Pobierz Socjologia - Notatki - Socjologia ogólna i więcej Notatki w PDF z Socjologia tylko na Docsity!
Socjologia
8.10.2007 r.
WYKŁAD PIERWSZY:Zajęcia organizacyjne
Informacje ogólne Przedmiot trwa jeden semestr i kończy się egzaminem. Część materiałów zostanie podana w postaci lektur, natomiast kolejna partia zostanie opublikowana na stronie internetowej.
Omawiane zagadnienia Na zajęciach omawiane będą wybrane, najistotniejsze dla zawodu dziennikarza zagadnienia tyczące się socjologii:
- socjologia jako nauka – usytuowanie jej wśród nauk społecznych;
- problematyka charakterystyczna dla socjologii jako nauki – jakiego typu problemy są badane i jak są ujmowane;
- metodologiczne problemy socjologii jako nauki – skala mierzenia zjawisk i stosowane metody oraz techniki;
- podstawowe pojęcia – kultura i natura, klasa i warstwa społeczna, naród, instytucja, organizacja, migracje(pionowe i poziome) – ruchliwość społeczna;
- metodologiczne podstawy badań społecznych (etapy badania; narzędzia badań; rodzaje pytań);
- próby badawcze (rodzaje prób badawczych; przeprowadzanie eksperymentu; wielkość populacji i wielkość próby, a wielkość błędu; obliczanie danych – marginesy; korelacje; crosstabulacje; opracowanie wyników) – student pozna metodologię i będzie miał szanse zastosować ją w praktyce (eksperyment) na przykładzie przedstawionym przez wykładowcę;
- społeczeństwo informacyjne (pojęcie informacyjności, szanse i zagrożenia);
Egzamin Zostanie przeprowadzony egzamin pisemny, będzie wyglądał jak klasówka w szkole. Każdy otrzyma obustronnie zadrukowaną kartkę A4. Taki test będzie złożony z 10 pytań, wśród których znajdą się także kwestie do szerszego omówienia. Sprawdzian będzie trwał 2 godziny, przed samym egzaminem zostaną dokładnie omówione pytania. Wyniki zostają przedstawione w USOSie. Zostanie także podany termin poprawkowy. Ocena, którą student otrzyma za pierwszym podejściem zostanie wpisana do indeksu. Istnieje także możliwość zdania poprawki.
Wykładowca zwrócił uwagę na to, aby obserwować rynek reklamy oraz kampanię wyborczą (jesienne wybory parlamentarne – 2007 r.).
8.10.2007 r.
WYKŁAD DRUGI:Socjologia jako nauka
Pojęcie socjologia jest szczególne. Jego składowe stanowią dwa pojęcia, socjo (z łac.) – nawiązuje do społeczeństwa (społeczny) i logia (z grec.) – nauka.
Socjologia to dziedzina, która jeszcze kilkadziesiąt lat temu nie była uznawana za naukę. Za czasów Anglosasów obszary wiedzy i zastosowań dzielono na trzy kategorie:
- nauka - w przypadku dziedzin, w których wykształciły się metody i procedury badawcze (fizyka, chemia, biologia);
- wiedza - zbiór, w którym umiejscawiano socjologię, wiedzę traktowano jako niepewną, była fragmentaryczna
- przez co nie została uznana za naukę;
- folklor i tradycje – coś jeszcze mniej pewnego (legendy i wierzenia).
Dziś o socjologii mówi się jako dyscyplinie naukowej, ma wyodrębnione: przedmiot i metody badania. Jej przedmiotem jest społeczeństwo od strony struktur i procesów jakie w nim zachodzą. Socjologia stosuje charakterystyczne metody w swych badaniach. Istnieje wiele możliwości jej wykorzystania , najistotniejsze są media i reklama, np. badanie opinii publicznej (najbardziej rozwinięte w USA),
Z uwagi na koszta wprowadzenia reklamy do mediów, socjologia pomaga określić jej grupę docelową oraz pozostałe czynniki, które będą miały pośredni lub bezpośredni wpływ na jej cenę w dobrze odbieranych mediach. Są to np. elektroniczne pomiary odbioru telewizji i radia, czyli telemetria oraz audiometria.
Telemetria funkcjonuje od lat 70. w takich państwach jak: Szwajcaria, Niemcy, Japonia lub Stany Zjednoczone. W każdym rozwiniętym kraju znajduje się firma telemetryczna, która takie badania wykonuje. Wiele krajów ma konkurujące systemy. Natomiast audiometria istnieje od niedawna, nie uzyskała większej popularności, aczkolwiek cała metodologia jest istotna.
Dziedziny pokrewne socjologii :
- filozofia – refleksje na temat społeczeństwa;
- ekonomia – pomocna socjologii;
- psychologia – fenomen myślenia zbiorowego;
- psychologia społeczna – nauka pośrednia, pomiędzy socjologią, a psychologią;
- antropologia;
- etnografia;
- historia;
- statystyka;
- logika i ogólna metodologia nauki;
- prakseologia (nauka o sprawnym działaniu) – socjotechnika (prawidłowości, które dają podstawy do formułowania zaleceń odnośnie skuteczności podejmowanych działań);
- socjometria – badanie relacji pomiędzy różnymi ludźmi w określonych grupach;
- dziedziny praktyczne, np. marketing (wymiana między dwoma stronami – uzupełnianie potrzeb konsumenta w zamian za środki pieniężne).
15.10.2007 r.
WYKŁAD TRZECI:Socjologia jako nauka – ciąg dalszy
Socjologia zajmuje się masą różnych zagadnień :
- integracja i konflikty;
- migracje (poziome i pionowe) – mobilność społeczna. Migracje poziome – przestrzenne przemieszczenia ludności pomiędzy różnymi regionami (ze wsi do miast i na odwrót) lub z krajów biedniejszych do bogatszych. Migracje pionowe – przemieszczania w strukturze społecznej (awanse i degradacje).
