Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Skóra, układ szkieletowy i mięśniowy, Notatki z Biologia

Opis budowy skóry, choroby skóry; Układ szkieletowy, budowa kości i stawów, budowa szkieletu, funkcje układy szkieletowego; Układ mięśniowy, opisz pracy mięśni i jego budowa, nazwy i opis wybranych mięśni, funkcje układu mięśniowego;

Typologia: Notatki

2021/2022
W promocji
30 Punkty
Discount

Promocja ograniczona w czasie


Załadowany 16.11.2022

julia-marczewska
julia-marczewska 🇵🇱

1 dokument

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Skóra, układ szkieletowy i mięśniowy i więcej Notatki w PDF z Biologia tylko na Docsity! Skóra Funkcje skóry: - ochronna (ochrona przed przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi: promieniowaniem słonecznym, urazami mechanicznymi, substancjami chemicznymi, drobnoustrojami chorobotwórczymi; utratą wody z organizmu), - wydzielnicza (gruczoły łojowe, potowe, mlekowe), - wydalnicza (gruczoły potowe – wydalanie wody i mocznika), - syntetyzująca (wytwarzanie witaminy D3 pod wpływem UVB z pochodnej cholesterolu), - receptorowa (receptory termiczne, dotyku i ucisku), - termoregulacyjna (gruczoły potowe, naczynia krwionośne) Warstwy skóry: 1. Naskórek zbudowany z tkanki nabłonkowej wielowarstwowej. a) Zewnętrzna część naskórka, zbudowana z kilku warstw zrogowaciałych komórek (proces rogowacenia polega na odkładaniu białka - kreatyny). Tworzy szczelną powłokę, chroniąc organizm przed wyparowaniem wody. Powierzchniowe komórki obumierają i złuszczają się. b) Komórki przylegające do skóry właściwej tworzą warstwę rozrodczą. Powstające w drodze podziału nowe komórki sukcesywnie wypychane są ku górze, do warstwy rogowej. Część komórek przekształca się, tworząc wytwory naskórka, takie jak włosy czy paznokcie, a także gruczoły wnikające w głąb skóry właściwej. Rozproszone pojedyncze komórki zwane melanocytami produkują barwnik melaninę, nadający kolor m.in. skórze i włosom. Melanina pełni rolę filtra zatrzymującego promieniowanie UV. Keratyna - białko nierozpuszczalne w wodzie, odporne na czynniki chemiczne i fizyczne. 2. Skóra właściwa - zbudowana głównie z tkanki łącznej włóknistej z dużą ilością włókien białkowych (np. włókna kolagenowe) nadających skórze wytrzymałość mechaniczną, elastyczność i rozciągliwość. W skórze właściwej znajdują się liczne naczynia krwionośne i receptory (receptory: bólu, ucisku, dotyku, ciepła i zimna) Tkanka podskórna - utworzona głównie z tkanki tłuszczowej. Funkcje warstwy podskórnej: - termoizolacyjna (ochrona przed utratą ciepła), - amortyzująca (ochrona przed uszkodzeniami mechanicznymi), - zapasowa (rezerwa energetyczna organizmu) Wytwory naskórka - struktury powstające z komórek nabłonkowych, umiejscowione w skórze właściwej: - włosy (chronią przed czynnikami środowiska), - paznokcie (ochrona palców przed uszkodzeniami), - gruczoły potowe - Są to gruczoły cewkowe, uchodzące na powierzchnię skóry. Na różnych obszarach skóry znajdują się różne ich ilości - najliczniej występują na czole, plecach, dłoniach i podeszwach. Wydzielina, czyli pot składa się głównie z wody, NaCl i mocznika. Gruczoły potowe biorą udział w termoregulacji oraz wspomagają pracę układu wydalniczego. - gruczoły łojowe - Są to gruczoły pęcherzykowe, uchodzące do mieszka włosowego. Wydzielina natłuszcza włosy, czyniąc je bardziej elastycznymi, jak również wpływa na znajdujący się w pobliżu włosa obszar naskórka zapobiegając jego wysuszaniu. - gruczoły mlekowe - Rozwijają się tylko u kobiet, są zmodyfikowaną formą gruczołu potowego, funkcjonują w okresie karmienia potomstwa. Czerniak - nowotwór złośliwy skóry, do czynników zwiększających ryzyko zachorowania na czerniaka należą nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV i oparzenia słoneczne. Nadmiar promieniowania UV może doprowadzić do: oparzeń skóry, uczulenia na słońce (fotouczulenia), przyspieszonego procesu starzenia się skóry oraz rozwoju nowotworów skóry. Ochrona skóry przed promieniowaniem UV: odpowiednia odzież, kremy Choroby skóry CHOROBA PRZYCZYNA DROGI ZAKAŻENIA PROFILAKTYKA Grzybica zakażenie