Rynek kapitalowy - Notatki - Ekonomia - Część 1 | Notatki Ekonomia

WYKŁAD 4

Rynek kapitałowy

 ISTOTA RYNKU KAPITAŁOWEGO

Zgodnie z podanymi wcześniej kryteriami czasu i celu wyodrębnienia segmentu rynku kapitałowego z

rynku finansowego, przez rynek kapitałowy rozumie się ogół transakcji kupna-sprzedaży, których

przedmiotem są instrumenty finansowe o okresie wykupu dłuższym niż rok lub takie, dla których termin

funkcjonowania nie jest określony; środki uzyskane z emisji tych instrumentów mogą być przeznaczone na

działalność rozwojową emitenta. Tak więc rynek kapitałowy jest miejscem mobilizacji wolnych funduszy

w okresie średnio- i długoterminowym na cele modernizacyjno-inwestycyjne przedsiębiorstwa. Na tym

rynku, z jednej strony, występują podmioty indywidualne oraz jednostki gospodarcze, które są

zainteresowane takim ulokowaniem swoich wolnych środków na dłuższe okresy, które pozwoli otrzymać

możliwie najwyższą stopę zwrotu, natomiast, z drugiej strony, występują podmioty gospodarcze

poszukujące wolnego kapitału do zagospodarowania, dążące do uzyskania takiej stopy zwrotu z

poczynionych inwestycji, która przewyższałaby stopę oprocentowania wkładów oszczędnościowych, co

dodatkowo podnosi opłacalność inwestowania i zwiększa zapotrzebowanie na kapitał.

Rynek kapitałowy składa się z wielu segmentów i występuje na nim znacznie większa liczba

podmiotów niż na rynku pieniężnym. Na tym rynku podmioty występują często jednocześnie w roli

pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy. Stąd też znajomość mechanizmów dokonujących się operacji na rynku

kapitałowym odgrywa ważną rolę w procesie zarządzania finansami przedsiębiorstwa.

FUNKCJE RYNKU KAPITAŁOWEGO

Podstawowe funkcje rynku kapitałowego to:

•

funkcja alokacji kapitału;

•

funkcja informacyjna;

•

funkcja transformacyjna;

•

funkcja wyceniająca.

Podstawową funkcją rynku kapitałowego jest alokacja kapitału rozumiana jako rozmieszczenie

rozporządzalnych czynników produkcji w różnych rodzajach działalności. Wyróżniamy 2 formy alokacji

środków: alokację w czasie i alokację w przestrzeni.

Alokacja w czasie oznacza podział wartości dodanej na część konsumowaną i część akumulowaną, z

którą w krótkich okresach rynek kapitałowy radzi sobie od setek lat. Priorytetową sprawą dla rozwoju

rynku kapitałowego jest stopa akumulacji, czyli jej udział w wartości dodanej lub produkcie krajowym

brutto. Głównym instrumentem regulującym ten udział jest dochód z lokat kapitałowych, tj. procent od

wkładów bankowych, dywidenda z akcji i dochód z obligacji. Na tej podstawie gospodarstwa domowe

kształtują swoje stopy oszczędzania, a przedsiębiorstwa swoje stopy akumulacji. Jeżeli przedsiębiorcy

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Rynek kapitalowy - Notatki - Ekonomia - Część 1 i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity!

WYKŁAD 4

Rynek kapitałowy

ISTOTA RYNKU KAPITAŁOWEGO

Zgodnie z podanymi wcześniej kryteriami czasu i celu wyodrębnienia segmentu rynku kapitałowego z rynku finansowego, przez rynek kapitałowy rozumie się ogół transakcji kupna-sprzeda ż y, których przedmiotem s ą instrumenty finansowe o okresie wykupu dłu ż szym ni ż rok lub takie, dla których termin funkcjonowania nie jest okre ś lony; ś rodki uzyskane z emisji tych instrumentów mog ą by ć przeznaczone na działalno ść rozwojow ą emitenta. Tak więc rynek kapitałowy jest miejscem mobilizacji wolnych funduszy w okresie średnio- i długoterminowym na cele modernizacyjno-inwestycyjne przedsiębiorstwa. Na tym rynku, z jednej strony, występują podmioty indywidualne oraz jednostki gospodarcze, które są zainteresowane takim ulokowaniem swoich wolnych środków na dłuższe okresy, które pozwoli otrzymać możliwie najwyższą stopę zwrotu, natomiast, z drugiej strony, występują podmioty gospodarcze poszukujące wolnego kapitału do zagospodarowania, dążące do uzyskania takiej stopy zwrotu z poczynionych inwestycji, która przewyższałaby stopę oprocentowania wkładów oszczędnościowych, co dodatkowo podnosi opłacalność inwestowania i zwiększa zapotrzebowanie na kapitał. Rynek kapitałowy składa się z wielu segmentów i występuje na nim znacznie większa liczba podmiotów niż na rynku pieniężnym. Na tym rynku podmioty występują często jednocześnie w roli pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy. Stąd też znajomość mechanizmów dokonujących się operacji na rynku kapitałowym odgrywa ważną rolę w procesie zarządzania finansami przedsiębiorstwa.

