John Ronald Reuel Tolkien - Biografia, Egzamin maturalny z Geografia

Pobierz John Ronald Reuel Tolkien - Biografia i więcej Egzamin maturalny w PDF z Geografia tylko na Docsity!

Materiał biograficzny Część I John Ronald Reuel Tolkien urodził się 3.01.1892 r. w Bloemfontein w Afryce Południowej, gdzie – mając nadzieję na dostatniejsze życie – postanowili się osiedlić jego rodzice, Arthur Tolkien i Mabel Suffield. Dwa lata później na świat przyszedł młodszy brat Johna – Hilary Arthur Reuel. Nadawanie imienia Reuel (z hebrajskiego – przyjaciel Boga) było w rodzinie Tolkienów tradycją, którą kontynuował John, a potem jego synowie. Nazwisko pisarza wskazuje na jego niemieckie korzenie. Podobno przodkowie Tolkiena pochodzili z terenów Dolnej Saksonii, choć sam Tolkien twierdził: „Nie jestem Niemcem, choć mam niemieckie nazwisko”1. Wczesne dzieciństwo spędzone w Afryce pozostawiło w pamięci przyszłego pisarza niezatarte wspomnienia. Doskonale pamiętał charakterystyczny afrykański krajobraz, kąpiele w Oceanie Indyjskim, Boże Narodzenie z więdnącym eukaliptusem zamiast choinki i ukąszenie przez jadowitego pająka. To ostatnie przeżycie spowodowało ogromny lęk przed pająkami, ale zaowocowało także opisami tych stworzeń w Hobbicie i Władcy pierścieni. Mając cztery lata, John wraz z matką i młodszym bratem ze względów zdrowotnych opuścił Afrykę i przyjechał do Anglii, która jawiła mu się początkowo jako miejsce obce i wrogie. Bardzo przeżył rozstanie z ojcem, mimo iż nie wiedział, że nigdy go już nie zobaczy. Arthur Tolkien, który ze względu na pracę pozostał w Afryce, zmarł w 1896 r. na skutek powikłań po grypie. Chłopcy wraz z matką zamieszkali w Sarehole, niedaleko Birmingham. Żyli skromnie, wspomagały ich rodziny ojca i matki. Stan zdrowia chłopców znacznie się polepszył. Siedmioletni John z wielkim zainteresowaniem obserwował życie mieszkańców Sarehole i dostrzegał urodę łagodnych, zielonych wzgórz otaczających miasteczko. „Wiele lat później Sarehole zamieniło się w ukochane Shire Tolkiena, a jego mieszkańcy w hobbitów”2. Matka pisarza była kobietą wykształconą i to właśnie ona stała się jego pierwszą nauczycielką. Nauczyła go nie tylko czytania i pisania, ale także łaciny, greki, matematyki. Okazało się, że chłopiec miał nieprzeciętne zdolności językowe i wkrótce sam zaczął tworzyć przedziwne języki. Ta pasja została mu już do końca życia i znalazła także odbicie w powieściach Tolkiena (język elfów). Matka wpoiła mu także zamiłowanie do czytania. Początkowo młody Tolkien czytał wybierane przez nią mity i baśnie, później sam dobierał sobie lektury. Fascynowały go zwłaszcza staroangielskie legendy i inne opowieści wywodzące się ze średniowiecza, np.

legendy arturiańskie, poemat Beowulf, sagi skandynawskie. Ważnym momentem w życiu Tolkienów stała się decyzja Mabel o przejściu na katolicyzm. Wówczas odsunęła się od niej rodzina, która do tej pory wspierała ją materialnie. Ze względu na brak pieniędzy John musiał po dwóch latach przerwa rozpoczętą w 1900 r. naukę w prestiżowej Szkole Króla Edwarda w Birmingham. Powrócił do niej dopiero po roku, gdy udało mu się zdobyć stypendium na dalszą naukę. 1 M. Błażejewski, J. R. R. Tolkien – Powiernik Pieśni, Gdańsk 1993, s. 7. 2 D. Grotta, Tolkien – twórca Śródziemia. Biografia, tłum. M. Wawrzyńczak, Warszawa 1998, s. 26. Część II Gdy John miał 12 lat, zmarła jego matka, która chorowała na cukrzycę, chorobę wtedy nieuleczalną. Jej przedśmiertną wolą było, aby opiekę prawną nad chłopcami przejął zaprzyjaźniony z rodziną ksiądz Francis Xavier Morgan. Pewnego lata zabrał on Johna i jego brata na dwutygodniowe wakacje do Walii. Kraina ta zrobiła na przyszłym autorze Hobbita wielkie wrażenie. Zafascynował go przede wszystkim język walijski, który stał się później inspiracją przy tworzeniu nazw miejsc opisywanych w jego powieściach (np. Rivendell, Moria). Po pobycie w Walii Tolkien ponownie zaczął wymyślać języki, a także zabrał się samodzielnie za naukę języka staroangielskiego. Pasja młodego Tolkiena wzbudziła zainteresowanie jego wychowawcy Georga Brewtona, który zaopiekował się chłopcem i zaraził swoją fascynacją średniowieczem angielskim

