Średniowiecze - polski i historia, Notatki z Historia

Pobierz Średniowiecze - polski i historia i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! 476r-1453r 1) Znaczenia terminow - uniwersalizm średniowieczny - poglad głoszący, ze kultura powinna opierac się na powszechnie panujących wzorcach. Dążono do ujednolicenia zycia społecznego. - teocentryzm – przekonanie, ze osrodkiem swiata jest bog, który stanowi przyczyne i cel ludzkich działań. (dodatkowe) Archaizm – slowo wypadle z dziennego uzytku Geneza – okolicznosci towarzyszace w powstaniu utworu Kontekst – cos do czego się odnosimy Moralited – pojecie określające gatunek pokazujacy jak zyc żeby zasłużyć na raj 2) Światopogląd średniowieczny Poglądy św Franciszka Pogądy św Augustyna Poglady sw lukasza 3) Cechy literatury średniowiecznej - anonimowa - dazenie do określonych wzorcow zachowania - lacinska - polska - religijna i swiecka 4) Charakterystyka sztuki i architektury Architektura – styl gotycki (luk ostry, katedry, witraże) Sztuka – miniatury, ikony, mozaiki 5) Lament, Bogurodzica – obraz matki boskiej Lament świętokrzyski- - ludzkie cierpienie matki po stracie syna - podmiotem lirycznym jest matka boska - slowa kieruje do Jezusa, ludzi, aniola Gabriela i matek - motyw – matka boska cierpiaca - obraz Maryi – zwyczajny człowiek, cierpiaca matka Bogurodzica - ukazuje Maryje jako pośredniczkę syna. - Podmiotem lirycznym sa ludzie - slowa kieruja do matki boskiej Motyw – deisis – prosba - obraz Maryi – wybranka boga, swieta, matka boga 6) Asceta, doskonaly rycerz i idealny wladca (kronika, piesn, legenda) IDEALNY WLADCA – kroniki Galla anonima - najstarsze dzielo ukazujące dzieje polski - idealny wladca jest sprawiedliwy i rycerski - powinien być srogi, ale sprawiedliwy madry i przebiegly -wladca idealny – boleslaw chrobry Celem kroniki było przedstawienie dziejow polski oraz czysto polityczny. ASCETA – legenda o sw Aleksym Legenda o sw Aleksym ma charakter bestsellerowy Utwor opowiada o człowieku, który porzucil swój tytul Zona – famijana Ascetyzm to wybor czlowieka CECHY UTWORU HAGIOGRAFICZNEGO - cudowne narodziny - slub czystości - Zycie zebraka, cierpienie - cuda dziejace się za zycia i po śmierci świętego Ludziom w średniowieczu zależało aby po śmierci trafic do nieba. Zyjac na ziemi w skrajnym ubostwie zrobi wszystko żeby zasłużyć na raj. RYCERZ DOSKONALY – piesn o Rolandzie Fabula skupia się na bitwie oraz odwrocie wojsko Karola wielkiego. Ojczym Rolanda namawia wroga do ataku i zdradza frankow. Rycerz nie mogl uciec z pola bitwy, nie mogl zdradzic władcy, nie mogl zabijac bezbronnych. Był patriota, był oddany, dbal o swój honor i honor krola, mogl posiadac Dame serca i powinnien umrzec na polu bitwy. SYMBOLE Gora – miejsce śmierci Rolanda i Chrystusa Rog i miecz – symbol wodza i rycerza Bicie się w piers- akt skruchy przyznanie do grzechu Oddanie rękawicy –akt poddania się ETOS RYCERSKI – zespol wartości tworzący wzorzec osobowy rycerza(co może czego nie może) ROLAND jest wzorem rycerza europejskiego, literatura staropolska nie powielila tego wzorca 7) Wizja śmierci ze średniowiecza