Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Stanisław Wyspiański - "Wesele", Egzamin maturalny z Język polski

Opracowanie lektury Stanisława Wyspiańskiego pt.: "Wesele"

Typologia: Egzamin maturalny

2019/2020

Załadowany 19.11.2020

juliab24
juliab24 🇵🇱

4.9

(9)

2 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Stanisław Wyspiański - "Wesele" i więcej Egzamin maturalny w PDF z Język polski tylko na Docsity! Stanisław Wyspiański – „Wesele” GENEZA: inspiracją było wydarzenie autentyczne, 20 listopada 1900r. Lucjan Rydel poślubił chłopkę z Bronowic – Jadwigę Mikołajczykównę. Na weselu spotkały się dwa różne środowiska. Będąc na tym wydarzeniu Stanisław i jego żona bardzo wnikliwie przysłuchiwali się rozmowom gości. Prapremiera dzieła odbyła się w Krakowie już 16 marca 1901r. ZNACZENIE UTWORU: autor wypowiedział wiele surowych sądów na temat kondycji społeczeństwa pragnącego odzyskać niepodległość, dokonał rozrachunku z mitami narodowymi – pozorną solidarnością między chłopstwem a inteligencją, wizreunkiem legendarnego chłopa Piasta, bohatera Racławickiego, heroizmem Polaków czy wydarzeniami historycznymi rzucającymi cień na teraźniejszość. Stworzył arcydzieło, które skupia wszystkie problemy Polaków, cechy mentalne społeczeństwa, jego przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. GATUNEK LITERACKI: dramat symboliczny, dramat realistyczno- fantastyczny, modernistyczny, neoromantyczny. CECHY GATUNKU WIDOCZNE W UTWORZE:  Rozbudowana warstwa symboliczna;  Szczegółowe didaskalia (dot. Dekoracji);  Fantastyka i nastrojowość;  Aluzje historyczne;  Synkretyzm - realizacja syntezy sztuk;  Elementy impresjonistyczne. BOHATEROWIE I ICH PIERWOWZORY: Pan Młody – Lucjan Rydel, poeta i dramaturg, „wielki gaduła”; Gospodarz – Włodzimierz Tetmajer, malarz, pojął za żonę Annę z Mikołajczyków, cieszył się wielkim autorytetem wśród mieszkańców wsi; Dziennikarz – Rudolf Starzewski, redaktor konserwatywnego dziennika „Czas”, organu lojalistycznego wobec zaborcy (Austro-Węgier); Poeta – Kazimierz Przerwa-Tetmajer, przyrodni brat Włodzimierza Tetmajera, młodopolski artysta, bywalec salonów, ulubieniec kobiet; Panna Młoda – Jadwiga Mikołajczykówna, 16-letnia panna, niezbyt przygotowana do małżeństwa ze światowym artystą; Gospodyni – Anna Tetmajerowa z Mikołajczyków, podczas wesela miała ok. 27 lat; Marysia – siostra Anny i Jadwigi, najpiękniejsza z trzech sióstr, muza młodopolskich malarzy, była zaręczona z Ludwikiem de Laveaux – szlacheckim artystą (zmarł na gruźlicę); Radczyni – Antonina Domańska, ciotka Lucjana Rydla, dama; Rachela – Józefa (Pepa) Singer, 15-letnia córka bronowickiego karczmarza, była mniej rozpoetyzowana jakoby przedstawił ją Wyspiański; Haneczka – Anna Rydlówna, siostra Lucjana Rydla Zosia – Zofia Pareńska, późniejsza żona Tadeusza Boya-Żeleńskiego Maryna – Maria Pareńska, siostra Zofii; Czepiec – Błażej Czepiec, starosta weselny, pisarz gminny; Czepcowa – żona Czepca, typowa chłopka; Wojtek – Wojciech Susuł, mąż Marysi, młody, wiejski