Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Socjologia literatury - Notatki - Socjologia ogólna, Notatki z Socjologia

W notatkach omawia się badanie społecznych warunków powstawania, funkcjonowania i przemian literatury.

Typologia: Notatki

2012/2013

Załadowany 04.03.2013

Kasia_aisaK
Kasia_aisaK 🇵🇱

4.6

(35)

274 dokumenty

1 / 3

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
PROBLEMY I ORIENTACJE SOCJOLOGII LITERATURY
„badanie społecznych warunków powstawania, funkcjonowania i przemian literatury” (Stefan
Żółkiewski)
Jurij Dawydow twierdzi, że początki S.L. sięgają czasów antycznych:
1. PLATON sztuka i literatura jako pozór i fałsz, nieudolne naśladownictwo, podejście
krytyczne i pryncypialne
2. ARYSTOTELES podejście realistyczne i pragmatyczne, sztuka i literatura to
dziedziny prawdopodobieństwa – przynoszą ogólną wiedzę o świecie, doświadczenie
sztuki przynosi oczyszczenie (katharsis), udoskonala moralnie i estetycznie
Właściwe początki S.L. to początek Xix., po Rewolucji Francuskiej, kiedy ogromny wpływ
na literaturę wywarł marksizm. Transpozycji jego teorii do sfery literatury dokonał Hipolit
Taine i Gieorgij Plechanow.
1. TAINE:
Triada czynników: rasa, środowisko (jako stan ogólny umysłów i obyczajów),
moment (epoka podpowiada treść i sposób wyrazu)
Sztuka jest wyrazem społeczeństwa, nie jest izolowana – zależy od całości
twórczości danego artysty, która je tłumaczy artysta należy do danej
„szkoły”, otaczają go inni artyści, a wszystko dzieje się w ramach szeroko
pojętej publiczności,
Mimetyczny charakter sztuki proporcje, zarysy i logika
Pozytywizm zaufanie do nauk przyrodniczych: dzieła jako fakty i produkty,
których cechy i przyczyny można zbadać
2. PLECHANOW IDEOLOGICZNA GENEALOGIA SZTUKI
Dla każdego dzieła można i trzeba dopasować ideologię, ekwiwalent
psychologiczny - literatura odzwierciedla stan danej grupy społecznej
Dopiero wówczas dokonać oceny estetycznej
Owczarek wyróżnia typy S.L.:
1. socjologia produkcji literackiej z pkt widzenia twórcy
2. socjologia odbioru i odbiorców
3. socjologia komunikacji literackiej
ad1.
1. Gyorgy LUKACS
Pisarz jako sprawca i producent, proces pisania zależny od społ.-hist.
warunków tworzenia, dzieło jako historyczny obraz społeczeństwa
Powieść jako „mieszczańska epopeja” Hegla – wyrosła z ideologicznej walki
mieszczaństwa przeciw feudalizmowi
Rozkład formy narracyjnej>przewaga liryki, analizy, opisu, wyizolowany
główny bohater
2. Lucie GOLDMANN-strukturalno-genetyczna
HOMOLOGIA STRUKTURALNA struktury formalne tekstu a struktury
świadomości społecznej epoki
docsity.com
pf3

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Socjologia literatury - Notatki - Socjologia ogólna i więcej Notatki w PDF z Socjologia tylko na Docsity!

PROBLEMY I ORIENTACJE SOCJOLOGII LITERATURY

„badanie społecznych warunków powstawania, funkcjonowania i przemian literatury” (Stefan Żółkiewski)

Jurij Dawydow twierdzi, że początki S.L. sięgają czasów antycznych:

  1. PLATON – sztuka i literatura jako pozór i fałsz, nieudolne naśladownictwo, podejście krytyczne i pryncypialne
  2. ARYSTOTELES – podejście realistyczne i pragmatyczne, sztuka i literatura to dziedziny prawdopodobieństwa – przynoszą ogólną wiedzę o świecie, doświadczenie sztuki przynosi oczyszczenie (katharsis), udoskonala moralnie i estetycznie

Właściwe początki S.L. to początek Xix., po Rewolucji Francuskiej, kiedy ogromny wpływ na literaturę wywarł marksizm. Transpozycji jego teorii do sfery literatury dokonał Hipolit Taine i Gieorgij Plechanow.

