Schemat komunikacji językowej Romana Jakobsona | Notatki Translatoryka

SCHEMAT KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ ROMANA JAKOBSONA I JEGO ZNACZENIE

DLA PRZEKŁADOZNAWSTWA.

Roman Jakobson– rosyjskijęzykoznawca,teoretyk literatury, slawista oraz teoretyk języka. Przedstawił

jeden z najbardziej dziś rozpowszechnionych modelikomunikacji językoweji wywiódł z niejtypologię

funkcji języka.

ELEMENTY MODELU KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ

nadawca – osoba mówiąca, ten kto „produkuje” wypowiedź;

kontekst – wszelkie okoliczności towarzyszące komunikatowi, wszystko o czym możemy mówić;

komunikat – przekazywana wypowiedź, to co mówimy;

kontakt (między nadawcą i odbiorcą) – dzięki niemu możemy przekazać komunikat, taki nośnik

komunikatu; w sytuacji komunikacji bezpośredniej będzie to powietrze, które przenosi fale dźwiękowe;

a w sytuacji komunikacji pośredniej będzie to np. telefon, kartka papieru (list) itd.;

kod (wspólny dla nadawcy i odbiorcy) – język, za pomocą którego możemy się porozumieć;

odbiorca – osoba słuchająca, ten do kogo kierowany jest komunikat.

W zależności od tego, który z tych elementów jest najbardziej wyeksponowany, można mówić o sześciu

różnych funkcjach języka.

FUNKCJE KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ

emotywna/ekspresywna – gdy komunikat skupiony jest na nadawcy; dominuje w

tekstach/wypowiedziach gdzie ukazane emocje, stosunek mówiącego do czegoś, jego opinia; będą to np.

zdania wykrzyknikowe, zdania, których zastosowane są zdrobnienia czy zgrubienia;

poznawcza /informatywna – gdy skupiony jest na kontekście (wspólnym świecie nadawcy i odbiorcy);

dominuje w tekstach/wypowiedziach gdzie najważniejsze jest przekazanie informacji, jakiejś treści –

historia, opis itd.;

poetycka – gdy komunikat skupiony jest na samym sobie; dominuje w tekstach/wypowiedziach gdzie

najważniejsza jest estetyka tekstu; będą to teksty artystyczne takie jak poezja, ale także gry słów,

przysłowia, rymowanki czy slogany;

fatyczn a– gdy skupiony jest na kontakcie; dominuje w tekstach/wypowiedziach gdzie najważniejsze nie

jest przekazanie informacji czy przedstawienie emocji, ale podtrzymanie kontaktu z odbiorcą; będą to

zwroty typu „Słyszysz mnie?”, „Aha, rozumiem” itd.;

metajęzykowa – gdy skupiony jest na kodzie; dominuje w tekstach/wypowiedziach gdzie mówimy o

samym języku, o jego znaczeniu; będą to np. wypowiedzi o znaczeniu jakiegoś słowa, pytaniu o to

znaczenie czy też ogólnie o języku (jakieś teksty językoznawcze);

konatywn a/impresywna– gdy skupiony jest na odbiorcy; dominuje w tekstach/wypowiedziach,

których zadaniem jest wywarcie jakiegoś wpływu na odbiorcę; będą to reklamy, propaganda, prasa, ale

też wszelkie instrukcje, zdania w trybie rozkazującym.

Przekładając teksty tłumacz powinien starać zachować funkcje jakie pełnią. Z powyższych funkcji

najtrudniejsza do zachowania w przekładzie jest funkcja poetycka.

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Schemat komunikacji językowej Romana Jakobsona i więcej Notatki w PDF z Translatoryka tylko na Docsity!

SCHEMAT KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ ROMANA JAKOBSONA I JEGO ZNACZENIE

DLA PRZEKŁADOZNAWSTWA.

Roman Jakobson – rosyjski językoznawca, teoretyk literatury, slawista oraz teoretyk języka. Przedstawił jeden z najbardziej dziś rozpowszechnionych modeli komunikacji językowej i wywiódł z niej typologię funkcji języka. ELEMENTY MODELU KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ  nadawca – osoba mówiąca, ten kto „produkuje” wypowiedź;  kontekst – wszelkie okoliczności towarzyszące komunikatowi, wszystko o czym możemy mówić;  komunikat – przekazywana wypowiedź, to co mówimy;  kontakt (między nadawcą i odbiorcą) – dzięki niemu możemy przekazać komunikat, taki nośnik komunikatu; w sytuacji komunikacji bezpośredniej będzie to powietrze, które przenosi fale dźwiękowe; a w sytuacji komunikacji pośredniej będzie to np. telefon, kartka papieru (list) itd.;  kod (wspólny dla nadawcy i odbiorcy) – język, za pomocą którego możemy się porozumieć;  odbiorca – osoba słuchająca, ten do kogo kierowany jest komunikat. W zależności od tego, który z tych elementów jest najbardziej wyeksponowany, można mówić o sześciu różnych funkcjach języka. FUNKCJE KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ  emotywna/ekspresywna – gdy komunikat skupiony jest na nadawcy; dominuje w tekstach/wypowiedziach gdzie ukazane emocje, stosunek mówiącego do czegoś, jego opinia; będą to np. zdania wykrzyknikowe, zdania, których zastosowane są zdrobnienia czy zgrubienia;  poznawcza/informatywna – gdy skupiony jest na kontekście (wspólnym świecie nadawcy i odbiorcy); dominuje w tekstach/wypowiedziach gdzie najważniejsze jest przekazanie informacji, jakiejś treści – historia, opis itd.;  poetycka – gdy komunikat skupiony jest na samym sobie; dominuje w tekstach/wypowiedziach gdzie najważniejsza jest estetyka tekstu; będą to teksty artystyczne takie jak poezja, ale także gry słów, przysłowia, rymowanki czy slogany;  fatyczna – gdy skupiony jest na kontakcie; dominuje w tekstach/wypowiedziach gdzie najważniejsze nie jest przekazanie informacji czy przedstawienie emocji, ale podtrzymanie kontaktu z odbiorcą; będą to zwroty typu „Słyszysz mnie?”, „Aha, rozumiem” itd.;  metajęzykowa – gdy skupiony jest na kodzie; dominuje w tekstach/wypowiedziach gdzie mówimy o samym języku, o jego znaczeniu; będą to np. wypowiedzi o znaczeniu jakiegoś słowa, pytaniu o to znaczenie czy też ogólnie o języku (jakieś teksty językoznawcze);  konatywna/impresywna – gdy skupiony jest na odbiorcy; dominuje w tekstach/wypowiedziach, których zadaniem jest wywarcie jakiegoś wpływu na odbiorcę; będą to reklamy, propaganda, prasa, ale też wszelkie instrukcje, zdania w trybie rozkazującym. Przekładając teksty tłumacz powinien starać zachować funkcje jakie pełnią. Z powyższych funkcji najtrudniejsza do zachowania w przekładzie jest funkcja poetycka.

Schemat komunikacji językowej Romana Jakobsona, Notatki z Translatoryka

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Schemat komunikacji językowej Romana Jakobsona i więcej Notatki w PDF z Translatoryka tylko na Docsity!

SCHEMAT KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ ROMANA JAKOBSONA I JEGO ZNACZENIE

DLA PRZEKŁADOZNAWSTWA.