Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Sporządzanie mapy sytuacyjno-wysokościowej na podstawie pomiarów terenowych, Poradniki, Projekty, Badania z Geografia

Poradnik dla ucznia w zawodzie: technik geodeta

Typologia: Poradniki, Projekty, Badania

2019/2020
W promocji
30 Punkty
Discount

Promocja ograniczona w czasie


Załadowany 02.09.2020

Collage
Collage 🇵🇱

4.7

(12)

99 dokumenty

1 / 33

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”
MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Marek Rosa
Sporządzanie mapy sytuacyjno-wysokościowej na
podstawie pomiarów terenowych 311[10].Z1.10
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
pf3
pf4
pf5
pf8
pf9
pfa
pfd
pfe
pff
pf12
pf13
pf14
pf15
pf16
pf17
pf18
pf19
pf1a
pf1b
pf1c
pf1d
pf1e
pf1f
pf20
pf21
Discount

W promocji

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Sporządzanie mapy sytuacyjno-wysokościowej na podstawie pomiarów terenowych i więcej Poradniki, Projekty, Badania w PDF z Geografia tylko na Docsity!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ

Marek Rosa

Sporządzanie mapy sytuacyjno-wysokościowej na

podstawie pomiarów terenowych 311[10].Z1.

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii EksploatacjiPaństwowy Instytut Badawczy Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci: mgr inŜ. Adam Bielawa mgr inŜ. Ewelina Mikulska-Pietrzak

Opracowanie redakcyjne: mgr inŜ. Marek Rosa

Konsultacja: mgr Małgorzata Sienna

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 311[10].Z1. „Sporządzanie mapy sytuacyjno-wysokościowej na podstawie pomiarów terenowych”, zawartego w programie nauczania dla zawodu technik geodeta.

Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny podczas ćwiczeń geodezyjnych dotyczących opracowania mapy sytuacyjno-wysokościowej. W poradniku zamieszczono: − wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć juŜ ukształtowane, abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika, − cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem, − materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki modułowej, − zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy juŜ opanowałeś określone treści, − ćwiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować umiejętności praktyczne, − sprawdzian postępów, − sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie materiału całej jednostki modułowej, − literaturę uzupełniającą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

311[10].Z Mapa sytuacyjno-wysokościowa

311[10].Z1. Opracowywanie mapy sytuacyjnej

311[10].Z1. Aktualizacja mapy sytuacyjnej na podstawie pomiarów terenowych

311[10].Z1. Opracowywanie przekrojów podłuŜnych i poprzecznych

311[10].Z1. Wykonywanie mapy warstwicowej

311[10].Z1. Stosowanie rachunku współrzędnych w obliczeniach geodezyjnych

311[10].Z1. Wykorzystywanie teorii błędów do opracowywania pomiarów geodezyjnych

311[10].Z1. Sporządzenie mapy sytuacyjno- wysokościowej na podstawie pomiarów terenowych

311[10].Z1. Wykonywanie pomiarów sytuacyjnych i sytuacyjno-wysokościowych

311[10].Z1. Projektowanie, pomiar i wyrównanie szczegółowej osnowy geodezyjnej

311[10].Z1. Stosowanie technologii GPS w pomiarach geodezyjnych

311[10].Z1. Stosowanie instrumentów geodezyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: − określać zadania Ośrodka Dokumentacji Geodezyjno-Kartograficznej po otrzymaniu zgłoszenia pracy geodezyjnej, − dobrać prace przygotowawcze do wykonania pomiaru, − dokonać analizy otrzymanych materiałów geodezyjno-kartograficznych, − wykonać wywiad terenowy i opracować mapę wywiadu, − określić warunki techniczne pomiaru, − zaprojektować geodezyjną osnowę pomiarową z punktem węzłowym, nawiązaną do osnowy szczegółowej, − zorganizować pracę zespołu pomiarowego, − dobrać odpowiedni sprzęt, − dokonać stabilizacji punktów osnowy pomiarowej, − opracować szkic topograficzny zastabilizowanych punktów osnowy pomiarowej, − dobrać metodę pomiaru boków i kątów zaprojektowanej osnowy pomiarowej, − określić wysokości punktów osnowy pomiarowej, − wykonać pomiar sytuacyjno-wysokościowy metodą tachimetryczną, − przetworzyć dane pomiarowe na dane numeryczne lub graficzne, − sporządzić mapę sytuacyjno-wysokościową, − sporządzić dokumentację techniczną wykonanych prac pomiarowych i obliczeniowych, − stosować zasady bhp oraz ochrony środowiska podczas realizacji geodezyjnych ćwiczeń terenowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1. Projektowanie i zakładanie osnowy pomiarowej z jednym

