Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Interwencja kryzysowa. Standard. Opis kroków działania wspierających osobę będącą w kryzysie.
Typologia: Notatki
1 / 73
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
[Wpisz tekst]
Projekt 1.18 „Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
[Wpisz tekst]
[Wpisz tekst]
Ludzie znajdują się w stanie kryzysu, kiedy napotykają na przeszkody w osiąganiu ważnych celów życiowych – przeszkody, które w tym czasie wydają się nie do pokonania za pomocą zwyczajowych metod rozwiązywania problemów. Powoduje to stan dezorganizacji i zamieszania, w którym podejmowane są liczne próby nieudanych rozwiązań (Caplan, 1961)^1.
Tradycyjny chiński ideogram przedstawia słowo „kryzys” jako paradoksalnie zbudowane, tajemnicze zjawisko – kompleks odległych od siebie, jak dwa bieguny: szans i zagrożeń. Interwencja kryzysowa opisywana w niniejszym materiale jest równie złożoną i skomplikowaną materią. Jest sumą: ostrzeżeń przed wyniszczającym lękiem, cierpieniem, czasem śmiercią i perspektyw pełnych nadziei na dobre zmiany, rozwój i samorealizację.
Standard opisuje interwencję kryzysową czyli drogę „formalnego opanowania kryzysu” rozumianego, jako instytucjonalne działanie wyspecjalizowanych służb kryzysowych bądź powołanych do tego instytucji (głównie pomocy społecznej), w odróżnieniu do „naturalnego opanowania kryzysu”, czyli samodzielnych, często intuicyjnych wysiłków osób w kryzysie wspieranych przez rodziny i bliskich^2.
W praktyce działania służb, np. zdrowia lub oświatowych, interwencja kryzysowa jest traktowana jako procedura pomocy psychologicznej. W tym środowisku opisuje się ją najczęściej językiem psychologii, czerpiąc obficie z dorobku psychologii i psychoterapii. Jej formułowane założenia, cele i zadania wywodzą się z wielu różnych nurtów i nie zawsze są spójne i powszechnie akceptowane. Wymaga wyraźnego odróżnienia od innych zadań, np. od terapii, mediacji, przeciwdziałania przemocy lub interwencyjnego udzielania schronienia bezdomnym, pogorzelcom, itp. Jednak już od 1998 roku interwencja kryzysowa stała się w Polsce specyficzną, złożoną i wysoce specjalistyczną usługą wchodzącą w zakres świadczeń z zakresu pomocy społecznej. Jej rola została dostrzeżona i doceniona w związku z bolesnymi i tragicznymi doświadczeniami: pożaru Hali Stoczni Gdańskiej w 1994 roku, powodzi na południu Polski w 1998 roku i w Gdańsku w 2001 roku, katastrofy hali MT w Katowicach w 2006 roku, pożaru hotelu socjalnego w Kamieniu Pomorskim, w 2009 roku, w związku z wypadkami polskich autokarów w drodze z Białegostoku (2005), we Francji (2007) i pod Berlinem (2010). Na co dzień pełni funkcję specjalistycznego świadczenia na rzecz: osób, rodzin, grup znajdującym się w sytuacjach p s y c h o l o g i c z n i e trudnych, na przykład spowodowanych przemocą w rodzinie, nagłym załamaniem zdrowia, doświadczeniem przestępstwa, napaści dyskryminacyjnych, utratą środków do życia i innymi, niespodziewanymi zdarzeniami. Rola „interwenienta”^3 kryzysowego, jako pracownika socjalnego o wysokich, specjalistycznych kwalifikacjach okazała się nie do przecenienia i znacząco zwiększyła skuteczność działań ratunkowych, doprowadziła do zmniejszenia tragicznych, destrukcyjnych skutków, a ponadto – pokazała inny, nowoczesny wymiar pracy socjalnej.
(^1) R. K. James, B. E. Gilliland, Strategie interwencji kryzysowej , Warszawa 2004. (^2) D. Kubacka-Jasiecka, Interwencja kryzysowa. Pomoc w kryzysach psychologicznych , Warszawa 2010. (^3) Słownik Języka Polskiego : „Osoba lub strona interweniująca w danej sprawie; także - interwent”.
