Pobierz Stanisław Wyspiański - "Wesele" i więcej Egzamin maturalny w PDF z Język polski tylko na Docsity! Stanisław Wyspiański – „Wesele” GENEZA: inspiracją było wydarzenie autentyczne, 20 listopada 1900r. Lucjan Rydel poślubił chłopkę z Bronowic – Jadwigę Mikołajczykównę. Na weselu spotkały się dwa różne środowiska. Będąc na tym wydarzeniu Stanisław i jego żona bardzo wnikliwie przysłuchiwali się rozmowom gości. Prapremiera dzieła odbyła się w Krakowie już 16 marca 1901r. ZNACZENIE UTWORU: autor wypowiedział wiele surowych sądów na temat kondycji społeczeństwa pragnącego odzyskać niepodległość, dokonał rozrachunku z mitami narodowymi – pozorną solidarnością między chłopstwem a inteligencją, wizreunkiem legendarnego chłopa Piasta, bohatera Racławickiego, heroizmem Polaków czy wydarzeniami historycznymi rzucającymi cień na teraźniejszość. Stworzył arcydzieło, które skupia wszystkie problemy Polaków, cechy mentalne społeczeństwa, jego przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. GATUNEK LITERACKI: dramat symboliczny, dramat realistyczno- fantastyczny, modernistyczny, neoromantyczny. CECHY GATUNKU WIDOCZNE W UTWORZE: Rozbudowana warstwa symboliczna; Szczegółowe didaskalia (dot. Dekoracji); Fantastyka i nastrojowość; Aluzje historyczne; Synkretyzm - realizacja syntezy sztuk; Elementy impresjonistyczne. BOHATEROWIE I ICH PIERWOWZORY: Pan Młody – Lucjan Rydel, poeta i dramaturg, „wielki gaduła”; Gospodarz – Włodzimierz Tetmajer, malarz, pojął za żonę Annę z Mikołajczyków, cieszył się wielkim autorytetem wśród mieszkańców wsi; Dziennikarz – Rudolf Starzewski, redaktor konserwatywnego dziennika „Czas”, organu lojalistycznego wobec zaborcy (Austro-Węgier); Poeta – Kazimierz Przerwa-Tetmajer, przyrodni brat Włodzimierza Tetmajera, młodopolski artysta, bywalec salonów, ulubieniec kobiet; Panna Młoda – Jadwiga Mikołajczykówna, 16-letnia panna, niezbyt przygotowana do małżeństwa ze światowym artystą; Gospodyni – Anna Tetmajerowa z Mikołajczyków, podczas wesela miała ok. 27 lat; Marysia – siostra Anny i Jadwigi, najpiękniejsza z trzech sióstr, muza młodopolskich malarzy, była zaręczona z Ludwikiem de Laveaux – szlacheckim artystą (zmarł na gruźlicę); Radczyni – Antonina Domańska, ciotka Lucjana Rydla, dama; Rachela – Józefa (Pepa) Singer, 15-letnia córka bronowickiego karczmarza, była mniej rozpoetyzowana jakoby przedstawił ją Wyspiański; Haneczka – Anna Rydlówna, siostra Lucjana Rydla Zosia – Zofia Pareńska, późniejsza żona Tadeusza Boya-Żeleńskiego Maryna – Maria Pareńska, siostra Zofii; Czepiec – Błażej Czepiec, starosta weselny, pisarz gminny; Czepcowa – żona Czepca, typowa chłopka; Wojtek – Wojciech Susuł, mąż Marysi, młody, wiejski chłop, krótko po zawarciu swojego małżeństwa zmarł na gruźlicę; Nos – Tadeusz Noskowski lub Michał Czajkowski, przedstawiciele cyganerii artystycznej;