grzybami chorobotwórczymi kontakt z zarażonym człowiekiem lub z przedmiotami, których używał; prawdopodobieństwo zarażenia od zwierząt. przestrzeganie zasad higieny, nieużywanie wspólnych przedmiotów higieny osobistej, noszenie obuwia ochronnego na basenach i w hotelach Wszawica zakażenie pasożytniczym owadem- wszą głowową bezpośrednio przez kontakt z osoba zarazóną lub pośrednio - przez stosowanie wspólnych przedmiotów, np.szczotek do włosów, nakryć głowy i pościeli. systematyczne przeglądanie włosów, przestrzeganie zasad higieny osobistej, nieużywanie cudzych grzebieni i nakryć głowy Świerzb zakażenie pasożytniczym pajączkiem - świerzbowcem ludzkim bezpośrednio przez kontakt z chorym lub pośrednio - najczęściej przez bieliznę pościelową przestrzeganie zasad higieny, nieużywanie cudzych przedmiotów higieny osobistej. Trądzik pospolity produkcja nadmiernej ilości łoju przez gruczoły łojowe i zatkanie ich ujść. W uwięzionym łoju rozwijają się bakterie, co powoduje stan zapalny skóry, widoczny w postaci krosty. _____________ właściwa higiena skóry, ograniczanie spożywania tłustych i ostrych potraw oraz słodyczy Czerniak zmiany w materiale genetycznym, powoduje niekontrolowane dzielenie się komórek skóry. _____________ unikanie nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne, uniknie korzystania z solarium, samodzielna kontrola znamion barwnikowych występujących na skórze, regularne wizyty u dermatologa. UKŁAD RUCHU a) szkielet osiowy - w skład którego wchodzą czaszka, kręgosłup i klatka piersiowa b) szkielet kończyn - złożony z: kości kończyn górnych i dolnych wraz z obręczą - barkową i miedniczną. KSZTAŁTY KOŚCI ● Kości płaskie - mają długość i szerokość większą niż grubość; do kości płaskich należą: mostek, łopatki, kości biodrowe. ● Kości różnokształtne - mają nieregularny kształt oraz wyrostki i zagłębienia; do kości tej grupy należą: kręgi kręgosłupa. ● kości krótkie - kształtem przypominają sześcian. Wszystkie ich wymiary są do siebie zbliżone; Do kości krótkich należą: kości nadgarstka, kości stępu. ● Kości długie - to kości których, długość jest większa niż grubość i szerokość. W ich budowie zewnętrznej wyróżniamy trzon oraz nasady; Do kości długich należą: pliczki, kość udowa. Funkcje szkieletu ● Ochrania narządy - Kości ochraniają delikatne, miękkie narządy wewnętrzne takie jak mózg czy płuca. ● Stanowi miejsce przyczepu mięśni - Do szkieletu są przyczepione mięśnie szkieletowe, dzięki czemu możemy wykonywać ruchy. ● Decyduje o kształcie ciała - Szkielet stanowi rusztowanie dla ciała i nadaje mu kształt. ● Magazynuje sole mineralne - Szkielet bierze udział w magazynowaniu soli mineralnych, głównie soli wapnia. ● Produkuje elementy morfotyczne krwi - W szpiku kostnym czerwonym powstają komórki krwi, np. czerwone krwinki (erytrocyty). CZASZKA Mózgoczaszka składa się z kości o dużej powierzchni. Część z nich występuje pojedynczo. Są to: kość czołowa, kość klinowa i kość potyliczna. Pozostałe kości czyli kości ciemieniowe i kości skroniowe, występują parzyście. Wszystkie kości mózgoczaszki są ze sobą połączone za pomocą szwów. Trzewioczaszka składa się z wielu kości, m.in. z parzystych kości nosowych, jarzmowych, szczękowych a także z żuchwy połączonej z czaszką za pomocą stawu. W skład twarzoczaszki wchodzą też niewidoczne na rysunku parzyste kości podniebienne oraz pojedyncza kość gnykowa, która nie jest połączona z innymi kośćmi. KRĘGOSŁUP Lordoza - wygięcie kręgosłupa do przodu, występują w odcinkach: szyjnym, lędźwiowym. Kifoza - wygięcie kręgosłupa do tyłu, występują w odcinkach: piersiowym i krzyżowym. Kręgosłup składa się z 33-34 kręgów. Pomiędzy kręgami znajdują się chrząstki, tzw. krążki międzykręgowe, które amortyzują wstrząsy i nadają kręgosłupowi giętkość. KLATKA PIERSIOWA Żebra prawdziwe (7 par) łączą się bezpośrednio z mostkiem Żebra rzekome (3 pary) łączą się z mostkiem za pomocą chrząstki 7 żebra Żebra wolne (2 pary) nie są połączone z mostkiem Funkcje klatki piersiowej: ● ochrania serce i płuca ● stanowi miejsce przyczepu wielu mięśni ● zmienia kształt, co umożliwia wykonywanie wdechów i wydechów