Uwzględniając powyższe, proponuje się korektę definicji ustawowej, która w tej wersji wydaje się być bardziej uniwersalna:
Interwencja kryzysowa, to kompleks zintegrowanych, interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób, rodzin, a czasem całych grup będących w stanie kryzysu, których celem jest zapobieganie utracie lub przywracanie utraconej równowagi w wymiarze psychicznym i społecznym, zdolności do działania i autonomii.
Celem głównym interwencji kryzysowej jest zapobieganie utracie lub/i przywracanie utraconej – w wyniku zdarzenia krytycznego ‒ równowagi, zdolności do działania i autonomii.
Cel ten, należy odnieść do działań na rzecz osób i całych grup (np. rodzin, społeczności) w stanie kryzysu.
Na cele szczegółowe dotyczące osób w kryzysie składają się:
(a) dokonanie oceny poziomu kryzysu ‒ dobre rozpoznanie problemu (najczęściej maskowanego przez wiele objawów i problemów),
(b) stworzenie atmosfery służącej akceptacji nieuniknionych zmian i bezpieczeństwu wyrażenia trudnych emocji,
(c) opracowanie poznawcze traumatycznego wydarzenia (np. znalezienie sensu, przewartościowanie doświadczeń, znalezienie misji „ocalałego”^7 ),
(d) gotowość do dalszych działań, np. do korzystania z terapii, grup wzajemnej pomocy lub innych form pomocy post-interwencyjnej.
Przykłady sytuacji związanych z kryzysem:
(^7) Wyjaśnienie pojęcia „ocalałego” ( survivor syndrome ) – dalej w tekście.
Cele interwencji kryzysowej w tym obszarze określa się zwykle, jako:
(a) odnajdywanie i ułatwianie dostępu do systemu wsparcia społecznego (np. stworzenie warunków do tego, aby poszkodowani udzielali sobie wsparcia nawzajem lub mieli dostęp do profesjonalnych form pomocy);
(b) neutralizowanie i rozwiązywanie, zainicjowanych kryzysem procesów destrukcyjnie działających na grupę,
(c) pomoc w zarządzaniu sytuacją kryzysową (np. planowanie procedur i wspieranie w ich realizacji członków grupy, lokalnych „zespołów kryzysowych”, liderów).
Przy określaniu celów działania podstawową rolę odgrywa właściwe rozpoznanie nie tylko potrzeb, ale i adresatów oddziaływań bowiem kryzys związany z masowym wypadkiem, katastrofą kreuje wiele różnych grup poszkodowanych^10.
Przykłady sytuacji związanych z grupą w kryzysie:
(^8) Ocena stopnia naruszenia równowagi i wielkość zagrożenia. (^9) Pojęciem „ucieczkowych” i „nieadaptacyjnych” zachowań określamy na użytek tego opracowania wszelkie
zachowania obronne, które jakkolwiek w danej chwili skuteczne, na dłuższą metę są sztywne, anachroniczne, nieskuteczne, upośledzające i wyniszczające (pojęcie zaczerpnięte z teorii adaptacyjnych). 10 Np. ofiary, naoczni świadkowie, ratownicy pierwszej linii lub inni pomagający, osoby mieszkające lub pracujące w sąsiedztwie zdarzenia, wszyscy mieszkańcy okolicy zdarzenia, osoby ewakuowane, itp.
Przede wszystkim trzeba pamiętać, że nawet zaburzone reakcje na wydarzenie krytyczne nie są jednostkami chorobowymi! Jednak wszystkie opisane tu reakcje, za wyjątkiem (1) uznać trzeba za ryzykowne, grożące patologią formy reagowania. Nie rozwiązany i niezintegrowany uraz, dodatkowo często ukryty przed świadomością może wywołać zaburzenia związane z traumą, a nawet grozić śmiercią.
Ad. 1) Zwykła reakcja na wydarzenie krytyczne ( stress disorder ).
W tej kategorii reagowania mieszczą się wszystkie zachowania „normalne”, a więc typowe dla okoliczności (choć bywają zaskakujące dla osoby przeżywającej zdarzenie), związane z intensywnym przeżywaniem takich emocji, jak: ból, strach, wstyd, złość i innych - jednak będące adekwatną reakcją na to, co się wydarzyło. Jest to reakcja zdrowych, dorosłych osób, którzy skonfrontowani z urazowym doświadczeniem mogą doświadczać natrętnych wspomnień, odrętwienia uczuciowego, poczucia nierzeczywistości, pogorszenia związków z ludźmi, odczuwalnego fizycznie napięcia i dyskomfortu. Taki sposób reagowania pozwala prognozować, że problem, mimo trudności, w skuteczny sposób zostanie przez osobę rozwiązany, a doświadczenie – zintegrowane.