FUNKCJE RYNKU KAPITAŁOWEGO Podstawowe funkcje rynku kapitałowego to:

funkcja alokacji kapitału;
funkcja informacyjna;
funkcja transformacyjna;
funkcja wyceniająca. Podstawową funkcją rynku kapitałowego jest alokacja kapitału rozumiana jako rozmieszczenie rozporządzalnych czynników produkcji w różnych rodzajach działalności. Wyróżniamy 2 formy alokacji środków: alokację w czasie i alokację w przestrzeni. Alokacja w czasie oznacza podział wartości dodanej na część konsumowaną i część akumulowaną, z którą w krótkich okresach rynek kapitałowy radzi sobie od setek lat. Priorytetową sprawą dla rozwoju rynku kapitałowego jest stopa akumulacji, czyli jej udział w wartości dodanej lub produkcie krajowym brutto. Głównym instrumentem regulującym ten udział jest dochód z lokat kapitałowych, tj. procent od wkładów bankowych, dywidenda z akcji i dochód z obligacji. Na tej podstawie gospodarstwa domowe kształtują swoje stopy oszczędzania, a przedsiębiorstwa swoje stopy akumulacji. Jeżeli przedsiębiorcy

przewidują rozwój, to zwiększają popyt na kapitał, a to podwyższa oprocentowanie lokat bankowych i dywidendy, czyli zachęca do oszczędzania. W przypadku alokacji przestrzennej wchodzi w rachubę alokacja międzysektorowa, między działami i gałęziami gospodarki, a także między regionami. Funkcja informacyjna rynku to po prostu dostarczanie informacji oferentom środków kapitałowych oraz poszukującym tych środków. Informacje te zawierają się przede wszystkim w cenie kapitału, ale także w intensywności popytu i podaży. Funkcja transformacyjna polega na tym, że rynek kapitałowy zamienia środki niekapitałowe, w tym oszczędności gospodarstw domowych, wierzytelności itp. w kapitał, czyli lokaty przynoszące dochód. Transformacyjna funkcja rynku kapitałowego zapewnia ruchliwość środków, czyli płynność aktywów. Sprzyjają temu takie instytucje rynku kapitałowego, jak giełda i biura maklerskie. Funkcja wyceniaj ą ca rynku kapitałowego przejawia się w wycenie jednostek kapitałowych. Kiedy mamy do czynienia z powtarzalnymi operacjami, np. codzienne notowania tych samych akcji, wycena następuje szybko, z dnia na dzień lub wręcz z minuty na minutę.

INSTYTUCJE NADZORUJ Ą CE, ROZLICZAJ Ą CE I PO Ś REDNICZ Ą CE NA RYNKU

KAPITAŁOWYM

INSTYTUCJE NADZORUJ Ą CE PUBLICZNY RYNEK KAPITAŁOWY

Komisja Nadzoru Finansowego Komisja Nadzoru Finansowego rozpoczęła działalność w dniu 19.09.2006 r. i przejęła kompetencje Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (KPWiG) oraz Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych (KNUiFE), a od 01.01.2008 także Komisji Nadzoru Bankowego. Powstanie KNF stanowi realizację nowej koncepcji zintegrowanego nadzoru nad rynkiem finansowym – stworzenie „supernadzorcy”. Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilności, bezpieczeństwa oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansowego, a także zapewnienie ochrony interesów uczestników tego rynku. W ramach realizacji tego celu Komisja Nadzoru Finansowego sprawuje nadzór nad:

rynkiem bankowym
rynkiem kapitałowym;
rynkiem ubezpieczeniowym (nadzór ubezpieczeniowy);
rynkiem emerytalnym (nadzór emerytalny);
nadzór uzupełniający nad konglomeratami finansowymi w których skład wchodzą nadzorowane podmioty.

− ustalenie wysokości świadczeń pieniężnych i niepieniężnych wynikających z zawartych transakcji; − obciążenie lub uznanie konta depozytowego lub rachunku papierów wartościowych uczestnika będącego stroną rozliczenia.

