jedna akcja dziennie - VII 2013: 27 spółek zawieszonych na NC z powodu raporty za rok 2012 - bankructwa: np. Inwazja PC, Waspol, Direct eServices HFT (high- frequency trading) - milisekundy - USA 70% obrotu - UE 60% obrotu - handel wysokich częśtotliwości OBLIGACJE 1) skarbowe 2) komunalne 3) korporacyjne 4) bankowe OBLIGACJE SKARBU PAŃSTWA - OBLIGACJE SKARBOWE Zadłużenie Skarbu Państwa: - kryterium: miejsce sprzedaży - krajowe 72% - zagraniczne 28% - kryterium rezydenta : - zagraniczne: 45% - krajowe 55% - (krajowy sektor bankowy 31%) Zadłużenie publiczne: 1.100 mld PLN = 1 100 000 000 000 zł bez 152 mld OFE Zadłużenie na 1 sekundę? 1 300zł/ sek Ile na osobę? 28 000 zł/ osobę DŁUG PUBLICZNY I DEFICYT: pojęcie pozytywne czy negatywne? Zależy na co będzie przeznaczony deficyt! strona 10 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo OBLIGACJE TO TYLKO NARZĘDZIE Znaczenie SPW w zadłużeniu 2018: - skarbowe papiery wartościowe 97% - obligacje 6,7% - bony skarbowe 0,0% - obligacje oszczędnościowe 2,0% - euroobligacje 28 % (sprzedawane za granicą) - kredyty 3% Okresy emisji SPW: - rynek krajowy - 2 - 3 lata - 4-5 lat - 7-10 lat - 12 -15 lat - 20 at (4% zadłużenia!) - 30 letnie (wprowadzone w 2007 roku - 0,2% zadłużenia) Ryzyka makroekonomiczne a dług państwa: - efekt wspierania podmiotów prywatnych z rynku kapitałowego - bariera popytu na papiery wartościowe - wzrost stóp procentowych Przykład emisji: - marzec 2019 - 3 miesięczna - nominał 100PLN - oprocentowanie stałe - 1,5% - marzec 2019 - 2 - letnia oszczędnościowe (DOS) - nominał 100 PLN - oprocentowanie stałe - 2,10% - marzec 2019 - 4 letnia oszczędnościowa - oprocentowanie: I okres odsetkowy 2,40% - następne okresy: inflacja + 1,25% - marzec 2019: 10-letnia oszczędnościowa - oprocentowanie: inflacja + marża - oprocentowanie w I okresie odsetkowym: 2,70% - następne okresy: inflacja + 1,50% strona 11 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo Przykład emisji: obligacja “Grudniowa 14” (12 2014) - bo 14 miesięcy, 14% - nominał 100 PLN - pierwsze 3 m-ce: 0,4% - 4-13 m-cy: 1,4% - 14 miesiąc: 14,14% - łącznie 2,14% Rodzinne obligacje skarbowe: Premiowe Obligacje skarbowe: - tzw hazardowe - pierwsza emisja 06.2018 - 10- miesięczne - nominał 100 PLN - oprocentowanie 1,5% w skali roku - losowanie premii: 10zł, 100zł, 1000zł, 10000zł - komunikat MF: “obligacje wpisują się w Strategię na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” Obligacje “Patriotyczne” - 2018 rok - “Patriotyczne” - bo na “Patrioty” (system rakietowy) - Specjalny Fundusz - Emitent - emisje nie wchodzą formalnie do zadłużenia Państwa - specjalny fundusz leasingowe w wojsku - a skąd na raty leasingowe? wojsko weźmie kasę z budżetu - prawdopodobnie nie kupili sprzętu na raty NIESKARBOWE PAPIERY DŁUŻNE - 2018 rok: - wartość 183 mld pln - krótkoterminowe: 16 mld pln - obligacje 167 mld - przedsiębiorstwa: 69 mld pln ( ok 370 emitentów) - banki ok 75 mld pln (ok 40 emitentów) - samorządy: 23 mld pln ( ok 630 emitentów) Asymetria krajowego rynku instrumentów