WESELE” — BOHATEROWIE
»
> « Werny- :
każe podkowę „ywa do czym "h p: CZA
schować w skrzyni nycza ałoty róg _ (Ora «LBNy
" quo" 1.22---10W15
zapowiada _
u przybycie „gości G0spo-
wprowadza darz |wŁODZIMIERZ
gra,
w chocholi taniec JA TETMAJER
stanowcza pochodzi z miasta, szanuje
immo £ chłopów, słucha żony
> ostrzega ——— o
MIESZKAŃCY Chocho MIESZKANCY
WSI młodziutka MIASTA
przekazuje złoty róg
Jasiek +=
gubi. drużba
złoty róg lekkomyślny >
wiejski chłopak
jest wyrzutem |
Kuba Pam | sumie 3 pna:
Młody | zpossdu " ketrz
bratania się "
j - zchłopami *
ełk CZYKÓWNA
artysta z miasta, LUCJAN W
pozuje na chłopa RYDEL (XM w
00 Wojtek
o hl Ę
prosty chłop,
nanosi +” przypomina bardzo kocha żonę zdawkowa /Raqczyni) ANTONINA
1 4, dawną miłość ma słabą głowę, DOMAŃSKA
: ę szybko idzie spać
Widmo : wdowa, | wyniosła dama,
. . decyduje za = rezolutna Ę NIEZNAWSI NON eee,
"R |
DE LAVEAUX Gep |_| rozmQwa Dzien- oskarża o|bierność,; i ctańczi: |
(malarz) cowa o polityce nikarz [*"V KD pea
RUDOLF ."
STAR: ———] R
dumny z bycia ZEWSKI oalizuje wieś "aw
i chłopem, zadziorny ale chłopów - BŁAŻE
Ksiądz nie traktuje poważnie (XVI*
prowadzi domag s
interesy jÓM zafascynowane
„wiejskimi chłopakami
RE
SIOSTRY ) Pu
PAREŃSKIE z poj
nie jest
naiwna
(ule) AIRSŻ
mansu=$Hj [Dzia SINGER
: przypomina d Karczmarz,
| rzezie szlachty obrotny
Przez ChŁOpÓW mię wierzy
fiircuje
ukochana
w pojednanie córka a Rycerz:
flirtuje przypomina Rye;
Rachela koza h Poeta |--o poezji: ' j
Staszek _" SINGER AWA
rużł druhna egzaltow zowdna, dekadent, KAZIMIERZ CZARNI
'ana panna uwodziciel PRZERWA XW
TETMAJER '
Kasper -—irtuje
7 TADEUSZ
NOSKOWSKI
parobek oraz inni
Gospodarza 1 artystą
i Scanned by TapScanner
SYMBOLIKA: Chochoł – najważniejszy symbol obecny w dramacie – słomiana kukła okrywająca krzak róży, w akcie II sprowadza zjawy, a w akcie III usypia weselników, Chochoł może nieść nadzieję na lepszą przyszłość, ponieważ osłania kwiat, który rozkwitnie na wiosnę, potrzeba wolności drzemie w narodzie i da o sobie znać w odpowiednim momencie; Chocholi taniec – niemoc narodu, błędne koło zamknięcie w potrzasku idei, na którą jeszcze przyjdzie czas; Złoty róg – szansa na odzyskanie niepodległości, podarunek od Wernyhory, gospodarza dzięki niemu ma zwołać uczestników zrywu narodowowyzwoleńczego, niestety przekazuje go Jasiowi, który gubi przedmiot; Złota podkowa – materialny znak obecności Wernyhory, symbol szczęścia, Gospodyni zabiera ją i zamyka w skrzyni – odkłada „na później” Czapka z pawimi piórami – materializm chłopów, ich pazerność; Sznur – zniewolenie narodowe, niewola; Dzwon Zygmunta – dawna świetność Polski, echo wielkości naszego narodu, symbol chwały i dumy; Bronowicka chata – arka przymierza, symbol Polski, scena, na której odgrywa się dramat (dosłownie i w przenośni) Kosy postawione na sztorc – echo wydarzeń spod Racławic, gotowość chłopska do walki.