Rejestrowanie oraz przechowywanie instrumentów finansowych podlegających dematerializacji. Krajowy Depozyt prowadzi konta depozytowe dla uczestników systemu depozytowo- rozliczeniowego, na których zapisywane są papiery wartościowe.
Nadzór nad zgodnością wielkości emisji papierów wartościowych znajdujących się w obrocie. Krajowy Depozyt kontroluje zgodność liczby papierów wartościowych zapisanych na wszystkich kontach uczestników z liczbą papierów wartościowych wyemitowanych przez emitentów.
Realizacja zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych. Krajowy Depozyt pośredniczy pomiędzy emitentami a ich właścicielami w wypłacie dywidendy (w przypadku akcji) oraz dokonuje w imieniu krajowych i zagranicznych emitentów, m.in.: asymilacji, zamiany, konwersji i podziału akcji, realizuje prawa poboru, czy zamiany obligacji zamiennych na akcje.
Zarządzanie Funduszem Rozliczeniowym, którego celem jest zapewnienie wykonania rozliczeń w przypadku braku na rachunku uczestnika środków pieniężnych niezbędnych do rozliczenia transakcji. Prowadzona jest codzienna aktualizacja wpłat do wyodrębnionych funkcjonalnie części Funduszu: − Funduszu Gwarantowania Rozliczeń Transakcji Giełdowych, − Funduszu Gwarantowania Rozliczeń Rynku CeTO, − Funduszu Gwarantowania Rozliczeń Giełdowych Transakcji Terminowych
Zarządzanie obowiązkowym Systemem Rekompensat. Krajowy Depozyt zarządza Systemem Rekompensat utworzonym w celu gwarantowania środków pieniężnych i papierów wartościowych znajdujących się na rachunkach inwestycyjnych w przypadku upadłości domów maklerskich i banków prowadzących rachunki papierów wartościowych. System funkcjonuje od 1 stycznia 2003 roku, a górna granica środków nim objętych jest systematycznie podwyższana do równowartości 22.000 Euro od 1 stycznia 2008 roku.
Zadania związane z systemem zabezpieczenia społecznego. Krajowy Depozyt obsługuje wypłaty transferowe pomiędzy otwartymi funduszami emerytalnymi np. w wyniku zmiany funduszu przez uczestnika. Zarządza też obowiązkowym Funduszem Gwarancyjnym, tworzonym ze składek Powszechnych Towarzystw Emerytalnych, gwarantującym wypłatę świadczeń członkom funduszy.

INSTYTUJE PO Ś REDNICZ Ą CE W OBROCIE PAPIERAMI WARTO Ś CIOWYMI Domy maklerskie

Regulacje dotyczące formy prawnej, zakładania i działalności domów maklerskich, jak również zasad nadzoru nad nimi, zawiera ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Zgodnie z nią działalność maklerska może być wykonywana wyłącznie przez: domy maklerskie, banki prowadzące działalność maklerską, jak i zagraniczne firmy inwestycyjne. Każdy inwestor zamierzający uczestniczyć w obrocie zorganizowanym powinien podpisać z jednym z ww. podmiotów umowę o świadczenie usług brokerskich. Na jej podstawie firma inwestycyjna będzie mogła w imieniu klienta składać zlecenia w obrocie na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu. Firmy inwestycyjne mogą również zawierać ze klientami umowy o:

zarządzanie portfelem (odpłatne podejmowanie i realizacja decyzji inwestycyjnych na rachunek klienta w ramach pozostawionych przez klienta do dyspozycji zarządzającego środków pieniężnych lub maklerskich instrumentów finansowych);
doradztwo inwestycyjne (przygotowanie i przekazanie w oparciu o potrzeby i sytuację klienta pisemnej lub ustnej rekomendacji nabycia, zbycia lub powstrzymania się od zawarcia transakcji dotyczącej maklerskich instrumentów finansowych).

Prowadzenie działalności maklerskiej wymaga uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Działalno ść maklerska obejmuje wykonanie czynności polegających na:

przyjmowaniu lub przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia maklerskich instrumentów finansowych;
wykonywaniu zleceń, o których mowa w pkt.1, na rachunek dającego zlecenie;
nabywaniu lub zbywaniu na własny rachunek maklerskich instrumentów finansowych;
zarządzaniu portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba maklerskich instrumentów finansowych;
oferowaniu maklerskich instrumentów finansowych;
świadczeniu usług w wykonaniu zawartych umów o subemisje inwestycyjne i usługowe lub zawieraniu i wykonywaniu innych umów o podobnym charakterze, jeżeli ich przedmiotem są maklerskie instrumenty finansowe. Działalno ś ci ą maklersk ą jest również wykonywanie czynności polegających na:
prowadzeniu rachunków papierów wartościowych oraz rachunków pieniężnych służących do ich obsługi, z wyłączeniem rachunków prowadzonych przez bank powierniczy;
doradztwie inwestycyjnym w zakresie maklerskich instrumentów finansowych, dopuszczonych do obrotu zorganizowanego;
organizowania alternatywnego systemu obrotu – pod pojęciem tym rozumie się dokonywanie obrotu poza rynkiem regulowanym m.in. przez biuro maklerskie, którego przedmiotem są papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego, taki system obrotu zapewnia koncentrację popytu i

Rynek kapitalowy - Notatki - Ekonomia - Część 1, Notatki z Ekonomia

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Rynek kapitalowy - Notatki - Ekonomia - Część 1 i więcej Notatki w PDF z Ekonomia tylko na Docsity!

WYKŁAD 4

Rynek kapitałowy

ISTOTA RYNKU KAPITAŁOWEGO

INSTYTUCJE NADZORUJ Ą CE, ROZLICZAJ Ą CE I PO Ś REDNICZ Ą CE NA RYNKU

KAPITAŁOWYM

INSTYTUCJE NADZORUJ Ą CE PUBLICZNY RYNEK KAPITAŁOWY