Pobierz Scenariusze i więcej Notatki w PDF z Aktorstwo tylko na Docsity!
Scenariusze
Małgorzata Nowicka
zajęć lekcyjnych
20 SCENARIUSZY ZAJĘĆ DLA MŁODZIEŻY
Scenariusz 1. Temat zajęć: Labirynt słów Obszary tematyczne: Emocje, wyrażanie swojego zdania, empatia, rozwój umiejętności komunikacyjnych Czas trwania zajęć: 45 minut Cel zajęć:
- poznanie różnorodności znaczeń słów i tego jak słowo wpływa na emocje
- podniesienie kompetencji społecznych uczniów i uczennic poprzez rozwój umiejętności słuchania
- rozwój umiejętności komunikacji bez przemocy
- zwiększenie wiedzy uczestników na temat psychologii konfliktów, które powstają przez brak umiejętności aktywnego słuchania i rozumienia drugiej strony
- zwiększenie umiejętności budowania pozytywnych relacji w środowisku szkolnym
- zwiększenie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży poprzez przezwyciężanie wzajemnych uprzedzeń, wyrównywanie szans i minimalizowanie ryzyka wykluczenia z grupy rówieśniczej
- zwiększenie wrażliwości empatycznej na potrzeby drugiego człowieka, z uwzględnieniem swoich własnych oczekiwań
- kształtowanie postaw obywatelskich zaangażowania, zaufania i odpowiedzialności za siebie i innych mini wykłady, dyskusja moderowana, karty pracy, praca w parach i małych grupach
Następnie grupy prezentują swoją pracę. Omawiamy istniejące różnice pomiędzy znaczeniami słów. Nauczyciel zwraca uczestnikom lekcji uwagę, na to, ze czasem w zależności od kontekstu sytuacji dane słowo może dla każdego z nas oznaczać co innego. Czas trwania: 15 minut. Potrzebne materiały: karty pracy, karty słów, długopisy
- Słowa mogą ranić Przedstawiamy uczestnikom zajęć cytaty dotyczące znaczenia słów w konfliktach (w załączeniu do scenariusza). Uczestnicy podczas burzy mózgów wypisują na kartkach A3 przy każdy z cytatów to jak rozumieją dany cytat, jak wg autora słowo wpływa na konflikt, czy autor daje nam- odbiorcom jakąś wskazówkę. Możemy także z uczniami poszukać przykładów sytuacji im znanych kiedy słowa/ słowo inaczej zrozumiane było lub może być przyczyną konfliktu. Czas trwania: 10 minut Potrzebne materiały: Kartki A3, kolorowe mazaki, cytaty, taśma lub guma do przyczepiania
- Dyskusja otwarta. Czy w oparciu o wiedzę jak różnie rozumiemy słowa i jak słowa mogą wpływać na konflikt uczniowie dzielą się swoimi przemyśleniami nt. znaczenia słów w konfliktach. Możemy uczniów zachęcić do tego aby zastanowili się kiedy użyli złego słowa, kiedy błędnie zrozumieli jakieś słowo. Nie muszą o tym mówić głośno.
- Zakończenie zajęć. Na zakończenie zajęć rozdajemy uczestnikom kartę „Podziel się dobrym słowem”. Każdy z uczniów może na niej wypisać jakie dobre słowa chciałby podarować innym osobom w swojej klasie lub w swojej szkole. Karty możemy wywiesić na tablicy na korytarzu szkolnym pod hasłem „Podziel się dobrym słowem” – inni uczniowie ze szkoły mogą przeczytać i „zabrać dla siebie” dobre słowo z tablicy lub mogą także dowiesić lub dopisać dobre słowa od siebie. Kończąc zajęcia nauczyciel dziękuję uczniom i podarowuje każdemu z nich dobre słowo od siebie (wzór dobrego słowa od nauczyciela w załączeniu).
Załącznik karta pracy „Jak rozumiemy słowa” Kontekst sytuacyjny Wasza propozycja komunikatu z wybranym z rozsypanki słowem Jak może być ona zrozumiana? Jakie emocje mogą budzić? Sytuacja w domu: kiedy mama prosi nas o zajecie się młodszym rodzeństwem, a my w tym czasie chcieliśmy poczytać książkę Sytuacja w szkole: kolega po raz 3 w tym tygodniu prosi Was o pożyczenie pieniędzy na drugie śniadanie Sytuacja w grupie kolegów/ koleżanek: Wasz kolega przewrócił się jadąc na deskorolce, stoicie niedaleko i słyszycie jak jeden z obserwatorów komentuje jego upadek Sytuacja szkolna: w czasie kartkówki nauczyciel zauważył, że ściągacie Sytuacja domowa: rodzice proponują Wam wyjazd na weekend nad morze choć mieliście już jakieś plany
Załącznik cytaty Słowa obcych ludzi ranią wystarczająco mocno, ale słowa tych, którym ufamy, są najgorsze. Obelgi nie trzeba wcale wykrzyczeć, aby mogła zranić do krwi; przysięgi nie trzeba wyszeptać, aby ktoś w nią uwierzył. Słowa, które ranią, na długo zostają w sercu człowieka. I one, w przeciwieństwie do naboju, mogą do ciebie wrócić i sprawić, że ty też bardzo źle się poczujesz. Zawsze trzeba być ostrożnym z książkami i z tym, co w nich jest, bo słowa mają moc zmieniania ludzi. Ile niewypowiedzianych słów przepadło na zawsze. A może ważniejsze były od tych wszystkich wypowiedzianych
Załącznik – „Podaruj dobre słowo” Na gotowych blankietach uczniowie mogą wpisać „dobre słowo” i wskazać jego rozumienie Podaruję Ci „dobre słowo”- ………………………………………., gdyż zasługujesz na to aby docenić/ zauważyć ……………………………………. ……………………………………………………………………………………….
