Pobierz Sprawdzian z Antykuu i więcej Ćwiczenia w PDF z Język polski tylko na Docsity!
Sprawdzian z antyku
grupa A
- Uzupełnij zdania. (9 p.)
U podstaw kultury europejskiej legły cywilizacje położone na ...................................
i w basenie ............................................................................. Przełomem w rozwoju
ludzkości, wyznaczającym początki epoki starożytnej, było ...................................... Umożliwiło ono utrwalanie myśli oraz przekazywanie ich w czasie i przestrzeni. Za
datę końcową epoki przyjmuje się rok ........................................................., w którym
nastąpił ................................................................................ Dwie kultury szczególnie
ważne dla europejskiego dziedzictwa to kultura ..........................................................
i ...................................................... Obie noszą wspólną nazwę ..................................
lub ..................................................................
- Połącz nazwy starożytnych szkół filozoficznych z właściwymi przekonaniami. (5 p.)
epikurejczycy • cynicy • sceptycy • stoicy • sofiści •
- najważniejsze w życiu jest uwolnienie się od konwenansów
- wszystkie sądy są względne i możliwe do zakwestionowania
- przyjemnością jest już sam brak cierpienia
- każda prawda jest subiektywna
- w życiu należy się kierować niezmąconym rozumem
- Wymień pięć cech składających się na antyczny ideał piękna. (5 p.)
- .......................................................................................................................
- .......................................................................................................................
- .......................................................................................................................
- .......................................................................................................................
- .......................................................................................................................
- Wyjaśnij znaczenie pojęć związanych z teatrem greckim. (4 p.)
a) konflikt tragiczny – .................................................................................................... .........................................................................................................................................
......................................................................................................................................... b) hybris – ...................................................................................................................... .........................................................................................................................................
......................................................................................................................................... c) katharsis – ..................................................................................................................
d) epejsodion – ............................................................................................................... .........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
- Zaznacz te elementy, które nie są cechami gatunkowymi eposu antycznego. (3 p.)
tematyka fantasy , dwie płaszczyzny fabularne: świat bogów i ludzi , brak inwokacji , rozbudowane opisy , oszczędność epitetów , elementy retrospekcji , porównania homeryckie
- Mity są niewyczerpanym źródłem archetypów ludzkich postaw. Określ archetypy symbolizowane przez wymienionych bohaterów mitologicznych. (3 p.)
- Ikar – archetyp .............................................................................................................
- Narcyz – archetyp ........................................................................................................
- Syzyf – archetyp ..........................................................................................................
- Uzupełnij schemat ilustrujący proces powstawania świata według mitologii greckiej. (5 p.) .................................................... pierwsi bogowie
..................................................... .................................................... kolejna para bogów
..................................................... .....................................................
- Pierwsze gatunki literackie ukształtowały się w starożytnej Grecji i Rzymie. Wymień cechy charakterystyczne twórczości wymienionych poetów. (3 p.)
Poeta Cechy charakterystyczne
Tyrtajos
Safona
Horacy
- Podaj autorów i tytuły dzieł, z których pochodzą cytaty. (5 p.) A. Tak rozlegały się Trojan okrzyki po równi szerokiej. [...] Tamtych pchał Ares do walki, a tych jasnooka Atena.
- Przeczytaj tekst źródłowy i wykonaj polecenia. (6 p.)