dłużnych - SPW: 700 mld PLN - NPD: 183 mld PLN Dynamika rynku nieskarbowych instrumentów dłużnych: - 2006 rok: 32 mld PLN - 2018 rok: 183 mld PLN strona 12 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo Problemu na rynku obligacji samorządowych: - ryzyko inwestycyjne - brak wystarczająco płynnego rynku wtórnego - emisje niepubliczne i publiczne - konkurencja są obligacje skarbowe Rozwiązanie? - Credit Rating - Catalyst GPW - idea emisji skumulowanych (zbiorcza emisja obligacji dla kilku JST) - emisje Euroobligacji Komunalnych OBLIGACJE PRYWATNE Korporacje 2001-2018 - Tauron 7 mld PLN - Energa 4 mld PLN - PKN ORLEN 4 mld PLN - Autostrada Wielkopolska 3,3 mld PLN (emisja na 30 lat!) Przykąłdy znajomi 2001-2018 - AmRest (Pizza Hit, KFC, Burger King) 300 mln PLN - Amica 200 mln PLN - CCC 500 mln PLN - CKK Jordanki 150 mln PLN - Wrocławski Park Wodny 110 mln PLN - Stadion Miejski Białystok 145 mln PLN Rzykłady wykupione - Multikino 125 mln PLN - LPP (reserved, house, cropp) - Piotr i Paweł 100 mln PLN - Hochland Polska 10,2 mln EUR - IKEA 250 mln PLN - Impel 10 mln PLN (ochrona, sprzątanie) - HTL Strefa 120 mln (produkcja igieł medycznych) - Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki 13 mln Przykłady emisji w transporcie - PKP PLK 3E 5,4 mld PLN - Lotnisko Gdańsk 205 mln PLN strona 15 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo Kto kupuje korporacyjne? - banki 25% - przedsiębiorstwa 30% - fundusze inwestycyjne 25% - fundusze emerytalne 3% - zagranica 2% (spadek z 12) Obligacje korporacyjne: - atrakcyjna rentowność - duży ryzyko - BEST 13,12% - Navi Group 14,72% - Admiral Boats 11,67% - Problem zabezpieczenia na przykładzie Milmex Systemy Komputerowe: - operator radiowej sieci dostępu do internetu - emisja 2012: 20 mln PLN - cel: finansowanie inwestycji: budowa szerokopasmowej sieci NetMaks - zabezpieczenie: zastaw częstotliwości - problem: czy zabezpieczenie jest zbywalne? - decyzja Urzędu Komunikacji Elektronicznej Obligacje Bankowe - Kujawski Bank SPółdzielczy mln PLN - BS Brodnica mln PLN - Bank Pocztowy mln PLN Catalyst - 02.2011: 50 emitentów - ………………………….170 emitentów Wartoci CATALYST: - Polkomtel 1 mld PLN Rentwonosć Catalyst: - 2018 - Bank Millennium - 700 mln PLN - W6M + 2,3% (Wibor 6 meisięcy) ZPM Henryk Kania SA: - obligacje w 2018: - termin 2-letnie - wartość emisji 15,5 mln PLN - nominał 1 000 PLN - oprocentowanie: W3M + 5,25p% - odsetki kwartalne strona 16 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo - inne warunki: - emitent: premia dla Obligatariusza 1,5% - jeżeli wcześniejszy wykup 18 m-cy przed terminem - obligatariusze: prawo do wcześniejszego wykupu = jeżeli nastąpi wypłata dywidendy, jeżeli HK przestanie posiadać udziały 50%+1 akcja (pośrednio, bezpośrednio) Catalyst problemy: - płynność - wycena - bankructwa - przykłady bankructw: TimberOne, MEW, Green Development Wnioski z emisji obligacji - rynek w Polsce: - niezabezpieczone 70% - zabezpieczone 30% - wartość obligacji do PKB w %: - USA 150% - Niemcy 100% - Polska 6% Dramaty