Wprowadzenie do zajęć
- Przywitanie uczniów i uczennic oraz przedstawienie tematu zajęć
- Na otwarcie nauczyciel/ trener może wprowadzić rundkę z pytaniem, „Co miłego przydarzyło mi się w tym tygodniu?” (max. 3 min.) Część właściwa zajęć
- Wprowadzenie poprzez krótki pokaz filmu Pokazu fragmentu kabaretu w wykonaniu Piotr Fronczewskiego i Wojciecha Pszoniaka pod tytułem „Awas” https://www.youtube.com/watch?v=C--CuGfRNcY Nauczyciel po pokazie dzieli klasę na grupy 4 osobowe. Czas trwania: 5 minut
- Skąd się biorą nieporozumienia?- praca grupowa Uczniowie i uczennice w grupach na podstawie obejrzanego skeczu kabaretowego wypisuję wszystkie rzeczy, które wg nich mogły w ty wypadku wpłynąć na nieporozumienie komunikacyjne. Uczniowie wykonują zadanie na kartkach A3 w formie plakatu prezentującego czynniki wpływające na powstawanie nieporozumień w czasie komunikacji międzyludzkiej. Następnie po wyznaczonym czasie uczniowie prezentują całej klasie swoje plakaty. Czas trwania: 15 minut
- Klasowa mapa nieporozumień Klasę dzielimy na grupy 4-5 osobowe (dobrze jeśli klasa pracuje w innych grupach niż w poprzednim zadaniu). Rozdajemy grupą duży szary papier, flamastry, kolorowe gazety, klej, nożyczki, naklejki i inne materiały pomocne przy tworzeniu prac manualnych. Zadaniem grup jest stworzenie „Mapy klasowych nieporozumień”. Młodzież zanim zacznie wykonywać zadanie może wspólnie w formie burzy mózgów spróbować sobie przypomnieć klasowe nieporozumienia. Jednak te wymienione wspólnie nie mogą zapełnić ich map
grupowych. Każda z grup zaznacza na swojej „Mapie” z czego wynikają klasowe nieporozumienia, między kim one zachodzą, jakie są czynniki ich powstawania. Co istotne każda z grup może kreatywnie podejść do przygotowania swojej mapy w sposób artystyczny i przez to także przekazać ważne informacje dotyczące komunikacji w ich klasie. Nauczyciel zwraca uwag e uczniom i uczennicom aby pamiętali aby nikogo nie urazić swoją pracą i zwracać uwagę na słowa użyte na mapie. Po wykonaniu prac wieszamy je na ścianach. Uczniowie opowiadają klasie o tym jak widzą nieporozumienia w swojej klasie. Czas trwania: 15 minut
- Stop konfliktom- burza mózgów Nauczyciel zaprasza klasę do wspólnego zwrócenia uwagi na to, ze czasem konflikty jakie są miedzy nami jako ludźmi wynikają z braku dobrego zrozumienia kontekstu, czasem od słów lub gestów jakich używamy nawet nieświadomie. Nauczyciel prosi klasę o wskazanie co mogą zrobić aby w ich grupie było mniej konfliktów wynikających z nieporozumień. Wypisujemy 10 zasad Stop konfliktom w naszej klasie. Czas trwania: 5 minut
Wprowadzenie do zajęć
- Przywitanie uczniów i uczennic oraz przedstawienie tematu zajęć
- Jest to również ważny moment dla prowadzących, aby dostrzec relacje panujące w grupie i dostosować pewne elementy programu do potrzeb konkretnej grupy. Jednocześnie można zaznaczyć, jak ważnym elementem funkcjonowania w społeczeństwie jest przestrzeganie określonych zasad społecznych, na które wszyscy się zgadzają. (max. 3 min.) Część właściwa zajęć 1. Karta samotnego rozbitka. Ćwiczenie z jednej strony integrujące grupę, pokazujące grupie, na ile zna swoich członków. Ma też uświadomić uczniom i uczennicom, że często są obszary, o których sobie nie mówią. Ćwiczenie ma również charakter coachingowi – wspiera uświadamianie sobie swoich mocnych stron oraz wartości, jakimi dana osoba kieruje się w życiu. Prowadzący wyjaśnia uczniom i uczennicom, że przez kolejne spotkania będą pracować poprzez metaforę, która jest zaawansowaną metodą pracy. Młodzież ma sobie wyobrazić, że dociera do Ziemi 2, gdzie rozbił się ich statek kosmiczny. Na razie są samotnymi rozbitkami przemierzającymi pustynne tereny Ziemi 2 – jest to okazja do refleksji nad sobą i swoim życiem. Każdy z uczestników wypełnia Kartę samotnego rozbitka (załącznik 1). Czas trwania: 10 minut