Te dwa, wyłącznie te dwa miesiące mają nazwy wywodzące się z łaciny, w którym to języku ich odpowiednikami są Martius i Majus. [...] Przecież Martius to po prostu miesiąc boga Marsa, boga wojny, a dano mu ją dlatego, że wyprawy wojenne rozpoczynano właśnie wtedy, kiedy mijały zimowe deszcze i chłody, a bydło – najbardziej upragniona zdobycz italskich wojowników – wychodziło w pole. Wtedy też otwierano w dawnych czasach nowy rok urzędowy, razem z budzeniem się przyrody do życia; 1 stycznia ustanowiono jako początek roku dość późno, bo dopiero w roku 153, i to z przyczyn dość przypadkowych. Natomiast maj nie posiada tak przejrzystego i oczywistego rodowodu. Sami starożytni, sami Rzymianie podawali różne wyjaśnienia. Na przykład to, że Majus jest starszy w stosunku do następującego po nim miesiąca o nazwie Junius (nasi juniorzy), a łacińskie maior – to ‘większy’, ‘starszy’. Może jednak maj ma boskie pochodzenie? Niegdyś czczono w Italii bożka o imieniu Majus, o którym jednak prawie nic nie wiadomo, rychło bowiem został zapomniany. Ale była też bogini Maja. Uchodziła za matkę boga Merkurego, lecz łączono ją również z bogiem Wulkanem, opiekunem kowali. Ofiary składano jej właśnie w dniach 1 i 15 maja. [...] trzeba przypomnieć, że z samym początkiem maja odbyła się w roku 305 w Nikomedii małoazjatyckiej ceremonia wręcz wyjątkowa w dziejach imperium. Oto cesarz Dioklecjan dobrowolnie zrzekł się władzy, abdykował, odszedł na emeryturę [...]. Jest rok 330, dokładnie – dzień 11 maja, urodziny nowego miasta. A raczej, mówiąc ściśle pewne stare miasto nad Bosforem, zwane dotychczas Bizancjum, otrzymało nowe imię i nową rangę. Powstał Konstantynopol, Miasto Konstantynowe, ulubiona rezydencja cesarza, w niedalekiej przyszłości nowa stolica imperium – drugi Rzym. 11 maja święcono tam corocznie i bardzo uroczyście jako dzień jego urodzin, podobnie jak 21 kwietnia
- także w naszych czasach – obchodzi się nad Tybrem jako rocznicę założenia Rzymu. Aleksander Krawczuk, Stąd do starożytności , Warszawa 1988, s. 143–148.
a) Podaj łacińskie odpowiedniki nazw miesięcy: marca i maja.
......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... b) W jaki sposób można wytłumaczyć antyczny rodowód słowa marzec?
......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... c) Opisz, w jakiej relacji pozostawały ze sobą miesiące Majus i Junius.
......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... d) Wymień zawarte w artykule koncepcje wyjaśniające znaczenie nazwy maj.
......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... e) Przywołaj z tekstu fakty historyczne związane z majem.
.........................................................................................................................................
f) Napisz, kiedy się zaczynał nowy rok w starożytnym Rzymie.
......................................................................................................................................... .........................................................................................................................................
- Przeczytaj fragment tekstu retorycznego i uzupełnij tabelę. (7 p.)
Przegrywam, bo za mało mam nie argumentów, tylko bezwstydu i bezczelności i zbyt mało mi się chce mówić wam takich rzeczy, których by wyście słuchali najchętniej: gdybym tu płakał i jęczał i gdybym nie wiadomo co wyprawiał i mówił rzeczy poniżej mojej godności, jak ja uważam, takie, jakieście zwykli słyszeć od innych. Tymczasem ja ani przed tym nie uważałem za stosowne robić niczego podłego z uwagi na niebezpieczeństwo, ani mi teraz żal, żem się w ten sposób bronił; wolę zginąć po takiej obronie, niż tamtym sposobem żyć. Bo ani w sądzie, ani w wojnie, ani ja, ani ktokolwiek inny nie powinien o tym przemyśliwać, żeby śmierci ujść, wszystko jedno, jak. Przecież i w bitwach często najwidoczniej można śmierci uniknąć, jeżeli ktoś porzuci zbroję, albo się z prośbami zwróci do ścigających. W każdym niebezpieczeństwie jest wiele różnych sposobów na to, żeby śmierci się wymigać, jeżeli ktoś ma odwagę, wszystko jedno co, robić i mówić. Więc to nie jest rzecz trudna, obywatele: uniknąć śmierci; znacznie trudniej: zbrodni. Bo zbrodnia biegnie prędzej niż śmierć [...]. I teraz ja odchodzę, w oczach waszych winien kary śmierci; oni w oczach prawdy winni zbrodni i krzywdy. I ja się doczekam kary, i oni. Platon, Eutyfron. Obrona Sokratesa. Kriton , tłum. Władysław Witwicki, Lwów 1920, s. 125.
Elementy mowy Obrona Sokratesa
temat ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... cele ........................................................................................................................... ........................................................................................................................... argumenty (po 1 przykładzie):
- rzeczowe
- logiczne
- emocjonalne
środki retoryczne (2 przykłady)
- Podaj nazwy przedstawionych zabytków sztuki starożytnej. (3 p.)
