Średniowiecze
I. Ramy czasowe
476 – 1453 – upadek Cesarstwa Rzymskiego i zdobycie Konstantynopola
966 – początek w Polsce
1450 – wynalezienie druku
II. Podstawowe pojęcia
uniwersalizm jeden język (łacina), ustrój i jedna religia -
cała ludzkość tworzy tzw. państwo ziemskie, dążące do
zbawienia i stania się państwem Bożym,
powszechność wzorów kulturowych, międzynarodowa
elita kulturalna – wędrujący mnisi, te same gatunki
literackie, style w sztuce (romański i gotycki)
scholastyka twórca – św. Tomasz z Akwinu, racjonalne wyjaśnienie
prawd wiary za pomocą metod racjonalnych . Za
ostateczny autorytet uznano Biblię, dzieła Ojców
Kościoła, czyli najdawniejszych pisarzy chrześcijańskich
oraz pisma Arystotelesa. W wyjaśnianiu poszczególnych
prawd wiary powoływano się właśnie na system tego
ostatniego, zwany logiką – czyli nauką o zasadach
poprawnego myślenia i wnioskowania.
edukacja trivium (gramatyka, retoryka i dialektyka) oraz
quadrivium (arytmetyka, geometria, astronomia,
muzyka) studia teologicznych, medycznych bądź
prawniczych.
tomizm System swój oparł na filozofii Arystotelesa. Tomasz
podniósł rangę rozumu w poznaniu religijnym. Twierdził,
że istnieją dlań dwie drogi – pierwszą jest augustyńska
wiara dana nielicznym, drugą – dostępna dla każdego
droga kierowana rozumem.
Głosił hierarchiczność wszechświata (drabina istnień).
Na górze znajdowali się królowie, biskupi i papieże, u
podnóża zaś niewolni i nieposiadający majątku.
Nierówność społeczną uważał Tomasz za pochodzącą od
Boga i usankcjonowaną Boskim porządkiem.
franciszkanizm ufna miłość do Boga, ludzi i świata przyrody, dobrowolne
ubóstwo, pokora, powrót do źródeł wiary
chrześcijańskiej, dobroć człowieka jest naturalna i
wystarczy pomocna dłoń drugiej osoby, by ja wydobyć,
optymizm
miłość do zwierząt „braci mniejszych”
feudalizm ustrój społeczny, polityczny i ustrojowy średniowiecznej
Europy. Feudalizm cechował się zależnością poddańczą
oraz podziałem społeczeństwa na stany
asceza praktykowanie dobrowolnego wyrzeczenia się pewnych
