sacharydy- biologia rozszerzona klasa1, Streszczenia z Biologia

Pobierz sacharydy- biologia rozszerzona klasa1 i więcej Streszczenia w PDF z Biologia tylko na Docsity!

SACHARYDY

Sacharydy (węglowodany, cukrowce) to zróżnicowana grupa związków organicznych składających się trzech pierwiastków: węgla, wodoru i tlenu.

• monosacharydy (jednocukry,cukry proste) – zawierają kilka (3-7) atomów węgla połączonych ze sobą. Zawierają liczne grupy hydroksylowe oraz grupę aldehydową (-COH) lub karbonylowa (=CO) utworzoną przez jeden z atomów węgla. Monosacharydy mogą występować w formie łańcuchowej lub pierścieniowej (forma ta powstaje na skutek połączenie grupy aldehydowej z jedną z grup hydroksylowych i wytworzenia wewnętrznego wiązania w cząsteczce). Do monosacharydów zaliczamy: triozy – aldehyd 3-fosfoglicerynowy(C3) tetrozy -(C4) pentozy – ryboza, deoksyryboza (C5) heksozy – glukoza, fruktoza, galaktoza (C6)
• disacharydy (dwucukry) – powstają przez połączenie wiązaniem glikozydowym dwóch cząsteczek cukrów prostych (grupa karbonylowa jednej cząsteczki reaguje z grupą hydroksylową drugiej). Sacharoza powstaje przez połączenie glukozy i fruktozy, maltoza przez połączenie glukozy i galaktozy, a laktoza przez połączenie dwóch cząsteczek glukozy. Sacharoza pozyskiwana z buraków (cukier buraczany) i trzciny cukrowej (cukier trzcinowy) stosowana jest jako cukier spożywczy.
• oligosacharydy – zbudowane są z 3-10 cząsteczek jednocukrów. Występują głównie u roślin (np. rafinoza w nasionach bawełny); często są elementami glikoprotein i glikolipidów.
• polisacharydy – są to polimery o łańcuchowej budowie nierozpuszczalne w wodzie. Wśród polisacharydów wyróżniać możemy m.in.: skrobię, glikogen, celulozę i chitynę. Skrobia, glikogen oraz celuloza są polimerami tego samego cukru — glukozy, jednak dzięki różnym wiązaniom występującym pomiędzy monomerami, wykazują odmienne właściwości. Cząsteczki glukozy w celulozie połączone są ze sobą wiązaniami β-1,4-glikozydowymi, w glikogenie natomiast wiązaniami α-1,4- glikozydowymi oraz α-1,6-glikozydowymi. Skrobia jest w rzeczywistości frakcją dwóch polisacharydów — nierozgałęzionej amylozy, zbudowanej z glukoz połączonych wiązaniami α-1,4-glikozydowymi i rozgałęzionej amylopektyny, w której poza połączeniami α-1,4-glikozydowymi występują również wiązania α-1,6-glikozydowe. Funkcje sacharydów:
• stanowią materiał energetyczny (glukoza jest biopaliwem);
• stanowią materiał zapasowy (glikogen u człowieka i zwierząt, skrobia u roślin);
• są składnikiem budulcowym ścian komórkowych roślin (celuloza) i grzybów (chityna);
• ryboza i deoksyryboza, są składnikiem kwasów nukleinowych — RNA i DNA, przez co uczestniczą w pełnionych przez nie funkcjach (m.in. ekspresji genów i modyfikacji białek);
• oligosacharydy są elementami glikoprotein i glikolipidów, przez co ułatwiają pełnienie przez nich funkcji receptorowych w błonach biologicznych;
• heparyna hamuje proces krzepnięcia krwi;