punktem węzłowym

4.1.1. Materiał nauczania

Zgłoszenie roboty geodezyjnej Prace geodezyjne związane z pomiarem sytuacyjno wysokościowym naleŜy zgłaszać do Powiatowego (Miejskiego) Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej zgodnie z właściwością miejscową – tam gdzie połoŜony jest teren objęty pomiarem. Pierwszym podstawowym obowiązkiem ośrodka dokumentacji jest potwierdzenie przyjęcia zgłoszenie poprzez wpisanie roboty do Księgi Ewidencji Robót Geodezyjnych (KERG). Dopiero ten dokument nadaje geodecie status wykonawcy prac geodezyjnych i kartograficznych a tym samym uprawnia go do czynności wynikających z Art. 13 ustawy Prawo Geodezyjne i Kartograficzne. Ośrodek po otrzymaniu zgłoszenie roboty geodezyjnej w terminie 10 dni od daty zgłoszenia przekazuje dokumenty niezbędne do wykonania między innymi zaprojektowania osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej. Te dokumenty to:

  1. Wykaz współrzędnych punktów osnowy poziomej znajdujące się na terenie objętym pomiarem.
  2. Opisy topograficzne tych punktów osnowy.
  3. Mapa przeglądowa osnowy poziomej na tym terenie.
  4. Wykaz wysokości punktów osnowy wysokościowej znajdujące się na terenie objętym pomiarem.
  5. Opisy topograficzne tych punktów osnowy.
  6. Mapa przeglądowa osnowy wysokościowej na tym terenie.

Rys. 1. Opis topograficzny punktu osnowy wysokościowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Etap prac kameralnych. W dzisiejszych czasach zdecydowana większość prac jest związana z komputerem. Oprócz wymogów, jakie ma pracownia komputerowa (np. odpowiednie oświetlenie, odpowiedni metraŜ przypadający na jedno stanowisko) musimy pamiętać o zgodnej z przepisami postawie: siedząc trzeba być opartym, takŜe ręce powinny mieć oparcie na blacie stolika. Szczególnie przy monitorze nie moŜna zapominać o przerwach i nie przekraczaniu dopuszczalnej ilości godzin pacy.

Osnowy pomiarowe Do wykonania pomiaru sytuacyjno-wysokościowego niezbędnym jest zaprojektowanie i załoŜenie osnowy pomiarowej. Materiał nauczania dotyczący projektowania i zakładania osnów pomiarowych został opracowany dokładnie w pakiecie edukacyjnym dotyczącym jednostki Z1.08. Opracowanie w tej jednostce słuŜy tylko przypomnieniu podstawowych wiadomości o osnowach pomiarowych. Osnowy pomiarowe sytuacyjne słuŜą do bezpośredniego pomiaru szczegółów sytuacyjnych. Zgodnie z instrukcją G-4 sytuacyjna osnowa pomiarowa musi spełniać warunki ogólne: − ma być jednorzędowa, − wyrównana ściśle, − błąd połoŜenia mp ≤ 0,10, − kaŜdy z punktów osnowy ma co najmniej dwa punkty sąsiednie – tej samej osnowy lub osnowy wyŜszego rzędu, − istnieje wizura między sąsiednimi punktami. Projektując sytuacyjną osnowę pomiarową musimy wziąć pod uwagę następujące wymagania:

  1. Sytuacyjna osnowa pomiarowa musi być dowiązana do punktów osnowy poziomej co najmniej III klasy.
  2. Długości boków sytuacyjnej osnowy pomiarowej muszą zawierać się w przedziale <50,00 m ; 400,00 m>.
  3. Stosunek długości sąsiednich boków osnowy nie mniejszy niŜ 1–4. Pomiarowe osnowy wysokościowe słuŜą do bezpośredniego pomiaru wysokości punktów terenu. Zgodnie z instrukcją G-4 wysokościowa osnowa pomiarowa musi spełniać warunki ogólne: − ma być jednorodna, bez podziału na rzędy, − wyrównywana ściśle, − błąd średni wysokości mH ≤ 0,10. Projektując wysokościową osnowę pomiarową z wykorzystaniem metody niwelacji geometrycznej naleŜy wziąć pod uwagę następujące wymagania:
  4. Pomiarowa osnowa wysokościowa musi być dowiązana do reperów co najmniej IV klasy.
  5. Nie dopuszcza się ciągów jednostronnie nawiązanych. Pomiarowa osnowa dwufunkcyjna (osnowa sytuacyjno-wysokościowa) słuŜy do bezpośredniego pomiaru zarówno sytuacyjnego jak i wysokościowego lub jednoczesnemu pomiarowi sytuacyjno-wysokościowemu. Zgodnie z instrukcją G–4 dwufunkcyjna osnowa pomiarowa musi spełniać warunki ogólne zarazem dla osnowy pomiarowej sytuacyjnej i wysokościowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Etapy prac związanych z projektowaniem i załoŜeniem osnowy pomiarowej dwufunkcyjnej Odszukanie punktów osnowy geodezyjnej w terenie Po otrzymaniu zestawów punktów osnowy geodezyjnej w terenie naleŜy odnaleźć te punkty korzystając głównie z opisów topograficznych, ale takŜe z pozostałych dokumentów otrzymanych z odrodka dokumentacji. Po odszukaniu znaku geodezyjnego nadziemnego a w przypadku jego zniszczenia podziemnego, naleŜy:

  1. Sprawdzić wszystkie miary znajdujące się na opisie topograficznym.
  2. Zaktualizować opis topograficzny.

Zaprojektowanie osnowy pomiarowej Projekt osnowy pomiarowej dla pomiaru sytuacyjno-wysokościowego jest to szkic w skali przybliŜonej. Na ten szkic naleŜy nanieść: − punkty osnowy pomiarowej wraz z numeracją, − punkty osnowy pomiarowej będące punktami węzłowymi, − punkty osnowy geodezyjnej będące dowiązaniem naszej osnowy pomiarowej, − boki osnowy.

Stabilizacja punktów osnowy pomiarowej Zgodnie z instrukcją G–4 na terenach o znacznym zainwestowaniu punkty osnowy sytuacyjnej stabilizuje się znakami z trwałego materiału. Dla punktów osnowy pomiarowej wysokościowej oprócz stabilizacji trwałej dopuszcza się wykorzystywanie innych punktów juŜ zastabilizowanych. W obu przypadkach obowiązuje wykonanie opisów topograficznych. Stabilizując punkty postępujemy według algorytmu:

  1. Stabilizacja wstępna.
  2. Sprawdzenie wizury między sąsiednimi punktami osnowy.
  3. Sprawdzenie w sposób przybliŜony, czy stosunek sąsiednich boków jest zgodny z instrukcją.
  4. Stabilizacja trwała.
  5. Wykonanie opisów topograficznych punktów osnowy pomiarowej.

Pomiar osnowy pomiarowej sytuacyjno-wysokościowej. Aby wykonać pomiar sytuacyjno-wysokościowy punktów osnowy naleŜy dobrać odpowiedni sprzęt zgodnie z wymaganiami instrukcji G-4 dotyczącymi dokładności pomiaru kąta, odległości i róŜnic wysokości.

  1. Pomiar osnowy sytuacyjnej przy pomocy tachimetru. Pomiar osnowy sytuacyjnej polega na pomierzeniu kierunków tak, aby uzyskać miary wszystkich kątów w ciągach oraz na pomierzeniu wszystkich długości boków. Pomiar kątów naleŜy wykonywać w jednym poczcie (jednej serii w dwóch połoŜeniach lunety). Boki osnowy naleŜy obserwować dwukrotnie, raz w kaŜdym kierunku. JeŜeli mamy do dyspozycji tachimetr, następuje automatyczna rejestracja danych. W przypadku braku takiej moŜliwości, naleŜy wyniki pomiaru wpisywać w dzienniki pomiarowe.
  2. Pomiar osnowy wysokościowej przy pomocy niwelatora. Pomiar osnowy wysokościowej wymaga zastosowania metody niwelacji geometrycznej i polega na pomierzeniu wszystkich róŜnic wysokości w ciągach. Pomiar ciągów wysokościowych wykonuje się w dwóch kierunkach: głównym i powrotnym. Długość celowych nie powinna przekraczać 50 metrów. Pomiar na jednym

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WyposaŜenie stanowiska pracy:

  • tachimetr,
  • komplet luster,
  • niwelator,
  • statywy,
  • łaty,
  • Ŝabki,
  • komplet tyczek,
  • ruletki,
  • szkicowniki,
  • dzienniki pomiarowe,
  • szpadel,
  • młotek,
  • komplet palików,
  • komplet znaków do trwałej stabilizacji,
  • kamizelki ochronne.