i tragedie: - obligacje niewykupione: - Apexim 3 lata 6% 5,5 mln PLN - Lehman Brothers wykład 13.04.2019 Spółki GPW - duze tragedie - niewykupione obligacje - DSS (Dolnośląskie Surowce Skalne) - 34 mln PLN - PBG - 450 mln - Alterco 10 mln PLN GET BACK - największy dramat ? - komunikat KNF: 04.2018 - obligacje GetBack - 24 serii obligacji - 2,6 mld PLN - ok 9 tysięcy osób fizycznych - ok 180 instytucji finansowych - S&P (credit rating) - B - Fitch (credit rating) - B strona 17 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo EUROOBLIGACJE Obligacje wyemitowane na rynek międzynarodowy EUROOBLIGACJA​: swobodnie zbywalne instrumenty dłużne na okaziciela, których emisji i gwarancji dokonują międzynarodowe syndykaty banków uniwersalnych oraz banków inwestycyjnych, a nabywcami są inwestorzy mający siedzibę poza krajem, w którego walucie emisja jest wyrażana ​ ZŁA DEFINICJA w KAŻDYM SŁOWIE!!!!!! EUROOBLIGACJA - typowe błędy: - euro bo waluta - euro bo emitent z europy (emisja w chinach dla japonii w USD to też euroobligacja) - euro - bo inwestor Rozwój rynku euroobligacji: 1963: 0,16 mld USD 2017: 38 bln USD Przykłady eurooboligacji skarbowych: około 91 emisji Euroobligacje skarbowe: - JPY 25000 mln 2003 7 lat 0,84% (jeny japońskie) - EUR 500 mln 2005 50 lat 4,25%(sukces, że udało im się to sprzedać; jeżeli ktoś kupi - na 50 lat to może inwestorzy odważą kupić się na krótszy okres) 2011: - 01.2011 - Chiny kupują polskie Eurobligacje EUR za 100 mln EUR - kupuje Bank of China - sukces - mamy nabywców w Chinach 2019: - emisja 1,5 mld EUR - 10 letnia - cena emisyjna 99,462% - oprocentowanie: 1% UWAGI nt euroemisji - sukces emisyjny - dywersyfikacja walutowa (także rynkowa) - transzowanie emisji - credt - rating - non-deal road - show - ceny emisyjne: 983,00 - 1060,00 (dyskonto, premia) - gdzie ta kasa? strona 20 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo EUROOBLIGACJE PRYWATNE Emitent: Bank Gospodarstwa Krajowego: CREDIT RATING CREDIT RATING: system oceny i klasyfikacji ryzyka inwestycyjnego A - ryzko minimalne B - ryzyko akceptowalne C - ryzyko szczegółne D - strata A, B - pozoiom inwestycyjne C,D poziom spekulacyjny Trzy najważniejsze agencje: - FitchRatings - Mood’y Investors Services - Standard & Poor’s Rating Krajow Aaa (AAA): - Australia - Niemcy - Norwegia - Singapur - Kanada Road-show Emitenta (PKN Orlen) - przedmiot działalności - model biznesowy - wyniki finansowe - struktura akcjonariuszy - ocena credit rating brak gwarancji, brak odpowiedzialności: - credit rating nie jest gwarancją że inwestor nie poniesie straty - agencja CR nie ponosi odpowiedzialności za adekwatność przyznawania oceny (wolność słowa) - dysonans pomiędzy ogromnym i rosnącym wpływem agenci CR na rynek finansowy, a znikomą skalą ich odpowiedzialności strona 21 RYNEK FINANSOWY wykład - prof. dr. hab Leszek Dziawgo Credit Rating Polski 2019: Moodys A2 S&P BBB+ Fitch A- Próba załóżenia polskiej agencji CRL - własna agencja - czerwiec 2014 - IAiR - Istytucja Analiz i Ratingu - zakładana na GPW strona 22