! Interwencja kryzysowa jest w tym wypadku bardzo skuteczną i adekwatną formą profesjonalnego wsparcia w przeżywaniu zdarzenia. Często ma wymiar uprzedzający, pozwalający zapobiegać ewentualnym destrukcyjnym następstwom.
Ad. 2) Ostra reakcja na wydarzenie ( acute stress disorder ).
Czasem określana, jako ostra reakcja na stres (wg. ICD-10) lub zespół ostrego stresu (ASD, wg. DSM IV) - zaburzenie możliwe do wiarygodnego rozpoznania wcześnie, bo już w pierwszych dniach po urazie (inaczej niż w PTSD, którego wyznacznikiem jest długotrwałość reakcji – co najmniej 1 miesiąc). Reakcja paniki, zamętu myśli, rozkojarzenia, poważnych zaburzeń snu, podejrzliwości i okresowej niezdolności do wykonywania codziennych czynności: samoobsługi, pracy,
! W tym wypadku interwencja kryzysowa może mieć ogromne zastosowanie jako metoda pierwszego rozpoznania problemu, nazwania go, „zaopiekowania się” najbardziej dotkliwymi objawami, które mogą zagrażać równowadze psychicznej, autonomiczności i zdolności do zaspokajania podstawowych potrzeb – prowadząc do zagrożenia życia lub zdrowia. Możliwą, dalszą konsekwencją interwencji kryzysowej jest zachęcenie do skorzystania z terapii kryzysu lub innych specjalistycznych świadczeń, np. medycznych.
(^12) Muszą wystąpić trzy z pięciu następujących objawów dysocjacyjnych:
Ad. 3) Zaburzenia psychiczne związane z wydarzenie krytycznym ( posttraumatic stress disorder ).
Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia stresowe pourazowe (wg. ICD-10), PTSD (wg. DSM IV)- różne kategorie zaburzeń psychiczne (lękowych, adaptacyjnych) opisujących silny wymiar dystresu związanego z urazem, wyodrębnionych dopiero w drugiej połowie XX wieku, w wyniku zainteresowania wpływem przeżyć wojennych na zdrowie psychiczne człowieka. Reakcja na uraz, jako zaburzenie została formalnie opisana w 1980 r. jako ,,zaburzenie stresowe pourazowe” wg. ICD–10, dawniej „nerwica urazowa” lub „wyczerpanie walką”. Po-traumatyczne zaburzenie związane ze stresem traktowane jest dziś jak odrębna jednostka psychopatologiczna - zespół stresu pourazowego ( posttraumatic stress disorder – PTSD). Więcej w załączniku.
! Rola interwencji kryzysowej w wypadku rozpoznania lub obaw wystąpienia tego typu reakcji to pierwsza pomoc psychologiczna: udzielenie porady, wsparcia, pomoc w ustabilizowaniu sytuacji osoby w kryzysie (socjalnym, zdrowotnym, emocjonalnym), podjęcie działań o charakterze uprzedzającym ewentualne groźne następstwa zaburzonej reakcji – często skierowanie na terapię kryzysu.
Ad. 4) Inne, złożone i/lub chroniczne skutki wydarzenia krytycznego (tzw. złożone PTSD).
Pojawienie się objawów kojarzonych z poważnymi zaburzeniami osobowości, cechami asocjalnymi, rozszczepiennymi. Demonstracyjne zaburzenia zachowania (impulsywność, agresja, zaburzenia aktywności seksualnej, łaknienia, uzależnienia, autodestrukcja), poważne problemy emocjonalne (wściekłość, depresja, panika) i poznawcze (rozszczepienne cechy myślenia, amnezja).
! Interwencja kryzysowa pełni w tym wypadku rolę wyłącznie wspomagającą, np. w fazie rozpoznania problemu jako narzędzie kierowania do specjalisty: psychiatry, psychoterapeuty, seksuologa, itp.
