Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Średniowiecze - charakterystyka epoki historycznej, Notatki z Język polski

Plik zawiera podsumowanie średniowiecza, zdjęcia. Filozofia chrześcijańska, tomizm założenia, Augustynizm założenia i wiele innych.

Typologia: Notatki

2019/2020

Załadowany 17.05.2020

katarzyna-szymanska-2
katarzyna-szymanska-2 🇵🇱

5

(1)

1 dokument

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Średniowiecze - charakterystyka epoki historycznej i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity! Średniowiecze Rozpoczęcie: 476 rok (upadek Cesarstwa Zachodnio rzymskiego) Umowne daty zakończenia: 1440 rok- wynalezienie druku przez Jana Gutenberga 1453 rok- zdobycie Konstantynopola przez Turków (upadło cesarstwo wschodnie (bizantyjskie) 1492 rok- trzy statki Krzysztofa Kolumba dotarły do wyspy San Salvador. Rozpoczęcie ery odkryć geograficznych Medium aevum (wieki średnie)- przełom XV i XVI wieku. Włoscy renesansowi humaniści chcieli podkreślić, że epoka pomiędzy antykiem, a jego odrodzeniem w renesansowej Italii była okresem przejściowym, czasem upadku kultury i triumfu barbarzyństwa. Uniwersalizm CHRZEŚCIJAĆSTW0 MOTYWY ŁACINA STYL ROMAŃSKI, GOTYCKI WZORCE OSOBOWE FEUDALIZM ( zależność lenna, senior oddawał wasalowi ziemię w zamian za wierność i służbę) Epoka dzieli się na trzy fazy: I. wczesne średniowiecze (V-Xw.) II. czas rozkwitu (XI-XIIIw.) III. zmierzch (XIV-XVw.) W powszechnym użyciu była łacina oraz greka we wschodnich prowincjach. Upadek cesarstwa zachodniego zmienił tę sytuację. W części zachodniej wkroczono w wieki średnie w stanie chaosu spowodowanym najazdami ludów germańskich i formowaniem się nowych organizmów państwowych W części wschodniej kontynuowano tradycje antyczne (głównie greckie) greka była językiem Kościoła chrześcijańskiego, nauki, literatury Podział Europy na Zachód i Wschód utrwaliła w 1054 roku schizma wschodnia, czyli podział Kościoła chrześcijańskiego na zachodni i wschodni (prawosławny) Zakony w średniowiecznej Polsce Benedyktyni- łączyli wspólną modlitwę z misjami. Ich motto „ módl się i pracuj”. Organizowali targi, budowali klasztory, kościoły, drogi, mosty. Prowadzili szkoły. Sprowadzali i przepisywali rękopisy. Cystersi- zakon należał do najpotężniejszych, znani z surowej ascezy (umartwianie się). Utrzymywali się głównie z rolnictwa, wprowadzili nowoczesne metody upraw roli, otwierali kuźnie. Ich zasługą było rozpowszechnienie się na ziemiach polskich stylu gotyckiego. Dominikanie- zajmowali się kaznodziejstwem, duszpasterstwem i pracą naukową. Franciszkanie- grupa zakonów żebrzących Teocentryzm- Bóg ponad wszystko Poszukiwanie drogi do zbawienia stanowiło nadrzędny cel życia każdego człowieka. Dominowała wizja świata podzielonego na dwie sfery: sacrum(boską) i profanum(świecką, ludzką, grzeszną). Dualizm ten dotyczył również istoty ludzkiej, uważanej za złożoną z duszy, dążącej do zbawienia oraz ciała, które jest dla niej więzieniem. Asceza- umartwianie ciała, stwarzało szanse na zbliżenie się do świętości Mistycyzm- wiara w możliwość zjednoczenia się duszy ludzkiej z Bogiem, poznania Go za pomocą intuicji i objawienia. Edukację dzielono na: Stopień niższy (trivium)- obejmował gramatykę, retorykę i dialektykę Stopień wyższy (quadrivium) – obejmował arytmetykę, geometrię, astronomię i muzykę Celem nauczania było opanowanie wiedzy z siedmiu sztuk wyzwolonych. Dla nielicznych kolejnym stopniem edukacji był uniwersytet. Najstarsza polska szkoła wyższa to Akademia Krakowska założona w 1364 roku przez Kazimierza Wielkiego, odnowiona w 1400 roku przez Władysława Jagiełłę dzięki fundacji królowej Jadwigi. CECHY STYLU ROMAŃSKIEGO Architektura  Bryła budowli, masywna, prosta, surowa, ciężka  Sklepienia kolebkowe i kolebkowo-krzyżowe  Konstrukcja oparta na nieskomplikowanych figurach geometrycznych  Grube mury, małe okna(funkcje obronne)  Półkoliste łuki w oknach i portalach  Kościoły bazylikowe (budowane na planie koła) Sztuki plastyczne  Malarstwo głównie ścienne, od XII w. tablicowe  Iluminatorstwo  Brak perspektywy i ograniczona paleta barw  Linearyzm (wyraziste kontury)  Rzeźba związana z architekturą  Ekspresja (nienaturalne pozy)  Zakłócone proporcje części ciała  Motywy fantastyczne i alegoryczne Styl gotycki Nazwa wywodzi się od germańskiego plemienia Gotów. Powstała w okresie renesansu we Włoszech. Witraż- szyba okienna wykonana z wielu barwnych szkiełek połączonych ołowianymi ramkami Katedra- główny kościół diecezjalny bezpośredni podlegający biskupowi CECHY STYLU GOTYCKIEGO Architektura  Budowle wysokie, strzeliste o lekkiej konstrukcji i cienkich ścianach  Sklepienia krzyżowo-żebrowe  Przypory i łuki przyporowe  Duże okna wypełnione barwnymi witrażami  Łuki ostre  Bogactwo zewnętrznych elementów dekoracyjnych  Budynki sakralne, obronne i miejskie Sztuki plastyczne  Malarstwo tablicowe i ołtarzowe, witraże  Iluminatorstwo  W malarstwie smukłe postacie, idealizacja, początki perspektyw  W rzeźbie- realizm, ekspresja gestów i mimiki Teatr Dramat liturgiczny- gatunek dramatyczny ściśle związany z liturgią Kościoła katolickiego, obejmujący fragmenty obrzędów. Wystawiany w języku łacińskim. Symultanizm- poszczególne sceny rozgrywały się w małych pawilonach przedstawiających kolejne miejsca akcji Misterium- spektakl prezentujący wątki Pisma Świętego Intermedia- krótkie utwory o charakterze komicznym wystawiane w przerwach Mirakle- opowiadały o cudach dokonywanych przez Matkę Boską, świętych Moralitet- poruszał tematykę świecką, ukazywał postacie symbolizujące dobro i zło walczące o dusze człowieka pozbawionego cech indywidualnych. Farsa- złożona z błazeńskich dialogów komedia mięsopustna. Alegoryzm- dzieła poza znaczeniem dosłownym, zwykle zawierały ukryte przesłanie, odwołujące się do tradycji religijnej, literackiej lub kulturalnej