• jego kulturą, literaturą i ówczesnymi językami. W wieku szesnastu lat Tolkien wraz z przyjaciółmi ze szkolnej ławy założył stowarzyszenie zwane Klubem Herbacianym (gdyż chłopcy spotykali się w herbaciarni), którego późniejsza nazwa została zmieniona na T.C.B.S., gdyż w takiej formie brzmiała bardziej tajemniczo. Członkowie stowarzyszenia dzielili się wiedzą na temat literatury oraz podejmowali pierwsze próby pisarskie. Mniej więcej w tym samym okresie młody Tolkien zakochał się po raz pierwszy i – jak się później okazało – na całe życie w starszej od siebie o trzy lata Edith Mary Bratt. Ponieważ dorośli (zwłaszcza ksiądz Morgan) przeciwni byli temu młodzieńczemu romansowi (różnica wieku, wyznań), młodzi oficjalnie zerwali związek, lecz nadal potajemnie się spotykali. Gdy jednak i to się wydało, ksiądz Morgan zażądał, aby John do uzyskania pełnoletności nie spotykał się z Edith. Edith dla dobra ukochanego opuściła Birmingham i młodzi rozstali się na trzy lata. Rozstanie jednak nie osłabiło ich uczuć, przeciwnie – jeszcze bardziej je umocniło. Jesienią

oddania sprawom jego wiernych studentów”5. W 1929 r. urodziło się trzecie dziecko Tolkienów – córka Priscilla, a około 1930 r. Tolkien wraz z grupą przyjaciół, pisarzy i literaturoznawców przyłączył się do stowarzyszenia literackiego The Inklings (Inklingowie) założonego przez jednego ze studentów Oksfordu, a rozsławionego właśnie za sprawą Tolkiena i jego przyjaciół (był wśród nich Clive Staples Lewis, znany w Polsce jako autor cyklu książek Opowieści z Narni). To właśnie na spotkaniach Inklingów po raz pierwszy czytał Tolkien fragmenty Hobbita. „[...] tu dyskutowano nad tym tekstem i stąd poszła w świat fama o tej opowieści. Hobbit narodził się z opowiadań «na dobranoc» w dziecinnym pokoju synów Tolkiena. [...] Jakimiś drogami wiadomość o Hobbicie dotarła do Susan Dagnall, redaktorki z wydawnictwa Allen and Unwin. Zdobycie notatek nie okazało się trudne, a sama historia małego hobbita spodobała się jej. Pozostawało tylko namówić Tolkiena do napisania zakończenia (rzecz w tej wersji kończyła się śmiercią Smauga) i do przygotowania rękopisu do druku. Jesienią 1936 roku maszynopis był ukończony i powędrował do najbardziej surowego krytyka, jakiego można sobie wyobrazić. Szef wydawnictwa uznał, iż książkę dla dzieci powinno zrecenzować... dziecko. Przekazał ją swemu dziesięcioletniemu synowi, a kiedy ten wyraził się o niej pozytywnie, skierował książkę do druku. Hobbit ukazał się 21 września 1937 roku”6. „Wydawca Tolkiena, Allen and Unwin, prosił o nową opowieść o hobbicie. W odpowiedzi Tolkien przesłał rękopis Silmarilliona, napisany wiele lat wcześniej. Wgłębiduchapodejrzewał,żeSilmarillionraczejnienadajesiędopublikacji.Opinia Stanleya Unwina była podobna. Dzieło zostało odrzucone, ale Unwin zachęcał Tolkiena do stworzenia innej powieści, podobnej do Hobbita”7. Książka, nad którą zaczął pracować Tolkien, nosiła roboczy tytuł Nowy hobbit i zaczynała się opisem przyjęcia urodzinowego Bilba Bagginsa.W ten sposób Tolkien rozpoczął kilkunastoletnią pracę nad dziełem, które miało mu przynieść największą sławę. Pierwsza część Władcy pierścieni ukazała się w 1954 r., a kolejne wydano w następnych latach. Tolkien zmarł 2 września 1973 roku.