- problemy związane ze stosowaniem prawa;
- dynamika masowych zjawisk zdrowotnych (np. epidemie) i profilaktyka (alkoholizm, narkomania, AIDS, rak, choroby społeczne – gruźlica, choroby serca i inne); -patologie i problemy społeczne (np. przestępczość. Samobójstwa, bezpieczeństwo drogowe);
- statystyka;
- badanie środków masowego przekazu (np. telemetria i audiometria);
Działy socjologii:
- socjologia miasta;
- socjologia wsi;
- socjologia religii;
- socjologia pracy;
- socjologia stosunków etnicznych;
- socjologia sportu;
- socjologia sztuki.
Socjalizacja polega na tym, że człowiek uczy się: jak się zachowywać, co uważać za dobre, złe, piękne itd. Proces ten może być sterowany. Istnieje dynamika różnych zjawisk, gdzie pewne rzeczy są społecznie definiowane i mogą być zmieniane lub nie.
Wśród ludzi istnieje przeświadczenie, że najlepszym sposobem oceniania zjawisk jest ich mierzenie, co w rezultacie pozwala uzyskać precyzyjną informację o nich. Pierwszymi dziedzinami, które zaczęły mierzyć zjawiska były handel i przemysł.
W XIX w. głoszono, że badania opinii publicznej są niemoralne. W połowie XIX w. takie badania ludzkich poglądów, myśli nazywano moralną statystyką.
29.10.2007 r.
WYKŁAD PIĄTY:Pojęcie - kultura
Kultura jest to ogół wytworów działalności ludzkiej, materialnych i niematerialnych, wartości i uznawanych sposobów postępowania, zobiektywizowanych i przyjętych w dowolnych zbiorowościach, przekazywanych innym zbiorowościom i następnym pokoleniom.
Kultura to wszystko to, co stworzył człowiek. I tak na przykład jakiś budynek będzie elementem kultury. Wytwór kultury będzie park. Jeżeli będzie to miejsce, w którym znajdują się pielęgnowane przez człowieka rośliny to będzie to też element kultury. W przypadku, gdy ludzie nadają miejscu, w którym znajduje się dziko rosnąca zieleń, jakieś symboliczne znaczenie, to jest ono także elementem kultury.
Kultura niematerialna i materialna W tym sensie elementem kultury jest wszystko np. maszynka do golenia, zeszyt, pies, koń, książka, film, rzeźba, obraz, materiały multimedialne. W ścisłym sensie dziełem niematerialnym są publikacje książkowe, jest bez znaczenia na jakim nośniku się znajdują. Takie dzieła mogą być zapisane w zeszycie, zostać wydrukowane, czy zapisane w postaci elektronicznej.
W ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci nastąpiły pewne zmiany. Jeszcze kilka wieków temu dzieła takie, jak freski, obrazy, rzeźby (np. „Ostatnia wieczerza”) były jednostkowe. Wielokrotnie konieczne było poddanie ich renowacji, a wtedy odnawiający je specjaliści często wprowadzali pewne zmiany (według własnego uznania). W dzisiejszych czasach technika pozwala na dokładne sfotografowanie takiego obiektu w związku z czym można przeprowadzić jego renowację i nie zmieniać wyglądu pierwowzoru. Informacja o pierwotnej postaci takiego wytworu zostaje zapisana na jakimś nośniku i przechodzimy z postaci materialnej do niematerialnej. Dzieła można też bezproblemowo odtworzyć wykorzystując (alternatywny) nośnik, na którym zostały zapisane (np. dokonanie przedruku zniszczonej książki).
Wartości i uznawane sposoby postępowania Człowiek uznaje pewien zespół wartości, zgodnie, z którym stara się postępować. Najczęściej dla określonej epoki występują pewne charakterystyczne wartości. Kultura krępuje człowieka i narzuca mu, w określonych miejscach i okolicznościach, pewne sposoby działań. Bezwzględna swoboda zachowań ludzkich nie istnieje. Żyjemy w społeczeństwa, w którym swoboda jednego człowieka musi być ograniczana, wtedy, gdy zagraża swobodzie drugiego. Wartości i uznane sposoby zachowań są elementami kultury i regulują postępowanie człowieka.
Element zobiektywizowany, przyjęty w dowolnych zbiorowościach Element zobiektywizowany to taki, który funkcjonuje w świadomości wielu ludzi. Jako przykład można tutaj wymienić słowa z języka polskiego i rosyjskiego. Występują pojęcia identyczna fonetycznie oraz znaczeniowo, jednak zdarzają się także słowa brzmiące identycznie, ale o różnych znaczeniach, takie frazy są przykładem zobiektywizowanego elementu kultury charakterystycznego, występującego w określonej zbiorowości.
Przekazywanie elementów kultury Elementy kultury są rozwijane, przekazywane w czasie i przestrzeni. W czasie elementy kultury są przekazywane w jedną stronę. Ludzie korzystają z dorobku kulturowego swoich przodków. Nie wszystko zostaje uznane za element kultury, coś staje się nim, wtedy, gdy zostanie przyjęte i zaakceptowane przez społeczeństwo. Zdarzają się też elementy, które zostaną „zapomniane”, a potem „powrócą” po jakimś czasie lub zostaną trwale usunięte.
29.10.2007 r.
WYKŁAD PIĄTY: Kulturowy i kulturalny
Człowiek żyje w środowisku, w którym otoczony jest wytworami i elementami kultury.