Ćwiczenie 2 Zaprojektuj osnowę pomiarową z jednym punktem węzłowym w celu oparcia pomiarów sytuacyjno-wysokościowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

  1. ustalić do jakich punktów osnowy poziomej będzie dowiązana osnowa pomiarowa,
  2. ustalić jakie repery wykorzystacie do dowiązania osnowy pomiarowej,
  3. ustalić podział prac przy projektowaniu osnowy,
  4. dobrać sprzęt do wykonania tego ćwiczenia,
  5. zaprojektować będąc w terenie wstępnie połoŜenie punktów osnowy pomiarowej, wybrać połoŜenie punktu węzłowego,
  6. zastabilizować wstępnie punkty osnowy pomiarowej,
  7. sprawdźić w sposób przybliŜony zgodność z warunkami występującymi w instrukcji:
  • wizura na sąsiednie punkty osnowy,
  • długość ciągów sytuacyjnych do punktu węzłowego porównywalnej długości,
  • stosunek sąsiednich boków nie jest mniejszy niŜ 1–4,
  1. opracować na komputerze szkic osnowy pomiarowej,
  2. zatwierdzić u nauczyciela projekt osnowy pomiarowej,
  3. zastabilizować trwale punkty osnowy pomiarowej,
  4. wykonać opisy topograficzne punktów osnowy przy pomocy programu komputerowego.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

  • tachimetr,
  • komplet luster,
  • niwelator,
  • statywy,
  • łaty,
  • Ŝabki,
  • komplet tyczek,
  • ruletki,
  • szkicowniki,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

  • dzienniki pomiarowe,
  • szpadel,
  • młotek,
  • komplet palików,
  • komplet znaków do trwałej stabilizacji,
  • kamizelki ochronne.

Ćwiczenie 3 Dokonaj odpowiednich pomiarów w celu uzyskania danych do obliczenia współrzędnych X i Y punktów osnowy pomiarowej zastabilizowanej w terenie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

  1. ustalić podział prac przy pomiarze,
  2. dobrać sprzęt do wykonania tego ćwiczenia,
  3. przygotować instrument do pomiaru,
  4. ustawić instrument na pierwszym punkcie osnowy,
  5. wykonać nawiązanie,
  6. dokonać pomiarów kierunków i długości zgodnie z obowiązującymi przepisami,
  7. pomierzyć na punkcie węzłowym wszystkie kierunki,
  8. powtórzyć punkt 5 i 6 dla wszystkich ciągów,
  9. kontrolować bezpośrednio na stanowisku pomiar,
  10. zapisać wszystkie pomiary w dziennikach (jeŜeli tachimetr nie ma rejestratora),
  11. dokonać wszystkich obliczeń w dziennikach,
  12. sprawdzić, czy błędy pomiaru mieszczą się w wartościach dopuszczalnych,
  13. opracować szkic osnowy pomiarowej i nanieść na ten szkic obliczone wartości kątów i długości boków.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

  • tachimetr,
  • komplet luster,
  • niwelator,
  • statywy,
  • łaty,
  • Ŝabki,
  • komplet tyczek,
  • ruletki,
  • szkicowniki,
  • dzienniki pomiarowe,
  • szpadel,
  • młotek,
  • komplet palików,
  • komplet znaków do trwałej stabilizacji,
  • kamizelki ochronne.

Ćwiczenie 4 Dokonaj odpowiednich pomiarów w celu uzyskania danych do obliczenia wysokości punktów osnowy pomiarowej zastabilizowanej w terenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WyposaŜenie stanowiska pracy:

  • tachimetr,
  • komplet luster,
  • niwelator,
  • statywy,
  • łaty,
  • Ŝabki,
  • komplet tyczek,
  • ruletki,
  • szkicowniki,
  • dzienniki pomiarowe,
  • szpadel,
  • młotek,
  • komplet palików,
  • komplet znaków do trwałej stabilizacji,
  • kamizelki ochronne.