Kryzys rodzinny (lub małżeński) w interwencji kryzysowej traktowany jest jako stan przejściowej dezorganizacji wyrażającej się zaburzeniem równowagi układu partnerskiego lub rodzinnego, zachwianiem autonomii układu i jego dysfunkcjonalnością. Jest utożsamiany z długotrwałym konfliktem, problemami małżeńskimi, patologią więzi. Skrajną i najbardziej niebezpieczną forma patologizacji jest problem określany jako „przemoc w rodzinie”^13. Łagodniejsze formy zaburzeń rodzinnych, mogą być efektem przechodzenia typowych faz rozwoju rodziny przynoszących nieuchronne zmiany (normatywny kryzys rozwoju). W trakcie trwania związku wzajemne relacje partnerów przechodzą przemiany rozwojowe, a kolejne przejścia z fazy do fazy mogą stać się źródłem utraty stabilności i kryzysów emocjonalnych^14. Kryzys w rodzinie może też być skutkiem incydentalnych, nieprzewidywalnych zdarzeń losowych (kryzys sytuacyjny). Może też mieć charakter endogenny – wywołany istniejącymi, zadawnionymi, patologicznymi wzorcami, charakterem relacji rodzinnych
Rodziny różnią się strategiami radzenia sobie z sytuacjami problemowymi, które mogą doprowadzić do kryzysu. Typowe strategie rodzinne, to:
(^13) Dodatkowe wyjaśnienia dot. relacji kryzysu rodziny a problemu przemocy w rodzinie, zob. rozdział VII. (^14) E.Leśniak, A.Dobrzańska-Mesterhazy: W.Badura-Madej, Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej , 1996.
Gdy kryzys dotyczy nie tylko poszczególnych osób lub rodzin, lecz większych grup ludności, a bezpośrednie konsekwencje tych wydarzeń obejmują większość członków społeczności, mówimy o kryzysach katastroficznych (środowiskowych, społecznych).
Kryzys tego typu może mieć wiele form i może być następstwem:
Tabela 2. Typowe fazy zmagania się z kryzysem katastroficznym^15. Fazy kryzysu Krótka charakterystyka
Faza „heroiczna” Faza obejmująca okres od kilku godzin do kilku dni jest okresem, w którym społeczność uruchamia swój potencjał, ratując się i wspomagając nawzajem, naprawiając szkody i przeciwdziałając zagrożeniom. Faza „ufności i nadziei” (miodowego miesiąca)
Społeczność znajduje się w centrum zainteresowanie, napływa pomoc i obietnice dalszej pomocy. To pozwala oczekiwać, że trudności zostaną przezwyciężone, a wszystko powróci niebawem do normy. Złudzeniom okresu miodowego miesiąca ulegają zarówno poszkodowani jak i pomagający im ludzie, którzy często nie uprzedzają poszkodowanych o prawdopodobnym biegu wydarzeń, o tym, że w niedalekiej przyszłości zainteresowanie środków masowego przekazu i decydentów osłabnie, wyraziste staną się przeszkody na drodze do naprawienia szkód i wyrównania strat, da znać o sobie zmęczenie. Faza „rozczarowania” W tej fazie pojawia się zmęczenie, mnożą się przeszkody na drodze do urzeczywistnienia zamierzeń, narasta świadomość, że obciążenia i troski na stałe zagnieździły się w codziennym życiu. Odszkodowania są niezadowalające, decyzje o programach naprawczych odwlekane, członkowie społeczności oskarżają się nawzajem. Mnożą się też oskarżenia o to, iż władze dopuszczają się bezprawia, porzucają w nieszczęściu, piętrzą biurokratyczne utrudnienia, są niekompetentne. Nasilają się objawy związane z reakcją na stres, narasta poczucie bezsilności. Faza ”powrotu do równowagi”
Ta faza wiąże się z obserwowaniem korzystnych, choć powolnych zmian. Programy naprawcze zaczynają przynosić pierwsze efekty, zabliźniają się rany, większość ludzi powraca do swoich poprzednich zajęć, pozostali objęci są leczeniem czy pomocą społeczną. Większość osób wraca do równowagi po około pół roku, część odczuwa boleśnie następstwa urazu do trzech lat od zdarzenia.
(^15) A. Lipowska-Teutsch, op.cit.
Kryzys katastroficzny wiąże się realnymi zagrożeniami, których prawdopodobieństwo wystąpienia oceniane jest w ramach interwencji kryzysowej, np.:
Tabela 3. Interwencja kryzysowa a miejsca udzielania usług. Poziomy interwencji Gdzie podejmowane mogą być działania?