- Budujemy swoje ja Pracując metaforą uczniowie i uczennice mają przedstawić siebie jako rysunek domu z ogrodem. Domy możemy namalować z wykorzystaniem szablonu (załącznik 2). Na rysunku domu powinny znaleźć się określone informacje – mocne strony, zainteresowania, informacja o tym, czego dana osoba chce się nauczyć i inne. Warto, aby uczestnicy mieli do wykorzystania różnego rodzaju narzędzia artystyczne. Nauczyciel omawia z klasą poszczególne części domku. Uczniowie zabierają głos tylko wtedy, gdy są chętni. Wspólnie rozmawiamy o swoich cechach i doceniamy swoje mocne strony. Wymieniamy się dodatkowymi informacjami co fajnego widzimy w innych osobach. Czas trwania: 20 minut
- Nasza wyjątkowa klasa to my – RAZEM Nauczyciel zachęca uczniów i uczennice do wspólnej burzy mózgów dzięki której wypisujemy na wspólnej dużej kartce nasze mocne cechy i to jak się nawzajem uzupełniamy, w czym kto komu może pomóc, jak razem działając tworzymy super klasę, z jej silnymi cechami. Na zakończenie dziękujemy uczestnikom zajęć i zachęcamy ich ab sobie nawzajem także podziękowali za wspólne zajęcia
Załącznik 2. Szablon „Ja- dom” Przygotuj rysunek przedstawiający Ciebie jako dom- pomyśl metaforą. Zastanów się np.:
- czy jesteś otwarty na ludzi?- jeśli tak wtedy w Twoim domu drzwi mogą być otwarte; jeśli tylko trochę i jednak wyznaczasz granice, drzwi mogą być uchylone a nasz dom taczać może płot;
- czy z natury lubisz określone kolory- zaznacz je na swoim rysunku, itp. itd. Co jest ważne dla mnie Jakie są moje mocne strony Moje zainteresowania Co dodaje mi siły i mnie motywuje
Scenariusz 4. Temat zajęć: 10 minut uważności Obszary tematyczne: Stres i strach, Docenianie otoczenia i siebie samego Czas trwania zajęć: 45 minut Cel zajęć:
- poznanie pojęcia uważności
- uświadomienie sobie znaczenia dostrzegania małych rzeczy dookoła nas
- uświadomienie sobie co wpływa na nasz dobrostan psychiczny powstawanie stresu konfliktów
- określenie siebie jako niezależnej, indywidualnej jednostki
- docenianie codziennych małych sukcesów
- nauka zauważania jak nasze zachowania wpływają na inne osoby i ich emocje Metody pracy: mini wykłady, dyskusja moderowana, prezentacja audiowizualna (podcast), praca w grupach, praca indywidualna
→ Oddychaj swobodnie przez kilka chwil obserwując rytm oddechu. → Poświęćmy kilka chwil na zaobserwowanie efektów tego ćwiczenia. Niech każdy z Was zastanowi się jak czuł się podczas ćwiczenia, co mu przeszkadzało w wykonaniu ćwiczenia. Czas trwania: 12 minut
- Czynniki wpływające na uważność Nauczyciel dzieli klasę na grupy i prosi aby każda z grup wypisała na podstawie poprzedniego ćwiczenia czynniki, które ułatwiają i utrudniają uważność w codzienności (wzór – załącznik nr 1). Uczniowie po zakończeniu pracy w grupach prezentują swoją pracę i omawiamy wskazane przez nich czynniki. Tworzymy na wspólnej kartce listę czynników wspierających i utrudniających uważność. Czas trwania: 10 minut
- Co mi daje uważność? Nauczyciel pyta uczniów jak myślą co daje uważność, jakie jest jej znaczenie. Następnie szukamy pytań na które uważność w naszym odczuciu może dać nam odpowiedzi. Nauczyciel zwraca uwagę aby w liście pytań znalazły się pytanie takie jak:
- Co się TERAZ dzieje? (na zewnątrz i wewnątrz mnie)
- Co TERAZ czuję? ( jakie doznania fizyczne i emocje mi towarzyszą)
- Co TERAZ chcę zrobić? (jakie świadome działanie chcę zainicjować) Czas trwania: 10 minut
- Zakończenie zajęć Nauczyciel zaprasza uczniów i uczennice do ćwiczenia uważności w codzienności. Na zakończenie każdy z uczestników wymienia jedną rzecz jaką w czasie zajęć zauważył w samym sobie, a na którą wcześniej nie zwracał uwagi.
Załącznik nr 1. Czynniki ułatwiające uważność Czynniki utrudniające uważność