Ćwiczenie 6 Oblicz współrzędne H punktów osnowy pomiarowej załoŜonej przez Was w terenie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

  1. przygotować dane z pomiaru niezbędne do wykonania obliczeń przy pomocy programu komputerowego,
  2. otworzyć wcześniej załoŜony projekt,
  3. zakodować ograniczenia dokładnościowe wynikające z instrukcji technicznych,
  4. otworzyć obliczeniowy geodezyjny program komputerowy do wyrównania ścisłego osnowy poziomej,
  5. wpisać dane z pomiaru niwelacyjnego,
  6. sprawdzić dokładność obliczeń,
  7. uzupełnić wykaz współrzędnych punktów osnowy pomiarowej o współrzędne H.

WyposaŜenie stanowiska pracy:

  • tachimetr,
  • komplet luster,
  • niwelator,
  • statywy,
  • łaty,
  • Ŝabki,
  • komplet tyczek,
  • ruletki,
  • szkicowniki,
  • dzienniki pomiarowe,
  • szpadel,
  • młotek,
  • komplet palików,
  • komplet znaków do trwałej stabilizacji,
  • kamizelki ochronne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4.1.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz: Tak Nie

  1. określić zadania ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej po otrzymaniu zgłoszenia roboty geodezyjnej? (^)  
  2. dokonać analizy materiałów otrzymanych przed projektowaniem osnowy pomiarowej?  
  3. zaktualizować opis topograficzny? (^)  
  4. zaprojektować geodezyjną osnowę pomiarową z punktem węzłowym? (^)  
  5. dokonać stabilizacji punktów osnowy pomiarowej? (^)  
  6. wykonać opis topograficzny punktu osnowy przy pomocy programu komputerowego?  
  7. ustalić jakie kierunki naleŜy pomierzyć dla wyrównania osnowy z jednym punktem węzłowym?  
  8. dokonać pomiaru danych do obliczenia wysokości punktów osnowy pomiarowej?  
  9. obliczyć współrzędne X, Y punktów osnowy przy pomocy programów komputerowych? (^)  
  10. obliczyć współrzędne H punktów osnowy pomiarowej przy pomocy programów komputerowych?  

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

punkt^ A^ B^ C

osnowy

poziomej

punkt

osnowy

poziomej

Rys. 3. Punkty 1204, A, B, C, 1205 mogą być stanowiskami pomiaru tachimetrycznego

Aby otrzymać dane do obliczenia współrzędnych X, Y, H takiego stanowiska naleŜy:

  1. Wyznaczyć i zamarkować punkt leŜący na boku osnowy – A, B lub C.
  2. Ustawić instrument na najbliŜszym punkcie osnowy – np. 1204.
  3. Ustawić lustro na punkcie na prostej – A, B lub C.
  4. Pomierzyć odległość do punktu na prostej – do A, B i C oraz kontrolnie do punktu osnowy 1205.
  5. Pomierzyć kąt pionowy lub od razu przewyŜszenie względem stanowiska lub wysokość punktów na prostej – A, B lub C. Efektem pomiaru tachimetrycznego jest: − szkic polowy z rysunkiem i numeracją punktów „pomierzonych”, − dziennik pomiarowy, w którym dla kaŜdego numeru punktu zapisuje się pomierzone: odległość, kąt, wysokość, (w przypadku rejestratora danych w instrumencie nie otrzymamy dziennika, a potrzebne dane moŜemy wydrukować bezpośrednio z komputera).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Rys. 4. Fragment szkicu tachimetryczny

4.4.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonywania ćwiczeń.

  1. Co to jest pomiar tachimetryczny?
  2. Jakie metody pomiaru wykorzystuje tachimetria?
  3. Jakie dane są potrzebne do rozpoczęcia pomiaru sytuacyjno-wysokościowego?
  4. Jakie punkty moŜemy przyjąć za stanowiska w pomiarze tachimetrycznym?
  5. Na czym polega ustawienie sprzętu przed pomiarem pikiet?
  6. Na czym polega nawiązanie na stanowisku tachimetrycznym?
  7. Jakie punkty „zbieramy” z terenu wykonując pomiar tachimetryczny?
  8. Jakie dokumenty powstają podczas pomiaru tachimetrycznego?