  1. TAINE:  Triada czynników: rasa, środowisko (jako stan ogólny umysłów i obyczajów), moment (epoka podpowiada treść i sposób wyrazu)  Sztuka jest wyrazem społeczeństwa, nie jest izolowana – zależy od całości twórczości danego artysty, która je tłumaczy – artysta należy do danej „szkoły”, otaczają go inni artyści, a wszystko dzieje się w ramach szeroko pojętej publiczności,  Mimetyczny charakter sztuki – proporcje, zarysy i logika  Pozytywizm – zaufanie do nauk przyrodniczych: dzieła jako fakty i produkty, których cechy i przyczyny można zbadać
  2. PLECHANOW – IDEOLOGICZNA GENEALOGIA SZTUKI  Dla każdego dzieła można i trzeba dopasować ideologię, ekwiwalent psychologiczny - literatura odzwierciedla stan danej grupy społecznej  Dopiero wówczas dokonać oceny estetycznej

Owczarek wyróżnia typy S.L.:

  1. socjologia produkcji literackiej – z pkt widzenia twórcy
  2. socjologia odbioru i odbiorców
  3. socjologia komunikacji literackiej

ad1.

  1. Gyorgy LUKACS  Pisarz jako sprawca i producent, proces pisania zależny od społ.-hist. warunków tworzenia, dzieło jako historyczny obraz społeczeństwa  Powieść jako „mieszczańska epopeja” Hegla – wyrosła z ideologicznej walki mieszczaństwa przeciw feudalizmowi  Rozkład formy narracyjnej>przewaga liryki, analizy, opisu, wyizolowany główny bohater
  2. Lucie GOLDMANN-strukturalno-genetyczna  HOMOLOGIA STRUKTURALNA – struktury formalne tekstu a struktury świadomości społecznej epoki

 Bohater problematyczny wskazuje na życie codzienne zdeterminowane produkcją rynkową

  1. Borys ARWATOW – formalno-socjologiczna  Praca pisarska jako praca wytwórcza (uniwersalność pojęcia pracy i sposobu produkcji)  Formalizm - literatura jako konstrukcja z językowego i historycznego materiału epoki
  2. Walter BENJAMIN  Pojęcie aury, którą tworzą nowoczesne środki przekazu – prasa ( korespondencja,reportaż itp zmniejszają dystans twórca-artysta), film i reprodukcja malarstwa niwelują różnice czasoprzestrzeni  Artysta jako producent masowej rozrywki na zamówienie
  3. Raymond WILLIAMS  Analiza pisarzy lat 1470-1920, podział na 9 okresów x 50 lat  Kryteria: pochodzenie społeczne, wykształcenie, źródło utrzymania  Wnioski – lit. Narodowa nie jest tworem autonomicznym, niezależnym od zmian społecznych; nie ma stałego związku między cechami danego społeczeństwa a tworzonej przez nie literatury

Ad.2 SOCJOLOGIA ODBIORU I ODBIORCÓW – oparta na doświadczeniu, statystyce, ankiecie, wywiadzie socjologicznym

  1. Leo LOWENTHAL – „Recepcja dzieła Dostojewskiego w Niemczech 1880-1920”>>interpretacja ideologiczna zależna od publiczności: Np konserwatywny odłam klasy średniej przeciw rewolucji
  2. Robert ESCARPIT – rozpowszechnienie ksiązki literackiej
     Ksiązka – treść (kultura symboliczna) i towar konsumpcyjny (przedmiot działalność gosp), cel sam w sobie (cecha bezinteresowności)  Książka staje się faktem literackim przez kontakt z czytelnikiem; podwójna samotność  Stanisław Siekierski – odbiór jako wieloczęściowa intern=akcja czynników: mecenatu – opinii krytyki literackiej – publiczność – produkcja wydawnicza; podobnie Anna PAwełczyńska, Bogusław Sułkowski

Ad. 3 SOCJOLOGIA KOMUNIKACJI LIT. „literatura jest literaturą tylko gdy jest czytana”

  1. Hugh Dalziel DUNCAN – „Language and literature In socjety”  Symbolizm interakcji – literatura=symbol, perswazyjna rola symboli - tworzy modele działania w zawieszeniu, przysposabia człowieka do działania  3 role społeczne – autor, czytelnik, krytyk 2.Robert ESCARPIT – „akt czytania odtworzeniem aktu pisania”  Literatura jako proces: projekt ( rękopis dzieła), medium, operacja (proces lektury)