Osoba w kryzysie (^) • interwencje ambulatoryjne (punkty, ośrodki interwencji kryzysowej, jednostki pomocy społecznej, inne placówki, np. służby zdrowia);
(^16) Wiele powodów przemawia za tym, aby interwencje dotyczące kryzysu rodzinnego miały wyłącznie charakter
ambulatoryjny. Przede wszystkim dlatego, że rzadko wymagają działania natychmiastowego, dlatego, że wymagają zaangażowania się osobistego członków rodziny, dlatego, że ich realizacja w domu mogłaby wiązać się z niepotrzebnym obciążaniem pozostałych członków rodziny. wejście do domu i konieczność naruszenia intymności, z psychologicznego punktu widzenia należy traktować, jako „zło konieczne” i powinno być świadomie reglamentowane. Nie oznacza to jednak, że nie ma wyjątkowych sytuacji – na przykład w przypadku konieczności zaopiekowania się dzieckiem które w wyniku tragicznego wypadku utraciło bliskich, itp.
kompetencjach wynikających najczęściej z ukończenia (lub odbywaniu) kierunkowych studiów prawniczych i ukończenia określonych prawem staży zawodowych, w tym: ‒ udzielanie porad prawnych (udzielanie informacji prawnych, mających zastosowanie w konkretnej sprawie, opartych na danych i materiałach przekazanych przez osobę pokrzywdzoną); ‒ udzielanie porad obywatelskich (pomoc w wyszukiwaniu informacji o różnych metodach rozwiązania problemu prawnego przez osobę pokrzywdzoną, przedstawienie możliwych rozwiązań i och konsekwencji, informacji o prawach i uprawnieniach, wsparcie w dokonywaniu wyboru, wspólne sporządzenie planu działania). Pomoc medyczna , tj. pierwsza pomoc (pomoc przedmedyczna oraz pomoc ambulatoryjna) oraz pomoc specjalistyczna składające się na zespół czynności ratunkowych lub związanych z ochroną życia lub zdrowia. Samopomoc, pomoc wzajemna, tj. organizacja i pomoc w ustrukturyzowanych spotkaniach grup samopomocy^18 osób, które łączy wspólnota minionych lub obecnych doświadczeń, przeżywanych trudności połączona z silną potrzebą rozwiązania problemu; metoda pracy zbliżona do metody tzw. społeczności terapeutyczną, zwykle nieprofesjonalna, nie wymagająca aktywności osób o formalnych kwalifikacjach psychologicznych lub terapeutycznych, w formie grupy, klubu, itp. Polecana forma pomocy przywracająca poczucie godności i podmiotowości. Asystowanie, tj. organizacja i zapewnienie dostępu do zaplanowanej raczej jako długoterminowa, pomocy oferowanej przez pracowników ośrodka, czasem wolontariuszy – osoby o podstawowym przygotowaniu do wykonywania konkretnych czynności na rzecz swoich podopiecznych, objętych opieką superwizyjną i innymi formami wspierania; istotą pomocy jest towarzyszenie w wykonywaniu codziennych czynności, psychoedukacja, z jednoczesnym stosowaniem prostych technik pomocy psychologicznej. Schronienie , tj. udostępnianie miejsca tymczasowego pobytu osobom w kryzysie lub pomoc w znalezieniu takiego miejsca, pożądane, aby schronienie nie ograniczało się do oddaniu do dyspozycji łóżka, pokoju, itp. ale też, aby pobyt związany był z większą intensywnością oddziaływań, łatwiejszym dostępem do różnorodnych świadczeń – hostel kryzysowy. Rodzina w kryzysie Główne czynności interwencyjne
(^18) ,,Grupy samopomocy są dobrowolnymi, małymi strukturami grupowymi ukierunkowanymi na wzajemną pomoc i
osiągnięcie określonego celu. Są one zwykle tworzone przez ludzi uważających się za równych sobie, którzy skupili się, aby sobie pomóc w zaspokojeniu wspólnej potrzeby, przezwyciężeniu wspólnego upośledzenia lub utrudniających życie problemów i osiągnięcia pożądanych zmian społecznych i/lub osobowościowych. Założyciele i członkowie takich grup uważają, że ich potrzeby nie są lub nie mogą być zaspokojone przez istniejące instytucje społeczne czy za ich pośrednictwem. Grupy samopomocy kładą nacisk na wzajemne oddziaływanie twarzą w twarz i na osobistą odpowiedzialność swoich członków. Grupy te często dostarczają pomocy materialnej , jak również wsparcia emocjonalnego. Często są też zorientowane przyczynowo i propagują idee czy wartości, dzięki którym ich członkowie mogą osiągać wzbogacone poczucie tożsamości". Katz, A., Bender, za: J. Szmagalski.
