"Rzeka"-opracowanie lektury, Notatki z Język polski

Pobierz "Rzeka"-opracowanie lektury i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!

"Rzeka"

Emilia Kiereś

OPRACOWANIE LEKTURY :

1. CZAS I MIEJSCE AKCJI.

2. GENEZA UTWORU I GATUNEK.

3. PROBLEMATYKA.

4. ZNACZENIE TYTUŁU.

5.CHARAKTERYSTYKA

BOHATERÓW.

6. PLAN WYDARZEŃ.

„Rzeka” to powieść młodzieżowa, ale przede wszystkim powieść drogi. Motyw podróży wiąże się tutaj z dojrzewaniem i wewnętrzną przemianą bohatera. W powieści występuje narrator trzecioosobowy. Czas nie jest określony. Ze względu na charakterystyczną broń (strzały) i budownictwo (chaty), możemy uznać, że są to dawne czasy. Akcja utworu rozpoczyna się wczesną wiosną, a kończy następnego lata. Wiemy, że Kilian przebywa w obozie Sambora aż do późnej jesieni, a zimę spędza już z ojcem, w gospodarstwie Łucji i jej ojca. Akcja powieści rozgrywa się w chacie Kiliana, w namiocie pasterza, w gospodarstwie Łucji, na miejskim targu, w obozie Sambora, w osadach, które odwiedza chłopiec, a także nad morzem. Kierunek podróży chłopca wyznacza rzeka. Wędrówka rozpoczyna się w górach, po zdobyciu Najwyższego Szczytu. Kiedy Kilian dociera nad morze, tam, gdzie rzeka kończy bieg, wraca w miejsca, w których już był i zaczyna naprawiać swoje błędy.

GENEZA UTWORU I GATUNEK:

Rzeka symbolizuje podróż i wewnętrzną przemianę bohatera; proces jego dojrzewania. Rzeka rozpoczyna się swój bieg w górach i zawsze towarzyszy bohaterowi — wyznacza cel jego podróży. Kilian dostrzega ją po raz pierwszy, kiedy zdobywa Najwyższy Szczyt i wyrusza na poszukiwania ojca. Rzeka zmienia swoje oblicze (np. jest brudna, kiedy Kilian przebywa w obozie Sambora) i kończy swój bieg w morzu, kiedy Kilian postanawia, że odzyska koszulę i naprawi swoje błędy. Tytułowa rzeka stanowi również granicę między bezpiecznym a niebezpiecznym obszarem, czyli obozem Sambora. W czasie drogi powrotnej chłopiec obmywa twarz w czystej źródlanej wodzie. Dla porównania — członkowie bandy Sandora wciąż są brudni, mimo bliskości rzeki.

CZAS I MIEJSCE AKCJI:

PROBLEMATYKA:

ZNACZENIE TYTUŁU:

"Rzeka” jest powieścią o dojrzewaniu. Na jej kartach obserwujemy, jak naiwny chłopiec zmienia się w odważnego młodzieńca. Błędy, które popełnia, wynikają z jego młodego wieku, o czym wspomina zarówno ojciec, jak i staruszka, która się nim opiekuje. Kilian uważa, że jeszcze nie dorósł do tego, by nosić haftowaną koszulę. Możemy interpretować to na dwa sposoby. Koszula jest na niego za duża, bo jest jeszcze małym chłopcem. Ważniejsza jest jednak metaforyczna interpretacja. Chłopiec dorósł do tego, by nosić cenny prezent, kiedy naprawił swoje błędy — ocalił wieśniaków, pokonał Sambora i uzyskał przebaczenie ojca. Stał się odważnym młodzieńcem, bohaterem. „Rzeka” uczy zatem, że każdy ma prawo popełniać błędy. Najważniejsze jest to, by znaleźć w sobie odwagę, przyznać się do winy i je naprawić.

udziela rannemu Kilianowi schronienia, kiedy wszyscy uważają go za zdrajcę. Choć początkowo mu nie wierzy, dostrzega w jego oczach szczerość; rozumie, że błędy chłopca wynikają z jego młodego wieku i z braku doświadczenia. ŁUCJA: mieszka razem z babcią; udziela schronienia Kilianowi i zaprzyjaźnia się z nim; jej ojciec — Wit, także nie powrócił jeszcze z wojny. Dziewczyna ma grube, czarne warkocze i jasne, przenikliwe oczy, które przypominają srebro. STARUSZKA Z CHATY PRZY WIERZBOWYM LESIE: PASTERZ: udziela Kilianowi schronienia w swoim szałasie; opowiada chłopcu o Gedeonie z Gór i jego bohaterskich czynach. Bohaterowie odwiedzają mężczyznę, kiedy wracają do domu. MATKA: w zastępstwie ojca, ofiarowuje synowi haftowaną koszulę. Wie, że syn wyrusza na poszukiwania Gedeona z Gór i że szybko nie wróci. Wiernie czeka zarówno na syna, jak i na męża. PLAN WYDARZEN:

1. Kilian dowiaduje się, że ojciec nie wrócił z wojny.

2. Chłopiec planuje zdobyć Najwyższy Szczyt i odnaleźć ojca.

3. Matka ofiarowuje synowi haftowaną koszulę.

4.Chłopiec wyrusza w drogę.

5.Kilian zauważa, że śledzi go kruk.

6. Chłopiec zdobywa Najwyższy Szczyt.

7. Kilian dostrzega rzekę, która rozpoczyna tu swój bieg.

8. Kruk śledzi Kiliana.

9. Chłopiec idzie śladami ojca.

10. Pasterz opowiada Kilianowi o jego ojcu.

11. Kilian ratuje sokoła.

12. Kilian gości u Łucji.

13. Kilian i sokół udają się do miasta.

14. Chłopiec spotyka w karczmie Ursyna.

15. Kilian jest rozczarowany spotkaniem z ojcem.

16. Kilian zostaje wysłany na przeszpiegi do wsi.

17. Chłopiec dowiaduje się, że koszula działa jak zbroja.

18. Kilian zostaje ranny w nogę.

19. Kilian atakuje własnego ojca.

20. Chłopiec dowiaduje się, że został oszukany przez

Sambora.

21. Prawdziwy Gedeon spada z konia.

22. Kilian ucieka i wypuszcza z klatki kruka.

23. Kilian czuje się jak zdrajca i tchórz.

24. Chłopiec prosi Sokoła, by oddał koszulkę Łucj.

25. Kilian znajduje schronienie w chacie staruszki.

26. Sambor, w koszuli Gedeona, atakuje wieśniaków.

27. Kilian spotyka nad morzem rannego sokoła.

28. Chłopiec poznaje historię zaginionej koszuli.

29. Kilian chce odzyskać koszulę i odnaleźć ojca.

30. Chłopiec podsłuchuje rozmowę Sambora i Ursyna.

31. Kilian ostrzega wieśniaków przed atakiem bandy

Sambora.

32. Kilian pokonuje Sambora i odzyskuje koszulę.

33. Młodzieniec odwiedza Łucję.

34. Kilian odnajduje ojca.

35. Młodzieniec dowiaduje się, że ojciec stracił pamięć.

36. Gedeon wybacza synowi.

37. Sokół żegna się z Kilianem.

38. Gedeon z synem wyruszają w drogę do domu.

39. Kilian cofa się, by pożegnać się z Łucją.

40. Kilian z ojcem odwiedza pasterza.

41. Kilian wraca do domu.

42. Gedeon całkowicie odzyskuje pamięć.

43. Ojciec mówi, że syn dorósł do tego, by nosić koszulę.

44. Matka Kiliana cieszy się z powrotu męża i syna.