chłop, krótko po zawarciu swojego małżeństwa zmarł na gruźlicę; Nos – Tadeusz Noskowski lub Michał Czajkowski, przedstawiciele cyganerii artystycznej; WESELE” — BOHATEROWIE » > « Werny- : każe podkowę „ywa do czym "h p: CZA schować w skrzyni nycza ałoty róg _ (Ora «LBNy " quo" 1.22---10W15 zapowiada _ u przybycie „gości G0spo- wprowadza darz |wŁODZIMIERZ gra, w chocholi taniec JA TETMAJER stanowcza pochodzi z miasta, szanuje immo £ chłopów, słucha żony > ostrzega ——— o MIESZKAŃCY Chocho MIESZKANCY WSI młodziutka MIASTA przekazuje złoty róg Jasiek += gubi. drużba złoty róg lekkomyślny > wiejski chłopak jest wyrzutem | Kuba Pam | sumie 3 pna: Młody | zpossdu " ketrz bratania się " j - zchłopami * ełk CZYKÓWNA artysta z miasta, LUCJAN W pozuje na chłopa RYDEL (XM w 00 Wojtek o hl Ę prosty chłop, nanosi +” przypomina bardzo kocha żonę zdawkowa /Raqczyni) ANTONINA 1 4, dawną miłość ma słabą głowę, DOMAŃSKA : ę szybko idzie spać Widmo : wdowa, | wyniosła dama, . . decyduje za = rezolutna Ę NIEZNAWSI NON eee, "R | DE LAVEAUX Gep |_| rozmQwa Dzien- oskarża o|bierność,; i ctańczi: | (malarz) cowa o polityce nikarz [*"V KD pea RUDOLF ." STAR: ———] R dumny z bycia ZEWSKI oalizuje wieś "aw i chłopem, zadziorny ale chłopów - BŁAŻE Ksiądz nie traktuje poważnie (XVI* prowadzi domag s interesy jÓM zafascynowane „wiejskimi chłopakami RE SIOSTRY ) Pu PAREŃSKIE z poj nie jest naiwna (ule) AIRSŻ mansu=$Hj [Dzia SINGER : przypomina d Karczmarz, | rzezie szlachty obrotny Przez ChŁOpÓW mię wierzy fiircuje ukochana w pojednanie córka a Rycerz: flirtuje przypomina Rye; Rachela koza h Poeta |--o poezji: ' j Staszek _" SINGER AWA rużł druhna egzaltow zowdna, dekadent, KAZIMIERZ CZARNI 'ana panna uwodziciel PRZERWA XW TETMAJER ' Kasper -—irtuje 7 TADEUSZ NOSKOWSKI parobek oraz inni Gospodarza 1 artystą i Scanned by TapScanner SYMBOLIKA: Chochoł – najważniejszy symbol obecny w dramacie – słomiana kukła okrywająca krzak róży, w akcie II sprowadza zjawy, a w akcie III usypia weselników, Chochoł może nieść nadzieję na lepszą przyszłość, ponieważ osłania kwiat, który rozkwitnie na wiosnę, potrzeba wolności drzemie w narodzie i da o sobie znać w odpowiednim momencie; Chocholi taniec – niemoc narodu, błędne koło zamknięcie w potrzasku idei, na którą jeszcze przyjdzie czas; Złoty róg – szansa na odzyskanie niepodległości, podarunek od Wernyhory, gospodarza dzięki niemu ma zwołać uczestników zrywu narodowowyzwoleńczego, niestety przekazuje go Jasiowi, który gubi przedmiot; Złota podkowa – materialny znak obecności Wernyhory, symbol szczęścia, Gospodyni zabiera ją i zamyka w skrzyni – odkłada „na później” Czapka z pawimi piórami – materializm chłopów, ich pazerność; Sznur – zniewolenie narodowe, niewola; Dzwon Zygmunta – dawna świetność Polski, echo wielkości naszego narodu, symbol chwały i dumy; Bronowicka chata – arka przymierza, symbol Polski, scena, na której odgrywa się dramat (dosłownie i w przenośni) Kosy postawione na sztorc – echo wydarzeń spod Racławic, gotowość chłopska do walki.