Grupy/społeczności w kryzysie
Główne czynności interwencyjne
Model zbudowany (2007) w wyniku adaptacji i kompilacji różnych modeli teoretycznych, z uwzględnieniem zasobów i potencjałów ośrodka. Służy głównie wytyczaniu kierunków działania interwencyjnego^19.
Tabela 5. Sekwencja interwencji wg. CIK Gdańsk. Etap interwencji Opis działań w ramach etapu
Wymaga uwzględnienia całej specyficznej sytuacji emocjonalnej, a czasem fizycznej kondycji osoby w kryzysie. Na tym etapie ważne jest uwzględnienie czynników wewnętrznych (subiektywnych) i zewnętrznych (obiektywnych), mogących mieć wpływ na poczucie bezpieczeństwa osoby w kryzysie, a więc na powodzenie interwencji w jej początkowej fazie. Trzeba uwzględnić fakt, że nie zawsze ma to miejsce w dyskretnej atmosferze ośrodka, ambulatorium, itp., lecz może mieć miejsce np. w środowisku osoby w kryzysie. Pierwszy kontakt wiąże się zadaniem budowania atmosfery dialogu. Kilka, przykładowych zasad komunikacji, szczególnie ważnych na tym etapie: ‒ unikanie oceniania; ‒ proste, krótkie, bezpośrednie wypowiedzi; ‒ spokojnie lecz zdecydowanie zadawane pytania, precyzyjne, zrozumiałe; ‒ unikanie dezorientowania osoby w kryzysie; ‒ koncentracja na wydarzeniach ostatnich 48-72 godzin, a nie historii problemu.
Ten etap interwencji kryzysowej wymaga absolutnego skoncentrowania się na kwestii bezpieczeństwa osoby w kryzysie. W prosty sposób osiągnąć to można izolując osobę w kryzysie od czynników stanowiących źródło zagrożeń: prawdopodobnych, bezpośrednich ataków (ze strony sprawcy), groźby wtórnej wiktymizacji (w wyniku reakcji otoczenia), bodźców sensorycznych zwiększających prawdopodobieństwo zaostrzenia reakcji urazowej (dźwięków widoków, zapachów skojarzonych z wydarzeniem krytycznym). Zadaniem interwenienta jest podjąć wszelkie możliwe
(^19) Opr. własne K.Sarzała, materiały CIK PCK Gdańsk.
(zgodne z prawem i skuteczne) działania aby przerwać działania stresorów^20. W sytuacji przemocy domowej oznaczać to będzie najczęściej: odseparowanie ofiary od sprawcy, powstrzymanie sprawcy, zainicjowanie działań interwencyjnych wymiaru sprawiedliwości, itp.
Etap koncentracji na subiektywnych, zawsze indywidualnie traktowanych reakcjach na uraz. Dostępne w interwencji metody, niczym nie różnią się od form doraźnego wspierania stosowanego w działaniach ratunkowych i pomocy psychologicznej:
To część interwencji, która decyduje o dalszych działaniach. Dokonywana jest na podstawie:
Celem szybkiej diagnozy jest oszacowanie ryzyka strat i perspektywy zaburzeń związanych z urazem, ryzyka zamachu samobójczego oraz dokonanie oceny, na ile klient ma świadomość reaktywności symptomów kryzysu (często podobnych do symptomów
(^20) Np.: bodźce sensoryczne towarzyszące urazowi, poczucie zagrożenia życia, stres, strach przed nieznanym, niepewność przyszłości, brak informacji, natłok informacji „alarmistycznych” o niesłabnącym zagrożeniu, zagładzie, zniszczeniach, a także z tworzeniem bezpiecznej przestrzeni, kontakt z ciekawskimi, np. dziennikarzami, itp. 21 Nieinwazyjne, dyskretne i taktowne towarzyszenie osobie bezpośrednio po zdarzeniu, dostrojenie się do aktualnych potrzeb i przeżyć osoby. (^22) Więcej: patrz rozdział Narzędzia usługi.
